RC5 67 s.** •*** <&s* -v4* vlU \A- -sjft-* '"""*""" »#/- sft^ *>?>r •vf'- 'Nf - N&f ^.tg *Ag S&fi Jfrffi Ji " ' wm $f" m m m D E \ 1 ATQUE USU NICOTIANAE TABACI. m m. m YALE MEDICAL LTBRARY HISTORICAL LTBRARY TRANSFERRED FROM YALE UNIVERSITY LIBRARY DE VI ATQUE USU NICOTIANAE TABACI. DISSERTATIO INAUGURALIS MEDICA AUCTORITATE CJRATIOSI » MEDICORUM ORDINIS HALENSIS u r SU M O S HONORES Itl IN MEDICDSA ET CHIRURGIA RITE ADIPISCATUK DIE VI. SEPTEMBRIS MDCCCXXXVIII. UNA CUM THESIBUS FUBLICE DEPENDET AUCTOR « 1 ROIi. Illl^lltltl). IHMMiEU STEl NB ACH ENS I IS OPPONENTIBUS JAC. KLINGEBIEL, med. cand. HERM. RATH, med. dd. StBUJLI I HALAG TTPI8 CAROLI GRIKERT. "RCS-67 c V I R O AMPUSSIMO ERUDITISSIMO INTEGERRIMO PETRO KRUKENRERG MKDICINAK ATQUE CHIRURGIAE DOCTORI, MEDICINAE PROFESSORI PUBLICO ORDINAKIO, JNSTITUTI CLINICI MEDICI HALENSIS DIRECTORI, REGI BORUSSIAE A CONSILIIS MEDICIS INTIMIS ETC. ETC. PRAECEPTORI DILECTISSIMO MAXIME VENERANDO V I R O HUMANISSIMO DOCTISSIMO ADMODUM REVERENDO DOMINO FRANC. HUEHNERMUND BAROCHO STEINBACHIENSI, PATRtNO DILBCTISSIMO NEC NON V I R O ORNATISSIMO HUMANISSIMO ADAMO FREUNDLIEB SECRETARIO REGIO WORBIENSI AFFINI AMICISSIJWO DILECTISSIMO. . STUDIORUM PRIMITIAS PIO GRATOQUE ANIMO ». D, D, 17 AUCTOR. lerbae nicotianae quotannis multa per omnes terras vis luxuria quadam consumitur, sed perperam multi multos inde deducunt roorbos, immo nisi immoderate nicotiana utaris damnosa babenda non est Qua de re nonnulla imperia, quae tabacum importari vetue- runt, omnino recte non fecere, neque, quae in univer- sum tabaci usum prohibuere, neque Iacobus rex, qui Philippicam quandam contra hanc herbam scri- psit, aut Amaradius IV., qui fumum sugere cri- men capitale haberi jussit, aut papae, qui eos excommu- nicaverunt, qui nicotiana uti consueverant ; adeo in Russia olim, qui fumum sugebant, nasum perdendi peri- culum adiebant, atque in pago Bernensi fumum sugere secundum habebatur post stuprum crimen. Neque ta- men infitias ire debemus tabacum immoderate usurpa- tum pro veneno vehementissimo habendum esse atque omnes eius partes quacunque forma et qualibet ratione adhibitas venenorum in modum agere , quamquam ipsa forma atque adhibendi ratione effectus immutatur , fu- mus enim minus valet , quam infusum , externo lentius usus internus , et ille minus damnum affert, quam si pe: clvsma tabacum in corpus inucias. 8 CAPUT I. Quomodo organismus noster tabaco afficiatur. §• i- Foliorum nicotianae vapores, si diutius atque e magna tabaci copia orti hominem petunt , facilliine ver- tiginem, maiorem aut minorem stuporem, veternum- que efficiunf. Faurcroy etiain narrat, puellam, quae in coacla- vi dormiebat, ubi multam nicotianam raserant, exortis inds vaporibus , interemtam esse. §• 2. In iis, qui sugendo fumum nondum assuevere , aut qui iusto plus et diutius sugunt tabacum , facile nausea, vertigo, inclinatio ad vomitum et diarrboeam, deinde vomitus ipse et diarrhoea, aucta urinae secretio, coeun- di cupido , denique lassitudo quaedam et syncope effici- tur, quam profundus sequitur somnus. Dr. Marshal Hall adolescentem narrat , qui pri- mum duas pipas suxisset, statim nausea , vomitu, syn- cope , deinde anhelitu stertente , spasmis universalibus atque pupillae immobilitate afiectum esse; postridie etiam inclinatio ad syncopen nondum desierat et cum vesperasceret stupof et s<ertens respiratio redierunt; nttamen ab boc inde tempore sensim sensimque re- valuit. *) Gme 1 i nu s mortem adeo immoderate sugendo fu- mum effectam esse memoriae prodidit duorum homi- num , quorum unus XVII alter XVIII continenter pipas suxerat. **) Quamquam qui intemperanter fumum