MAPKOY AYPHΛIOY TA EIΣ EAYTON Tτλς: M ρκυ A ρηλυ T ες αυτν Eσαγωγ-Mετ ρασις-Σ λια: Σα Mαντ Eκδσεις: ΓEΩPΓIAΔH - «BIBΛIOΘHKH TΩN EΛΛHNΩN» %Yπε'θυνς Eκδσεως: ) Aδωνις Aθ. Γεωργι δης Σελιδπησις: Aλ*+ις Δ. M στρης copyright ® ,κδσεις Λ. Γεωργι δης 2006 ISBN: 978-960-316-389-3 Kεντρικ δι θεσις: Mεσλγγυ 5, Aθ1ναι, T.K. 106 81, τηλ. 210 38 36 231 Bι7λιπωλε9α: Σλωνς 114, Aθ1ναι T.K. 106 81, τηλ. 210 38 47 347 Kηισας 236, Kηισι T.K. 145 62, Tηλ. 210 80 15 113 T.Θ. 36 81 – Aθ1ναι 102 10 www.georgiadesbooks.com - e-mail: sales@georgiadesbooks.com Απαγρε'εται > ?ναδημσευσις @λκληρης C μ*ρυς τ1ς παρ'σης μελ*της, μD @πιδπτε μ*- σ, ωρFς τGν γραπτG Jδεια τL ,κδτυ C τQν νμμων κληρνμων τυ. Επιτρ*πεται > ?ναρ στS παρSν 7ι7λ C στS περιε μεν τυ μνν σD περπτωσι πU παρυ- σι Vνται ρητQς τ στι ε9α α τL. MAPKOY AYPHΛIOY TA EIΣ EAYTON Eσαγωγ-Mετ ρασις-Σ λια: Σα Mαντ Eπιμ*λεια: Kωνσταντ νς Πταμι νς Aνδρινα Xαλ ΕΙΣΑΓΩΓΗ λα τ πνευματικ δημιυργματα εναι ιματα ψυς π α ει τν δ ναμι !π" καθαρ $πκειμενικ $π"θεσι ν με- ταλη α&τ σ' !ντικειμενικ πραγματικ"τητα. (Η ψυ, π ει α&τ" τ" μεγλ ρισμα, καθδηγε*ται τ ς περισσ"τερες +ρ'ς !π" /να ν0 γεμνικ". Μεγλη ψυ κα ν0ς γεμνικ"ς 2ταν τ0 Μρκυ A&ρη- λ υ 3 δυνμεις μ' τ ς π*ες 4σμ λευσε τ" ργ τυ Eς αυτν Πρ ν !σληθ0με μ' τ" ργ εναι !νγκη ν !να+'ρωμε 7ρισμ'να στιε*α γι τ ς 8δια τερες συνθκες κτω !π" τ ς π*ες δημιυργθηκε τ" ργ κα γι τν πρσωπικ"τητα τ0 δημιυργ0 τυ. Εναι γνωστ" :τι τ πνευματικ ργα !νκυν τ"σ στ"ν δημιυργ" τυς, :σ κα στν 4π π τ γ'ννησε. (Η πραγματικ τυς !; α :μως ρ σκεται στν $περρνικ τυς διρκεια. Εναι 2ς μ.=. α8ν. (Η Ρμη εναι κσμκρτειρα δ ναμις π ?πλνεται !π" τ"ν @Ατλαντικ" Cς τ"ν Ε&+ρτη. (Η ννια τ0 κρτυς ει πρει τν μεγαλ τερη ε&ρ τητ της. DΕυν καταπ'σει :λι 3 4θνικ , πλιτικ και κινωνικ , !λλ κα θρησκευτικ +ραγμ κα στν θ'σι των ει $ψωθ τ" παντ- δ ναμ Ρωμαϊκ" imperium. (Η !λλαγ στν + σι τ0 !ρα υ κ"σμυ ει πρετιμασθ 'αια !π" τ"ν @Αλ';ανδρ, π πρFτς 4πεε ρησε ν καταρ- γση τ πλιτικ κα 4θνικ Gυρ κα ν δημιυργση παγκ"- σμι κρτς μ' διεθν αρακτρα. ( M'γας @Αλ';ανδρς +ιλδ;0σε σ@ α&τ" τ" κρτς ν δε- σπ"ση τ" (Ελληνικ" πνε0μα, :πως @λ μπι κα $ψιπετ'ς δημι- υργθηκε μ'σα στν π"λι-κρτς, στν @Αθνα-(Ελλδα. Δ'ν 7 ν' 'αια. O3 ρ Jες της εναι παλαι'ς κα !νγνται στ τ'λη τ0 τετρτυ κα τ ς !ρ'ς τ0 τρ τυ π.=. α8Fνς. @Αρηγ"ς τς Στωϊκς Φιλσ+ ας θεωρε*ται Nνων !π" τ" Κ τι τς Κ - πρυ π πλ νωρ ς 4γκαταστθηκε στν @Αθνα κα Qδρυσε δι- κ τυ σλ κα τν Rψωσε !π'ναντι στν @Ακαδημ α κα στ" Λ κει. @Ακλ θησαν πλλ τ ς ασικ'ς τυ !ρ'ς 3 π*ες μ' τ"ν ρ"ν μεταπλσσνται κα !γκαλιJυν τ"ν Tνθρωπ κα τ πρλματ τυ, :πως 4μ+αν Jνται στ ς δι+ρες 4π'ς. (Η ασικ θ'σις τς Στωϊκς +ιλσ+ ας εναι !πθεια !π'ναντι στ" πρ"λημα τς Jως. (Η !πθεια εναι 4ντλ τ0 4ν μ*ν λ"- γυ π*ς ηθε* τ"ν Tνθρωπ ν κατανση :τι τ πργμα- τα δ'ν Uπτνται τς ψυς Vτε κατ@ 4λιστν. (Επμ'νως, ψυ- δ'ν ει παρ ν τ !γνση κα α&τμτως ρ σκει τν Wρε- μ α της κα τν γαλνη της. Α&τ θ'σις 2ταν !ρκετ παργρη γι τ ς !νθρπυς τς 4πς 4κε νης μ' τ Tπειρα πρλματα. Κυρ ως τ ς !νθρ- πυς π δ'ν μπρ0σαν X δ'ν Xθελαν ν +ωτισθ0ν μ' τ" Ε&αγγ'λι τ0 =ριστιανισμ0. Ενας !π" τ ς πιστ ς κα μλι- στα κρυ+α*ς !πλγητς α&τς τς +ιλσ+ικς θ'σεως 2ταν ΜYρκς Α&ρλις. Εναι αρακτηριστικ" τ" γεγν"ς :τι α&τ τν +ρ !πλγητς τ0 Στωϊκισμ0 δ'ν εναι δ0λς, !λλ Zδις α&τκρτρας τς Ρμης. ( ΜYρκς Α&ρλις γεννθηκε στν Ρμη τν Tνι;ι τ0 121 μ.=. \Ηταν γι"ς τ0 D Αννιυ &ρυ κα τς Δμιτ ας Λυκ λλας. ταν π'θανε πατ'ρας τυ, τ"ν υ3θ'τησε παππ ς τυ (129- 136). @Εκπαιδε θηκε μ' 4;αιρετικ ς διδασκλυς Ελληνες κα Ρωμα υς κα πρε :λα τ σημαντικ 4+"δια π θ τ"ν ηθ- συν στν κατπιν τυ 4;'λι;ι. ταν @Αδριαν"ς υ3θ'τησε τ"ν θε* τυ @Αντων*ν, τ"ν $πρ'ωσε ν υ3θετση τ"ν ΜYρκ, δι"τι εε καταπλαγ !π" τν ε&ρυμθεια, τν ρηστ"τητα τ0 Xθυς κα τν G; νια τ0 νεαρ0 πατρικ υ. Μετ τ"ν θνατ τ0 9 MAPKOY AYPH§IOY TA EI™ EAYTON – EI™A°ø°H BIBΛIOΘHKH TΩN EΛΛHNΩN 8 μπ"ρεσε :μως ν τ" 4πιτ η. \Ηρθε μετ Ρμη μ' τν Πατριαρ- ικ δημκρατ α, μ' τν στρατιωτικ πειθαρ α, μ' τν pietas, μ' τ" α&στηρ" ius Μ@ α&τ τ στιε*α 2ρθε ν δημιυργση τ" παγκ"σμι κρ- τς. Κα τ" δημι ργησε. 3 !; ες μ' τ ς π*ες κα γι τ ς π*ες !γων σθηκε +εραν τ ς καρπ ς των. Πλν :μως 3 καρπ δ'ν 2ταν πλ'ν !ν"θευτι. 3 Ρωμαϊκ'ς !; ες 2ρθαν σ' Tμεση κινω- ν α μ' τ ς (Ελληνικ'ς !; ες κατ τρ"π 3στρικ παρδ;. (Η α&στηρ κα ;ηρ Ρμη Tρισε ν γ νεται αρ εσσα κα τρυ+ερ. Γ"ησσα και πλανεμ'νηm 8συρ, !λλ κα !δ νατη, σκληρ, !λλ κα ε&α σθητη. (Η ε8κ"να α&τ τFν !ντιθ'σεων εναι πλ πι" ντνη στ"ν n μ.=. α8Fνα. Τ" !