HORTUS BOTANICUS VINDOBONENSIS, SEU PLANTARUM RARIORUM, Qua IN HORTO BOTANICO VINDOBONENSI, AUGUSTISSIMA MARIA THERESIA MUNIFICENTIA REGIA IN UNIVERSITATIS PATRIA EXCELLENS ORNAMENTUM PUBLICAMQUE UTILITATEM EXSTRUCTO, COLUNTUR, ICONES COLORATE er SUCCINCTE DESCRIPTIONES. CURA ET SUMPTIBUS NICOLAI JOSEPHI JACQUIN BOTANICES PROFESSORIS. VOL. IIL VINDOBONZ, tyris JOSEPHI MICHAELIS GEROLD, AULA IMPERIALIS TYPOGRAPHL MDCCLXXVL HORTUS BOTANICUS VINDOBON ANIMADVERSIONES IN PRIORA VOLUMINA HORTI ET FLORE. Ку icon in prima tabula Hori dea, ander copie ia hortis notations ‘ofecre aliquot in integrum luteos, Videtur itaque differre dum tanquam varietas аRofa lutea Tabernemontani ic. 1087, & Joannis Ваш ill. 3. pag. 47, quz omnium florum petala omnia haber mere lutea, in Lin паі Syftemate & Specicbus defiderata, i; tabule octava: erit forte fola varietas Afferis Tripolit. Seabiofam divaricatam tabule quinte & decime Linneus in Mantiffa fua altera, pro- ximo poft opus meum anno edita, propofuit fub novo Scaliofe ficule titulo. Digitalis parviflora tabuke decima feptimz pofteaquam per undecim jam annos, qualis defcripta depi&taque fittitar, perttiterat, liamque in areolam transplantata, nunc per- git quotannis producere fores fimillimos Digitali fore ferruginco Riv. топор. irr. tab. 98- st fic Digitalis ferrugineaLinnzi. Sed etiam Riviniana planta haud parum abludit а fylve- ftri, a Buxbaumio delineata, & ab illuftri Mygindo ex littorali Auftriaca regione adlata. Phofeolus rufus tabulz erigefimz: quartz aut Pbafeolus Linnzi lunatus ipfe eft, aut il- lius varietas, Staticem Armeriammajorem tabuke quadragefimz fecunda, quam adhucdum pro ditina Specie habco, Linnzusin decima tertia Syftematis editione afferit, effe Staticem Iuftanicam feor- A 20 5; y 2 S xo zonera filio Tourn, Quod itaque adjungi fynonymon ipfi poffit; deleri dum debeant illa, quz ego citavi, Tordliun tabule quiaquagefave tert pulum a me di&um, ef fine Tordylium араг lum Rivini; fed a Columnz planta alienum; quare deleantur apud me fynonyma & titulus; reponaturque cum tota fynonymia faa Tordylium offcinale. Ex Scirgo tabule nonagefimz feptimz, quam pro Gepbalote habueram, nunc Linneus novam fecit Scheni nivei fpeciem. Tabule centefime fexce plantam , quam fuafa celeberrimi Linnzi ad Tragopagonis genus retuleram, video nunc ab ipfo Geropegomibus affociari, Species Scorzmera ,8 pro- priz inhzüfem fententie, fuiffet, ‚Sefeli multicaule tabula: centefimz vigefimz попа: e(t Sefeli montanum Linnai, Seabiofam аї тат tabule centefimz o&ogefime quinte ad Scabiofm pertinere africa- лат fuam, Lionzus me monuit, variabilem plantam, Nec quidquam repugno, Caucalis tabule quinte & nonagefime барга centefimam сеп novaa те propofita fuit, quia tunc, errore pluribus communi, Caucalim daucoidem Linnæi pro ejusdem Caucali le- propiylla habebam. ЕЙ autem mea illa planta genuina Caucalis leptophylla ,ut mutandum triviale nomen meum venia. In Caucalibus extricandis clariffimo Gerardo in Flora Gallo- provinciali plurima debemus ; nec tamen fatis apte fine figuris illa intelliguntur, ut in nuperrima editione Syftematis Linnzani Ошсайт platycarpon novo errore (nifi typographica id faftam negligentia fit) omiflam videamus, Ас vero dum modo memora Horti tabula Caucalim leptopbyllam, hujus tertiæ partis tabula decima platycarpon, & Flore Auttriace cen- tema quinquagefima feptima daucoidem icone illu(trat ,сопбабо earundem in perpetuum, opinor, fugabitur. Ad Flore Aultriace Arabim Turritam in tabula undecima exhibitam addi. debet fyno- nymon Halleri num, 444, etiamfi vir illufris fuam plantam pro Arabi pendula Lirinzi ha- bear, cujus figura in tabula erigefima quarta hujus voluminis Horti tradetur. Galium aufriacwn in Flore tabula oStogefima nunc omnino exitimo ab Halleri Galio num, 715 non differce, Noftratem quidem planam huc usque femper glaberrimam in- veni; fed ex millis pluribus a beato Dickio ficcis fpeciminibus Helveti alia habuere oras foliorum inferiorum ciliate afperas, alia ex adverfo, ftirpis adinftar Auftriac®, omni ubique afperitare deftituta fuerunt. — Poft acceptam infpeétamque meam Floram Linnzus ,credere fe, mihi fcripfit, unum idemque effe hoc Galium meum cum fuo Hierofolymitano, —llluttris Schreberi Galium afperum, quod etiam in Autti t, ab Halleriano illo meoque diftin- um puto. Arnicam Halleri num, 91 feparavi ab Arnica Doronico mea tabule nonagefime fecunde ,& quidem haud reste. | Poftea a reverendo Dickio celeberrimoque Allionio edo&us fum, effe eandem plantam, variabilem magis in Pedemontio & Tyroli, apud nos a Clufiana icone raro multum aberrantem. Male etiam in Hieracio meo tabula centeimz оборебте none citavi illuftrem Halle- rum Linneumque. Etamicilimus quidem Hallerus me monuit, non effe fuum. Sit ergo mco novum nomen Hieracium bumile. Affine quidem Hieracio murorum, fed vere tamen di- verfum, conftantifimum in cukura, бус cransplantatum ipfum, five ex faris femini bus ortum, Soo db TABULA PRIMA. ABROMA FASTUOSUM. ‘Theobroma Augufta. Lim. fff. 3. f. 233. Aes