sugunt , per- raro tantum mortis adeunt periculum , tamen saepe inde oritur plethora abdominalis et qui hac consuetudine ob- ligati sunt, si vespertino tempore multum suxerunt, pau- lo ante, quam somnum capiunt, aliquoties pertimescere solent, atque cordis motus iis desinere videtur, sese- que putant suffocari , quam rem primum cordis palpita- tio, deinde tandem somnus sequitur. Vehementius etiam ita ii afficiuntur, qui fumum sugentes theae viri- dis infusum bibunt, nam haec eandem fere , quam ta- bacum possidet vim ; utraque enim herba cordis nervo- rum facultatem deprimit. §. 3. Qui pulvere tabaci sternutatorio intemperanter utuntur, ii iisdem fere quam qui sugunt fumum dam- nis obnoxii esse possunt. Namque huius pulveris usu nervi olfactorii facile redduntur insensibiles , nares in- fiammantur, ulcera in iis peiora excitantur, et qui hoc pulvere uti non solent, iis vehementior inde effecta sternutatio damnum etiam afferre potest. L an zon i enim narrat, hominem quendam, pulvere stcrnutato- *) Edinb. Med. and stir». journ. XII. II, **) Gmelin Toxicologie , 550. 10 rio intemperantius naribus immisso, in veternum incidis- *") se et post duodecim dies letbargosum esse mortuum. Adeo Cheyne persuasum habet apoplexiam in iis habendam esse morbis, qui e nicotianae usu profici- scantur, sed haec sententia eorum, qui et fumum su- gunt et pulvere sternutatorio utuntur, refutari videtur valetudine. **) §. 4. In applicatione foliorum nicotianae ad cutem exter- nam summa opus est prudentia, maiorique etiam, ubi laesa et corrosa nam tum facillime nauseam, vertiginem, ; vomitum atque universalis defatigationis sensum ciet, et cum diutius in tales corporis partes nicotiana applicatur, universalis membrorum tremor levesque efiiciuntur con- vulsiones ; pulsus fit frequens et debilis , brevique diffi cilique respirationepostremo consequitur mors. Mur- ray narrat, tres infantes postquam in vomitum, verti- ginem, et multum sudorem inciderint, praeterlapsis XXIV horis , mortuos esse , quia mater ad tineam ca- pitis ex qua liberi Iiberarint linimento tabaci usa esset. Watterhal similem memoriae rem prodidit. Puer enim tribus horis obiit, postquam in tineam, qua laborabat, succum tabaci infuderant. Bxperimenta in animalibus instituta simillimos osten- dunt effectus. I. Columbae enim postquam in femoris interiori I9- tere ita feci cisionem , ut neque musculi ullius fibra lae- deretur neque animal sanguinem pederet, adtelam cel *) Ephem. cur. nat. Dec. II. Ann. X. p. 222. **) On apoplexy and lethargy, p.550. — — 11 lulosam unum fere scrupulum pulveris foliorum nicotia- nae pbarmacopoeae borussicae, paululum aqua made- factorum, applicavi ; quo facto exspectavi, quid inde fie- ret. Statim luculenta apparuerunt symptomata, veneno organismum aflectum esse. Columba enim anxiam ac- cepit speciem , respirabat alte, post dimidiam minutam paralysi , utroque pede infracto , corruebat , perquam anxie atque alas valde agitando studebat avoiare, ali- quoties late aperiebat rostrum , tamquam ad vomitum, nec tamen vomuit, neque urina aut faeces eiectae sunt. Simul vero alia totius corporis convulsio aliam sequebatur; caput erat retractum, oculi late aperti, pupilla magna et paene immobilis , rostrum continenter pauxillum aperiebat , lente et anxie respirabat , pulsus cordis erat frequentissimus. Postremo inquietudo de- sinebat, alas non amplius columba agitabat, atque re- spiratione facta lentissima et profundissima , animal praeterlapsis post applicationem tabaci in vulnus quin- que minutis levi convulsione obiit. Sectione facta ni- hil ullius momenti animadversum est. II. Simile porro experimentum feci