C/?tÀA / O i^ rí^ e J 'O 10 http://rcin.org.pl http://rcin.org.pl CELSISSIMO ET REVERENDKSIMO P R I N C I P I C A I E T A N O S O Ł T Y K E p I s c o p o CRACOVI ENSI D U e i SEVERIAE Fclicis ad Cathedram Cracovicnfcm Anno Domini M.IDCC LIX . Die Maji ingreiTus G R A T U L A T I O A Scholis Piis Cracovknjibus tota- que ejufdem Congregationis Proviri" cia Polona. Typis Varfavienfibus S. R. M . & Reîpublicae in Collegio SM arum Ftarum» http://rcin.org.pl , . Â ï - i î , t Ç-. ■ jff ; ' Ą■ \ '» ■ i' , x v H i . z . e i S ' http://rcin.org.pl O R A T I O in hac communi, de Tuo > Princeps CeHilfime , ad Sanćlae Cracovieníium Eccleíiae Pontificatum afeenfu, omni- um ordinum laetitia, noftra etiam haec gratulatio, non nihil ad íplendorem diei hujus ad- ferre poflet; equidempro lingulari noftro de Te bene merendi ftudio, id nobis optatiflimum ac íionoriíicentifíimiim eveniret.^ Tamctsi ,vero ornandis Tuis rebus impariá omnino lint noftra oíficia, utpotcqui omnílaudationis gene re íupcriora 6c agisj & coníecutus es, id íaltem ut efíiciant, certe nobis enitendum eft; quo vide licet pateat Tibí, 6c omnibus, fumma erga te vo luntas noftra, quo amor, 6c obferyantia in Te no ftra, cuivis palam fiant, quo gaudia noftra de col- lato Tibi tam íublimi in Hierarchia Ecclefiaftica honore nemínem proríus lateant. Etfi enim no bis privatim n o n adeílent, quibus ad máxime Ti- A bi nobisque http://rcin.org.pl bi nobisque gratulandum mcltaremur argumenta, ( habemus vero 6c plurima St maxima,) publica certe, 6c Ecclciiae, & Reipublicae caufa, ad cele- brandam utriufque in hoc Tuo afcenfu fortu- nam, íatis fuperque nos permoverent. Quiseniin civium eft, qui Tuo hoc bono, non utbono Pa triae, reique Chriftianae, imo etiam non ut fuo proprio quisque bono laetetur ? Quippe admira- bili vitae tuae ratione, id proferto efeétum eft, quod eft fummorum virorum proprium, ut & omnes qui Te confpiciunt, vi quadam ad a^ morem Tui mirifice pertrahas , 6c ii et;iam qui te non noverint ob incredibilem famam meri- torum Tuorum praeclariifima de Te ferant judi- cia. Quidni nos id nobis prae aliis impeniius fa ciendum putemus, quibus 6c Te cum publice turn prlvatim cognoicere, 6c Tuis beneficiis, benevn- lentia , comitate , facilitate, patrocinio mirum in modum frui Temper licuerit. Itaque & Prin- cipi noftro, & Reipublicae, 8c Sacerdotio, praefer- tim vero ampliilimae Cracovienii Eccleiiae, ver bo, omnibus , nobifque ipiis , Te inprimis, ut Tulliana de M* Catone laude utar. Virum fan^ prudentijjimum , fortijjimum , amicijjt- mum reipublicae^ virtnte, confilio ratione vitae mi- rahili ad laudem, is“prope Jingulari ( 4 ) otnatif' fimum, nunc vero ad tam fublime EccleiialHcae dignitatis culmen mérito evedum, maxima qua par eft animorum jucunditate gratulamur. Ut proinde Tui ipfius gratia peraccommode ufur- pandum mihi de noftra illud fit, quod de Ro mana República diélum olim erat; Cum multa divini- ( a ) Cicero pro Dom o fu». http://rcin.org.pl divtmtusy Pontífices, A ntAjorihus nofiris inventa, atque infiitutA fm ti turn nihil praeclarius, quam quod •V O S eosdem & religionibus Deorum Immortalium* & fhmmae