formam habet, culiaque in caldario qualibet hyeme folia perdit; primo alteroque etatis anno expers ramorum florumque fuit; tertio demum florere ccpit, ramos p. cos in fuperiore magis parte fpargere, trunco fpeftabilis reto duodecimpedili & ad balîn fcfcunciam diametro excedente ,qui, ubi puacur, gummofum fuccum fandit; impletus, uti & rami petiolique, fumbuci adinftar, medulla alba, — Atque fic quotannis florere pergit. Folia alia fune cordato - acuminata acvix angulata; alia, precipue primi anni ferme omnia, funt angulato ~ lobata lobis ferefeptem acutis & anterioribus produéioribus, cujusmodi de= Jincatum majus aliquod, nec hoc ex maximis, a dorfo pie (tirpis vifitur. Omnia donan- tur petiolis teretibus, venofa, ferrulata argute, alterna, utrinque virentia, fed fubtus palli- dins. Horum imprimis adverfa pagina, tum quoque petioli, pedunculi, calyx, fru&us, rami & caules obfidentur fetis rigidis, albidis, nitidis, decumbentibus ,fubinnocuis, ad oculum nudum zgre obfervandis ,facile fecedentibus atque hinc adherentibus manui attre- Santis, |Pedunculi folitarii in ramorum extremitate oriuntur e regione ultimi folii, atque ultra illos cunc rami elongantur,ica ut ad quodlibet fic noviter proditurum in ramis iftis folium faus etiam pedunculas comes egrediatur, a je plerumque bifidus & bi- florus, dum flores fibimutuo fuccedunt ad aliquot dies, qui ambo quandoque abortant , ferior falcim, ubi precocior in frugum abit, hucusque abortavit revi tunc etiam ipfe decidit pedanculus fterilis, dum fertiles ex adverfo increfcunt, incraffintur, & reda (trióteque erigunt fefe, ad petiolos utrinque folicaria inculorum vero di- lionem quaterna ,a lanceolata acutaque figura g ‚dhucdum claufus eft ovato- oblongus & pentagonus, continens petala convoluta faturatiusque colorata. In flore eleganti, cernuo, fereque inodoro, invenio charafterem fequentem, Perianthium pen- taphyllum perfitic; cujus foliola lanceolata, acuta, integerrima, patentiffimaque pallide vi- rent, Ne@aria adfant duo, |Alterum exterius campanulatum & monophyllum fecatur ‘ofundiffime in foliola quinque, oblonga, obtufifima, concava, fordide pallentia , variegata per ftris, easque interne tres acutas, atropurpuress; ceterum ad ipfas ors, ad fupremum bum fimbriato - pilofum & verfus latera appendicula lanceolata auctum , & ad connatam Баба, in integrum atropurpurea, Sub apice limbi neStarii memorati intra fquamam quam- libet adnafcitur peralum coloris inamene badii, purpura tingens, ad unguem favefcens, ovatum, magnum, concavum, obtufum, laxe pendulum, integrum, fupra originem rari ter pilofum, cum ungue recurvato brevis Neftarium alterum interius bafi connafcitur cum exteriori, quo brevius, ultra medium quinquepactitum in lacinias obverfe cordato - oblongas, foperne ad marginem pilofas & recurvato = fornicatas, ex atropurpureo pallidoque varias , cum foliolis пебысіі exterioris alternantes. Ante пебагіі exterioris fingula foliola in rece- ptaculo communi locatur corpufculum glandulofum favum unguiforme folidum nitidum- que, quod avulfo Шо ne&tario demum prodit in confpe&tum. Filamenta terna, brevifiima ut vix ulla, affiguntur dorfo пебагіі interioris (ab fingulis divifuris limbi; ubi fcilicet con- fpicitur apex acute criidus eminentia cujusdam fuperücialis atropurpurer nitentisque, orte ex bafi latiore, & filamentorum connatorum veluti effigiem prebentis. In illins apicis uno quoque fine anthera fedet flava, transverfim oblonga obtufa incurvaque, &fiedidyma, ut primo intuitu anthers: fex congefte credi poffint. Polline emiflo confunduntur, & glo- bum pulvereum una formant, Germen fuperum, oblongum, obtufum, cylindricum, pal. lideque virens lineis quinque protuberantibus notatur, has inter fuperne pilorum ferie lone gitudinali & abrupta hifpidulum, Styli quinque fubulati ere&üque columnam mentiuntur folidum & quinquefulcatam. Stigmata funt fimplicia & acuto. Sic forere a Junio ad O&tobrim perrexit. Septembriёс O&obri plurimos fru&us maturos dedit, fingularis fane & obferyatu digne ftruturz, Pedunculus, in fore pendulus, brevi poft lepfum corolla Aa eri- 4 8 x 9 erigitur, ere&usque cum fru&u perftat, Ніс toto سام differt a баба Theobromatis Ca- cao Se Guazuma, quas ftirpes vivas examinare in America fepifime mihi datum fuit, ut folus quantumvis flos conveniat, novum genus poftulare videatur. E(t capfüla vera, que matura longe alienam ab immatura faciem habet, Antequam fponte dehifeit, quod in ipfe accidit ftirpe, cum quadam flavedine viret; fefcunciam altitudine circiter aqua ;ex fübo- vata columna in alas quinque notabiles, obtufas, fuperne latiores, & ex duabus lamellis ap- preílis compolicas excurrit; eftque vere quinquelocularis. Nempe ex pariete quovis colum- me inter alis proximas quasque difepimentum porrigitur verfus centrum capíule, atque per illud, fic quintuplex, quina eriam loculamenta efficiuntur. Sed diffepimenta etiam hæcce con- ftant ex duplicata membrana, vel in immaturo etiam frusta, idque una cum roro column pariete externo, facile feparabili, ad