π'ραντ Ρωμαϊκ" κρτς περι- λαμνει στ ς κ"λπυς τυ τ πι" !ντι+ατικ στιε*α. Πλϊ στ ς 8συρ ς π υν τν δυνατ"τητα ν !πλα συν τ πντα, $πρει τ" πλθς τFν δ λων π στερε*ται τ πντα. 3 8συρ :μως δ'ν ρ σκυν μ'σα στ ς !πλα σεις 4κε*ν π θ'λυν, 4κε*ν π μ' θ'ρμη πντα θ 4πιJητ !νθρπινη ψυ- , τν ε&τυ α. Τ" πλθς, π δ'ν μπρε* ν δκιμση τ ς !π- λα σεις, π δ'ν τ0 δ νεται ε&καιρ α ν !παυνωθ μ@ α&τ'ς, !ναJητε* κα α&τ" τν ε&τυ α σ@ Tλλυς ρυς, στ ς ρυς τς ψυς. Κα ρεται μ' τ ς 4κπρσπυς τυ, τ ς +ιλσ"- +υς, π εναι 3 περισσ"τερι δ0λι X !πελε θερι, ν πρ- σ+'ρη α&τ" τ" !δ ναμ, τν δ ναμι τς αρYς στ ς δυνατ ς. DΕντνα +ιλσ+ικ ρε ματα δημιυργ0νται κα τ" πνε0μα τ0 μυστικισμ0 τς @Ανατλς ρεται ν κατακτση τν Δ σι. (Η Ρμη γ νεται τ" κ'ντρ τς πλης τFν πι" !ντ θετων +ιλσ- +ικFν θεωριFν. (Β'αια δ'ν πρ'πει ν !γνται :τι 4π α&τ εναι πι" κσμγνικ –Tν 4πιτρ'πεται :ρς– περ δς τ0 =ριστιανισμ0, π δ'ν εναι +ιλσ+ α, !λλ θρησκε α π +'ρνει τ" πι" παργρ Tγγελμα π Tκυσαν πτ' τ !νθρπι- να α&τι, τ" Tγγελμα τς !γπης). Τ" πι" δυνατ" +ιλσ+ικ" ρε0μα α&τς τς 4πς εναι στωϊκ +ιλσ+ α. Δ'ν εναι κτι qπμ'νως τFν ρ"νων τς 7ριμ"τητ"ς τυ κα σν Cριμ καρπ" μιYς γεμτης δρσεως κα θς ψυς πρ'πει ν τ" θεωρσωμε. Εναι γραμμ'ν σ@ qλληνικ γλFσσα, τν κιν. Τ" R+ς τ0 κειμ'νυ εναι ?πλ" κα λιτ". Σ' 7ρισμ'νες περιπτσεις γ νεται τ"νς ρητρικ"ς κα Tλλτε, κυρ ως :ταν !να+'ρεται στν δι- τα;ι κα στν κ νησι τ0 σ μπαντς, γ νεται !σα+ς. (πωσδ- πτε :μως κυριαρε* στν γλFσσα, τν πρτσσει κα τν $π- ρενει ν 4κ+ρση τ ς 8δ'ες π συλλαμνει ν0ς τυ. (Η σ ν- τα;ις εναι !ρκετ ?πλπιημ'νη κα ρησιμπιε*ται κυρ ως κατ παρτα;ι σ νδεσις τFν νημτων π δ νει στ" κε μεν μι !ραϊκ μεγαλπρ'πεια. ( λ"γς +α νεται ν ;επηδη !π" τ θη τ0 εναι τυ κα Tγαλμα πραγματικ" $ψνεται !π'ναντ τυ. Κπυ-κπυ 'αια νει τν πλαστικ"τητ τυ κα σ' 7ρισμ'να σημε*α ει κπια ;ηρ"τητα. Παρ@ :λα α&τ :μως !π" καθαρ γλωσσικ πλευρ !πτελε* λαμπρ" γλωσσικ" μνη- με* τς 4πς. (Η παραστατικ"τητα τFν ε8κ"νων, ρεαλιστικ περιγρα+, διθυραμικ"ς τ"νς στ σημε*α π μιλει γι τ"ν Tνθρωπ, τ"ν τ'λει Tνθρωπ, τν ψυ, τ"ν Θε", !νυψνυν τ" ργ κα τ" καθιερνυν σν /να πραγματικ" ργ τ'νης. Πλλ !ρν0νται τν !ριτεκτνικ τυ δμ. (πωσδπ- τε :μως εναι /να 8κδ"μημα μ' ?δρ'ς γραμμ'ς κα στ'ρεες - σεις. Μ' Rψς θαυμαστ" κα κλλς $π'ρ. Τ" Rψς κα τ" κλλς τυ δ'ν εναι !πτ'λεσμα ερμπαλιστικς κενλγ ας, !λλ κυρ ως τFν 8δεFν π τ" διαπτ Jυν !π" τν !ρ /ως τ" τ'λς. Πλλ κατ δια+"ρυς τρ"πυς αρακτρισαν τ" ργ, Tλλι τ" θερησαν !πμνημνε ματα τ0 Α&τκρτρς. Δ'ν ει τ πτε :μως !π" τν ;ηρ ρνλγικ κθεσι τFν !πμνη- μνευμτων. D Αλλι επαν :τι τ" γραψε γι πλιτικ σκπιμ"τη- ταm κρυ;ε δηλαδ τν παθητικ στσι !π'ναντι τFν πρλημ- των τς πλιτικς κα κινωνικς Jως γι ν πρλη τυ"ν !ντιδρσεις τFν $πηκ"ων τυ σ' μι περ δ !δυναμ ας τ0 κρτυς. (Η $π"θεσις α&τ πρ'πει ν !πρρι+θ ωρ ς συJτη- 11 MAPKOY AYPH§IOY TA EI™ EAYTON – EI™A°ø°H BIBΛIOΘHKH TΩN EΛΛHNΩN 10 @Αδριαν0 ΜYρκς Α&ρλις 7ς διδς τ0 @Αντων νυ J μα- J τυ στν α&λ κα qτιμJεται γι τ" μεγλ κα δυσκλτατ ργ τς 4;υσ ας. @Εσπ δασε ρητρικ μ' διδσκαλ τ"ν Φρ"- ντωνα κα +ιλσ+ α μ' διδασκλυς τ ς Στωϊκ ς Δι"γνωτα κα Ρ στικ. ( Ρ στικς, :πως !να+'ρει Zδις, τ0 δωσε τ" ργ τ0 @Επικττυ π τ"ν γ'μισε θαυμασμ" γι τ"ν +ιλ"σ+ κα τ"ν !πεμκρυνε !π" τν ρητρε α. (Η Στωϊκ +ιλσ+ α τ"ν !πρρ"+ησε τελε ως ωρ ς :μως ν τ"ν !πμακρ νη πτ' !π" τ +λ'γντα πρλματα τ0 κρτυς. @Αντ θετα μλιστα !π@ α&τ !ντλ0σε τν δ ναμι ν τ !ντιμετω- π ση.Τ" 161 γ νεται α&τκρτωρ. @Απ" τν στιγμ α&τ !ρ Jει μ α ντνη δρYσι γι τν 4;υδετ'ρωσι τFν πικ λων !ντιδρσεων π καλε*ται ν !ντιμετωπ ση 7ς $πε θυνς γ'της τς Ρωμαϊκς α&τκρατρ ας. @Απ" τ" 162-180 4π μ α ε8κσαετ α περνY τν Jω τυ στ στρατ"πεδα κα πλεμY 4ναντ ν τFν πικιλων μων 4θρFν τ0 κρτυς, σ' @Ανατλ κα Δ σι κα ΒρρY. Βρετανν , =τι, Κυδι, Mαρκμνι, Σαρμται, @Αρμ'νιι κα Πρθι πρσπαθ0ν ν καταλ συν τ" κρτς. ( α&τκρτωρ !μ νεται κα διε;γει σκληρ ς !γFνες. (Η :λη τυ Jω 7ς α&τκρτρας μαρτυρε* μ α !κατλητη δ ναμι κα !ντ π κανε ς δ'ν μπ- ρε* ν μ θαυμση. (Η :λη τυ δρYσις !πδεικν ει :τι Στωϊκ !πθεια σ' καμμ α περ πτωσι δ'ν ταυτ σθηκε !π" τ"ν ΜYρκ μ' τν !πρα; α. @Αντ θετα πρY;ις, πλαισιωμ'νη κα συμπληρωμ'νη !π" τ" +ιλσ+ικ" τυ ργ π γραψε στ ς σκην'ς τς 4κστρα- τε ας, εναι τ" ασικ" γνρισμα τ0 α&τκρτρς-+ιλσ"+υ. Μ' τν Jω τυ !π'δει;ε γι Tλλη μι +ρ :τι πρY;ις δ'ν !ντι- στρατε εται τν θεωρ α, !λλ !ντ θετα :σ πι" μεγλη εναι πρY;ις τ"σ περισσ"τερ Rψς πα ρνει θεωρ α. Τ ΕΡΓ Τ Υ ( ΜYρκς Α&ρλις γραψε τ" ργ τυ σ μ+ωνα μ' τ συμπε- ρσματα τFν μελετητFν κατ τ" διστημα 166-176. Εναι ργ τν δημιυργ" τFν πντων δ ναμι. @Αναγνωρ Jει :τι !