ida TE VaC. gym tlaipe Lmnt t ——— em UA Pr tete urd ret : ü " RU (eue b Sic KS n N —- VONSERVATC IDnE DOVANI De QUE DE GÀ VENDU EN 192 2 Graminibus Unifloris et Sesquifloris Dissertatio botanica, sistens "Theoriae constructionis floris graminei Epicrisin, Terminologiae novae rationes, de Methodo disquisitiones ; adj eta Generum ac Specierum e tribu Uni- ct Sesquiflororum plurium 2» yHUOTDSI auctore Carolo Dermardo Trinius, Aug. Ross. Imp. archiat. Eq. ord. Scti Wlad. Acad. sc. Petrop. sod. LNREDAYMY NES YDOGSK Jd sol. QEDIANICAR Cum tabulis lithographicis 5. à TT $^ À RSEN ————MM mun un yaum P RR ——ÀÀ898 Petropoli, 1:824. Impensis Academiae Imperialis scientiarum. JTAL1 A] db ' Conventus academici jussu imprimatur. Nicolaus Fufs; Academiae perpetus a Secretis. LinDíAWY M ü- Eg Postquam Agrostologiae prima fundamenta, theo- riam nimirum construcüonis floris graminei, hi- Storiae agrostographicae antiquioris compen- dium, systematum veterum expositionem, syn- onymorum Patrum illustrationem, paullatim Ti- bi tradidi L. B., mox Species Graminum, quotquot aut ipse vidissem, aut apud auctores perspicue descriptas invenissem, definitionibus, $ynonvymis, Ü descriptionibus P illustratas, uno ope- re comprehensas edere in animo habui. Sed ipsam specierum inquisitionem aggres- $us mox intellexi, primum Genera, quorum syn- opseos rudissimum tentamen Fundamentis -"dgro- stographiae meis (J'iennae 1820) subjunxeram, hodie summopere retractanda esse; deinde, ,, quantacumque esset mihi graminum collatorum Jicopia, species tamen nimis multas adhuc com- 7-1 AUG parandas mihi desiderari, quam ut seriem con- tinuam definitionum, quae necessario compara- tivae esse debent, concinnandi sat auctoritatis etiannum mihi tribuere auderem. Itaque, qua via hucusque ingressus sum, cauto quidem et tardrori, tutiori tamen pede, ulterius progressurus, prius quam totum grami- num agmen in unum opus congerere suscipiam, Species eas, quarum integra et ad plantae ima- ginem perfecte reddendam aptissima videre con- tigit specimina, singulas, iconibus rite expres- sas, analysibus et descriptionibus exacte illu- stratas, pedetentim quidem, sed absque inter- ruptione,. ita edere mihi.proposui, ut, quam brevissimo fieri posset annorum spatio, Gra- minarium inde exiret, quo ipso tandem ab- solvenda monographia sensim praepareretur. Jam quidem in eo sum ut hoc propositum peragam, jamque primus illarum iconum fasci- culus ex officina lithographica prodiit. At quo- niam in singulis propediem edendarum descri- püonibus, quantumcumque species ipsas illustras bunt, neutiquam, nec de tribu genereque quo illae referendae erunt, nec de rationibus tali dis- 5 positioni substruendis, nec de terminis quibus utar necesse est, rel. agi poterit; huic iconum collection per temporis intervalla Disserta- tiones interponere constitui, ubi generalia illa suppleantur, de genere disseratur, principia explicentur, species deliueandae ac describen- dae jpsae recenseantur ac definiantur, ita, ut cuilibet perito, de theoria, dispositione, gene- re, specie, nomine rel. publice judicium feren- .di, dubia movendi, errores emendandi, obser- vationes adjiciendi ansa praebeatur, talique mo- do, eo, quo omnes intendimus, ad generum 1n: quam specierumque tandem aliquando rite sta- bilitam dispositionem perveniatur, quae, non pro meo sive unius hominis opere habenda, omnium potius, qui eo fecerint, virorum eru- ditorum opus commune dici possit; quippe qua sola ratione scientiam de singuli industria lu- crum perenne facere posse censeo. Monopos larum enim in scientia naturali arrogantia nulla umquam damnosior fuit. Quamquam igitur in singulis hisce disser- tationibus integrae graminum tribus recense- buntür; tamen nec generum nec specierum de- finiiones exhibendas mihi sumam, nisi eorum 1 »* ^ quae mihimetipsi accuratius examimare conti- git; reliquorum autem, quae eo referenda aut .