ipfam vero centrum coalita firmifime, поп cun& in- ter fe, fed proxima qualiber diverforum loculamentorum, Porro in quolibet loculamento inter utraque diffepimenta, ipfi centro adnatum longitudinaliter, fpe&tatur receptaculum ex lamella denticulata duplice & contigua, cui utrinque femina, horizontaliter fibi mutuo impo- Centrum autem ipfum capfulz refert cylindrum folidum, qui vere compin- gitur ex numerofiflimis fetis longis pappofisque, continua denfaque ferie a margine interiori diffepimentorum connatorum exords, Momenta hec omnia capfule immature eransverfim difefta icon adjeGta dilucidabie. Matura capfula incipit fafcefcere; paricces ejus externi ad diflepimentoram originem dehifcere; alaram quoque fummitates а centro verfüs exterior per laminas fuas nunc foluras fecedere; hinc tora capfula füperne aperiri, expandi, atque fic extroríum una trahere fecum partes diffepimentorum centrales coalitas, que propterea nunc utrinque gerunt fingula: lamellam alteram receptaculoram vicinorum cum feminibus adhe- rentibus, Sete etiam nunc liberz & cinerafcentes extendi quaquaverfum incipiunt, & op- plere cavitatem, abfcondereque femina. Capful veri parietes interni nigreftunt, & ob mu- tatam modo capíule figuram, nunc campanulatam , in cadem maculas quinque nigras formant, Sic capfula ex quinqueloculari unilocularis evadir, idque adeo fine ullo reli&o corpore in centro. Semina fune ovata, nitida& atra. In tabula fikitur fummitas plante florenis, ‘Tum ad dextrum latus inferne, au&tum ad lentem, foliolum пебагіі exter cum origine abfeifiipezali, interne vifum, Multo magis au&um ne&arium interius inte- grum cum corpufculis glandulofis, cum antheris, polline explofo, nunc capitulum pulve- rulentum exhibentibus, cumque parte pedunculi. Anthera: congeftz tres.integre, Et pi- illum. Sinitrorfum atque inferne confpicitur ramuli pars cum capfula nedum rite matura, Supra fequitur eadem transverfim difciffa, ue loculamentorum haberi ratio poffit. ndem ad fummum marginem fat capfula matura & fponte expanfa ў & infra hanc ejusdem pars aliqua, oblique с а, ut femina appareant, Atque hec omnia, que capfulam рс баць in naturali magitudine. Ex taleis facile propagatur. fita, adherent. TABULA SECUNDA. CAMPANULA GRANDIFLORA. E: feminibus e Sibiria vel Tartaria adlatis, mecamque ab illu(tri Ignatio a Born ante tres 11 annos communicatis, in horto plures planee enate fuerunt, que primo wtatis anno folos cauliculos fteriles produxere, proximis florigeros. “Гога (грэ glaberrima eft, пес afpera. Radix perennis, alba, cırnofa, fabfutiformis, digitum сгайз, cruribusque au&u, caules gignit paucos, ereGtos aut adícendentes, fimplices, teretes, pedales, totos foliofos, annuos, flore terminatos unico fubnutante inodoro& fpeciofo, quandoque ex alis foliorum. fuperiorum uno infuper alterove pedunculato donatos, Folia funt inordinate (рага, еа aut breviffime petiolata, ovara vel fublanceolaca, acuta, argute ferrata, dorfo pallide viren= nec fupra lære, rarius quibusdam in caulibus aut aliqua aut ternata omnia. С: quinquefidus habet lacinias ex lanceolato oblongas, fubacutas, & patentes, . Germen infe- ram, obtufe ac obfolereangulaum, &longitudine laciniarum calycis, hujus tubum campa nula» = 5 nulatum foris mentitur, Corolla valde patet, ampla ut duas vel ultra uncis limbo fuo ex- Panfo zquet, ex ceruleo faturatifime violacea eft cum venis numerofis pure violaceis; ante expanfionem eleganter pyriformis,- initio viridis, increfeens cito volumine & colore. Limbi femiquinquefidi laciniz fant femiovate acute & plane, —Squamz neStarii ex caruleo pollent. Anthere favent. Stylus violaceus gerit ftigma ftellate quinquefidum albumque. Capula eft ovata, acuta, quinquelocularis, infra calycis lacinias emarcidas coriacea & ru- gofa, fupra has conica glabra & quinquevalvis cum valvulis lanceolatis acuminatis ас раке tibus. Diffepimenta mediis valvulis longitudinaliter adnafcuntur, Nec hic foramina font uti in congencribus, Semina in quolibet loculamento continentur pauca, oblongo, nitida nigrefcentia, Floret Junio & inicio Julii fub dio. Fru&us maturefcit Augufto. In tabu- 1а tuntur planta florens, fos а tergo vifus, idem adhuedum claufus, & caulis fru&iger cum fol TABULA TERTIA. COLUTEA PERENNANS, Jacq. enun. vindob. fag. 3x 1. Fabric. Міт, р. 317. pee fpecie diverfa a Coluteis Linnzanis, & vel primo habitus intuitu dignofcendo, h mem in tepidario agit, æltatem fub dio, florens Julio & Augufto, femina perficiens Octobri Тога leviter pubefeit. Radix perennis ramofa pallideque fuftefcens primo caules anno gignit (teriles, altero & fubfequis fertiles, plures, ere&tos magis minusve, teretes, firiatos, pallide virentes, herbaceos, annuos, fimplicifiimos aut ramulis fere (le Sos, Folia denfe & fparfim alternantur, patentia, pinnataque ex foliolis cum impari urrin- que a fex ad одо ut plurimum, ex ovato oblongis, obtufis, brevifime petiolatis, integer- rimis, Racemi exalis foliorum folitarii oriuntur, fimplices, сгебі, foliis longiores, modo pauciores, modo