πτελε*ται !π" τρ α κυρ ως στιε*α: τν σρκα, τ" πνευμτι κα τ" γεμ- νικ". @Απ" α&τ σρκα δ'ν ει καμμι !πλ τως !; α δι"τι εναι λ θρς κα στρια κα κρκ αντς κ νε ρων κα λε- ων . Τ" πνευμτιν εναι ψυ. Κα α&τ τν θεωρε* 7ς $λικ $π"στασι, /να εδς !ν'μυ π ει 4γκατασταθ στ" σFμα κα δι τς ε8σπνς κα !ναπνς διατηρε* τ"ν Tνθρωπ στν Jω. Tρ τ κα ασικ" στιε* τ0 !νθρπυ θεωρε* τ" γεμνικ", τ"ν ν0, τ"ν λ"γ π εναι !π"σπασμα τ0 Δι"ς 4γκαταστημ'ν 4ντ"ς τ0 !νθρπυ γι ν τ"ν κατευθ νη ν πρττη :σα εναι σ μ+ωνα μ' τν + σι τυ κα μ' τν + σι τ0 παντ"ς !π" τν π α πρλθε. Τ" γεμνικ" 7ς πρτη δ ναμις τ0 !νθρπυ ει ρ'ς ν καταστ'λλη τ ς ρμ'ς τς σρκας, ν περιρ Jη τς ψυς τ πθη. Μ' τν θει τυ Tνθρωπς θ !ντιλη+θ :τι θνατς κα Jω, π"νς κα δν, δ";α κα !δ; α εναι !δι+ρα, ωρ ς 8δια τερη !; α πργματα, κα γι@ α&τ" !κριFς !πν'μνται !π" τν + σι τ0 :λυ σ' :λυς !διακρ - τως, καλ ς κα κακ ς. @Επαναλαμνει συνεFς :τι τ πργματα καθ@ qαυτ δ'ν μπρ0ν ν 4γγ συν τν ψυ κι qπμ'νως δ'ν πρ'πει ν τν ταρσσυν. Α&τ δι τ0 γεμνικ0 ε8σδ ει ε8ς τ πργματα κα σηματ Jει παραστσεις γι’ α&τ. (Η !ντ ληψις π ει γι@ α&τ εναι καθαρ $πκειμενικ κα μπρε*, Tν θ'λη, ν τν !λλ;η. Eναι αρακτηριστικ :σα λ'γει στ" Δn κε+. 7 « Αρν τ ν πληψιν, "ρται τ# $λαμμαι, %ρν τ# $λαμμαι "ρται & λ'- η ». ( Tνθρωπς ει πλασθ γι ν συνεργJεται μ' τ ς συν- ανθρπυς τυ: « γεγναμεν πρ#ς συνεργαν ». Εναι tν κινωνι- ν"ν, :πως κινωνικ"ς εναι ν0ς τ0 παντ"ς, κα :λες 3 πρ- ;εις τυ πρ'πει ν υν α&τ τν !+ετηρ α κα α&τ" τ" τ'λς. Δ'ν μπρε* ν Gργ Jεται κατ τFν συνανθρπων τυ κα Tν !κ"μη σ+λλυν, δι"τι εναι συγγενε*ς tι 4; αQματς Vτε 4κ 13 MAPKOY AYPH§IOY TA EI™ EAYTON – EI™A°ø°H BIBΛIOΘHKH TΩN EΛΛHNΩN 12 σι. Δι"τι /να ργ σν τ" δικ" τυ δ'ν μπρε* ν 4;υπηρετση π- λιτικ'ς σκπιμ"τητες. Μ'σα σ@ α&τ" ρ σκμε τ"ν Tνθρωπ π !γων Jεται ν μ πνY, ν μ $π+'ρη, ν μ συγκινται, ν μ παθα νεται, κα tι τ"ν Α&τκρτρα. DΑλλι $πστηρ Jυν τν Tπψι :τι εναι /να εδς 4;μλγσεων σν τ0 Α&γυστ νυ μ' τ ς π*ες πρσπθησε Α&τκρτωρ ν 4πιτ η τν Λ τρω- σι κα ν δικαιλγση τν συμπερι+ρ τυ. Πλλ $π'θεσαν :τι εναι !πντησις στ"ν καθημεριν" λεγ τς συνειδσεως κα- τ τ" σ στημα τFν Πυθαγρε ων. Πντως, :πυ κα Tν ρ σκε- ται !λθεια, γεγν"ς εναι :τι !πτελε* τν +ιλσ+ικ κ+ρα- σι τς Jως τ0 Μρκυ Α&ρηλ υ. Εναι κ+ρασις τFν ασικFν !ρFν 4πνω στ ς π*ες στριJε τν Jω τυ. Εναι λ"κληρ τ" πιστε ω τυ. DΕστω κα Tν πλλ διαπιστνυν !ντι+σεις !ν- μεσα στν θεωρ α κα τν πρY;ι. Τ" ργ !πτελε*ται !π" δδεκα ιλ α. (Η δια ρεσις G+ε λεται σ' μεταγενεστ'ρυς μελετητ'ς. Στ" πρFτ ιλ συγγρα+ε ς μ' ρι κα ?πλ"τητα παρυσιJει :λα τ πρ"σωπα π τ"ν θη- σαν ν γ νη α&τ"ς π γινε. @Εκ+ρJει μ@ α&τ"ν τ"ν τρ"π τν α8νια ε&γνωμσ νη πρ"ς τ ς γνε*ς, τ ς διδασκλυς, τ ς + - λυς κα πρπντων πρ"ς τ ς θε ς δι"τι , :πως αρακτηριστικ λ'γει στ" τ'λς τ0 ιλ υ, «π'ντα γ)ρ τα*τα θε+ν ηθ+ν κα. τ /ης δε1ται» . Τ" ιλ !πτελε* /να εδς πρλ"γυ, σ@ :λ τ" ργ, γιατ 4κθ'τει σ@ α&τ" :λα τ στιε*α τς πρσωπικ"τητ"ς τυ μ' τ π*α πρσπαθε* ν κατανση τ" αθ τερ ν"ημα τς $πρ;ες τυ κα τς σ'σες τυ μ' τ"ν κ"σμ. Στ qπ"μενα ιλ α τ ασικ πρλματα π τ"ν !πασ- λ0ν, :πως κθε !νσυ κα +ωτισμ'ν ν0, εναι Tνθρωπς στν σ'σι τυ μ' τ"ν κ"σμ κα τ"ν Θε". Στν πρσπθει τυ α&τ δ'ν διατυπνει θεωρητικ συμπερσματα, !λλ !ναJητε* τ"ν δρ"μ π θ δηγση τ"ν Tνθρωπ στν πηγ !π" τν π α ;εκ νησε. Πιστε ει :τι Tνθρωπς εναι δημι ργημα τς τFν :λων + σεως X τς + σεως τ0 παντ"ς, :πως αρακτηρ Jει Vτε $π" τ0 παρ"ντς θραυ"μενς Vτε τ" 4πι"ν + μενς, 4ν Jητ τν !λθεια, « 2 3ς 4δε.ς π5πτε λ'η» Κα πρ" πντων :ταν δ'ν +ται τ"ν θνατ. @Εν γνωρ Jη :τι θνατς «τι*τς, 6ν γ$νεσις, σεως μυστριν» . Εναι πρα πλλ τ σημε*α στ π*α θ μπρ0σε ν σταματση κανε ς κα ν τ πρλλη μ' 8δια τερη μ+ασι. ( μελετητς διαJντας τ" ργ θ 4πισημνη μ"νς τυ τ κ ρια σημε*α κα θ συγκινηθ κα θ γητευθ κα θ μεταρσιωθ !νλγα μ' τ ς πρδιαθ'σεις τυ. 15 MAPKOY AYPH§IOY TA EI™ EAYTON – EI™A°ø°H BIBΛIOΘHKH TΩN EΛΛHNΩN 14 σπ'ρματς, !λλ 4κ πνε ματς. Δι"τι 3 πντες πρ'ρνται !π" τ"ν Zδι κιν" ν0 π ρυθμ Jει κα διικε* τ" σ μπαν. Πρ'πει λιπ"ν, ν συγωρ τ ς συνανθρπυς τυ, ν τ ς !γαπY, ν τ ς νυθετ, ν τ ς 4πανα+'ρη στ"ν Gρθ" δρ"μ. Ν 4ρευνY τ 4λατρια τFν πρ;εν των, :πως κα τFν 8δικFν τυ, κα ν !νακαλ πτη γιατ 4νργησαν :πως 4νργησαν, γιατ τ ς περισσ"- τερες +ρ'ς !π" Tγνια δ'ν ρ σκυν τ"ν Gρθ" τρ"π συμπερι- +ρYς. Τ πντα στν Jω εναι ρευστ. ( κ"σμς εναι !λλ ω- σις. (Η μεταλ εναι τ" ασικ" γνρισμ τυ, !'ναη κα !κα- τπαυστη μεταλ μ' τν π α κ"σμς κατρθνει ν παρα- μ'νη πντα ν'ς. Πρ'πει Tνθρωπς ν !πδ'εται ε&αρ στως :,τι τ0 !