$imt aut saltem videantur, nomina adjiciam, propterea ut, exclusis barbaris, genera ab om- ni aliena farragine sensim expurgentur. Patriam non nisi eam indicabo, quam iis, quae recen- sentur, esse exploratum habeo. Synonyma, to- Lies recocta, praeter Systematis l'egetabilium a el* viris RguER et ScHuuLTES editi, codicis lo- eupletissimi, omittam, indicaturus, si quae ibi occurrunt, synonyma falsa, additurus illa, quae ibi aut omissa fuere aut editoribus tunc tem- poris nondum innotuerant, ita ut consulta si- »ul Clavi -Agrostographiae antiquioris mea (Co- burgi 1822) synonymiam completam habeas. Quo vero nomine singulas species ipse di- ceendas crediderim, an revera sit graminis no- men primarmum, utrum botanicorum plausum laturum sit nec ne, parum quidem, si incepti finem spectas, referre videtur. Difficillime enim e definitionibus auctorum obscuris spe- cies extricantur; unde facile fieri potest, ut speciei, ab auctore quodam fortasse nomine jamjam notatae, aliam denominationem impo- suerim, Ego vero, in dissertationibus, hoc 5 volui, ut generum ac specierum definitiones certas, in iconibus autem mox edendis, ut plantam ipsam ejusque analysin habeat judex peritus, illa judicem; ita nomen graminmi fa- cile rep erietur. ^n » wr fand . ] à d't et LE. ibd " " " ^u CAP. 1X. Ad Theoriam. IS T P rincipia theoriae nostrae in Fundamentis 442ro- stographiae propositae, ea nimirum, quàe de di- rectione longitudinali, de alternatione inviola- bili, de symmetria, de suppressione et compen- satione mutua partium statuenda existimavimus, quamquam et hodie probabilia atque justa no- bis videantur; tamen infitias ire nolumus gra- vius nos peccasse in eo, quod constructionem floris graminei, tam simphceis (locustae) quam collectivi (spiculae), de ZZgrostios flore (utpote qui ipse non e simplicibus est) petierimus, ne- que vero de locusta illa simplicissima JEpiphy- $lidis, cujus organisationem pro Graminum fa- milia quasi centralem esse ipsi agnovimus in $ 1. 2zdd Theoriam. Fund. Agr. p. 52. obs. Epiphystis enim evo- lutionis gramineae prototypus perinde haberi potest, ac v. gr. pro Mycetoideis Geotrichum, Oidium, Sporotrichum eic. quorum flocci in ar- ticulos sporoideos s. sporas ipsas ferentes ab- eunt; et, quod pro spicularum constructione ex Agrost deducere voluimus, illud ipsum ex Epiphystidis analysi, idque et simplicior et certiori modo derivari- poterit. C. Est autem Epiphystidis organisatio ea, qua- lem 7ab.1. fig. 1. exposuimus. Rachis propria nulla adest, sed formatur ex ipsissimis floribus altero super alierum posiüs; s. alus verbis: qui- libet racheos articulus flos est, squamis duabus constans (a. b.) quae semen (c.) includunt. Ha- rum autem locustarum tali modo concatenata- rum fulcrum s. axis est squama cujusvis locu- stae superior. Culmi enim apex, ubi interno- dia ejus in flores abeunt, in squamas discedit duas, quarum superior internodio sequenti, eo- dem modo in squamas duas fisso, et proinde. squamae ejus z;feriori, fulcro est. ltaque squa- ma superior flosculi ejusmodi simplicissimi non solum est altera seminis involucelh gluma s. I. dd Theoriam. E valvula, sed racheos simul vicibus fungitur pro sustentando flosculo sequente, qui subinde ei, qui ipsum excipit, idem officium praestat. nude Ex qua floris graminei constructione sim- plicissima, s. rudissima potius, colligimus quae sequuntur: Internodium culmi quodvis natura sua nihil esse nisi florem, hoc est: ab ipsa basi sua in squamas s. valvas discedere duas, quarum altera s. inferior est folium, altera s. superior ipse culmi ariiculus, eodem modo involutus at- que articulum sequentem eodem modo susten- tans, ac in spica Epiphystidis, et, ut infra (Cap. I. S. 18. 19.) elucebit, in quavis spicula Bromi, Festucae rel.; hoc autem internodium, ut ita dicam bivalve, in parte graminis inferiore sive .ea, in qua vegetationis vis adhuc praevalet, huic ipsi vi succumbere atque sub forma in- ternodii culmei adparere; in summa plan- ta vero, ubi reproductionis officium incipit, naturam suam genuinam ita sibi vindicare, ut internodium, nunc florale, jam in ipsa semi- nis involucra s. tegmina abeat, atque tali mo- do florem simplicissimum constituat (Cap. ur. S. 16.); — vel supellectile florali in ipso prae- 10 a. 4d Theoriam. gnante, nunc, singuli tegminis loco, Íílorem integrum propellat, nunc singulos tegmina illa componentes vasorum fasciculos aut in totidem flores abire aut totidem radios s. novos pedun- culos floriferos fieri jubeat. S. 4 Collgimus inquam: squamas eas, quae in internodiis superioribus (s. floralibus), ut ita dicam nobilitatis, semen includant, ejusdem es- se naturae ac internodiorum inferiorum mere ve- getativorum squamas elongatas sive articulos et folia *); folia autem et articulos, pro sua parte, rursus esse squamas ílorales, tantum in vege- taüva quasi humilitate oppressas et elongationi praeponderanti obtemperantes, — Quae tandem nisi conjectura prorsus temeraria posita videan- tur, sufücient spero sola quibus id, quod ae- Sstumatissimus censor noster in Diar. liter. Goet- timgensi (anni 1822. no. 