duodeni & ultra, qui fuperiores inferioribus faccedunt, Flores parvi Se inodori mutant, Calyx foris pubefeit. Corolle carnea vexillum amplum fubrotundum emarginatum & patentiffimum ftrias habet faturate purpurea, Al fant carina breviores, obtufe &oblongz. Carina ad apicem atropurpurea adícendit & vexillum longitudine ferme æquat, Stylo glabro ftigma eft obtufum villísque albis circa folum apicem barbatum, Le- gumen cx ovato eft fubrorundum, utrinque acuminatum, compreffo - planum, parum infla- tum, glabrum, membranaceo- fubpellucidum, æquale, nec fponte dehifcens, Semina pau- сіта, reniformis, comprefli, nigra. Africa patria dicitur. TABULA QUART AMOMUM CURCUMA. Curcuma radice longa, Zanon. bif, p. 86. tab. $9. & tab. 14. f: 2. Curcuma dome(tica major. Rumpb. amb. 5. р. 162.1. 67. Manjella-kua. Rieed. mal, 11. % 21.1. 11. Н“ Plante egregia, & fi forum ftru&uram ехсіріз, adequata legi defcriptio poteft citato loco apud Rumphium, qui patriam ай аас Indie orientalis infalas Serua Se Boero, & qui hanc, non tamen folam, officinalem effe afferic. —In caldario per radices quam maxime multiplicatur, que Junio menfe folia promunt, proximo Decembri deperitura, quan- do fubfequos menfes quinque, aut in ipfa terra, aut extra hanc effoff, quiefcunt, In ra- dicum denfa congerie quatuor veniunt partes conüderandz, Primo enim tubera adfant ob- tufa, ovi galline minoris plus minus volumine& figura, cicatricibus circularibus а prate- ritis foliis inaqualia, & foris fufca, Ех his fecundo in omnem fenfum ftolones proferuntur 2 digi- 6 Y HK B digitiformes, tres quatuorve uncias longi, teretes, ex flavo pallentes, membranulis ad nodos fufcis lacerisque ved, ad apicem veluti gemmiferi & hinc рег ахмет nova folia, novum tuber, novamque adeo plantam produ&uri. Atque hi cum tuberibus бус marrieibus fuis odore gaudent acomatico, fapore aromatico & tandem fübacri, colore intus luteo hoc eciam colore tingunt; füntcarnofis exficcati corrugantur multumque diminuuncur volumine neque cunc ralia اح referunt, que im officinis utriusque fab Curcumz titulo, longe rotunde, affervantur. Tertia radicis pars habetur in fibris cratis, tam intus quam for bicantibus, fex uncias longis, recta in terram. defeendentibus, lentum in medio habentibus nervum, m carnofis, ortis ex tuberibus, rarius ex ftolonibus , terminacis in finem capitatum Se oliveformem, Fibre radicales alim, prioribus fimiles, fed tenuiores & in acu- tum, nec capitatum, apicem definentes, quartam radicum fpeciem faciuns, Utriusque ge- neris hæ fibrillæ levi dumtaxat odore & fapore pollent, Caulis verus in hac ftirpe locum non haber, fed de tuberis excremitace folia enafcuncar plura, quorum petioli, a duobu: quatuor pedes longi, inferne arde ampletuntur fefe, convolutique caulem mentiuntar in- ferne teretem&faperne ancipitem, fepe fesquipedalem aut altiorem, In planta flores pro- dudura caulis hicce turgidior brevi panditur ad femipedalem aut bipedalem diftantiam ab origine, ut feapo hic erupturo der locum, qui ex ipfo tuberis centro egreffus per meditul- lium foliorum pergit ad us exitum fuum. Cofta «dia in folii dorfo admodum protu- berat, vix tamen propterea antice falcus confpicitur, quia tam ar&e atque prefe margines сойз, vere multumque canaliculatz:, fefe mutuo antice contingunt, ut таге deduci vi queant. Pagina foliorum funt angulte ovales, utrinque acuminate ,facie lære virentes» dorfo pallide, utrinque lineare Se glabræ, plicis adfcendentibus & antice parumper protube- rantibus rugofe, ab uno ad tres pedes longe, ut totum folium fepe fex pedes fuperet, & (ес erestum. Ipfa etiam folia & (сарі odore & fapore non carent omni, —Scapus tegitur bradeis, faperne denfe pofitis, imbricatis, fpicam circiter femipedalem er que formanti- bus, albis fimpliciter vel ad apicem fimul purpura tinétis, oblongis, obeufs vel acutis, pa- tulis, in una planta femel femireflexis, fummis fterilibus, reliquis in finu fuo fingulis con- tinentibus flores ternos, fucceflive florentes, fubfelfiles , tenerrimos, odoratos, & longitu- dine bradez. s ga > füpera, ovata, albida, fubpelluci- da, emarginata, membranacea & convoluta; S utem floris primo prodituri major Se exterior ambit prater hunc etiam reliquos binos una cum fpäthis Sic non minus fpa- idit florem tertium fpathamqueejus. Corolla eft monopetala, ad unam tertiam fexfida, fupera& inequalis, Tubus quafi duplicatus& connatus, longus, a bafi ad medietatem usque. fubcylindricus, hinc ad usque divifionem infundibuliformis & ampliatus, compreffus, ex flavo albens, tandem hinc difpefeitur in limbum exteriorem & interiorem. Exterior conftat ex laciniis tribus, albis, ex lata origine ovatis, concavis, ere&tiufculis; qua- rum dux fitu fune laterales & овгийг: tertia fuperior eft, & ad apicem acute cucullata. Limbus interior etiam trifidus lacinias habet alternantes cum exterioribus, Earum laterales dux funt ferme obverfe ovate, albide, obtufe cum apice flavo introrfum detrufo, interne linea media longitudinaliter prominente notatz, ere&iufcule. Lacinia inferior