πν'μει + σις στω κα Tν +α νεται σκληρ" « δι) τ# κε1σε 7γειν π. τ ν τ* κσμυ γεαν κα. τ ν τ* Δις ε4δαν κα. ε4πραγαν ». Βασικ !ρ εναι !ταρα; α. « Πρ+τν μ τα- ρ'σσυ ». « Π'ντα γ)ρ κατ) τ ν τ* :λυ σιν » κα « κατ) τ#ν λγν τ;ς σ;ς σεως ι*ν σ< 4δε.ς κωλ σει, παρ) τ#ν λγν τ;ς κιν;ς σεως 4δ<ν σ. συμσεται ». «Δι) τ;ς τ+ν :λων 4σας =ς δι) /ειμ'ρρυ διεκπρε εται π'ντα τ) σ5ματα τ>+ :λ>ω συμυ; κα. συνεργ) τ) &μ$τερα μ$ρη ?λλλις ». Κα « & τ+ν :λων σις κ τ;ς :λης 4σας =ς κηρ* τ) π'ντα @πλασε» . Σκπ"ς τς Jως εναι ν γ νη ψυ !γαθ κα ?πλ κα μ α κα γυμν, « ανερωτ$ρα τ* περιταμ$νυ σ5- ματς πλρης κα. ?νενδε ς κα. 4δ<ν πιπθ*σα, 4δ< πιθυ- μ*σα 4δεν#ς Aτε μψ /υ Aτε ?ψ /υ» . (Η ψυ εναι τ0 !νθρπυ «τ# &συ/ι5τερν κα. ?πραγμν$στερν κατα γιν» συνεFς Tνθρωπς πρ'πει ν κατα+ε γη σ@ α&τν κα ν !να- νενη τ"ν qαυτ" τυ. « BΕνδν λ$πε, @νδν & πηγ τ* ?γαθ*» (Η Jω εναι σ ντμη, μι μικρ στιγμ μ'σα στ" ς τς α8ωνι"τητς. (O Tνθρωπς «δ ναται κ'λλιστα διαD;ν» , 4ν πρ"ς τ !δι+ρα !δια+ρ, 4ν δ'ν 4νεργ ωρ ς ν η καθκν ν 4νεργση, 4ν δ'ν λ'η κτι π δ'ν εναι !λθεια, 4ν +ιλ τ" !νθρπιν γ'νς, 4ν !κλυθ τ"ν Θε", 4ν διατελ Tλυπς BIBΛION A α. @Aπ" τ"ν παππ μυ τ"ν O&ρ 1 κληρν"μησα τν ε&γ'νεια τ0 αρακτρα κα τν νη+αλι"τητα. . @Aπ" τν καλ +μη κα τ ς !ναμνσεις τ ς σετικ'ς μ' τ"ν πατ'ρα μυ τν α8δημσ νη κα τν !νδρπρ'πεια. γ. @Aπ" τν μητ'ρα 2 τν θεσ'εια κα τν συνθεια ν πρ- σ+'ρω 4λε θερα /να μ'ρς !π" :σα ω κα ν !π'ω tι μ"νν !π" τ ς α8σρ'ς 4ν'ργειες, !λλ κα !π" τν σκ'ψι 4νεργειFν α&τ0 τ0 εZδυς. @Eπ πλ'ν τν λιτ"τητα στν διατρ+ κα τν !π+υγ τ0 τρ"πυ Jως τFν πλυσ ων. δ. @Aπ" τ"ν πρπππ μυ τν συνθεια ν μ !+ιερνω τ"ν ρ"ν μυ σ' δημ"σιες συJητσειςm ν ρησιμπιF στ" σπ τι μυ !γαθ ς δασκλυς κα ν γνωρ Jω :τι γι@ α&τ" τ"ν σκπ" εναι !νγκη ν δαπανF πλλ. ε. @Aπ" α&τ"ν π μ' !ν'θρεψε ν μ !νκω Vτε στ ς πρσι- νυς 3 Vτε στ ς παλμυλαρ υς Vτε στ ς θαυμαστ'ς τFν !σπιδ+"ρωνm κα τν $πμν στ ς π"νυς κα τν Gλιγρκεια κα τν πρθυμ α ν κατασκευJω κτι μ' τ Zδια μυ τ 'ρια κα ν !π+ε γω τν !πασ"λησι μ' ;'νες $πθ'σεις κα τν συ- νθεια ν μ δ'ωμαι ωρ ς λεγ τ ς συκ+αντ ες. ς. @Aπ" τ"ν Δι"γνητ 4 μαθα ν !π+ε γω τ ς !ν;ιες λ"γυ !σλ ες κα ν δυσπιστF σ@ 4κε*να π λ'γνται !π" τ ς τερα- 17 1. O&ρςm παππ0ς τ0 Mρκυ !π" τ"ν πατ'ρα τυ. 2. Mητ'ρα τ0 Mρκυ 2ταν Δμιτ α Λ κιλλα. 3. Πρασιαν , ενετιαν , παλμυλριι, σκυτριιm 2ταν μ'λη !γωνισμτων τ0 3ππδρ"μυ xργανωμ'να σ' σωματε*α διακριν"μενα !π" τ" ρFμα τς στλς X !π" τ" εδς τ0 πλισμ0. @E;ελ θησαν σ' πλιτικ κ"μματα κα διετηρθησαν κα κατ τν πρτη BυJαντιν περ δ (γνωστ στσις τ0 N κα 532 μ.X.). 4. Δι"γνητςm !ρα*ς σ+"ς, σ γρνς τ0 Mρκυ A&ρηλ υ. 16 BIBΛION An αF. Παρ) τ* π'ππυ O4ρυ, τ# καληθες κα. ?ργητν. F. Παρ) τ;ς δHης κα. μνμης τ;ς περ. τ* γεννσαντς, τ# αδ;μν κα. ?ρρενικν. γF. Παρ) τ;ς μητρς τ# θεσε<ς κα. μεταδτικνI κα. ?ε- κτικ#ν 4 μνν τ* κακπιε1ν, ?λλ) κα. τ* π. ννας γνε- σθαι τια τηςI @τι δ< τ# λιτ#ν κατ) τ ν δαιταν κα. πρρω τ;ς πλυσιακ;ς διαγωγ;ς. δF. Παρ) τ* πρπ'ππυ, τ# μ ες δημσας διατρι)ς ιτ;σαι, κα. τ# ?γαθ1ς διδασκ'λις κατ2 Jκν /ρσασθαι, κα. τ# γν+ναι, :τι ες τ) τια*τα δε1 κτεν+ς ?ναλσκειν. εF. Παρ) τ* τρ$ως, τ# μτε Πρασιαν#ς μτε Bενετιανς μ- τε Παλμυλ'ρις L Σκυτ'ρις γεν$σθαιI κα. τ# ερ$πνν κα. λιγδε$ς, κα. τ# α4τυργικ#ν κα. ?πλ πραγμνI κα. τ# δυσ- πρσδεκτν διαλ;ς. NF. Παρ) Διγντυ, τ# ?κενσπυδνI κα. τ# ?πιστητικ#ν τ1ς π# τ+ν τερατευμ$νων κα. γτων περ. π>ωδ+ν κα. περ. τλ"γυς κα τ ς μγυς γι ;"ρκια, γι !πμκρυνσι δαιμ"- νων κα σ@ :λα τ σετικ, ν μ τρ'+ω Gρτ κια (κνω 5 !νησ ες) κα ν μ παρυσιJω κλ σι σ' πρ;εις α&τ0 τ0 εZδυς κα ν !ν'ωμαι τν 4λευθερ α τς γνμης τFν Tλλωνm κα τν 4;ικε ω- σι μ' τν +ιλσ+ α κα τν παρακλ θησι τς διδασκαλ ας πρFτα τ0 Bακε υ κα πειτα τ0 Tανδσιδς κα τ0 Mαρκια- ν0. Σ@ α&τ"ν G+ε λω κα τν συγγρα+ διαλ"γων !π" τ παιδικ μυ ρ"νιαm κα τν κλ σι μυ πρ"ς τ δ'ρματα κα τ καθ σματα 6 (+ιλσ+ικ'ς συJητσεις) κα πρ"ς :λα τ σετικ μ' τ"ν qλληνι- κ" τρ"π Jως. J. @Aπ" τ"ν P στικ 7 παρακινθηκα ν σκε+θF :τι ρειJ- μαι δι"ρθωσι κα καλλι'ργεια τ0 Xθυςm ν μ παρεκτραπF σ' μιμσεις $περλικ'ς τFν σ+ιστFν 8, ν !π+ γω τν συγγρα+ θεατρικFν ργων X συμυλευτικFν λ"γων κα τν ψε τικη !σκητικ 4μ+νισι X τν !πατηλ 4μ+νισι τ0 μεγλυ ε&εργ'- τυ. @Aπ" τ"ν Zδιν μαθα ν !π+ε γω τ"ν ρητρικ" στ"μ+, τν +αντασιπλη; α κα τν !στειλγ αm ν μ κυκλ+ρF μ'- σα στ" σπ τι μ' τν 4π σημη στλ μτε ν κνω κτι παρ"μι κα ν γρ+ω τ γρμματ μυ μ' ?πλ"τητα, :πως 2ταν τ" γρμ- μα π γραψε 4κε*νς !π" τν Σιν"εσσα 9 στν μητ'ρα τυ. Kα ν συγωρF κα ν συμ+ιλινωμαι εVκλα μ@ 4κε νυς π μ' στενρησαν κα $π'πεσαν σ' λθη, :ταν πλ γργρα 3 Zδιι δε ;υν τν διθεσι ν 4πανρθσυνm κα ν μελετF μ' !