zasady debaty.pdf -

Please enable JavaScript to view the full PDF

Zasady: – ćwiczenie ma na celu rozwinięcie zdolności słuchania, mówienia i formułowania argumentów – a nie zmianę poglądu na jakiś temat – zawsze w danym punkcie mówi tylko jedna osoba – wypowiedź kończy się z końcem czasu albo gdy osoba sama zakończy wcześniej – nie przerywamy – każdy musi się wypowiedzieć chociaż raz, można więcej niż raz – warto podzielić przygotowanie argumentów, by każdy był w czymś obeznany – w trakcie wypowiedzi warto notować ewentualne błędy albo punkty, do których można się przyczepić – swoją odpowiedź rozpoczynamy od jednozdaniowego powtórzenia argumentu przeciwnika – ma to na celu sprawdzenie, czy dobrze zrozumiałem jego argument (np. A: samochody są niebezpieczne. B: A powiedział, że samochody są niebezpieczne. Nie zgadzam się z tym, bo...) Jeśli zrozumiałem źle, druga strona może to sobie odnotować (możliwa strata punktu) – Wypowiedź ma określony czas. Może być krótsza, nie może być dłuższa. W razie przedłużania, prowadzący kończy. – Prowadzący wyłapuje błędy w wypowiedzi i logice – nie błędy merytoryczne ale np. zły dobór argumentów albo ich słabe opowiedzenie – za wypowiedź może być punkt albo nie. Punkt jest, gdy podam trafny argument w logicznej wypowiedzi. Druga strona może odnieść się do argumentu by go obalić. Jeśli nie potrafię go obronić, tracę punkt. – Ilość argumentów, które podacie zależy od was, byle były konkretne a nie wymyślone. Warto pokryć temat z różnych stron: wierzący/niewierzący, społeczeństwo, korzyści/straty. – Przydatne będzie podanie argumentu wraz z prostą metaforą/porównaniem, żeby lepiej pokazać. (np. „Modlitwa jest potrzebna bo dusza traci bez niej siły jak ciało bez pokarmu”) Kolejność postępowania: 1. strona ZA prezentuje swoje twierdzenie główne i podaje najważniejszy argument ZA. Np. Uważamy, że samochody są niebezpieczne, bo kierowcy są zawsze głupi (max 2 min) 2. strona PRZECIW prezentuje swoje twierdzenie główne i podaje najważniejszy argument PRZECIW. np. Uważamy, że samochody są bezpieczne, bo przecież wszyscy kierowcy mają prawo jazdy wydane oficjalnie po sprawdzeniu wiedzy. (max 2 min) 3. Strona ZA rozwija najważniejszy argument podany wcześniej, czyli podaje dowody (max 1 min) 4. [chwila na konsultacje] 5. Strona PRZECIW powtarza argument ZA i może go uznać albo zaatakować - odnosimy się wyłącznie do podanego właśnie argumentu (max 2 min) 6. Strona ZA próbuje obronić zaatakowany argument – odnosząc się wyłącznie do atakowanego tematu (max 2 min) 7. [KOLEJNY ARGUMENT WEDŁUG TEGO SCHEMATU, aż do wyczerpania] 8. Mowa końcowa ZA: powtórzenie swoich argumentów z wyszczególnieniem co udało się obronić, a co nie. Można nawiązać do twierdzeń PRZECIW (max 4 min) 9. Mowa końcowa PRZECIW... (max 4 min) Uwagi: • rozróżnijcie argument („samochody są niebezpieczne ponieważ kierowcy są głupi”) oraz dowód na ten argument („statystyki wskazują, że co drugi kierowca nie zdał testu praktycznego kiedy się uczył”). Prezentujemy argumenty, a potem popieramy je dowodami. Sztuczki erystyczne: (Erystyka to sztuka wygrywania sporu bez względu na prawdę. Nie są ładne, ani etyczne ale są popularne. Jeśli widzisz, że ktoś ich używa na tobie, łatwiej się obronić, zazwyczaj stosując to samo) • uogólnienie – rozszerzam wypowiedź przeciwnika poza to, co miał na myśli, by było łatwiej zaatakować. • Celowe skupienie się na innym rozumieniu danego słowa niż użyte przez przeciwnika. Przypisywanie ukrytego podtekstu lub innego rozumienia tam, gdzie go nie było • przyjęcie podanego relatywnego zdania jako absolutnego i obalenie go (np. A: „niektóre kobiety są w gorszej sytuacji niż mężczyźni”. B:”Ten człowiek twierdzi, że kobieta zawsze musi stać niżej niż mężczyzna”) • przemycenie błędu logicznego petitio principii – czyli używam wniosku, który chcę osiągnąć jako przesłanki, a później na nim opieram dowód. Prościej: przyjęcie jako pewnego, zdania które jest założeniem. (np. A:”ludzie nie chodzą do kościoła, kiedy księża są źli, tak?”