maxima ех. fata Баб in bra&eam fubrotundam excurrit, obtufam, antrorfum protenfam, & albentem cum fafcia longitudinali lara crafiore lutea ultra labium protra&a bilobaque. —Filamentum unicum exoritur inter lacinias laterales limbi interioris corolle tanquam ejusdem alia qux- dam laci or, eftque femiovacum, acutum, planum, integrum, erestum ,ad apicem reflexum, & ex flavo pallens, Anthera omnino infolite eft ftruéture : nempe extremitati reflexe filamenti corpus adnafeitur, cucullo fimile, album, poltice rotundatum, antice aper- tum & quadricorautum cum cornibus fuperioribus femioyatis acutis brevilfimis, cum infe- rioribus fubulatis longisque ,in vertice longitudinaliter ad dorfum usque fiflum fed camen contiguum, juxta quam flfaram utrinque adnata in ipfa cucolli cavitate accumbie anthera alba, ad apicem usque cornu fuperioris excurrens, & verfus interiora pollen album explo- dens. Germen inferum, triquetrum, glabrum, albidamque emittit tylam capillarem, lon- gitudine ftaminis ,füpatum ad exortum duobus corpufculis linearibus сгебіз brevibus & ochro- al- ze 7 ochroleucis, Stigma fabrotundum capitatumque tam haret firmiter in fando cuculli anche- riferi, ut extrahi inde, nifi deducantur antherz, nequeat; interdum ultra ditum cucullum eminet. Au&um ad lentem confare videtur binis lamellis lateralibus ,fuperne созі. Frudum maturum non tulit. Floret Septembri &O&obri. Ad lacus tabule fituntur in- ferne fpatha a germine avulfa & vi expanfa, fine hac flos integer, dein limbi corolla: exterio- ris lacinia fuperior cucullata antice confpe&ta, Super his petalum cum germine, avullo co- rolle limbo exteriore, quo interior limbus folus prodeat cum flamine ў tum (tamen, quod reverendus Matthæus а fan&o Jofepho ceu caput vaccinum fibi finxit, au&um ad lentem, quando antherarum йога etiam obfervantur, Tandem in fummo loco piftillam integrum , & au&um (tigma cum (уй parte, Kua horti malabarici vol. rx. tab. 7. videtur ejusdem um hac generis effe, TABULA QUINTA. CARDUUS CHIUS. Sus titulo Cardui ferocis ex Chio flore rubro femina mihi ante feptem annos а clariffimo Э магіі, Profeffore Patavienfi, cui hortus Vindobonenfis a pluribus jam annis non paucas raras plantas debet, accepi, queprimo fationis anno fola folia radicalia produxit, altero 8: in hunc usque fabfequis annuatim florigeros c; Radix conftac plurimis fibris teretibus, pedalibus, fimplicibus, calamum tandemque pollicem craffis, fbrillis minutis au&is, foris faturate fulcis (triatisque, intus cacnofis albidis & ad aéris liberi atea@um ilico rufefcenti- bus. Caules aut folitarii aut plures humanam aldtudinem attingunt, ab imis ad fumma ex alis foliorum гатой, angulati, villofi, inermes, G(tulofi, ad bain pollicem стай, & eredi, Folia fant ex lanceolato oblonga facie ferme glabra Sc farurate virentia, dorfo villofula ac pallidiora, nullibi lanata, acuminata &pinnatifida; laciniis lanceolatis, ciliato - fpinofis, ferme innocuis; radicalia fesquipedalia, caulina inferiora femidecurrentia, fumma femiamplexicaulia auc Геба. Ramuli terminantur in pedunculos uniforos, folio minimo uno alterove in de. curfii munitos, infra florem parumper lanatos & cinerafcentes, femper ereétos. —Calycis i, nec hirfuti, foliola in dorfo gibbum habent oblongum & glutinofum, inque, fpinam exeunt brevem innocuam & atropurpuream, -Corollul= quinquefide & fyli eminentes co. lore gaudent excarneo purpurafcente. Anthere albent, Semina nitida pappum gerunt plumoum, Pili in receptaculo leviter fufcefcunt, Floret Junio&Julio, TABULA SEXTA. MESEMBRYANTHEMUM COPTICUM. Lim. jf. pag. 344- E annua & fibrofa radice caulis exoritur brevifimus, in ramos ita divifus ,ut totidem caules effe videantur, Hi teretes & rubentes in omnem patent ambitum, axillares ex foliis caulinis, inferne aphylli ip, ceterum foliofi, interdum adultiores dichotomi; cau- lis vero ipfe in forem terminatur. Folia funt oppofita, femiteretia, difin&a, feflia, fab- linearia, obtufa vel acuta, fucculenta. Flores breviter pedicellati & exigui eriguntur, lyx quinquefidus foliola haber inequalia, ceterum foliis fere fimilia, fed breviora. Perala funt ovata, eresta, minuta, pallida, plus minus quatuordecim. Filamenta longitudine co- rolle gerunt antheras rubras. Styli quinque craffi & hirfaci rede&untur, Folia, rami & calyces funt papulofa. Florer fub dio Julio & Augufto. Septembri fru&tefcit. Ad latus fiftitur, avulfo calyce, flos in nativo бага, idemque au&us. Ba э xx & TABULA SEPTIMA. MESEMBRYANTHEMUM AITONIS. b egregio expertiflimoque Gulielmo Aiton, hort regii in Kew cultore, qui femina mi- fit, nomen gratus nove plante impofui, Sata primo vere plures plantas dederunt, qui fub dio parum, in caldarium autem translate vegetarunt ketiffime, florueruntque ab ini- tio O@obris ad Decembrim, Ех radice annua truncus brevis erigitur, ferme digitum craffus minimum, ex quo jam fupra terram, tum in decurfu, rami egrediuntur oppofiti, paten- tiffimi, obfolete rariterque angulati aut plane teretes, herbacei, virides, inferiores procum- bentes&fesquipedales, Folia