κρ - 19 MAPKOY AYPH§IOY TA EI™ EAYTON – BIB§ION Aã 5. 2Oρτυγτρε1α m τρε+αν Gρτ κια κα τ 4;ασκ0σαν ν !γων Jωνται, /να εδς κκρμα ας. 6. (Yπνε* τ +ιλσ+ικ συμπ"σια κα κυρ ως τ ς +ιλσ+ικ'ς συJητσεις π !κλυθ0σαν τ συμπ"σια. 7. P στικςm Στωικ"ς +ιλ"σ+ς «νευθε.ς π# Δμιτιαν*, :τε ιλσει» κατ πληρ+ρ ες τ0 Δ ωνς τ0 Kασσ υ. 8. Σ+ιστ'ςm γνωστ !π" τ γλωσσικ συγγρμματα, σ+ π !ρνθηκαν τν !ντικειμενικ"τητα τς !λθειας. 9. Σιν"εσσαm π"λις τς Kαμπαν ας. BIBΛIOΘHKH TΩN EΛΛHNΩN 18 δαιμνων ?ππμπ;ς κα. τ+ν τι των λεγμ$νιςI κα. τ# μ ρτυγτρε1ν μηδ< περ. τ) τια*τα πτ;σθαιI κα. τ# ?ν$/ε- σθαι παρρησαςI κα. τ# κειωθ;ναι ιλσPα κα. τ# ?κ*σαι πρ+τν μ<ν Bακ/ευ, εJτα Tανδ'σιδς κα. Mαρκιαν*†I κα. τ# γρ'ψαι διαλγυς ν παιδI κα. τ# σκμπδς κα. δρRς πι- θυμ;σαι κα. :σα τια*τα τ;ς SEλληνικ;ς ?γωγ;ς /μενα. DF. Παρ) SPυστκυ, τ# λαε1ν αντασαν τ* /ρVDειν διρθ5- σεως κα. θεραπεας τ* LθυςI κα. τ# μ κτραπ;ναι ες D;λν σιστικν, μηδ< τ# συγγρ'ειν περ. τ+ν θεωρημ'των W πρτρε- πτικ) λγ'ρια διαλ$γεσθαι W αντασιπλκτως τ#ν ?σκητικ#ν W τ#ν ε4εργετικ#ν 7νδρα πιδεκνυσθαιI κα. τ# ?πστ;ναι Xητ- ρικ;ς κα. πιητικ;ς κα. ?στειλγαςI κα. τ# μ ν στλV; κατ2 Jκν περιπατε1ν, μηδ< τ) τια*τα πιε1νI κα. τ# τ) πιστλια ?ελ+ς γρ'ειν, 6ν τ# π2 α4τ* τ τυ ?π# Σιν$σσης τV; μη- τρ μυ γρα$νI κα. τ# πρ#ς τYς /αλεπναντας κα. πλημμελσαν- τας ε4ανακλτως κα. ε4διαλλ'κτως, πειδ)ν τ'/ιστα α4τ. πα- νελθε1ν θελσωσι, διακε1σθαιI κα. τ# ?κρι+ς ?ναγιγν5σκειν εια κα ν μ νιθω !π"λυτη 3κανπ ησι, :ταν 4πι+ανειακ μ"ν 4;ετJω τ" θ'μα μυ. Kα ν μ συμ+ωνF !μ'σως μ' :συς μιλYνε !νε θυνα. Σ@ α&τ"ν G+ε λω κα τν συνντησι (γνωριμ α) μυ μ' τ" ργ τ0 @Eπικττυ 10 , τ" π* μ0 μετ'δωσε !π" τ" σπ τι τυ. η. @Aπ" τ"ν @Aπλλνι μαθα τν !νε;αρτησ α τ0 πνε μα- τς κα τν !π"λυτη 4πι+ λα;ι !π'ναντι τς τ ης. Kα ν μ στρ'+ω πυθεν !λλ0 τν πρσ μυ, Vτε γι λ γ, 4κτ"ς !π" τ"ν λ"γ, ν εμαι πντα σταθερ"ς κα στ ς δυνατ ς πε- ριδικ ς π"νυς κα στ"ν θνατ τ0 τ'κνυ κα στ ς μακρ- ρ"νιες !σθ'νειες, κα ν !ντιλαμνωμαι πλ καλ, σν ν λ'πω, :τι μπρε* Zδις Tνθρωπς ν εναι Tλλτε πλ δρα- στρις κα Tλλτε νωθρ"ς. Kα ν μ !γανακτF :ταν πρ"κειται ν 4;ηγσω κτιm κα ν μπρF ν !ντιμετωπ Jω Tνθρωπ π θεωρε* πρα πλ μικρ"τερη !π" τ δικ τυ πρτερματα τν 4μπειρ α κα τν ε&+υ|α τν σετικ μ' τν διατ πωσι θεωριFνm κα ν ;'ρω πFς πρ'πει ν !;ιλγF τν +αινμενικ ε&γ'νεια τFν + λων μυ ωρ ς ν $πρενωμαι $περλικ γι@ α&τ, !λλ Vτε ν τν πρσπερνF μ' !ναισθησ α. θ. @Aπ" τ"ν Σ';τ 11 μαθα τν καλ διθεσι πρ"ς τ ς Tλλυςm κα τ" καλ" παρδειγμα τς 8κγενε ας π διευθ νεται !π" τ"ν πατ'ραm κα τν σημασ α τς κατ + σιν Jωςm κα τν ε8λι- κριν σεμν"τητα κα τν πατρικ +ρντ δα γι τ ς + λυςm κα τν !νεκτικ"τητα πρ"ς τ ς ?πλ0ς !νθρπυς π θεωρ0νται τελε ως !μ ητι στν +ιλσ+ικ σκ'ψι. Kα τν συνθεια ν συμ- περι+'ρωμαι στ"ν καθ'να :πως πρ'πει, γι ν εναι συνανα- στρ+ μυ πλ πι" ε&ριστη !π" κθε κλακε α, 4νF συγρ"- νως ν εμαι πρ"ς α&τ ς τ ς Zδιυς T;ις πλ μεγλυ σεα- 21 MAPKOY AYPH§IOY TA EI™ EAYTON – BIB§ION Aã 10. O3 +ιλσ+ικ'ς δ;ασ ες τ0 @Eπικττυ εναι γραμμ'νες !π" τ"ν μαθητ τυ κα μετ'πειτα 3στρικ" @Aρριαν" μ' τ"ν τ τλ «2Eγ/ειρδιν». 11. Σ';τς K"ιντςm στωικ"ς +ιλ"σ+ς !π" τν Xαιρνεια. @Aπδ δνται σ@ α&τ"ν π'ντε Wθικ λ"γι σ' δωρικ διλεκτ. BIBΛIOΘHKH TΩN EΛΛHNΩN 20 κα. μ ?ρκε1σθαι περιν*ντα Zλσ/ερ+ςI μηδ< τ1ς περιλαλ*σι τα/$ως συγκατατθεσθαιI κα. τ# ντυ/ε1ν τ1ς 2Eπικτητεις π- μνμασιν, [ν \κθεν μετ$δωκεν. ηF. Παρ) 2Aπλλωνυ, τ# λε θερν κα. ?ναμιλως ?κ - ευτνI κα. πρ#ς μηδ<ν 7λλ ?πλ$πειν μηδ< π2 λγν W πρ#ς τ#ν λγνI κα. τ# ?ε. :μιν, ν ?λγηδσιν Hεαις, ν ?πλV; τ$κνυ, ν μακρα1ς νσιςI κα. τ# π. παραδεγματς D+ντς δε1ν ναργ+ς, :τι δ ναται Z α4τ#ς σδρτατς εJναι κα. ?νει- μ$νςI κα. τ# ν τα1ς Hηγσεσι μ δυσ/εραντικνI κα. τ# δε1ν 7νθρωπν σα+ς λ'/ιστν τ+ν αυτ* καλ+ν &γ μενν τ ν μπειραν κα. τ ν ντρ$/ειαν τ ν περ. τ# παραδιδναι τ) θεωρ- ματαI κα. τ# μαθε1ν, π+ς λαμ'νειν τ)ς δκ σας /'ριτας παρ) λων, μτε Hηττ5μενν δι) τα*τα μτε ?ναισθτως παραπ$μ- πντα. θF. Παρ) Σ$Hτυ, τ# ε4μεν$ςI κα. τ# παρ'δειγμα τ* \κυ τ* πατρνμυμ$νυI κα. τ ν @ννιαν τ* κατ) σιν D;νI κα. τ# σεμν#ν ?πλ'στωςI κα. τ# στ/αστικ#ν τ+ν λων κηδεμνικ+ςI κα. τ# ?νεκτικ#ν τ+ν διωτ+ν κα.† τ# ?θε5ρητν μ$νων.† Kα. τ# πρ#ς π'ντας ε4'ρμστν, _στε κλακεας μ<ν π'σης πρ- σηνεστ$ραν εJναι τ ν Zμιλαν α4τ*, αδεσιμ5τατν δ< α4τ1ς 2 σμ0m κα ν !ναJητF μ' περ σκεψι κα μ'θδ κα ν !κλυθF τ ς σ+'ς γνFμες τ ς !ναγκα*ες γι τν Jω. Kα ν μ 4μ+αν Jω ντνη πτ' τν Gργ μυ μτε καν'να Tλλ πθς, !λλ ν εμαι συγρ"νως κα πλ - πλ Xρεμς, !