94.) opprobrio nobis esse voluit, satis diluatur. Nam si tali modo quodlibet graminis internodium naturam floris prae se ferre existimandum est; totum gramen Pd *) ,Glumae sunt concava et revera folia ipsius plantae en minia- fufe.' Linn. Ord. nat. ed. Giseke p. 140. t 44d Tkeoriam. It ipsum, ex internodiis compositum, matura flo- ris praeditum esse censere fas est, sive vegeta- bile, in quo flos non, ut in altiorum ordinum vegetabilibus, omnium partium conspirantium quasi culminatione efficitur, amploque foliorum, forma saepe alienissima distinctorum, calycum, | stipularum, bractearum fulerorumque variae in- |dolis apparatu gradatim praeparatur; sed vege- tabile, quod per omnes suas partes homoge- neas nihil nisi ipsissimus flos est, ita, ut Ipsae squamae radicales (sicut in Milio amphicarpo) pedunculo solo egeant, quia in flores perfectis- simos transmutentur. lllud itaque de Gramini- bus in formarum vegetabilium serie floris natura simplici praeditis (Fund. z4gr. p. 59-) sensu quam maxime proprio nec allegoria quadam /udicra** dictum fuit; scilicet auctor Fundamentorum Agrostographiae, ut quaecumque scripserit pa- lam facere poterunt, tam est Physiosophiae lu- dicrae nostrorum temporum inimicus, quam qui maxime. G. 5. Alterum. quod Epiphystidis constructione :simplicissima docemur, hoc est: semen esse pro- |ductionem culmi; sive ejusdem internodiorum | | 12 I. dd Theoriam. floralium, cenztralem, involucro inclusam, cujus tegmina s. valvulae (foliola) ex internodii late- ribus formantur, sive aliis verbis: vasorum cen- tralium fasciculum producere fructum, latera- lium fasciculos involucrum — Quod involucrum cum in Epiphystide bivalve s. ex duobus tan- tum folholis homogeneis compositum invenia- tur; involucrum autem natura sua nil aliud es- se possit, quam corporis, quod mtus est, teg- men exterum; nullum denique in Epiphysude glumarum aliarum exteriorum, aut (ut in JVar- do, Mühlenbergia) minimarum, aut (ut jn ZLeer- sia) Suppressarum, vestigium reperiatur; con- clusio inde fiat necesse est: Epiphysüdis teg- men illud bivalve revera esse involucrum exter- num (calycem L.); internum autem (corollam L. perianthium Br), quod in reliquis gramini- bus unifloris omnibus deprehenditur, in Epi- physüde non epolutum esse. e Atqui internodiorum superiorum florifica- tio ipsa satis superque probat, partes, quam primum intra reproducüonis orbem receptae fuerint, nobilitari; atque exinde per se ipsum sequitur, singulas partes in. floribus liberiori- I. zdd Theoriam. 15 bus seu evolutioribus, quo propiores factae sint centro (utpote. quod solum fructiferum est), eo magis vi vegetativae rudiori sese subducturas, ejusque notas deposituras esse. ltaque et folio- lum quodvis, quo propius centro positum fue- rit, eo tenerius evadet, atque ultima .et sum- ma foliola potissimum, nulli prorsus vicissitu- dini vegetativae amplius obnoxia, imo natura reproductiva ipsa adeo praedita et quasi per- üncta invenientur, ut, metamorphosin passa et filamentorum forma prorsus nova induta, vix jam pro foliolis amplius haberi posse videantur. — Quae quidem nobilitatio ut in Graminis flore fieri possit, sola alternatio causa est... Quanto- cumque igitur, ut infra elucebit, jure squamae florales per paria numerari possint; tamen num- quam negligendae erunt earum differentiae gra- dariae, quae ex alternatione necessario progre- diuntur. In summis tantum, ovarium. ipsum stipantibus sive centrum.ambientibus eodemque una munere fungentibus organis non solum al- ternationis perpendicularis fere omne vestigium, sed substantiae quoque differentia ita. deletur, ut, si de partium numero quaeras, in his fer- nariu$ potius obtinere videatur. 1 r d Theoriam. S. 7 Squamae enim lodicnlares, in paucissimis tantum distinctius alternae, aut margini extre- mo valvulae sic dictae corollinae superioris ita utrinque adnatae sunt, ut in antica parte con- tiguae fiant; aut in eadem ad basin suam co- haerent, marginibus suis ad valvulae modo di- ctae margines recurvatis. Aperte 1gitur cum filamentis tribus ita alternant, ut squamula ter- tia, forte ab incumbente valvula modo dicta suppressa, sed eadem valvula simul compensa- ta, inter duo filamenta posteriora desideretur, quae squamuüla adeo in quibusdam generibus (Stipa, Urachne, Arundinaria, Bambusa) reapse evolvitur. Harum autem squamarum originem profundius investigantes, eas cum pedunculi fas- ciculoó vasorum centrali, qui organa fructifica- tionis: producit, adeo compactas invenimus, ut imia earum basis, circumcirca constrictissimá nec nisi in locustis majoribus facilius distin- güenda, cum pedicello ovarii sive cum ejusdem basi attenuata arctissime" cohaereat; unde ob- servatores quidam, constrictionem illam 1n 2Z7- thoxantho (ubi eadem" ob filamenta subopposita distinctior est) conspicientes, hujus graminis . I. «4d Theoriam. 