funt crafla, fucculenta, ovata, in brevem petiolum angu ta, quandoque fubfefülia, integra, plana, fubundulata, obtufa vel magis acuta, ad ramos oppofita, ad flores fingularia, Hic utrinque, tum etiam caules, pedunculi, caly germina minuciff sque obfidentur pun&is, que ad lentem confpedta offerunt. totidem guttulas exiguas roridas & confitentes. Pedunculi foliarii egrediuntur ex dichotomia г morum (fi qua adeft, ) & porro in ramulorum progreifu oppofitifolii, Calycis virentis & valde pentagoni foliola tria vel fola duo in bra&team fpathuletam obtufam planam & corolke longitudine excurrunt, Reliqua funt parva & acuta, Petala numerofa, linearia, acuta, inferne pallent, ceterum intus carnei fant coloris Se foris rubri, |Filamenta alba gerunt antheras oblongas & flavas. Styli quinque fübulati & ftaminibus longiores eriguntur , fu- perne parentes. Ёс reliqua ad chara&erem funt. |Flos inodorus explicatur circa horam pomeridianam tertiam, clauditurque circa fextam, TABULA OCTAVA. CORYPHA MINOR, M entionem hujus elegantis palma бабат nullibi invenire potui. Floruit prima no барга feptingentefimum & millefimum fepruagefimo tertio in horto Cxfareo Schó brunnenfi, culta ibidem ab cjusdem horti prafe&to, Richardo van der Schot, hortulano cxi- mio, & plantarum colendarum caufa mihi olim in itinere meo Americano comite. —Subfe- quis etiam fingulis annis flores fru&usque maturos dedit; qui, terre dati, omnes germina- runt. In caldario totum annum habitat, florens Junio, & frudefcens Novembri. Len- tum capit augmentum, ut videre eft ex trienni plantula, ad lacus tabulke addita, ubi folia plicatula quidem funt, fed omnia adhucdum fimplici, Nec ipfa (tirps mater, jam a plur bus annis horti incola, augeri admodum vifa fuit. In tabula illa fiticur integra, fola dem. pta radice, que more plerarumque palmarum conftat congerie denfa fibrarum craffürum & albicaneium; cum foliis aliis от, айв abftifis, —Confpicitur autem unum folium , ita truncatum, ut tamen de forma totius facile judicium fit. Aliud adet, primum prodiens, пес evolutum, fic fubulatum. Siftitur etiam primo anno florifera; nam proximis fpadices plores, iidemque dimidio altiores, & racemuli laterales triplo ampliores fuerunt. Folia fab- radicalia, flabelliformia, palmata, fubbifida, plicata, glabra, rigida, (ма: petiolo inermi antice canaliculaco aur planiufculo, fubtus tereti; laciniis enfformibus & acutis, cum filis quandoque interjedis, Spadix ere&us, teres, glaber, & a tribus ad quinque pedes altus, ex axilla folii, nec excentro ftirpis, exoritur, vefticurque (ай membranaceis vaginanti- bus, equibus, dorfo longitudinaliter ruptis, fere per totum fpadicis decurfum exeunt ra- cemi paniculati, angulati, glabri, & firmuli. Flores fefiles, inodori, parvi, omnes her- maphroditi, numerofique gaudent charaStere fequenti, Perianthium triphyllum, exiguum, perfittens, albidum, ex foliolis fubrorundis concavis & obrufifimis. Petala tria oblonga ob- хий concava & decidua albent patentque. Filamenta fex, fubulara, craffa, albaque longi- tudi. Яв» m $e 9 tudinem corolle precife habent; & ex illis tria cum petalis alternantur ,reliqua petalis ita accumbunt, ut anther ultra horum fammicates fole emergant, Sunt autem he fagittare, fave, & incumbentes, Germen füperum, eriquecro =fubrotandum & pallidum definit in ftylum conicum, trifulcatum, ercétum ,album, ftaminibus paulo breviorem ac donatum fligmate fimplici &obtufo. Drupa pifi mole &fapore dulci füccedit, glabra, nigra, pa- rumque fucculenta. Nux membranacea, tenuis, fragilis, fulcefcens, drupzque parietibus internis fere adherens, nucleum continet depreffo - fübrotundum, offenm, nitidumque. In tabule margine exhibentur racemus fruétiger, drupa perpendicularicer difcifi, nucleus, idem. que transverfim (efus; tum auda flos & piltillum. TABULA NONA, CHEIRANTHUS HELVETICUS. Hefperis foliis linearibus, lanceolatis, rariter dentatis ;liquis ereStis, cetragonis. Hall. bif. belo. mum. 450. 0955 illaftris Hallerus hanc plantam a Cheirantho eryfimoide diftinxit , vere div pecie, utut habitu fimillimam, Semina helvetica jam ab aliquot annis accepi a reve- rendo viro Jacobo Dick, unde fub dio enate plante fuere, que adhucdam vigene , nunc inferne fraticolz lignofe & ramofe, dum tabula reprenfentac biennem, primoque foren- tem. Radix itaque perenmar, calamum crafla & fordide albicans. Caulis erigitur, fuban- gulatus, fesquipedalis, junior fubvillofus, Folia fant angufte lanceolata, acuta, craffula, ad taftum parumper fcabra, fubfelilia, obfolete villofa, pallide virentia, plerumque inte- gertima, paucifima interdum rariter obiterque dentata. Racemi corymbofi longi & eredi. Flores minores minusque odorati quam in Cheicantho erylimoide , cateram forma pla iidem, petalis luteis, calycis foliolis duobus etiam ad Баба gibbis & prominulis. —Silique. pariter fimiles fune, ad microfcopium villofule, ad caulem ferme parallche, cetragone, ita ut fimul camen fine valde compreffe, includentes femina rufa & oblong: Тогес Majo & Junio. Silique