λλ κα γεμYτς στργ κα 4νδια+'ρν. Kα τ"ν παιν, κα α&τ"ν ν τ"ν δ'ωμαι !θ"ρυαm κα τν πλυμθεια ν τν 4πιJητF ωρ ς 4π δει;ι. ι. @Aπ" τ"ν @Aλ';ανδρ τ"ν Γραμματικ" μαθα ν μ κνω 4πι- πλ;ειςm κα ν μ πρσλλω α&τ ς π πρ+'ρυν κπι γραμματικ" X συντακτικ" X Tλλ λθς, !λλ μ' τ'νη ν πρ+'- ρω 4κε*ν π πρεπε ν λεθ μ' μρ+ !παντσεως X 4πιε- αισεως X συJητσεως γι τ" Zδι πρYγμα κα tι γι τν λ';ι X ν@ !να+'ρω 4ντελFς τυα*α Tλλη λ';ι !ντ γι@ α&τ, περισσ"τερ μελωδικ. ια. @Aπ" τ"ν Φρ"ντωνα 12 μαθα ν !ντιλαμνωμαι τν κακ α κα τν πρσπ ησι κα τν $πκρισ α τFν !ρ"ντων, κα :τι α&τ π θεωρ0νται !π" μYς 7ς Tνθρωπι ε&γενικ εναι πωσδπτε περισσ"τερ σκληρ . ι. @Aπ" τ"ν @Aλ';ανδρ τ"ν Πλατωνικ" μαθα ν μ 4πανα- λαμνω X ν γρ+ω σ' 4πιστλ ωρ ς λ"γ, :τι εμαι !πασ- λημ'νς, μτε μ@ α&τ"ν τ"ν τρ"π ν 4γκαταλε πω διαρκFς τ ς $πρεσεις π δημιυργ0νται !π" τ ς σ'σεις μ' τ ς συναν- θρπυς μυ τν Jντας τ πρλματ μυ. ιγ. @Aπ" τ"ν Kτυλ μαθα ν μ !δια+ρF γι κπι + λ π μ' κατηγρε* γι κτι, στω κα Tν τ η ν μ' κατηγρ πα- ρλγα, !λλ ν πρσπαθF ν τ"ν 4πανα+'ρω στν Gρθ θ'σιm κα ν 4παινF !π" τ θη τς ψυς μυ τ ς δασκλυς μυ, :πως !να+'ρεται γι τ"ν Δμ τι κα τ"ν @Aθην"δτm κα ν !γαπF ε8λικριν τ παιδι μυ. ιδ. @Aπ" τ"ν «!δελ+"» μυ τ"ν Σερ μαθα τν !γπη πρ"ς 23 MAPKOY AYPH§IOY TA EI™ EAYTON – BIB§ION Aã 12. Φρ"ντωνm Pωμα*ς ρτωρ !π" τν Nυμιδ α, μαθητς τ0 @Aθηνδ"τυ, 8κδι- δσκαλς τ0 Mρκυ A&ρηλ υ. BIBΛIOΘHKH TΩN EΛΛHNΩN 22 κενις παρ’ α4τ#ν κε1νν τ#ν καιρ#ν εJναιI κα. τ# καταλη- πτικ+ς κα. Zδ>+ Hευρετικν τε κα. τακτικ#ν τ+ν ες ν ?ναγ- καων δγμ'των. Kα. τ# μηδ< @μασν πτε ργ;ς W 7λλυ τιν#ς π'θυς παρα- σ/ε1ν, ?λλ) aμα μ<ν ?παθ$στατν εJναι, aμα δ< ιλστργτα- τνI κα. τ# εAημν κα. τ*τ ?ψητI κα. τ# πλυμαθ<ς ?νεπι- 'ντως. ιF. Παρ) 2AλεH'νδρυ τ* γραμματικ*, τ# ?νεππληκτνI κα. τ# μ νειδιστικ+ς πιλαμ'νεσθαι τ+ν 'ραρν W σλικν τι W ?πη/<ς πρενεγκαμ$νων, ?λλ2 πιδεHως α4τ# μνν κε1ν, b @δει ερ;σθαι, πρ$ρεσθαι, ν τρπ>ω ?πκρσεως W συνεπιμαρτυ- ρσεως W συνδιαλψεως περ. α4τ* τ* πρ'γματς, 4/. περ. τ* Xματς, W δι2 τ$ρας τιν#ς τια της μμελ*ς παρυπμνσεως. ιαF. Παρ) Φρντωνς, τ# πιστ;σαι, dα & τυρρανικ ασκανα κα. πικιλα κα. πκρισις, κα. :τι =ς ππαν e καλ μενι fτι παρ2 &μ1ν ε4πατρδαι ?στργτερ πως εσν. ιF. Παρ) 2AλεH'νδρυ τ* Πλατωνικ*, τ# μ πλλ'κις μηδ< /ωρ.ς ?ν'γκης λ$γειν πρς τινα W ν πιστλV; γρ'ειν, :τι 7σ/- λς εμιI μηδ< δι) τ τυ τ* τρπυ συνε/+ς παραιτε1σθαι τ) κατ) τ)ς πρ#ς τYς συμι*ντας σ/$σεις καθκντα πραλλ- μενν τ) περιεστ+τα πρ'γματα. ιγF. Παρ) Kατ λυ, τ# μ λιγ5ρως @/ειν λυ ατιωμ$νυ τι, κgν τ /Vη ?λγως ατι5μενς, ?λλ) πειρRσθαι κα. ?πκαθι- στ'ναι π. τ# σ νηθεςI κα. τ# περ. τ+ν διδασκ'λων κθ μως εAημν, 6α τ) περ. Δμετυ κα. 2Aθηνδτυ ?πμνημνευ- μεναI κα. τ# περ. τ) τ$κνα ?ληθιν+ς ?γαπητικν. ιδF. Παρ) τ* ?δελ* μυ Σευρυ, τ# ιλκειν κα. ιλ'- 3 τ ς 8κε υς, τν !λθεια κα τν δικαισ νη. M' τν μεσλη- σ τυ γνρισα τ"ν Θρασ'α 13 κα τ"ν (Eλ δι 14 κα τ"ν Kτωνα κα τ"ν Δ ωνα κα τ"ν Bρ0τm κα συν'λαα τν 8δ'α τς 8σν"- μυ πλιτε ας π κυερνYται μ' σι τν 8σ"τητα !π'ναντι τ0 ν"μυ κα τ" δικα ωμα τς 4λευθερ ας τ0 λ"γυ κα τν 8δ'α τ0 ασιλ'ως π 4κτιμY περισσ"τερ !π@ :λα τν 4λευθερ α τFν κυ- ερνωμ'νων. Kα 4π πλ'ν !π" τ"ν Zδιν μαθα ν !γαπF !κατπαυστα κα σταθερ τν +ιλσ+ α. Kα τν συνθεια ν ε&εργετF κα ν πρσ+'ρω στ ς Tλλυς γενναι"δωρα κα ν 4λπ Jω στν ε&τυ 4;'λι;ι τFν πραγμτων κα ν ω 4μπιστσ νη στν !γπη τFν + λων μυm κα τν !νυπ"κριτη συμπερι+ρ πρ"ς 4κε νυς π !πδκιμJωm κα τν συνθεια ν μ ρειJεται ν σκε+θ0ν 3 + λι τ θ'λω X δ'ν θ'λω, !λλ α&τ" ν εναι +ανερ". ιε. @Aπ" τ"ν M;ιμ15 τν α&τκυριαρ α κα τν συνθεια ν μ παρασ ρωμαι !π" καν'να κα τν εVθυμη !ντιμετπισι :λων τFν πρλημτων κα !κ"μη κα τFν !σθενειFν κα τν Wρεμ α κα τν γλυκ τητα κα τν μεγαλπρ'πεια τ0 Xθυς. Kα τν 4π λυσι τFν πρλημτων ωρ ς μεμψιμιρ α. DEμαθα 4π σης :τι :λι π στευαν γι :σα λεγε :τι τσι σκε- πτ"ταν κα γι :σα κανε :τι καλFς κανε. Kα τν συνθεια ν μ !πρF μτε ν νιθω κπλη;ι κα ν μ ιJωμαι πτ' μτε ν διστJω X ν ρ σκωμαι σ' !μηαν α X ν εμαι λυπημ'νς X πλ αρ μενς, ν Gργ Jωμαι πλι X ν $πψιJωμαιm κα τν κλ σι πρ"ς τν ε&εργεσ α κα τν συγγνμη κα τν !π+υγ τ0 ψε δυς κα ν δ νω τν 4ντ πωσι !νθρπυ π δ'ν +θε ρεται περισσ"τερ, παρ !νθρπυ π μπρε* ν διρθωθm κα :τι 25 MAPKOY AYPH§IOY TA EI™ EAYTON – BIB§ION Aã 13. Θρασ'αςm +ιλ"σ+ς στωικ"ς π καταδιθηκε !π" τν Pωμαϊκ πλιτε α. 14. (Eλ διςm γαμρ"ς τ0 Θρασ'α. 15. M;ιμς T ριςm ργα !;ι"λγα α&τ0: 1) T στ Θες κατ' Πλ'τωνα. 2) E θε1ς ?γ'λματα eδρυτ$ν κα 3) E συμ'λλεται πρς ?