ręipublicae praeejje voluerunt, ut amplif- fim i ( 5 t cUrijJimi cives , rempuhlicam bene geren* do religiones fapienter interpretando rempublicam conjervarent, (b) Jam cum Te eo dignitatis in hac media flo- rentiffimaque aetate tam profpere tam celeriter,per- venifle iaepe cogitemus, iaepe miremur, faepe nof* met inter id ipfum non fine quadam voluptate dicere confu^erimus;ego mecum qiioties de Te co gito, ita re'putare foleo: varios variis in ad& » undis honoribus niti itineribus, quorum alios con- iequi quod expetebant; alios vero aut retarda- tos ipfo in curiii, aut plane non aflecutos vide- mus. Di (crimen profećlo hos inter, 8 c illos > utique efle iftud necefle eft: illos nimirum non hos, verum iter honoris tenuifle, illamque dextre arripuiíle viam quae ( ut in quit Cicero ) facillime •viros bonos ad honorem dignitatemquc perducat. (c) Haec meditanti,compendium laudum Tuarum, ille mihi feciíTe videtur, qui nuperrime Te Princeps nomine fui Cracovieniis Capituli, non minus vc- re quam eleganter fic allocutus eft: ,, ita fapi- ,, enter totius vitae curfum inftituifti,utrećte fa- 3 ) ćta Tua ad maximas in República Chrift'ana res agendas, ad fumma quaevis Ecclefiae & Pa- 9 , triae, Te natum cile probarent.,, {d) Sine quae- fo, idem nos de Te uiurpare, idemque cum fummis quibufque viris, laudum Tuarum habere argu- mentunv idem me tota oratione pertraćlare: Te A 2 videlicet (b ) Cic: td Ponttf; (c) Cic; i. C ontr. Rull ( J ) Comes Z«iu(ki Epifcopas O refd: SuflTr: Plocen: http://rcin.org.pl v-ídellcet. Princeps Celíiflimc, vcrum itcr perve* niendi ad fumino tenuifíé. Qn^a unä quidém infe,íed eadem honorifi- ccntiíHma. Ö c laudum Tuarum ílimmam confiftere, 6c gratulationisnaílrae teftifíGationem veríari peroy portune políe, mihi vifum eft. Summam dixl, illam enim vero duntai^at aggredimur univerías laudes tu- as celebrare nos pollc nec confidimus nec fumimus. Porro ne in uberrima rerum dicendarum copia, inccrtł, dubiique errcmus , neve oratio noftra in illa fine lege vagari videatur; illud nobis in praeclaro ifthoc Tuo c\irriculo, expendendum duximus , quod m omni itinere feliciter con- ficiendo 9 obiervari folet , initium videlicet f medium, 5c finem. IJt omnibus palam fiat: Te verum itcr perveniendi ad fumma iniilíe» verura iemper tenuifle, veroque tandem pervenifle. Argumintum equidem praeclarum & grave turn copiofiifimum nadi íumus, utínam vero eti- am, orationem eidem pertradando acqualem, ad- ferre poiTemus* Certe ne fatifcat ilia, vel in ipfo hiijus itineris, quod Te ineuntem > quo Te pro gredientem fequemur, exordio, omni yirium con- tentione enitendum nobis eft: res enim ie ie of- ferunt, cum multae, tum infigncs. Jtafiquidem veram iftam honoris femitam orius es, utftatim ea omnia quae hominem ad omnia íumma aptum reddunt, vel ab ineune aetate, cum a natura, tum a fortuna, non folum naćlus eííe viderere, vcrum etiam ad ea omnia incubuiíTe quae Te ad adipi- feendam maturiusy quamjamaíTecutus es, metam, juvare, perficere, ornare, commendareque potu- iíTcnt. , , Frincipe http://rcin.org.pl Príncipe enîm Softykorum gente orîundus, quae videlicet propriis Tuis