maturefeune Julio. Unicam con(tantifimamque reperio motam, qua hunc. с hum difterno ab eryfimoide; (nam reliqua diferimina, uti fune habitus frutico- fior, feminum moles duplo major, & fimilia, folam comparationem habentia, minus ev dentia funt; ) nempe ftylus in eryfimoide plane defideracar , & ftigma craffum immediate germini imponitur, In hoc autem helvetico (Мета per (tylum perpetuo intern flat a germine, Quod difcrimen in fru&u non minus notabile сі TABUIA DECIMA. CAUCALIS PLATYCARPOS, Linn. fyf. pag Caucalis involucri foliolis multifidis, utabella conferta, petalis exterioribus majoribus, longitudine involucri, Ger. prov. pag. 238. lis monfp. lhinato magno fruéta, B Echinophora altera afperior platycarpos. Col. ہوا 1. p. 95. f. 94. pes tota odorem dauci quendam haber, Байх annua, tenuiter fufformis fbrillisque заба albicar, Caulis vel ipfa ex Баб ramofus, divaricatus, (triato- angulatus, magis minufve afper, nec tamen hifpidus, femipedalis eft vel paulo altior, Folia funt multiplica to- pinnata, rigidula, craffula, fubtus rariter pilofa; pinnulis acutis, lobatis vel tantum fer- тайз, lobulis ipfis vel lanceolatis vel oblongis. Petioli canaliculati ,hirfuti & breviter va- ginantes. Pedunculi longi, сга, ftriaco- angulati & glabri Involucrum univerfale con- c бас 10 Ф м 9 ftat ex foliolis oblongis, a tribus ad quinque, acutis, concavis, inzqualibus, umbella bre- vioribus, indivifis in omnibus horti individuis. —Partiale fubtriphyllum 8: fimile. Um- bella univerfilis valde contrata componitur ex radiis binis vel ternis, crafis, (triatis, Se am. brevibus, ut umbella cota fimplex effe videatur, Flofculi in qualibet umbellula plufculi& fubfefiles; paueifimi exteriores hermaphroditi, reliqui mares; unde fruétas in umbella ш verfali dumeaxar fuccedunt a tribus ad fex, Petala alba figuram ob apicem infexum habent obverfe cordatam; exteriora majora in hermaphroditis, in maribus omnia fubequalia, Е lamenta funt petalis breviora, Germen fetis rigidis uncinatis albis & ad apicem rubentibus municur. Semina fübovata, eompreffa, fufcaque, armantur ferarum ad apicem fepius har matarum longiorum ordinibus quatuor, tribusque ordinibus interjestorum breviorum, Flo- rer Junio. & initio Augufti femina maturefcunt, Adítanc ad сарша latus fos her- maphrod 8 o ftatu femen utrinque confpetum, ejusdemque diffestio transverfa. TABULA UNDECIMA. PANCRATIUM DECLINATUM. Jacq. Dif. amer. pag. 99. Bes ovatus & pugni magn’tudine firuétaram congenerum hibet, foliaque promit plu- rima, «rima, acutinfcula, duos tresve pedes longa, & a duabus ad quatuor une cias lata, Scapus foliorum longitudinem æquat, compreffus, anceps, fefeunciam latus, vir ridis, glaber, із principio quidem füberedus, fed ipfi mox in florefcenda, non quidem cx io floris pon t ex propria debilitate, fed inflexione quadam firma, totus verfus ter- ram declinatus dejeStusque. Flores valde fuaveolentes, de vanille odore multum fpirantes, plus minus decem fefîles & aggregati ex ejusdem extremitate барі, fpatha membranacea varie disrupta, oriuntur, non cundi una, fed pauci fibi mutuo fuccedentes ,ut ultra mens fem idem Кара floriger perfilat. Tora corolla, fi erigerentur Іасіпів, a quatuor ad fex uncias foret longa; inque lacinias dividitur lineares, ad apicem callofas, magis minufve ca- naliculatas, albas, reflexo- patentes, & tubo fubvirente femper longiores. —Ne&arium vix unciale albet ,inter filamenta fuperne virentia petaloque ut plurimum breviora elevatum denticulum Anthere fave рой pollinis dimifionem in altera extremitate evadunt bifide, Stylus inferne albus &fuperne virens longitudine petali gaudet, —Capíula conge- merum, magnitudine fere nucis juglandis, In Martinicz hortis cultum vidi, fylvettre nu- fpim. Inde in Europam a me transmiti bulbi, in caldariis kete vegerarunt, & indies mul. tiplicantur, vario a pore florentes. In tabula, preter fcapum бодис portionem. parvam in naturali magaicudine, reprefentatur etiam сога planta in minimam effig TABULA DUODECIMA, CYPERUS COMP. . Lim. ffl. раг, 81- Cyperus rotundus gramineus fere inodorus, panicula fparía compreffa viridi. Sloan, 1. jam. 1. pag. 117. tab. 76. fig. т. Ray. fuppl. 623. Dianta tota inodora, glabra & fere infipida radici infitit perenni, compofite ex congerie tubercaloram connatorum, foris nigricancium, intus albidoram ,fibris бий rubellis- que copiofejubacorum, fubrotundorumque cum vertice premorfo ob culmi preteriti f rumque cicatricem; nam diéta tubercula fant pars infima bulbillofa culmorum, fene&tute fic mutata, ipfa haud denuo culmos produétura, fed ad quorum latera novi culmi five plante ce- 49 A 9 п eefpitofe quotannis prodeunt, Culmus ad unum vel duos pedes erigitur, triquetrus, niti dus, & proprie aphyllus, quum folia omnia ex ipfa ducant ortum radice, etiamfi interiora fatis alte culmum vagina fua involvant, ut quis caulina credere ро Sunt autem бї culmi longitudine, angufta, acuta, canaliculata, integerrima; ob тіпіцібітоз aculeos, ad folam confpicaos lentem, cum ad nervum dorfilem, tum ad