ρετν τ' γκ κλια μαθμα- τα BIBΛIOΘHKH TΩN EΛΛHNΩN 24 ληθες κα. ιλδκαινI κα. τ# δι2 α4τ#ν γν+ναι Θρασ$αν, SEλ- διν, K'τωνα, Δωνα, Bρ*τνI κα. αντασαν λαε1ν πλιτεας σνμυ, κατ2 στητα κα. σηγραν διικυμ$νης, κα. ασιλε- ας τιμ5σης π'ντων μ'λιστα τ ν λευθεραν τ+ν ?ρ/μ$νωνI κα. @τι παρ) τ* α4τ* τ# Zμαλ<ςκα. Zμτνν ν τV; τιμV; τ;ς ιλσ- αςI κα. τ# ε4πιητικν, κα. τ# ε4μετ'δτν κτεν+ς, κα. τ# εAελπι, κα. τ# πιστευτικ#ν περ. τ* π# τ+ν λων ιλε1σθαιI κα. τ# ?νεπκρυπτν πρ#ς τYς καταγν5σεως π2 α4τ* τυγ/'νν- ταςI κα. τ# μ δε1σθαι στ/ασμ* τYς λυς α4τ* περ. τ*, τ θ$λει W τ 4 θ$λει, ?λλ) δ;λν εJναι. ιεF. Παρ) MαHμυ, τ# κρατε1ν αυτ* κα. κατ) μηδ<ν περ- ρν εJναιI κα. τ# εAθυμν @ν τε τα1ς 7λλαις περιστ'σεσι κα. ν τα1ς νσιςI κα. τ# εAκρατν τ* Lθυς κα. μειλ/ιν κα. γεραρνI κα. τ# 4 σ/ετλως κατεργαστικ#ν τ+ν πρκειμ$νων. Kα. τ# π'ντας α4τ>+ πιστε ειν, περ. [ν λ$γι, :τι jτως ρνε1, κα. περ. [ν πρ'ττι, :τι 4 κακ+ς πρ'ττει. κα. τ# ?θα μαστν κα. ?ν$κπλη- κτν, κα. μηδαμ* πειγμενν W κν*ν W ?μη/αν*ν W κατη<ς W πρσεσηρς, W π'λιν θυμ μενν W ρ5μενν. Kα. τ# ε4εργετικ#ν κα. τ# συγγνωμνικ#ν κα. τ# ?ψευδ$ςI κα. τ# ?διαστρυ μRλλν W διρθυμ$νυ αντασαν παρ$/εινI κα. 3 2 δ'ν +αντσθηκε κανε ς πτ' :τι περι+ρνθηκε !π" α&τ"ν Vτε :τι θ τλμ0σε ν θεωρ τ"ν qαυτ" τυ καλ τερ !π" τ"ν Tλλνm κα τν καταδεκτικ"τητα. ις. @Aπ" τ"ν πατ'ρα μυ τν καλωσ νη κα τν σταθερ πρσ- λωσι σ' :σα υν !;ιλγηθ μ' πρσ κα τν !π+υγ τς κενδ; ας τς σετικς μ' τ ς 4πι+ανειακ'ς τιμ'ςm κα τν +ιλπ- ν α τν !κατπαυστη. Kα τν συνθεια ν !κ ω πρσεκτικ :συς υν ν παρυσισυν κτι γι τ" κιν" καλ". Kα ν !π- ν'μω στ"ν καθ'να :,τι τ0 !; Jει ωρ ς ταλαντε σεις. Kα ν γνω- ρ Jω π0 ρειJεται ντασι κα π0 αλρωσι κα τν !π !π" τν παιδεραστ αm κα τν !ρ ν $πρη κιν"της α8σθημτων !νμεσα στ ς πλ*τες κα :τι εναι !π"λυτη !νγκη ν υν τ" δικα ωμα 3 + λι ν μ τρFνε πωσδπτε τ" ρδυ μαJ μυ μ- τε ν !ναωρ0ν κα ν 4πιστρ'+υν πνττε συγρ"νως. Kα ν μ' ρ σκυν πντα Zδιν 4κε*νι π γι κπι λ"γ δ'ν 2ρθαν μαJ μυ.Kα τν λεπτμερ !ναJτησι κα ρευνα τFν πρλημ- των κατ τν διρκεια τFν συμυλ ων κα τν 4π μνη !ναJτη- σι, 4πειδ κα 4κε*νς πτ' δ'ν παυσε τν ρευνα πρ"ωρα, 3καν- πιημ'νς μ' πρ"ειρες γνFμες. Kα τν πρσπθεια ν διατηρF τ ς + λυς ωρ ς ν νιθω κ ραση Vτε $περλικ !γπη γι@ α&τ ς κα τν α&τρκεια σ' :λες τ ς περιπτσεις κα τν αρ. Kα τν συνθεια ν πρνF πλ πρ ν κα ν πρκαθρ Jω κα τ ς 4λιστες λεπτμ'ρειες ωρ ς ταρα κα σ γυσι. Kα :τι πε- ριωρ σθηκαν 4π τFν μερFν τυ 3 Jητωκραυγ'ς κα κθε πρ- σπθεια γι κλακε αm κα ν λαμνω πνττε :λα τ πρ+υλα- κτικ μ'σα γι τ" !; ωμα κα ν !πταμιε ω τν ρηγ α κα ν $πμ'νω κατηγρ ες σετικ'ς μ' Jητματα α&τ0 τ0 εZδυςm κα ν μ +0μαι $περλικ τ ς θε ς μτε ν κλακε ω τ ς !νθρπυς, γι ν !ρ'σω X ν 3κανπιF τ"ν tλ, !λλ ν εμαι νη+λις πντα κα σταθερ"ςm ν μ !γνF τ" καλ" σ' καμμι πε- ρ πτωσι κα ν μ κνω καιντμ ες, ν ρησιμπιF ωρ ς !λα- Jνε α κα μ' τιμι"τητα :σα συντελ0ν στν ε&τυ α τς Jως !π" 27 MAPKOY AYPH§IOY TA EI™ EAYTON – BIB§ION Aã BIBΛIOΘHKH TΩN EΛΛHNΩN 26 :τι Aτε > kθη 7ν πτ$ τις περρRσθαι π2 α4τ*, Aτε π$μεινεν gν κρεττνα α4τ* α τ#ν πλαε1νI κα. τ# ε4/αριεντDεσθαι.† ιNF. Παρ) τ* πατρς, τ# lμερν, κα. μενετικ#ν ?σαλε τως π. τ+ν Hητασμ$νως κριθ$ντωνI κα. τ# ?κενδHν περ. τ)ς δκ - σας τιμ'ςI κα. τ# ιλπνν κα. νδελε/$ςI κα. τ# ?κυστικ#ν τ+ν /ντων τι κινωελ<ς εσ$ρεινI κα. τ# ?παρατρ$πτως [ες] τ# κατ2 ?Hαν ?πνεμητικ#ν κ'στ>ωI κα. τ# @μπειρν, π* μ<ν /ρεα ντ'σεως, π* δ< ?ν$σεωςI κα. τ# πα*σαι τ) περ. τYς @ρω- τας τ+ν μειρακων. Kα. & κιννημσ νη, κα. τ# ε1σθαι τ1ς λις μτε συνδει- πνε1ν α4τ>+ π'ντως μτε συναπδημε1ν π'ναγκεςI ?ε. δ< :μιν α4τ#ν καταλαμ'νεσθαι π# τ+ν δι) /ρεας τιν)ς ?πλειθ$ν- τωνI κα. τ# Dητητικ#ν ?κρι+ς ν τ1ς συμυλις, κα. πμνν, ?λλ2 Aτι πραπ$στη† τ;ς ρε νης ?ρκεσθε.ς τα1ς πρ/ερις αντασαιςI κα. τ# διατηρητικ#ν τ+ν λων κα. μηδαμ* oψκ- ρν μηδ< πιμαν$ςI κα. τ# αAταρκες ν παντ, κα. τ# αιδρνI κα. τ# πρρωθεν πρνητικν, κα. τ+ν λα/στων πρδιικητικ#ν ?τραγ>5δως. Kα. τ# τ)ς πισεις κα. πRσαν κλακεαν π2 α4τ* σταλ;ναιI κα. τ# υλακτικ#ν ?ε. τ+ν ?ναγκαων τV; ?ρ/V;, κα. ταμιευτικ#ν τ;ς /ρηγας, κα. πμενετικ#ν τ;ς τ+ν τι των τιν+ν καται- τι'σεωςI κα. τ# μτε περ. θεYς δεισδαιμν, μτε περ. ?νθρ5- πυς δημκπικ#ν W ?ρεσκευτικ#ν W /λ/αρ$ς, ?λλ) ν;ν ν πRσι, κα. $αιν, κα. μηδαμ* ?πειρκαλν μηδ< καιντμν. Kα. τ# τ1ς ες ε4μ'ρειαν υ $ρυσ τι, [ν & τ /η παρ$/ει δα- ψλειαν, /ρηστικ#ν ?τ ως aμα κα. ?πρασστως, _στε παρν- των μ<ν ?νεπιτηδε τως aπτεσθαι, ?πντων δ< μ δε1σθαιI κα. τ# 2 3 4 4κε*να π πρσ+'ρει τ η μ' !+θν α, Cστε, 4ν $πρυν, ν τ !πλα ω ε8λικριν,4ν δ' δ'ν $πρυν,ν μ α8σθνωμαι τν λλειψ τυς, κα ν μ μπρ ν π κανε ς μτε :τι εμαι σ+ιστς μτε κ"λακας μτε :τι εμαι σλαστικ"ς, !