decoribus iliudaddi- dit, ut magis inTe fuipicerentur, atque eviden- tius paterent, praeclarae dotes Tuae. Ad cujus profedo gentis amplitudinem commendandam, prae oratorum laudibus, purum putumque hiftp- ricorum (e) teftimonium & fides, an non mngijs facere videntur ? qui praeclaram Familiae hujus fe- riem , longa Senatorum , Epifcoporum , Magi* ftratuum, Officiorum Regni, Virorum fago» & to ga, virtute, eximiisque dotibus, non minus quam generis nobilitate praeftantium, enumeratione per- texunt. Quae quidem mihi nihil opus eft hue ad- ducere, vel ad nobiliflimae proiapiae iplepdorem augendum, vel adTeipfum ornandum: cum Ti bi aTeipib iktis iit decoris. Neque vero etiam elariiîîmi Senatoria Parentis Tui Cafteliani Lubli- nenfis, Matrisque e Drzevicciis Palatini Lublinen- fis filiae,praeftantiifimae fœminae, aut genus, aut dotes, aut virtutes, & merita proiequar, cum ne horum, nedum laudibus, fèd ôc reminifcentia ipia nimis longe provehar , tum,^ ne rem in recenti omnium memoria poiitam poriequi videar, com- mendationemque Tui a Tuis magis mutuari, quaip a Te ipfo repetere. Jifdem etiam de cauiis iilenti^ o praeteribo Patruum Tuum Cai^ellanum Sando-- mirienfem, Virum probitate ? fapientia , ôc au- ¿boritate («) Softykornm Domas in Ruifico Jmperio, a-que Throneinclaru» it. Qjiippe Ann» Ruffiae Impernrtx , Patre Joanne Alexiowic* Imperatore RulTorum, & Anna Softykown* Piliá Michaelis nau, j^uaeque prius eiocata fait Vilhalmo Kettlerp, Curpni^ ^ Sem|gaU Jiae JJuci Priqias yero Regni Theodoras PototJ^i Mątre Softy- kown* oatis. Nuficcki d« Stcmmatibuf. http://rcin.org.pl ¿tori tate % in República clarum» in primifqut po* pukrem. Jtaque ad propria Tua ornamenta fe- ftinando, vel invitus, praetermitto magna cum lau de vi ventes, Fratres Patruelefque Tuos, Varfavi- eníem Caftellanum, Succamerarium Lublineníem, Fraefećlum Zwinogrodenfem Succamerarium & Enliferum Sandomirienfes, Cracovienfem Cano- nicum, aliofque bene multos, cum genere, tum alia quavis neceíIitudineTecum junćlos. qui viro- rum fortium, atque optimorum civium in Re pública & nomine ornantur, & funguntur officio. Jlludque unum perlibenter repeto, Te cumpn- mis a Familia Tua ôc ingens ad aggrediendam vir- tutis laudifque viam incitamentum, &incaglo- riofe tenenda, domeftico?um cxemplorum lucem ac copiam, &per eam perveniendi ad fumma, vi res & adjumenta Îumplilïè, 6c maximum illi ex Te adtuliilè decus. Quorum unum uti commune Tibi cum Gentîlibus Tuis eft, ita alterum, quod Îèquitur, Tibi foli proprium. Jndoles nempe haec Tua, quae vel in imma ture aevOjfatis fuperque portendere viia eftid,quod modo omnes & admirantur, 6c fatentur, oftende- bat Te eiïè exceliiori quadam , nec non fummis concipiendis 6c exequendis rebus, pari mente, ièmper Tui fimilem id eft magnum, iplendidum, lupcriorem. Nihil jam mirum profećfco eft , ft acerifte, excciíus, Ô c paratus animus Tuus, íub aufpiciis ampliiîîmi illius , celeberimique Vi- ri Theodori Potocki Primatis Regni omnis eru- ditionis tanta incrementa fecerit. In cujus par tem gloriae, etiam nos ( quae Tua humanitas eft ) (kepe iaepius honorifice adíciícere non dubitas. Quod