in gallo gallina- ceo. Iluius in femoris interiori latere item facta cisio- ne, in vulhus scrupulum unum foliorum nicotianae pul- verisatohim intuli. Nunc quoque manifesta animadver- sa sunt symptomata gallum veneno esse imbutum. Sta- tim enim animal Iassum exstitit et defatigatum , demisso capite lente alteque respiravit , paralysis secuta est ex- tremitatum inferiorum, serius tamen, quam in priori ex- perimento, pes sinister non laesus paralysi prior infir- matus est. (Omnino cum experimenta in avibus insti- tuerem, priorem sinjstri pedis paralysin anjmadverti,) 12 Animal iacebat perpetuo in latere , votnituritio et faeces separandi studium non apparuerunt. Pulsus cordis fre- quentissimus , caput valde ad tergum fuit retractum, pupilla vehementer angusta, iris «eleriter mota est. Animal magis magisque defatigari visum neque mortem non continuo secuturam exgpectavi, nihilo secius post unam fere et dimidiam horam galius recreatus cibum capiendi cupidinem prae setutit, et ex aperto vulnere nicotiana remota, omnino vires recuperavit. III. Caniculi in femoris vulnus eadem ac antea ra- tione drachma una pulveris foliorum nicotianae iliata, superiora symptomata non animadversa sunt , nisi quod animal anxium et jncitatum visum est, postero tamen mane mortuum erat. §• &• Interne adhibita pro dosis et forinae diversitate va- rios nicotiana ciet effectus; vehementissime, ut alia quoque multa huius familiae remedia, in intestinum re- ctum applicitum valet. Per minores sumpta doses primum auget secretio- nem in membrana canalis intestinorum mucosa , effica- ciam vasorum resorbentium , ideoque secretionem uri- nae. Proximus praesertim , cum per infusum nicotiana adhibetur, effectus semper pungens quidam et praeter- iens caloris in gula sensus , quem saepe item caloris in ventriculo sensus sequitur, tamquam vini adusti haustum sumsisses. Proximo autem universali minorum dosium effectu urinae augetur secretio , qui effectus modo cum vertigine coniunctus est , modo non saepe ; tluxus etiam alvi cietur in universum vertigine, taedio aut nausea ; 13 comite; dolorcs, qui adsunt, deliniantur; in nonnuliig tabaco dormiendi cupiditas eliicitur, somnusque auge- tur; in aliis item cupido dormiendi, cui adiunctus est caloris et inquietudinis sensus; nonnunquam doiores quoque colici, diarrhoea, vomitus, vehemens et uni- versalis sudor, immo capitis dolores aut membrorum tre- mor animadvertuntur. Ubi per maiores doses tabacum usurpatur, vomitus vehemens diarrhoeaque cientur. Paulo post haustum remedium magnae sensus inquietu- dinis, anxietatts atque angustiae in pectore atque regio- ne hypochondriaca evadit; respiratio profunda exsistit et abrupta, deinde magna vomituritio, vomitusque et di- arrhoea consequitur, quo facto ingenslassitudo, ner- vorum relaxatio , debilitas et proprius membrorum , qui numquam deest, tremor nascuntur. Anxietatis cum in- clinatione ad deliquium animi coniunctus sensus , quein levium quoque convulsionum saepe comitantur impetin, augetur aliquamdiu; simul pulsus fit parvus, debilis, partes exteriores, inferiores imprimis extremitates, or- ganicum perdunt calorem , iisdem praccipue in membris convulsiones vehementiores oriuntur, quas mox deinde paralysis torporque harum partium excipit. Qui si ap- parent effectus, pupilla angustior fit, id quod exter- num etiam tabaci infusum ad oculum applicatum elicit, ut cgo saepius in experimentis , quae institui , observa- vi. Neque memoratu indignum est, paralysi inferiores tantum fere setnper extremitates affici; nervi sensorii illaesi sunt et motorii tantum infirmati. Neque tamen simul sensus organa valde afficiuntur