fummas oras, retrorfum feabra, Inyolueri polyphylli foliolafune foliis radicalibus (milia, exteriora longifim, intima brevifima, Umbella communis componitur ex capitulis fpicularum aggregararum fefliliumque pluribus, quorum alia fefîilia funt, айв pedunculo minus magivelongo inftruuntur. Ipe autem fpi- cule ovate virefcunt, & gen leto charaétere gaudent, Semina parva & fufca matu- refcunt in caldario Decembri, dum foret quotannis ab Augufto ad Januarium, Accepi fe mina ex India Orientali. fulis, Spicula апда ad latus aditat, TABULA DECIMA TERTIA. AMARYLLIS UNDULATA, Lim. fyfр pose ex fubrotundo ovatus, intus albus, foris fufcus, ex fquamis denfe compingit Folia radicalia, pauca, linearia, obtufiufcula, integerrima, glabra & ere®tiufcula funt, Extra hac ad latus bulbi feapus attollitur, obfoletius & obtufe anceps, & foliorum longitu dine, Spahe diphyllz foliola fune oblonga, ама, integerrima, foris purpurea, intus carnea, fabpellucida, ereftaque. | Pedunculi circiter duodecim & umbellaci fuccefiive exeunt, graciles, patuli, uniflori; quibus intermifcentur fila capillaria rofea, Germen atro- virens & rotundato -triquetrum nitet. Petala funtangufta, canaliculata, acuminata, cri- fpato-& denticulato - undulata, patentia, coloris rofei, ad ipfam Баба planiufcula & paulo latiora; quorum infimum a proximis magis diftat. Filamenta verfus petalum inferius om- nia declina longata, fubulata, Se corolle concoloria, Anthere ex purpu- reo badie & incumbentes, Stylus (taminibus triplo brevior & filiformis ftigma haber fm- plex. Flores inodoros explicat a Novembri ad ineuntem Januarium usque, dum bulbos, ex Promontorio bone fpei acceptos, terre fub dio commifi , folo vitro fimoque teftos. Fru&um nondum tulit, TABULA DECIMA QUARTA. HIBISCUS PHOENICEUS. tis plants femina, in America torrida lefta, mecum attuli inde redux, a quo tem: 14 pore letein caldariis Viennenfibus viguit. Frutex ex radice ramofa caulem promit ere Gum, teretem, lignofum, calami& majore craffitie, leucopheum, juniorem virentem, gl brum, a tribus ad fexpedes altum, lentum, tandem ex longitudine debilem. Rami virgati, teretes, virides, vix notabili afperitate donantur. Folia ex Бай ovata paulacim angu(bantur acutum finem, ferrata, utrinque parum afpera, fere horizontalia, modo integra, modo inzqualiter magis minufve manifefte verfus inferiora triloba, _Periolus paulo infra раба folii niculate adfeendit. Pedunculi unilori, axillares, folitarii, foliorum ad minus longitudine, patuli, & fupra geniculam inerafliti, florem fuftentant inodorum. Calyx exterior circi- ter enneaphyllas & patentifimus foliola haber fubulata аша & afpera, Calycis interioris afperiufeuliSe quinquefidi lacinize lanceolato -acuminate & patentilimz ultra medium funt diffete, Corolle planifüimz, calycem fuperantis, & phenicez petala funt obverfe ovata, obtufa, patentifima. Staminum vagina connata declinatur toraquanta fupra petalum inferius, extremitates autem libere adícendunt, Anthere aurantiace funt. Stylus cum (tigmate Ca quin- 12 $ 025& quinquefido & filamenta colorem petali habent. Capfula afpera, quinquelocularis & quin- quevalvis includit femina plurima, nigricantia, totaque villis lanatis longis & canefcentibus obduéta. Floret fere integram annum, TABULA DECIMA QUINTA. CELOSIA TRIGYNA. Lim. mant. pag. 212. am atredecim annis colitur he planta in horti noftri caldariis, cui Africanam Senegalliam. 4) Linneus patriam adíignar, ex feminibus primo vere fatis enata florere pergens ab Au- guíto ad Februrrium usque, quando marceftere ac interire fuevic, rarius in alterum perfi- fens annum, Tota glaberrima eft, Caulisаtribus ad quinque pedes altus сг саг, fü- perne debilis, angulacus, foliofus, viridis, auftusque ramis vi s & adfcendenti- bus. Folia akeroantur, petiolata, ovata vel lanceola a, integra, patula, & fubtus per venas primarias eminentes lineata, Seipule geminz, ficare, acute, feffiles, foliisque ceterum fimiles, caulem ramosque ampleétuncar, oppofito foliisfitu convergentes horizon: taliter. Caulis, rami ramulique terminantur in racemos laxos aphyllos longosque, quos flores occupant in capicula parva fubpedunculata congetti, Quibusliber floribus braétea fub- jacet feariofa persloque fimilis, at bi es fibi mutuo fuccedunt; junioresque, te nues adhucdum & aliis jam expaníis apprelli, cilycem mentiuntur, quem detegere nullum Verum potui, Petala quinque, feariofa ,argenteo- alba vel carnea, ovata, acuta, & pa- tentifima perfikunt, in баба conniventia. Filsmenta purpurafeunt, orta ex Баб lata, pe- talis breviora& patula. Antheræ incumbentes favent, Germen fübrotundum definit in ftylum mate 641840 inftrutum, Capfula circumftiffa continet femina circiter о8о, ara, nitidifhima, reniormia & comprefla, Ай lacas flos & pitilum fiftuntur au&, TABULA DECIMA SEXTA. CAUCALIS HELVETICA, Caucalis folis duplic:eo-pinnitis, pinnulis longe confluentibus. Hall. bjl. belo. num. beato amiciffimo Jacobo Dick femina hujus planee fub Halleri/no titulo ex Helvetia ac- сері, quam omnino bene illuftris Ha