http://rcin.org.pl Quod dum Tu ipíe fumma cum benevolentia me moras, non eft ccr de hoc honore noftro, cum laude taccamus. Dumque Tu ipie noftris Lovi- cienfibus fcholis glori« hujus fruftum aliquem impertiri non dubitas, qui excellentiflimae menti Tuae atque indoli debetur; atque dum id, quod cx Tua iblertia, & genio eíRoruerat, noftris cu» ris edudum, öcartibus excultum praedicas, huic Tuo lam iliuftri de nobis teftimonio, prae reve- rentia tantae audoritati debita, fortalTe non repu- gnabimus. Nihil inquam mirum, fia natura op time comparatus, egregiifque artibus, & libera- libus difciplinis inftrudus, poftquam ad exterarum gentium non folum mores, 6c urbes viiendas, vc- rum étiam inde locupletem omnis do6trinae pe ri um, rerum pulcherrimarum notitiam conquirca* dam, profedus cs, fi 6c gentibus illis voluptati, 6c admirationi fueris , & rediens nationi Tuae dccus quoddam fingulare afTulferis, fi ex Socie- tatis JESU ieminario Romano icverioribus diici- plinis'apprime inftrudus, pedem retraxcris; fi ex Jtalica peregrinatione, quidquid ilia regio fan- £li, 6ciblidi habet; fi ex Gallica, quid quid haec affabilis, civiiis, 6c iplendidi ; fi ex omnibus in quas Te contulifti regionibus , quidquid illae laudis plenum poflident, in Poloniam Tuamadtule- ris. Nihil mirum fi rerum Divinarum» huma- narumque fcientia aprime imbutus, nationum indolis, originis, fortunae , incrementorum, vi- ciilitudinum notitia praeditus ; fi adminiftran- darum rerumpublicarum rationibus, religionum, domirationis, 6c potentiae firmandae arcanis, do- cnixiandique> atque terra 6c mari^ cum coniervan* B darum http://rcin.org.pl darum, tum äugen darum virium, commerciorumj aerariiadminiftrandi, magiftratuum muniortimque gerendorum, artibus inftrudus, potentiae, foede- rum , ibciorum , hoftium , uniufcujufque gentis gnarus, de his omnibus öc perquam accurate, ver ba facias, 6c idem íapientiflime decernas. Qiaan- tum ergo jam vel injuvenili aetate, in hac quam mox inde caepifti, vera honoris vía, profeceris, quivis omnino, qui vel primos vitae Tuae an- nos, memoria repetierit, facile judicabit. Certe in Patriam redux, Principibus in.Repú blica fummifque Viris probatus,in eorum confuetu- dinem adícitus es. Te enim in primis nunquam fine laude memorandus, Regni Primas, Gnefnen- fis Archi-Epiícopus, Theodorus Potocki, non mo do ob neceílitudinem fanguinis, quae illi Tecum intererat, verum etiam obpraeclaras dotes Tuas, in famiiiáribus fuis habere voluit. Te negotio rum íuorum adjutorem cííe, Tua opera in rebus diíficillimisjpro temporum illorum ratione uti,T i bi ardua quaeque committere non dubitavit.Hoc Tu duce fummo ufiises, in inceptó ad fummas qüasvis dignitates itinere, a quo tanti exempli, Ö C fapientiae luce condućlus, aberrare amplius haud potueris. At enim vero alteri íapientliGíimo, pruden- tiífímoque dudori, quafi de manu in manum tra- ditus, qua felicitate, fed qua íimul docilitate,quam faćla ad dirigentis nutum indole, quam apto ad omnem virtutem pedore, 6c ingenio, rećlum, íau- däbilem, 8c ad fumma ducentem proíecutus es tramiteml Te enim ille immortali memoria dignus, JöannesLipikiS.R»E.Cardinalis 