aniinalia enim, in quibus institui experimenta, alacrem semper neque tristem plerumque prae se tulerunt vul- 14 tum, rebusque exterais commota eas evitare studue- runt, quamquam veneficii symptomata clarissima appa- ruere. Qui ubi paralysis status , quem continenter vo- mituritio saepeque etiam ipse vomitus comitantur, lon- gius breviusve temporis spatium duravit , profundus se- quitur continuusque somnus , qui ut desiit veneficii quo- que symptomata paralysisque evanuerunt, neque nisi lassitudo quaedam defatigatioque totius corporis , quae et ipsae mox desinunt, animadvertuntur. Quodsi doses etiam augentur ad 3v — vi, sympto- mata superiora multo citius vehementiusque ex sistunt atque post longius breviusve tempus universali corporis tremore, quem paralysis extremitatum antecedere so- let, et profunda operosaque respiratione sequitur mors. Santeuil, vir celeberrimus, vomitu vehementibus- que doloribus obiisse dicitur, quod vinum biberat cui ta- bacum immixtum fuerat. *) Fautrel hominem mori se vidisse narrat, qui quantum cochlear capit, tantum succi hauserat nigri, qui oritur, cum fumum sugunt. **) Quae antecedunt his demonstrari videntur experi- mentis. I. Orfila enim cum ventriculo canis satis robusti 5v(J tabaci intulisset, ligatura oesophago circumdata, paucis minutis post vomere animal contendit, incessus lentior factus est , vertigo etiam et continuus inferiomm extremitatum tremor ortus, sensus organa vacua esse *) Orfila toxicologie gen. II. 280. **) Jourcal de chimie medicale de pharmacie, de toxico- logie et revue des nouvelles scientifiques nationales et etrangeres. Nro. VII. tom. IV. II. Serie Juillet. p. 317. 15 visa, respiratio autem paulo concitatior; post pnucas horas animal in latus stratum, quoniam non ampiius stare valebat, caput continenter tremuit, nuchae mu- sculi Ievi convulsione commoti , membra languida ; phy- siognomia stuporis speciem ostendi t , respiratio profun- da, laboriosa, concitata, cordis pulsus frequens , pau- lo fortior fuit et post IX horas, quam tabacum in- iectum erat, animal mortuum est. II. Item ^i siccorum nicotianae foliorum una cum 5 vi aquae per horam cocta , fluidum collatum evapora- tione ad quatuor et dimidiam unciam redactum est. Quo facto cum fluidum ventriculo canis bene nutriti , mediae magnitudinis , iniectum esset, ligatura oesophago cir- cumdata, post tres minutas animal vomiturum essevi- sum, idque per primam horam saepius repetuit, deinde initio extremitates postei iores vehementer ceperunt tre- mere, id quod paulo post in omnibus membris animad- versum est, quae deinde vicissim convulsionibus vehe- mentioribus pressa sunt, et tribus horis post illatum flui- dum animal obiit. Facta utriusque animalis sectione, ventriculum le- viusnarrat Orfila fuisseinflammatum, pulmoneslividis conspersos maculis telaque magis compacta , quam fir- ma valetudine esse solent. *) III. Equidem cum pullae columbae quatuor grana extracti nicotianae ventriculo intulissem , atque ne vo- mitu extractum eiiceretur , ita cavissem , ut nostrum obligarem, quamquam columba per plures minutas insensibilis manere videbatur tamen eam non bene ha- , •) Orfila toxicologie, II. 16 bere animadverti , quieta fuit saepiusque oculos clausit. Paulo postea vomituritio orta, brevibus intervallis re- petita; deinde postquam praecipitavit coiumba, primum sinistri , tum dextri quoque pedis paralysis consccuta est, neque vomituritio desiit. Simul omnia membra tremu- ere, animal valde fuit inquietum vicissimque avolare studuit. Organa sensus illaesa fuere. Postremo post horae quadrantera vomituritio desiit, animal defatiga- tum et lassum fuit, cordis pulsus frequentissimus, et post quinque horas columba levibus convulsionibus periit. Sectione instituta, gravius nibil repertum; extractum nicotianae adhuc maximam partem in gutture adfuit praecipue pisis adhaerens, quae columba pasta erat, in ventriculo et intestinis extracti vestigium non obser- vatunr. §. 