. B: „tak”. A:”księża są źli, bo jak widać, ludzie nie chodzą do kościoła”) • podawanie kolejnych argumentów, z którymi przeciwnik musi się zgodzić, a potem postawienie wniosku, który zdaje się równie pewny, choć wcale z nich nie wynika. (np.A:”Ten kraj jest biedny. Bogate kraje mają wielu ludzi wykształconych. Ten kraj jest na wschodzie. Wielu wykształconych żyje na zachodzie. A więc ludzie na wschodzie są głupi”.) • nadawanie pozytywnego lub negatywnego zabarwienia słowom w zależności od potrzeby. (Np. nazwanie czegoś nowego „wynalazkiem” lub „wymysłem”, a czegoś starego „piękną tradycją” lub „zacofaniem”) • Szare obok białego – stawiamy przeciwnikowi wybór naszej tezy lub tezy przeciwnej ale bardzo przejaskrawionej (A:”albo kupisz dezodorant pozbawiony freonów albo przez ciebie zginie piętnaście fok na Antarktydzie”) • widząc, że przeciwnik ma dobry argument, którego nie zbijemy, stworzyć inny, zazwyczaj przez koncentrację na pobocznych wątkach • pars pro toto – część za całość – wybieram z wypowiedzi fragment, który nie jest najważniejszy, ani centralny i na nim się koncentruję, bo właśnie to dla mnie łatwiejsze. W ten sposób unikam trudnej wypowiedzi, a stwarzam pozór zwycięstwa. Np. skupienie się na jednym słowie budzącym wątpliwości/emocje i zmuszenie przeciwnika do obrony tego słowa (A: „Samochody są niebezpieczne, bo kierowcy są głupi. Statystyki pokazują, że testy oblewa więszkość”. B: „Nazywanie człowieka głupim w dzisiejszych czasach jest poniżej krytyki i pokazuje pogardę wobec człowieka”. A zaczyna się bronić, że „głupi” to tylko taki skrót itp. - nie broni już faktów, z którymi nie da się dyskutować, tylko słów) • reductio ad absurdum – redukcja do absurdu – biorę jeden z argumentów przeciwnika i doprowadzam go do absurdalnych wniosków, których on nie chciał i których nie da się bronić. Łatwo stworzyć wtedy wrażenie, że cała wypowiedź przeciwnika nie ma sensu. (Np. A: „Samochody są niebezpieczne, bo kierowcy są głupi”. B: „Oczywiście, A chciałby pewnie kary śmierci dla wszystkich posiadaczy samochodów tylko dlatego, że pojechali sobie do sklepu”) • nie przyjmować argumentacji przeciwnika pomimo pewności, że ma rację i zmuszać go tym samy do szukania kolejnych, coraz mniej pewnych argumentów. Kiedy rozszerzy za daleko, obalić jeden z nich i pokazać to jako zwycięstwo • wyprowadzenie przeciwnika z równowagi. Odejście od tematu i skupienie się na osobie mówiącego, chcąc pobudzić ją do emocji i porzucenia tematu lub wyśmiania i zdominowania. (Np. A:”Samochody są niebezpieczne”. B:”Mówisz tak tylko dlatego, że masz lęk przed jazdą powyżej 20km/h”) • ogłoszenie, że udowodniło się coś i zwyciężyło, choć nie ma do tego podstaw – działa szczególnie przy słabej psychice przeciwnika • Odwołanie się do grupy, do której przeciwnik należy i wykazanie, że zaprzecza jej. Działa przy osobie mocno identyfikującej się z daną grupą (np. „I ty jako Polak mówisz takie rzeczy?”) • odwołać się do słuchaczy zamiast do przeciwnika – presja psychiczna („Drodzy państwo, sami oceńcie, czy to ma sens co on mówi”) • odwołać się do autorytetów, zakładając, że przeciwnik się nie sprzeciwi ani nie zna ich poglądu („JP II tak powiedział”) • etykietowanie – nazwanie dowolnych argumentów przeciwnika zbiorowo potępianym określeniem, co odwraca uwagę od argumentu (A:”niektóre kobiety są niższe od mężczyzn”. B:”To są poglądy faszystowskie”) • wykazać niekompetencję przeciwnika w sprawie luźno związanej z tematem (A:”samochody są niebezpieczne” B:”rozkręcił pan kiedyś gaźnik własnoręcznie?” A:”Nie” B:”Nie wie pan nic o samochodach, nie może pan wydawać sądów na ten temat”) • zalać przeciwnika potokiem poważnych ale pozbawionych sensu słów i treści, odwracając go od ważnych argumentów – działa szczególnie gdy przeciwnik udaje wiedzę na jakiś temat. • Uznać obalenie argumentu za obalenie całej tezy. Najpowszechniejsza sztuczka.