1X staminum situm azdrogynum esse autumarunt, Quid,. quod in plerisque locustis, quae tribus squamis lodicularibus gaudent, eaedem in basi sua et inter se, ideoque lateraliter, ita confer- ruminatae sunt, ut origine illa non. considera- ta, veram te corollam trifidam ante: oculos ha. bere dixeris. Earum autem cum filamentis ana- logia summa vel eo comprobatur, quod aut sae- pissime cum his ipsis confluant, aut basis fila- mentorum latior locum illarum suppleat. Quan- tum enim stamina ad ipsam fructificationem fa- ciunt, tantum et squamae lodiculares, hypobla- sto adpressae, pro parte ac natura sua ad eam fa- cere existimandae sunt, quum in aliis, basis ea- rum quasi in glandulam. intumescat (v. gr. in Sorgho), in aliis semen intra illas maturescens aut cum ipsis concrescat, aut, ut in Vilís plu- rimis, earum ope tandem protrudatur. G. 8. Quamobrem facile concedi posset, lodicu« lae squamas, quae orbicularis corollae positio- nis in altioribus vegetabil bus imaginem aliquam praebent, rudimentum perianthii, àÀmo, cum Mir- CHELIO, petala ipsa vocari, dummodo talis ter- minus naturam Ííloris graminel male interpres 136 0763277 Ad. Theoriám. tandi ansam non praeberet. Scilicet facile in hunc errorem induci possemus, ut haec sic di- . cta petala majoris m organisatione graminea ae- stumemus, quam squamulae s. foliola illa, sen- $im teneriora sensimque e paucioribus vasis (si- ve, ut audiunt, nervis) composita mereantur, quorum natura in omnibus squamis graminum floralhibus, a prima tegminis exteri valvula ru- diori-ad filamenta tenerrima usque, adeo eo- dem redit, ut in flore gramineo, mera foliolo- runi serie composito, haud majori jure de co- rola s. petalis, quam de calyce sermo esse possit. 1 I S. 9. Florem gramineum enim ita fieri repetere liceat, ut vasorum fasciculi extremitatibus suis e pedicello, quo coerciti fuerint, alternatim emersi, singuli, pro spauo evolutoni ipsorum concesso, foliola forment eo nobiliora h. e. eo inagis ad fructificationem facientia, quo propius ipsa fasciculum vasorum centralium, e quo fru- ctus prodit, circumdant. Sic vasa centro pro- xima in Pilamenta abeunt, paullo remotiora in Squamulas teneras filamentis analogas (quas ita-| que sive Nectarium, Lodiculam, Petala, Pe- |. Ad Theoriam. 17 rianthii rudimentum, Glumellas, Phycostoma, sive optime alioquin cum BRowNrIO Squamas hypogynas dicamus, parum refert); vasa ulte- riora /"alvulas componunt, ita tamen, ut in his ipsis valvulis positio exterior et interior nume- ro nervorum et gradu quodam ruditatis vege- tativae notata sit; atque hae denique valvulae Glumis adhuc'excipiuntur, quae, extimum to- tius floris tegmen constituentes, e vasorum pe- dicelli stratis extimis formantur. Cum autem vasorum (nervorum) strata versus centrum com- pactiora, marginem versus minus conferta sint; in glumis, hanc ob causam nervis paucioribus praediüs, tela cellulosa magis praevalet, ita, ut gluma exterior saepe penitus enervia atque so- la fere pedicelli epidermide conflata videatur (v. gr. in Vilás, Mühlenbergus nonnullis); imo, cum ejusmodi gluma tum brevissima ac tenuis- sima esse soleat, haud raro prorsus desit (ut in Digitariae speciebus pluribus). S. iB. Quibus omnibus rite perpensis tandem in- telligimus, quomodo ab .Epzphystide ila ad lo- custam gramineam in universum applicatio fiat, fierique possit. Etenim ex ilius analysi per- Z2 18 15 Jd T'hagrr spexumus, quid sint internodia Graminum et quo vinculo singulorum. dum in flores reclu- duntur, connexio mutua conficiatur. "Tantum vero abest ut flores Epiphystidis, intra spatium angustissimum, quod ne ipsius quidem axis pe- culiaris floriferi evolutionem fieri sinit, dire- ctione perpendiculari absorbti, evolutionem flo- ralem plenariamque, qualis im statu libero de- prehenditur, locustarum constructionem sistant; ut potius primum evidentissimumque partium suppressionis exemplum praebeant. Nam si quis forte ex Epiphystidis flore colligi posse crede- ret, locustam gramineam typicam non requi- rere nisi squamas duas easque homogeneas; is simul hoc postulare videretur , ut quodlibet gramen Epiphystdis inflorescentia atque sym- metria gaudeat. ES YE. Simulac autem concatenatio illa florum ba- cillaris ita solvitur ut lateribus internodiorum, quae in Epiphystide merae adhuc glumae sunt, in flores integros abire liceat, sive ut articu- lus quilibet materia ílorali praegnans flores liberos lateraliter. exserere possit; extemplo squamae interiores atque teneriores, tegmine L. zd Theoriam. 