8c Cracovieniis An- tijftes. http://rcin.org.pl tift&s in intimorum iuorwm focietiatcm adlegit, cui Te nonminus utiiem 6c carum , fümma Ula Tua in rebus agendis, qua polles, dexterit te red- didifti. Quijam tum in Te non vukare aliquid, fed eximium excelíumque fufpiciens , Te ununi qui illi olim fuccederes, non folum digniilimum judicavitj vcrum etiam optavit, imo vero etiam id aliquando futurum augurar!, mente quocam- modo futuri praefaga,. non dubitavit, Talium virorum confuetudoł & perhonorifica deTeju- dicia, uti Tibi non iummo ornamento eííé non potuerunt, ita exempla eorundem, talem Te ef- iinxcrunt: ut & vitae ratione, & animi magnitu- dine, 6c iumma arud omnes aućloritate, iecun* dus iis nemini. Didiciiti a Pontificibus iacerri- mis, intcgerrimifque Antiftitibus, Religionem Dei O p t; Max; Sacra caeriincniafque rite tradare; a Senatoribus ampliifimis, Rempublicam bene ge rere; a clariflimis Civibus, quc modo vere popu- laris & habcreris 6c elies. Felicem Te íane, qui tales viros germanos virtutis aeftimatores, naćlus cs, praeciariflimarum dctum Tuarum adjutores, 6c fautores. Felices 6c illos^ qui Te' laudum fu- arum imitatorem habuere . At maximus certe pro temporum illorum memoria, illiufque aeta- tis Tuae commendatione, laudibus Tuis acceffit cumulus, ex Regis Staniflai, Lotharingiae Duels» fumma in Te benevolentia, qua Te ob eximias do tes Tuas fingulariter fibi proiequendum judica- vit. Certe Regibus, & Priccipibus piacuiUe yi- ris , 6c perhcnorifcum Tibi fuit, 6c ir.axin ae ju- ftaeque apud omnes exiftimationi efle debuit. B z Expccla- http://rcin.org.pl Expe^atloni profedo & iummae de Te fpei conceptae omnium, mirum quantum refpondifti. Nihil enim vero fuit, quod iibi de Te fummi viri & Potoccius & Lipfcius non pollicerentur. Au- diftis, ( V O S teftor ) audiftis, 6c meminiftis clarify limi cathedrarum Gnefnenfis , & Cracovieniis, Canonici, audiftis plerique 8c tunc 8c nunc Epiico' pi, Senatores, illuftrefque Cives,utriufque tam Pri- matis, quam Cardinalis, iingularia quaedam de Ca- jetano S O L T Y K, fere divinitus iaepe prolata judicia, ilium ad magna natum elT e, ilium primis aptum muneribus, ilium fummos honores olim pro dignitate gefturum, ilium 8c Eccleiiae, 8c Reipublicae fore utilem : haec de Te eorum , haec maximi illius in Rep: viri, Joanñis Tarfo Palatini Sandomiriae, praecipui conftantifque Tem per Tui aeftimatoris ac laudatoris, haec Comitum Wielopolfciorum , quorum hominum? qua cum praeftantiifima apud cundos laude viventium? Ti- bique iemper amiciiiimorum, haec cunótorum il- lojam tempore fuit opinio, utjam turn praecla- ra laudum Tuarum , 8c praefentis exiftimatio- nis omnium, fundamenta jecifte viderere. Sum- mis enim 8c probis iifdem viris probari, maximum virtutis teftimonium eft, caque demum laus vera, íblid^que haberi folct, quae a laudatiiiimis homi- nibus proficiicitur. Quem vero magni homines conftanter probent, 8c commenderit> graviilimum eidem imponunt oificium, ne in mediocri conii- ftat, ne haereat, fed ut ad optima quaevis 8c altif- fima cniti ftudeat. Potuitne itaquc quis felicius, aut jnelius, honoris