6. Validissima perniciosissimaque , ut iam supra me- moravimus , nicotiana est , ubi per clysmata usurpatur, quam quidem in formam redacta et plerumque adhibe- tur et si providus reique medicus peritus ea utitur , sa- luberrimum est remedium. Sive fumum, sive deco- ctum , sive infusum clysterizando adhibes , omnino ve- neficium paralysisque aeque apparet ; infusi autem ef- fectus vehementissimi sunt, statimque post applicitum clysma animadvertuntur; neque tamen negligendum est clysmatum tabaci effectus, quamvis eandem for- mam dosimque conserves, pro aetate, corporis constitu- tione, genere etc. esse diversos, consuetudinemque magni esse momenli; qui iam dudum fumum sugere consueverant et robusti homines, non tantopere afficiun- tur clysmatibus , quam quorum corpus fluxum et debile, qui- 17 quique tabaco non adsucvcre. Alius in alio tempore effectus animadvertitur, et quamquam in aliis parvae ipsae doses lethales sunt, in aliis multo maiorum levis tantum etTectus. Quae in universum clysmata, si mino- res adhibcas doses, (i. e. si unius sive duarum drachma- rum , quibus aq. 5 \ infusae sunt , dimidiam partem cor- pori iniiceas) phaenomenn sequuntur, haec feresunt: Aegroti mox dc anxietatis quodam per totum cor- pus divulgatae sensu queri incipiunt; dolores, qnibus cruciantur, statim intcrdum amittunlui ; simul defa- tigatione quadam obruuntur, vertiginem, vomituritio- nem vomituoique etiam ipsum , leves imprimis in abdo- minis musculis convulsiones, inclinationemque trahunt ad deliquium animi; respiiatio diflicilis est et profunda, pulsus rariores et sudores frigidi, quo facto aegroti profundum tranquillumque capiunt somnum , quo prae- terlapso haec quoque symptomata cvanuisse solent. Sin autem dosin auctiorem ( dimidiam sive unam circi- ter unciam) aut minores doses supra dictas, iusto plutics brevioribusque intervallis adhibeas, autubiae- grotus talis est , ut facile doleat : tum quae supra me- morata sunt phaenomena, multo apparent vehementiora. E vestigio interdum magnae convulsiones oriuntur, quas aut ad syncopen inclinatio aut ipsae comitantur eaeque continuae syncopae; simul vultus pallescit et collabitur, pulsus fit garvus , debilis, frequentissimus; cor palpitat violenter, respiratio difficillima est et pro- funda, et postremo spiritu profundo, breviori et abru- pto et universali membrorum tremore celeriter acce- dit mors. Yeneficiorum hac re tabaco factorum exempla mul- 2 18 tis in libris et antiquis et recentibus reperiuntur et quo- tidie etiam facile eiusmodi res observes. Astley Cooper hominem narrat, cuius ad her- niam racarceratam infusi nicotianae clysma, paratum ex 511 adhibitum erat , cum post dimidiam horam hernia nondum recessisset, ad instituendam operationem in mensam esse prostratum ; sed quia pulsus debilis vultus- que collapsus fuisset et corpus multo sudore frigido co- opertum animadvertissent , aegrotum in lectum reporta- tum esse, qua in re obiisset. *) Item puellae, quae ct ipsa hernia laborabat incar- c erata, infusum unius drachmae tabaci per clysterem cum esset immissum, vehementes in abdomine dolores et vomitus sunt consecuti, quo materiem eiecit, quae tabacum valde oluit, atque triginta quinque minutis post clysmatis applicationem mortua est , quae quidem mors tabaco verisimile effecta est.