19 exteriori ac rudiori inclusae, evolvuntur. Pri- mitus quidem, quoniam natura vegetabilis ubi- que nil nisi multiplicationem prolis molitur, ila internodiorum singulorum praegnatio flo- ralis ita judicari debebit, ut undique prorum- pere sive orbiculatim flores emittere conetur, sicut v. gr. radii in panicula verticillatim. 1. e. circumcirca erumpunt. Atque revera, qua- $i Epiphystdis glumam utramque in florem ab- isse dicas, ita in Ophiuro perforato (Rottbol- la perforata Roxb.) utrumque singulorum in- ternodiorum latus florem exserit, ut in 74b. I. Mig. :2. 5. videre est. Fig. 2 sistit internodium a fronte: aa glumas floris utriusque lateralis exteriores; b valvulas flosculorum; 77g.5 inter- nodium à latere visum, demüs floribus, ut per- foratio adpareat, quae, omnem materiam internam in valvulas florales abiisse te- statur. Denique autem simul partes in utraque figura litera c notatae glumas cohibitas, s. non evolutas, exacte referunt. Rarissime autem ejus- modi inflorescentia circularis invenitur, uti quo- que in ipsis graminibus paniculats verticilli completi non nisi rarius occurrunt. Multo fre- quentius alterum duntaxat internodi cujusvis latus flores exserit, latere altero alternationis 2 * ^50 1. 4d Theoriam. lege praecluso; sicuti et paniculatorum longe phürima radios semi- verticillatos tantum ex axi alternatim emittere solent. — Floris ejusmodi ex internodii latere evoluti gluma interior tum aut non e rachi evolvitur et proinde in eadem latet, ut in Oropetio (Fund. 4er. fig. 11.); aut libera est, ut in Ophiuro corymboso , cujus internodia duo sistit Tab. J. fig. 4: a gluma floris exterior; Pig. 5 flos ipse: a gluma exte- rior; b gluma interior; c valvulae. Co 12. In illis igitur, ubi internodiorum non nisi alterum latus alternum in florem abit, latus oppositum ananthum nihilominus floris natu- ram in se abscondere, non solum ex interno- diorum indole ipsa concipitur, sed Ophiuri per- foraü illius exemplo quoque confirmatur, nec. non aliorum aífinium, v. gr. Rottbóllae, ana- lysi demonstrari potest. Tab. [. fig. 6. sistit Rottbóllae racheos internodia duo cum floribus (cujusvis internodii biflori inferioribus tantum); Fig. 7, racheos internódium unum, demtis flo- . ribus. a est stipes brevis, qui in internodii in- ferioris cavitate infundibuliformi 5, tunica gla- berrima intus vestta, quasi radicat; c est la- I zd Theoriam. 21 tus convexum internodii ananthum; d proces- sus internodii lateralis, cui accumbit floris pars interior, cujus vero apex truncatus flori supe- riori ejusdem internodii sustentaculo est; e la- mina coriacea inter rachin et flores interposita. Flores ipsi (Zig. 6. f.) ut in Ophiuro se ha- bent. Cet Atqui ex Epiphystidis organisatione didici- mus, partem illam, quae articulum superiorem sustentat, esse glumam superiorem. lu Rottbólla autem (ut et in Ophiuro reliquisque similibus) articulus quilibet superior inunersus est racheos cavitati illi (£g. 7. 5.) circumcirca clausae. Nonne igitur colligere fas est, partem. racheos convexam s. sterilem. conélatam esse e .glumis valvulisque floralibus invwoluto - coalitis, siratumque ejus exterum, rudi:us, sistere glu- mam exterlorem s. inferiorem, stratum interius autem, concavum sive tunicam B, sistere glu- mam interiorem s. superiorem. internodium se- quens sustentantem, hasce autem glumas:/coa- litas valvalasque teneriores inter uJlas.coercitas esse, quia lex alternationis, non misi alterius lateris evolutionem concedens, hasce squamas florales evolvi vetat? 22 «d Theoriam. S. 4. Simul autem tam in Ophiuri speciebus quam in Rottbólla, graminibus Epiphystidi proximis, hoc observamus: polyanthiae nisum jam in spa- tio tam arcte limitato excitari atque adeo ob- ünere, ut in his modo dictis graminibus infra seu juxta flosculum completum bivalvem flos- culus insuper sterilis univalvis enascatur. Nul- lum autem dubium est, quin ille polyanthiae nisus in Rottbóllae rachi obesiori magis quam in Ophiuri rachi gracili praevaleat; unde la- mina illa e forsan haberi poterit pro rudimen- to flosculi intermedii, cui spatium evolutüionis omnino negatum fuit: — atque tali ratione to- tum Rottbóllae articulum ita dissolvere licebit, acsi revera meris floribus constet; qualem 7ab. I. Fig.8. adumbravimus: 24 est racheos pars con- vexa s. sterilis, hic vero reclusa in florem, cu- jus gluma inferior est 24; superior autem 5, quae sustentat articulum sequentem c; — JB flos est legitime evolutus lateris alterius; d rudimentum floris intermedii suppressi. CAES GT Jam complicatiore illa graminum, Rottból- 1. d Theoriam. 