λλ Tνδρας Cριμς, τ'- λεις, Tτρωτς !π" τν κλακε α, 3καν"ς ν διευθ νη τ"ν qαυτ" τυ κα τ ς Tλλυς. @Eπ πλ'ν μαθα ν 4κτιμF τ ς πραγματικ ς +ιλσ"+υς ωρ ς ν πρσλλω τ ς Tλλυς κα ωρ ς ν παρασ ρωμαι εVκλα !π" α&τ ς. DEμαθα !κ"μη τν κινωνικ"τητα κα τν καταδεκτικ"τητα ωρ ς ν παρασ ρωμαι σ' $περλ'ς. Kα ν +ρντ Jω γι τ" σFμα μυ μ' μ'τρ ωρ ς ν +α νωμαι +ιλ"Jως X 4πιδει; ας, !λλ κα ωρ ς ν !δια+ρF, !λλ γι ν ρειJω- μαι, λ"γ}ω τς πρσωπικς μυ +ρντ δας, πλ λ γ τ ς για- τρ ς κα τ +ρμακα κα τ 4;ωτερικ καταπλσματα. Πρπντων δ' ν !ναγνωρ Jω, ωρ ς ν Jηλε ω, 4κε νυς π υν κπια δ ναμι :πως π.. τν δ ναμι τ0 λ"γυ X τν δ ναμι π πρ'ρεται !π" τν !κρι γνFσι τFν ν"μων X τFν συνηθειFν X Tλλων 7ρισμ'νων πραγμτωνm κα ν 4;ετJω μαJ τυς τ δι+ρα πρλματα γι ν διακρ νεται καθ'νας !ν- λγα μ' τ πρσ"ντα τυm κα :ταν !κ"μη 4νεργF σ μ+ωνα μ' τ παραδεδμ'να ν μ +α νεται :τι α&τ"ς εναι μναδικ"ς μυ σκπ"ς δηλ. διατρησις τς παραδ"σεως. @Eπ πλ'ν μαθα ν μ !λλJω θ'σι εVκλα κα ν μ ριψκινδυνε ω, !λλ ν 4νδια- τρ ω στ ς Zδιυς τ"πυς κα ε8ς τ Zδια πργματα, κα ν 4πιδ - δωμαι μ' νεανικ" Jλ κα Jωηρ"τητα στ ς συνηθισμ'νες $π- ρεσεις μετ !π" τ ς παρ;υσμ ς τς κε+αλαλγ ας, κα ν μ ω πλλ μυστικ, !λλ πλ λ γα κα σ' σπνιες περιπτ- σεις κα μλιστα μ"ν γι θ'ματα π !+ρ0ν στ" κιν". Kα ν 4πιδεικν ω +ρ"νησι κα σ νεσι κα :ταν Gργαννω θεματα κα :ταν κατασκευJω δημ"σια ργα κα :ταν μιρJω ηθματα κα σ@ :λες τ ς παρ"μιες 4ν'ργειες, σν Tνθρωπς π ει στρ'- ψει :λ τυ τ" 4νδια+'ρν σ@ α&τ" π πρ'πει ν γ νη κα tι στν 29 MAPKOY AYPH§IOY TA EI™ EAYTON – BIB§ION Aã BIBΛIOΘHKH TΩN EΛΛHNΩN 28 μηδ< 7ν τινα επε1ν μτε :τι σιστς, μτε :τι 4ερν'κλς μτε :τι σ/λαστικς, ?λλ2 :τι ?ν ρ π$πειρς, τ$λεις, ?κλ'κευτς, πρεστ'ναι δυν'μενς, κα. τ+ν αυτ* κα. 7λλων. Πρ#ς τ τις δ< κα. τ# τιμητικ#ν τ+ν ?ληθ+ς ιλσ ντων, τ1ς δ< 7λλις 4κ Hνειδιστικ#ν 4δ< μ ν ε4παρ'γωγν π2 α4τ+νI @τι δ< τ# ε4μιλν κα. εA/αρι 4 κατακρωςI κα. τ# τ* δυ σ5ματς πιμελητικ#ν μμ$τρως, Aτε =ς 7ν τις ιλDως Aτε πρ#ς καλλωπισμ#ν Aτε μ ν λιγ5ρως, ?λλ2 _στε δι) τ ν δαν πρσ/ ν ες λγιστα ατρικ;ς /ρVDειν W αρμ'κων κα. πιθεμ'των κτς. M'λιστα δ< τ# παρα/ωρητικ#ν ?ασκ'νως τ1ς δ ναμν τινα κε- κτημ$νις, 6ν τ ν ραστικ ν W τ ν H eστρας νμων W θ+ν W 7λλων τιν+ν πραγμ'τωνI κα. συσπυδαστικ#ν α4τ1ς, dνα qκα- στι κατ) τ) \δια πρτερματα ε4δκιμ+σιI π'ντα δ< κατ) τ) π'τρια πρ'σσων, 4δ2 α4τ# τ*τ πιτηδε ων ανεσθαι, τ# τ) π'τρια υλ'σσειν. BEτι δ< τ# μ ε4μετακνητν κα. Xιπταστικν, ?λλ) κα. τπις, κα. πρ'γμασι τ1ς α4τ1ς νδιατριπτικνI κα. τ# μετ) τYς παρHυ- σμYς τ;ς κεαλαλγας νεαρ#ν ε4θYς κα. ?κμα1ν πρ#ς τ) συν- θη @ργαI κα. τ# μ εJναι α4τ>+ πλλ) τ) ?πρρητα, ?λλ) λγιστα κα. σπανι5τατα, κα. τα*τα π<ρ τ+ν κιν+ν μνν κα. τ# @μρν κα. μεμετρημ$νν @ν τε θεωρι+ν πιτελ$σει κα. @ργων κατασκευ- α1ς κα. διαμνα1ς κα. τ1ς τι τις, <s> ?νθρ5πυ πρ#ς α4τ# τ# δ$ν πρα/θ;ναι δεδρκτς, 4 πρ#ς τ ν π. τ1ς πρα/θε1σιν ε4δHαν. 5 6 7 !π"κτησι καλς +μης γι :σα γιναν. N μ λ Jωμαι σ' !κα- τλληλη Cρα, ν μ !γαπF ν τ Jω 8κδμματα γι πρσωπι- κ μυ ρσι, ν μ δ νω σημασ α στ +αγητ, στ" R+ασμα κα τ" ρFμα τς 4νδυμασ ας X τν Gμρ+ι τ0 σματς. DEμαθα :τι κα στλ τυ πρερ"ταν !π" τ" Λρι, τν !γρτικ κατικ α τυ κα τ περισσ"τερα !ντικε μενα !π" τ" Λαν ι. DEμαθα πFς +'ρθηκε πρ"ς τ"ν Tελνη π τ"ν παρα- καλ0σε μ' θ'ρμη στ" T σκυλ κα πι 2ταν :λη γενικ συμπερι+ρ τυ. DEμαθα ν μ ω τ πτε τ" σκληρ" Vτε !νελ'ητ X !λαJνι- κ" Vτε ν πFς πτ' «/ως 3δρFτς», !λλ ν ω σκε+θ τ πν- τα Cς τν παραμικρ λεπτμ'ρεια μ' Tνεσι, μ' !ταρα; α, μ' τ;ι, μ' θρρς σ μ+ωνα μ' τν + σι τυς. Θ μπρ0σε ν 8σ ση γι@ α&τ"ν λ"γς π !να+'ρεται στ"ν Σωκρτη, :τι μπρ0σε κα ν !π'η, !λλ κα ν !πλα η μ' μ'τρ 4κε*να !π" τ π*α πλλ μ' μεγλη δυσκλ α !π'- υν, 4νF $πωρ0ν μ' ε&κλ α στν !π"λαυσ των. T" ν μπρ :μως κανε ς ν εναι 8συρ"ς κα 4γκρατς κα Xρεμς στν !π !π" τν !π"λαυσι εναι γνρισμα !νθρπυ π ει ψυ τ'λεια κα γεννα α, :πως +νηκε κατ τν !σθ'νεια π τ0 +ερε τ"ν θνατ 16. ιJ. @Aπ" τ ς θε ς πρα τ ς !γαθ ς πππυς, τ ς 4ναρ'- τυς γνε*ς, τν 4;α ρετη !δελ+, τ ς 4κλεκτ ς δασκλυς, τ ς καλ ς !νθρπυς τ0 σπιτι0, τ ς συγγενε*ς, τ ς + λυς :λυς γενικ. Στ ς θε ς G+ε λω κα τ" :τι δ'ν παρασ ρθηκα σ' σ+λμα- τα ε8ς ρς των, Tν κα εα τν κλ σι 4; α8τ ας τς π ας θ κανα κτι τ'τι, 4ν τ αινε. Eναι δ' ε&εργεσ α τFν θεFν τ" :τι δ'ν συν'η κτι τ'τι γι ν α8σθνωμαι τ"ν λεγ τς συ- νειδσεως. 31 MAPKOY AYPH§IOY TA EI™ EAYTON – BIB§ION Aã 16. @Aντ τV; MαHμυ $πρει γρα+ θανασμ>ω. BIBΛIOΘHKH TΩN EΛΛHNΩN 30 O4κ [ν] ?ωρ. λ στης, 4/. ιλικδμς, 4 περ. τ)ς δωδ)ς πινητς, 4 πε