**) Anonyraus quidam in Actis Helveticis scriptor me- moriae prodidit ferainam , quae clysma unius unciae ac- cepisset, doloribus in abdomine, anxietate inclinationi- busque ad syncopen affectam , paucis horis praeterlapsis morte occubuisse.***) AdJourn. chimie medicale femina clysmo, qui ex §1 tabaci ad infusum paratum erat , quinque minutis in- teremta est. ****) *) Astley Cooper Anatomie und chinirg. Behandlung der Leistenbruche und der anj;eboienen Briiche. Aus d. Engl: Breslau 1809. **) Ebendaselbst. ***) Acta Helvetiea. 1762. V. 330. ****"! *) Journal chimie medicjle, Tom. 3. pages 23 el 592. 19 E narratione anonymi scriptoris in Med. and surg. joumalbomo, quem curabat, clysmate obiit post duas horas, quod ex 5 n foliorum tabaci quibus ^viu aquae infuserat, erat paratuui.*) Similia invenies in: Journal. Edinb. med. und surg. tom.36. pag.227. Hufelands Journ. d. prakt Heil- kunde, L. XXI. IV. 100.; ibid. vol. 24. pag. 108. (1810.);|ibidem vol. 45. fasc.IV. pag.109. (1807.) In Journal de chimie medicale de pharmacie , de toxicologie, et revue des nouvelles scientifiques natio- nales et ^trangeres. No. VII. tom. IV. Serie H. Juillet. Paris 1838. recens exponitur veneficium pluraque ve- tera adduntur. Veneficium clysmo tabaci effectum, quod dimidio abhinc anno hic ibidem accidit iam prolixius exponatur. J. St, puer robustus, XXI menses natus XV iam menses hernia inguinali laboraverat, quae ultimotem- pore raro tantum prodierat semperque sponfe et facile redierat. Praeterlapsi anni XXI die mensis Novembris hernia iterum magisque, quam antea prodiit, neque sponte recessit, et sequenti die omnia incarcerationis apparuere symptomata. Parentes autem, qui spera- rant, fore ut morbus cura medica non adhibita sedare- tur, XXin. demum die Novembris, postquam incarce- ratio tres fere dies duravit, auxilium ab hoc clinico me- dico petierunt. Puer iam tres dies exoneratione alvi non gavisus, paulum ederat, solito vero plus biberat saepiusque in calorem inciderat, vomueratque rier|iie tamen faeces einiserat. Abdomen expansius repertum *) lidinb. nied. and surg. journal. IX. 159. 2* 20 est, calorque eius moderatus, neque pressu externo animadversum est dolorem efiici , et urinae secrefio in- turbata fuit. Heriiiae ipsius calor moderatus itcnique ruber fuit, atque in universum incarceratio non acutior. Simul universa valetudo bene habuit , neque febris fuit gravior. Frustra repositionis periculo facto , sex herniae ad- moti sunt hirudines piuresque saponis clysnios brevibus intervallis adhibere iussum est, quos, si exoneVatio alvi non sequeretur, tum clysmata infusi foliorum nicotianae applicari , idque ita , ut uni drachmae foliorum tabaci octo unciae aquae infunderentur ntque hoc infusum tri- bus dosibus iniiceretur. Mater , quae de clysmalis ta- baci audierat, cum obstetrice, quae saponis clysmos ap- plicuerat , quum hos exoneratio non statim sequeretur, se audiisse communicavit tabaci clysteres esse adhiben- dos, si saponis clysmata bonos non haberent eventus medicum vero ipsum rei interfuturum esse. Sed obste- trix, ubi matri se saepius iam tabaci clysmata applicuisse confirmavit, neque medici hominis ad hanc rem opera esse opus, postquam tabacum parari iussit: mater, quae obstetriciis verbis maximo cum suo dolore fidem habe- rettabaci, haud valde pretiosi, uncias fereunam et di- midiam afferandas curavit, unde cum funesta obste- trix adhibita aqua decoctum fecisset , clysma huius flui- di iniectum est. Clysmate vix applicato puer brachiis pedibusque ve- hementer contremere, profunde aliquoties respirare, contorquere oculos , vultus perfundi pallore atque dua- bus post clysmatis applicationem minutis his symptoma- tibus morte occumbere. Sectio non est permissa. 