iter ingredi, quam tu illud, horum http://rcin.org.pl horum duorum Ecclciiae, Sc Reipublicne lumi- num, dućtu, 6c aufpiciis , ingrefsus es ? Et haec funt fortunatiilima, his viae vitaeque Tu^e ma- giilris, faćli a Te mirifici progreflus, initia. Jam ut illud etiam palara fit omnibus, quo- modo videlicet in decurfu huius itineris Tem per idem fueris, ideft fummis rebus dignum Te exhibueris, ad hoc jam ut oratio mea conver- tatur, nccefíe cil, Te nedum laudabili^er incepii^ ie, fed etiam verum iter honoris Temper tenuiífe. Qua in re etiam ii me laudum Tuarum major pars fit praeteritura, fi me piura fugiant, ii non pa ribus celebrabere praeconiis , parces quidem exiguis ingenii, 6c eloquentiae meae viribus volun- tatem ceite optimam, aequibonique conTules, tum vero illud etiam recordabere,magnitudinem rerum Tuarum in caufa eife, ut eas pro dignitate tra- Órare, mearum virium tenuitatem longe íliperet. Jllud enim vero in praeientiarum oratione perie- quendum eft: quemadmodum verum iftud hono ris tenendo iter, ea omnia, quae hominis ad Tum - ma nati Tunt propria, egiife 6c confeciife viTus es. Atque hie TaneOratori, rerum aTe prae- clarilfime geftarum, qua ląte patet , ingredient! c a m pu m , optaiidum mérito eíTet, eundem, non auditorem Tolum laudum Tuarum, T ed etiam ipe- ctatoTcm eife potuiife, quippe: Segnius irritant animo$y demijjh per auresy ^ a m quae funt ocuHs fuhjedta fidelihus , 8c cum mirum quantum Tummorum virorum vel narratis, quae rećte ab ijs gefta Tunt, affici T ole- amus; certe fi oculis etiam ilia obverfari con- tin http://rcin.org.pl y tingat, tüm eiimi vei*o oratorem oeílro quaíí quodam percitum conv-enientiora, 6c magis pro pria de illis dicere oportet, id quod etiam hac de caufa deíiderandum eft, ne non modo iníigni- um quorumvis facinorum, vcrum etiám ( íi ita io- qui fas eft ) rerum minimarum, in íummis viris notitia fruftremur. , Qujdquid enim ab ornatiííi- mis hominibus proficiícitur, íive illud dićtum live faćtum sit, omnes noíTe percupiunt, perquam gra- túm id cunćtis eft , 6c mira quadam nos aiiicit voluptate , atque hujus vel teftem efl'-, in laude poni folet. Tuarum vero Princeps Celíiílime rerum (qui multa praeclare cum dicis, tum facis, quique pulcherrima vitae Tuae ratione omnium in te áni mos atque oculos convertilH) cognofcendarum cu- riosi tatem, tanto cVtiam majorem 6c laudabiliorem eííe neceífe eft. ^ a r e perfequamur quod femel itcr caepimus, vmeamusque, quibus de ÉccleíTa» de l^ege, de República univerfa optime fis meritus, videamus Antiftitem, Senatorem, Civem Patriae, longe praeftantiflimum. A t ftatimne, ut nonnullis, tantum quia fe- licibus, even iré íblet, quaíi fortunae humeris 6c alis, ad altiíTima quaeque fublatus proveckusque Praeful nofter apparuit ? Felicitatem illi divmi- tus adjunćtam, fortunatum Jilum eíIe, ego qui- dem non negavero, at enim 6c laborioíiííimo íi- mul eum fuilTe progreíTum tramite, 6c nrultis quaíi gradibus, multo cum anhelitu, ad primam quoque Scnatoriam curulim eum eíT e enifum u- niveríi fpedaftis. Per diverfas Ęcclefiae digni- tates j eo gradatim , conícendit, Lencici- enfis in primis Scholafticus , tutu Gnefnenfis, tum http://rcin.org.pl tum Cracovieniis Canonicus, deinde omnium in Polonia Praelatorum primus, Pracpoíitus San6tae Gnefnenfis Ecclefiae creatus, ad Tribunal Regni Judex deputatus, & Vice-Praefidens, augufti illi us Areopagi praecipuum ornamentum,fulcrumquc faéfcus, paulatim & meritis 6c hoAoribus ita cre- vit, utad facrum Coadjutoris Praefulis Kiovien- fis munus vocatus, atque a fandiíHmo illo omni^ bufque nominibus venerabili Antiftite Ozga ma- gnopere cxpetitus, perveniret. Jam a magno illo Cardinal i Lipfcio prae matura ac nunquam fatis dolenda ejus morte cum fuiíTet fejundus , toto hoc ab obitu ejus laudabiliíHmi fui curfus intervallo , fi illum ob fequiís Aulae Regiae quodammodo alligatum yidiííes, fere totum ibi eum eííe putaíTes. Com- pluribus his certe annis ita Regi Patriaeque in íerviit, íe ut integrum Principis 6c Reipublicae rebus coníecraíle vifus quodammodo fuerit. Quod enim gravius negotium, cui Jlle confilio, diligen tia, opera, non adfuerit? non profuerit? Nam fin- gula vel attingere, modum omnem orationis ex- ced&ret. Continui certe labores diurni, frequen tes fcrihentis no£turñae vigiliae , laboriofiorem illo vix poííe Miniftrum videri, omnibus tefta- bantur. Jta toto illo tempore, ingens vis ingenii, ita, mira quaedam excelíae,vaftaeque mentis fubtif litas, ita magnitudo animi : contemprix invi- diae, ita folidae gloriae íludium, ita prudentiae rarum lumen , ita juftitiae , redique 6c honefti amor, ita indefefíae in lucubrando 6c laborando vires, - in eo 6c Principi cognitae 6c omnibus eí^ íe admirationi caeperunt. Sed http://rcin.org.pl Sed eum íta agentem .ín aula vidiftis, ut in tcgrum folíüs Principis eíT e arbítraremini, inte grum Jllum iterum to tum que Eccleílae 6c fa- cris ofíiciis tribueretis. Spedate Coadjutorem Kiovicníem, fpedate Pracfulem. Quibus de Eccleíia Antiftes meritus fit,adeo clara, evidentia , ftabiliaque funt, uteacomme* moraíle, audiíTe, vidiííe, fatis fit ad laudem Jlli- us fjmpiternam. Gaudet 6c fruitur, gaudebitque de fruetur íemper,ad praeteritorum invidiam tem porum, ad decus 6c exemplum futurorum Kiovi- eníis Ecclefia, illius liberalitatis, laborum, cura- rum, 6c íapientiae frućtibus , gratamque benefici- orum fibi praeftitOrum perpetuo confervabit me- moriam, Quae inibi Jlle Adjutoris Epifcopi of ficio funĆlus, annorum fex decurfu, quae Epifco- pus annis tribus praeftiterit, tempore quidem bre- vi, fed quod abunde iuffeęerit, animo Antiftitis Optimo, atque ad benefaciendum paratiifimo, haec omnia, nihil eft opus, verbis extollere, cum res ipia iatis fuperque loquatur. Adjutoris ille tunc muñere fungebatur, cum jam nullis parceret ium- ptibus, qui fibi e proprio erogandi tum erant, cum in hac üiaecefi tanto refidexet tempore, quanto periTiuItis ab annis nullum ante ipium ibidem nianfilfe, memoriae proditum fit. Quantam jam laudem meretur ilium omnium primum , pro ea qua eft animi magnitudine, ferre non potuifle, Epifcopum in fua Diaccefi fedem, 6c doi>?icilium fixum non habere, id quidem non tulit, iuoque 6c iucceflbrum commodo liberaliter coniuluit, palatiura nempe ad Cathedralem Ecclefiam