25 lae et affinium Spicatorum, inflore:centia ad leges ex simplicissima Epiphystidis organisatio- ne petitas illustrata, ad gramina perfectiora s. liberius florifera, tam uni- quam multi - flora, transeundum est. Primum autem constituatur necesse erit inter locustam (florem simplicem) et spiculam (florem collectivum) vera differen- tia. — Inter gramina agrostidea, quibus callum esse glumis valvulisque interJectum, inter Pseud- arundines, quibus rudimenta piliformia valvu- las stipare scimus, genuinae monanthiae exem- pla, quibus utamur, non quaerenda erunt. Jil Jacea consulamus, utpote quae gramina perfe- cte uniflora dici merentur. Inter haec autem ea, quae Vilfae genus proprie sic dictum con- stituunt, reliquis longe distinctius strictiusque uniflora inveniuntur. Eorum enim, quae cl. BROwNIO Sporoboli dicuntur, squamae, ne mi- nimo quidem articulationis seu calli vestigio dis- junctae, altera alteram situ alterno ita excipiunt, ut purissimam scalae foliolorum, florem grami- neum componentium, imaginem praebeant. Ni- hilominus Vilfae species occurrunt (v. gr.V. ra- mulosa Kunth, et V. minutiflora nob.) quarum perianthium, quamvis callo prorsus nullo insi- deat, e glumis tamen solubile ac deciduum, so- 24 t. z4d Theoriam. lum probat, articulationem aliquam glumas in- ter et valvulas adesse, h. e. glumas Jam coeto- nii naturam prae seferre. Et rursus Agrostios species dantur (v. gr. Agr. capillaris Sm.), qui- bus callus fere nullus, ejusque loco sola baseos perianthii substantia callosa est, ita, ut, nisi nota a glumarum longitudine petita decerne- ret *), utrum Vilfae an Agrosti illas adnume- ret, quisque incertus haesiturus esset. Prae- cipue autem Agrostographi solertia exercetur -Aerosii ila versicolore alpium Caucasicarum (Stev.), cui, habitu poaeaceo frustra dissuaden- te, ob locustas simplicissime et distinctissime unifloras, in Fund. z4gr. p. iig. locum sub Colpodio (nunc cum Vilfa conjuncto) assigna- veramus. Ne minimum quidem veri calli ve- stigium hujus graminis perianthio, calyci arcte inserto, subjectum invenitur; at nihilominus in hortis saepissime biflorum occurrit! bi- florum — an tum Aira humilis MB? — ex alis Caucasi alpibus revertitur! S. 716; Quibus igitur notis gramen quoddam locu- *) De quibus omnibus vid. Cap. IV. S. x1. et Gencra infra recen- senda, E I. zd Theoriam. 55 staeferum reapse uniflorum nec muluflorum es: se dijudicabis? Nullis! — nisi habitu uta- tur peritus; nam ,,experienta, rerum magistra, primo intuitu ex facie externa plantarum fami- lias (graminum genera) saepius divinat** Liz. Canon i168. Attamen matura floralis, hoc so- lum curans ut proles mulüplicetur, certissime Spiculas, sive flores in spatio angustissimo mul- tplicatos, potius quam locustas, unius tantum seminis apparatu instructas, molita esse existi- mari poterit; atque locustae genuinae h. e. ta- les, quae numquam in statu plurifloro nec de- prehendantur, nec, ob certam legem, depre- hendi possent, profecto paucissimae, ne dicam vix ullae invenieutur. Verumtamen gramina esse, quae uniflora dicenda sint, nemo nescit: quorum. quidem. cum testem Naturam habeat, cur, quaeso, non habet sponsorem Phytono- miam? Datur quidem quod spondeat; at illud iantum non in omnibus certo symbolo manife- statum. Hoc est: florem vere uniflorum ex unico, flores reliquorum e pluribus internodiis fieri. Tegmina itaque floralia duo, exterius et interius, siye utrumque perfecte evolutum sive alterutrum aut coercitum aut penitus suppres- sum sit, semper quidem florem gramineum in- 26 t 4d Theoriam. tegrum constituunt; sed saepissime tegmen ex- terius, ob ipsum polyanthiae nisum, coercitum est; atque in ejusmodi graminibus glumis coe- tonialibus et tegmini interiori s. perianthio re- $iduo, (quocum illae locustàm integram men- tiuntur) interjecta est articulatio, distinctior in his, obsoletior in illis, quae, ut per se patet, semper novae s. peculiaris florificationis prin- cipium sistit. S. I7* € Hujus autem articulationis symbolum ma- nifestum Callus ille est, qui, non