21 Experimenta instituta in animalibus. I. Brod i e in complurium canium et fetis intestinum rectum §i — iv fortioris tabaci infusi inspersit. Quo facto animalia paralysi affecta , omnia nondum praeter- lapsis decem minutis mortua sunt. Pulsus cordis una ante mortem minuta, non iam animadvertendi fuisse tra- dunlur; unum modo animal vomuit. Sectione statim post mortem instituta , cor repertum valde extentum ne- que amplius se contraxit ; semel tantum cordis auricula instrumentis irritata contrahi coepere, item circqlatio acrera inspirando in pulmoncs dimidiam horam susten- tari potuit. II. Equidem inlusum e 3« foliorum nicotianae, quibus quatuor uncias aquae fervidae infuseram , paravi; post quartam deintle horae partem in columbae intestinum rectum scrupulos duos inspersi. Animal, ubi consedit, scrupulus ferp dimidius infusi una cum faecibus eiectus est. CoJuniba initio inclinationem exonerationis alvi ostendit, tristissima, anxia et inquieta evasit, alas agi- tavit, oculos ad dimidiam partem clausit et post tres fere minutas vomere coepit. Sex minutis post iniectum cly- sma derepente sinistro pede porrecto collapsa, et mox inde utriusque pedis paralysi affecta est. Iacuit in alvo, ambo pedes porrecti et intenti, minorem quam ceterae corporis partes organjci caloris gradum habuere. Vo, mituritio simulque ad exonerandum alvum inclinatio du- raverunt, ncque tamen (aeces emissae sunt. Oculi pupilla paulo angustior fuit, iani intervallis aperti, quinque fere minutarum uniyersi corporis tremor ortus est, atque pennae imprimis in capite erectae sunt. Post- quam animal hanc paralysin horae dodrantem tolera- 22 vit et alae etiam infirmatae sunt, aliquoties faeces eiecit fiuidas , qua de re tabaci etiam infusum eiectum esi, et mox inde vires reconciliavit. Paralysis transiit et columba breve tantum etiam tempus anxiam habuit tri- stemque faciem ; sed certe obiisset , nisi corpus nocens csset remotum. III. Aliud cum facerem periculum 51 eiusdem , quam antea memoravi , formae usque ad 3in decoxi et huius fluidi Q-i in intestinum rectum columbae inspersi , sed ano ligaturam applicui. Paulo postea, ut in experi- mento superiori vomitus, exonerationis alvi studiuru. extremitaturn paralysis secuta sunt, simul respiratio dif- ficilis et profunda, cordis pulsus frequens, pupilla pau- lo angustior exstitit, deinde universalis secutus mem- brorum tremor atque post duodecim horas, quamquam ani ligatura remota erat et columba aliquoties emiserat faeces, universalibus convulsionibus mortua est. Sectio, quam deinde institui, nihil praebuit cognitu dignum. IV. Paravi ex §(J foliorum tabaci et §vi aquae fer- vidae infusum, cuius -;ir in pullae felis intestinum re- ctum intuli et nunc quoque ligatura usus sum. Post duas fere minutas in omnibus membris vehementer coe- pit tremere, pedibus stare non iam valuit, respiratio brevis et profunda, cordis pulsus frequentissimus et de- bilis factus est, et post sex minutas convulsionibus levi- bus animal mortuum est. Sectione facta nihil memo- ratu dignum inventum est. 23 CAPUT n. De providentia, qua in adhiben- <\o tabaco opus est. Ex iis, quae hucusque exposita sunt, satis patet, nicotiana organismum bumanum vehementer afifici eam- que, quacunque in forma et minoribus etiam dosibus vehementis veneni vires praebere, ideoque huius her- bae in usu maxima opus esse cautione, si malos even- tus impedire velis. Internus remedii usus ceterum nondum valde divul- gatus rarissime malos eflectus ciet, quamquam semper dosibus pro rerum conditione minoribus initium facias •portet, easque sensim sensimque