per- amplum http://rcin.org.pl dfTiplmii- ita quldeni crexít, ut illud Omnibus quoque rebus ad commoditatem & fplendorem in- itruxerit, Jllud vero qualcm non folum laudem> fed etiain grati fignificationem animi, fibi vendi- cat, quod bona Epifcopalia, pro fua in omnibus rebus dexteritate, non iblum prudenti admini- ftratione , in meliorem florentemque ilatum re- degerit, verum etiam magna ex parte, folicitu- dine ilia, cura, & aućtoritate, vindicando ex u- íurpantiunv'manibus, magnopere auxerit. Quo yero non íuae tantum fuorumquc fucceíibrum u- tilitati, ftd etiam totius Diaecefis bono provide- ret, íeminarium ( ut vocant ) ad educationem clericorum amplum, & íplendidum, ílio aere exci- tandum curavit. Quanta porro íupellcftiU com- pluresaedes facrasexornaverit,quantum incubuerit, ut nova in honorem Dei Opt: Max: ad fovcn- dam populi Chriiliani pietatcm, erigerentur tern- » pla, ipfcque ercxerit, verbis efferre non attinet, ubi res ipfae 6c parietes loqui videntur. Tamen ut evidentius diicrimen illud, quod priorem in* ter, 6c praefentem Diaecefeos hujus ftatum inter- cedit > appareat, committere non potui, quin verba Epi^opi propriai quae ille ad Regem, pro collato iibi Epiflopatu Kioviensi gratias agens "liaberetur fecit: „ Quare immenfas „ Tibi Rex; ( ait ills ) ago gratias, tantoque 5 , vividiori grati animi fenfu ago, quod poft fqüalidam illam vaftitatem^ nunc primüm, íub Tuo fuaviflimo regimine, fuis reftitutá fedibus 9 , Ukrainae provínciá, cum noviá ilia tcmplis fpleiidefccre incipiat> veraeque iidei lumine in- C clare- http://rcin.org.pl clare (cere, cumque majora in dies cul tus Dei Opt: Max: fumat incrementa, re, ôc nomine, „ Kiovieniis Epiicopus incedam, (ecus ac multis >, iis, qui m:; praeceflerunt, contigit, quibus pro- ,, pter oppreflum fere Latinae Eccleiiae nomen ,, regionifque folitudinem, vacui ovilis paftori- „ bus elT e necefle fuit. ,, Veftram jam appello fidem Kiovienfes, quid hie pro immunitate Eccle- iiaftica naviter propugnanda non egerit, imo vero etiam veftram fidem Graeci ritus iedatores, uti ille beneficentiam fuam nullis definiendam ter- minis ratus, vos ab oppreíToribus defendendos fuíceperit, vos inquam teftes appello, qui illius patrocinium vobis implorandum duxiftis, quid e* gerit, quid veftri cauia fecerit, quantum ab au- ¿toritate ejus vobis praefidii acceiîcrit^ Haec ad decus & jura Ecclefiae. Jam quae ad curam pafcendi gregis pertinent , videamus. Non eum a vifitanda qua late patet Diaecesi, ma xima ejuíHem amplitudo abducere, non itinerum dificultas revocare, non fil varum iblitudo abftra- herCj non frequentia fluminum trajiciendorum, périculaque abfterrerc potuerunt. . Omnia haec forti di magno animo, pertulit, fuftinuit, fupe- ravit. Quid enim hune îfta a propofito dimove- re 'potuiilent , quem vel ipià vitae difcrimina, quae non vifitanti modo Diaecefim iùam, fed e - tiam in ilia commoranti, a praedonibus in vaftii^ fima ükrainac provincia graiîàntibus impende^ bant, de animi fententia nec quidquam deducere potuerunt. Vifitavit enim vero ubique, rebus aliis pro fumma fuá prudentia bene ordinatis, ftatutis http://rcin.org.pl