nisi semel in spicula, tum adhuc locustaeformi, occur- rens, agrostidea gramina a Vilfaceis (v. infra genera) distinguit. Hic itaque callus interno- dioli floralis in petiolo extremi basim sistit. Ba- sis autem ista, tamquam basis internodii, arti- culata s. nodo juncta est cum internodio infe- riori, quod ipse petiolus est, s. potius ejus- dem Cyathium (Fund. 4er. p. 65. Obs. — Diss. huj. Tab. JF. fig. 9). Jam huic cyathio insidens internodiolum illud florale extremum, ut flos fiat, in squamas suas legitimas discedere oportet. Atque id revera, ita tantum fit, ut tegmen exterius, polyanthia in tam arcto spa- IL «4d Theoriam. a7 tio evolvenda partes coercente, in corpus illud constringatur, quod Callum vocamus, S. 18. HocTab. f. Fig. 9. sqq. demonstrare stu- debimus. . Fig. 9 est Agrostios pedicelli pars suprema, apice cyathio c& ierminata, utrinque foliola sua £v, exserens, quae itaque, cum ve- rus flos huic primum pedicello insideat, non ad ipsum florem pertinent, sed, ut in distincte ;multifloris, involucrum commune s. coetonium formant. Cyathio illi insidet callus, in fg. 10 a latere cum valvulis, in fig. 11 a fronte vi- sus, antrorsum, i. e. a parte valvulae superio- ris, uni-, bi-, tri-mucronatus. Ex his mucro- nibus saepe pilorum fasciculi prodeunt, sup- pressae s. coercitae cujusdam parüs floralis mo- numenta; saepissime mucro medius in corpus illud styliforme .elongatur, quod flosculi secun- di satis improprie rudimentum vocatur, ip- samque locustam, ut haud magis apte dici solet, sesquifloram reddit.. 77g. 12 sistit hocce s. d. rudimentum apice pilosum callo suo pilifero enatum, paullo a latere; Z7g. 15 idem a fronte, et basi cum callo nudum. |llle vero processus styliformis, rudimentum vocatus, nequaquam 28 1 44d 'TTheoriam; ipse in florem s. valvulam umquam commuta- tur, sed apice suo fert flosculi secundi rudi- mentum, aut squamuliforme (ut v. gr. in Cy- noconte, Rhabdochloa), aut in villos solutum (ut in quibusdam Calamagrostios speciebus), aut in ílosculum pl. min. completum abiens (ut id fieri videmus in Chloride, Eutriana) Fig. 14. — Flosculum autem quemvis superiorem non ali- ter fulciri scimus, quam flosculi inferioris glu- ma superiore. Haec itaque, jam in Epi- phystide in. semicylindrum involuta ac totius spicae rachin efficiens, perinde sed. penitus in- voluta et callosior, est processus styliformis ille sive s. d. rudimentum Sesquiflororum, aut nul- lum flosculum superiorem, aut imperfectiorem aut perfectiorem sustentans. Gluma inferior autem constricta est in callo ipso; sicut v. gr. in Elymo hystrice glumas coetoniales ambas in meros callos contrahi videmus. S. 19. In ilis igitur, qui callum simplicem sub perianthio gerunt, v. gr. in Polypogone, Ga- stridio, Agrosti, ambae glumae in callo contra- ctae latent; in illis, quorum nisus polyanthiae Ílosculi jam secundi susteniaculum longius eli- 1. zd Theoriam. 29 cit, v. gf. in Chilochloa, Anemagrosti etc., glu- ma superior sub forma rudimenti illius sty lifor- mis pl. min. e callo emergit, ulterius dein pro- grediente nisu florali veram flosculum susten- tans, ut in Chloride, Euirianis quibusdam, Psi- luro, Aira L., Melica uniflora rel.; atque hic tandem ílosculus secundus, codem modo, aut callo matico, aut callo hinc iterum rudimenti- gero basi sua instructus esse, et propterea Ílos- culum tertium, tertius quartum, quartus quin- tum e. s. p. sustentare potest. — Qua igitur ratione eandem ac in Spica Epiphystidis per- inde reperimus organisationem in Spicula gra- minum reliquorum quacumque, eo tautum dis- crimine, ut in Epiphystidis Spica tegmen inte- rius suppressum, in singulo spzcularum flosculo tegmen exterius coercitum. sit. S. 20. Theoriam itaque nostram spicularum, qua» lem in Fund. 442r. propósuimus, in hoc ad ma- jorem simplicitatem redactam esse censebis, ut coalitio partum nulla statuatur, quam, dum squamas florales numero bi-ternario dispo- mendas esse obtinebamus, statuere oinnino ne- cesse fuit. Attamen, sicuti callum ig Uniíloris 50 tL, 24d Theoriam. quibusdam obsoletum esse vidimus, ita et in Mulifloris callas ille glumarum vicarius, et qui- dem duplici modo desideratur. Aut enim to- tus abest, aut gluma tantum inferior, quae in callum testiculiformem constricta esse solet, de-. leta est. Totus desideratur in Polygamis, qui- bus, ut in Fuzd, gr. satis perspicue exposui- mus, organisatio a muliüíloris hermaphroditis neutiquam diversa est, nisi quod gluma illa su- perior, rachin mentiens, abbreviatissima et ob- soleta sit. Perperam igitur cl. Censor noster in diar. liter. Goett. dolendum esse monet, nos cel. BRowern observationem praestantissimam de positione ílosculorum imperfectorum non majoris fecisse. Quin eam ipsam cel. BRowNrr observationem nos non solum diligentissime con- siderasse, sed legibus naturae gramineae potius adeo accomodasse arbitramur (Fund. 74er. p. 54.), ut illa nunc demum sanctionem suam phytono- micam adepta esse videatur. S. 2r. Sola gluma superior calloso - involuta in- venitur in nonnullis generibus multüfloris, glu- ma inferiore, s. callo ipso, plus minus obso- leto imo quandoque nullo. In his coalitio hu- 1. 44d Theoriam. 51 jus glumae inferioris deletae cum perianthii val- vula inferiore eo certius statuenda est, cum ip- sa illius glumae suppressae materia vegetabilis sub variis epiphysium et armorum formis e val- vula perianthii erumpere soleat. Omnia enim ejusmodi corpora accessoria partium suppressa- rum compensatoria habenda esse, Jam in Fuzd. "der. p. 27. Obs. monuimus, atque infra (Cap. IV.) fusius de illis singulis tractabitur. Num- quam in generibus typice unifloris Vilvaceo- rum primariis: Knappia, Crypsi, Vilfa, Pota- mophila, aut pili villique aut setae vel aristae invenientur; dum in multifloris muticis (nam armata genera compensatorias partes in ipsis ar- mis, polygama praesertim in aristis suis ge- runt) squamae suppressae materia sub pilorum, villorum aut tomenti dorsalis forma prorumpit. Sic v. gr. in Poae speciebus plerisque e perian- thii valvulae inferioris basi lamenta tenerrima prodeunt,. materia, quam exsudant, plastica s. glutinosa in tomentum mollissimum compli- cata e. S. P. SO. 33. Jam in iis ipsis quae supra (S. 7.) de lodi- cula, et postea de íloris graminei tegmine ubi- 52 I. 24d Theoriam. que duplici disseruimus, inest tacita concessio, nos illam de numero squamarum senario ejus-.- que bipartitione ternaria opinionem in Fuzd. Zd2r. prolatam, jam ultro dereliquisse. Squamae enim lodiculares, ipsae una cum filamentis illis analogis tegendae, non inter tegmina floralia numerari possunt. Nihil igitur superest quam ut de argumento quodam, quo numerum $qua- marum Íloralium senarium dissolvisse quidam sibi videntur, verbum faciamus. Sunt enim, qui, summo BRowsro praeeunte, valvulam pe- rianthii superiorem, licet in serie $quamarum floralium liberrima positione fruatur, e dua- bus squamis conílatam esse contendant, unde, si ejusmodi conjectura comprobanda esset, nu- merus squamarum sane septenarius obtinere- tur. Nemo autem erit, qui, dualitatem illam e solo numero binario nervorum deducere velle idem neget fore, ac si quis e nervorum numero ternario aut quinario valvulae inferio- ris totidem squamas in illa coalitas esse argu- mentaretur. Quod vero ad positionem ner- vorum illorum attinet; organa, centro propio- ra, ideoque sensim teneriora, paucioribus ner- vis componi, jam supra (S. 8. 9.) monuimus; id quod valvulae superioris exemplo ita confir- . - 2d Theoriam. 55 matur, ut haec non nisi duobus nervis legitime gaudeat, qui, ob ipsum eorum numerum, intra ejus substantiam haud profecto alio modo, quam utrinque, collocati esse poterunt, praesertim cum ovarii ipsius positio atque incrementum omni nervo hujus valvulae dorsali s. centrali, prementi aut presso, per se repugnaret. Ímo, si nervus dorsalis utique desideraretur, multo probabilius mihi videri fateor, nervum tertium s. intermedium, ob ovarium valvulae longitu- dinaliter plicato-retusae hoc loco arcte accum- bens, una cum nervo illo, qui lodiculae squa- mam tertiam formare deberet (S. 7.), oblitera- tioni potius succubuisse. Nervus autem ille val- vulae superioris intermedius reapse nonnum- quam evolutus invenitur, v. gr. in Potamo- phila. (AP. Ad Terminologiam. Cs EUM. "lermini botanici colores sunt, quibus Phy- tologus ad plantam verbis depingendam utitur. Sicuti vero pictor colorum varie commixtorum atque temperatorum apparatum omnem non prius exhaustum habebit quam re depingen- da ad vivum expressa; ita et terminologia no- stra non prius absoluta dici poterit, quam per- speclis atque termino apto designatis formarum vegetabilium modificationibus omnibus ac sin- gulis. Perperam igitur quidam de terminolo- gia onustissima queruntur, antequam eam ad veras exactissimasque rationum vegetabilium omnium imagines reddendas sufficere explora- tum habeant. Nam scientiae lucrum antece-
Enter the password to open this PDF file:
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-