tanlum adaugeas; saepc enim homines invenimus , qui nicotianam aut dif- licile aut omnino non tolerare possunt, et in quibus e restigio veneficii symptomata excitat. Infantes et ca- duci homines minus tabacum sustinent, quam adalli et robusti; atque Fowler se dicit raro hoc remedio in infantibus, qui quintum annum nondum cxplevissent es- se usum , quia in his effectus non manifesto perspicere- tur, fortiusque iufantes nicotiana afficerentur. *) Sem- per in usurpanda interne nicotiana observandum est, ut remedium simulac aegroti de vertigine, anxietate, inquictudine, vomituritione et ad diarrhocam indinatio- ne doloribusque etiam colicisqueri incipiunt, statim re- *) F. Towler, vcn den vTIrkiihgen des Tabaks, in den ausorlesenen AbhafldhHtgen. Bd. XI. St. 3. p. 399. ; 24 iiceas, neve priusquam baec symptomala transierint, ad nicotianam redeas. Praeterea doses ad tas res iu- stituendas esse , vix dicere opus est. Conf. §. 5. Ubi tabacum externe adhibcs, cavendvm cst, nc corrosis laesisque cutis locis, ulceribus etc. applices. Hoc ubi fieri debet, caveas, ne remedium iusto longius insit ulceribus cet., quia hac ratione facilffme vehemen- tissimi et perquam periculosi eventus, ipsa etiatn niors cieri possunt, nam exceptis clysmis, si remedium cuti externae applicas , eflectus vehementissimus est. Conf. §4. Tabacum, quoniam per clysmata applicitum vali- dissimum est, utque hac ratione pleraque fiunt vene- ficia , medici est, ubi his clysmis utitur praecipuam pro- videntiam adhibere. Iam necesse est: I. medicum tabaci speciem , unde clysma paran- dum est, II. dosis modum, III. formam in qua clysma usurpari vult, clare in- dicare IV. ipsum clysmatis , si fieri potest , applicationi in- teresse, ut eius eflectus observare atque ex iis, qua porro opus est, dirigere possit operam. Quod priinum locum altinet, optime ea tabaci spe- cies, quae in phatmacopoea nostra indicata est, usur- pari \idetur; solita enim nicotiana sugi et cui iusculum iam additum est, eius eftectus vehementer vaiii sunt- modo nihil efficit, modo veheinenlia, quae nervorum morbum aut irritationem canalis intcstinalis inflammato- riain significant, symptomala efficit. 25 Quantum ad dosin, maxima opus est providentia, et cavendum , ne iis , quae in multis leguntur compendiis, ubi ingentes a nobilissimis medicis tabaci copiae impe- rantur, exempli gratia a celeberrimo Richter,*) qui unciam unam cui unciae duodecim aquae infusae sint, adhiberi vult, incitemur, ut similia faciarous , nisi post funestissimos eventus perperam te egisse intellige- re velis. In universum statuendum est, neque tamen unquam haec dosis superanda est, infusi foliorum nico- tianae e drachmis duobus et duodecim unciis aquae, dimidiam partemper clysma adhibitam, ubi adultum ce- terumque sanum hominem, cuius complexio robusta est, curas, dosjn esse idoneam ; sin autem infantibus, aut de- bilibus mederis hominibus dosin minorem esse necesse est ; hic potest infusi ex una drachma foliorum nicotia- nae et unciis decem aquae , dimidia pars per clysma ad- hiberi. Hac ratione clysmata tabaci in nostro nosoco- mio medico ex multis annis optimo cum eventu adhiben- tur, neque celeberrimi medici de hoc usu aliter sentiunt. Percivall Pott infusum ad elysma adhibendum e pinta fervidae aquae et drachma una tabaci parandum curavit. **) Astley Cooper clysma infusi nicolianae ita pa- rari iussit, ut uni drachmae tabaci duodecim unciae aquae fervidae infunderentur, quo quidem infuso decem minutis postea usus est. At, inquit, cum validi huius remedii eflectus pro aegrotorum constitutione sit alius atque tabaci etiam natura forsitan alicuius sit momenti, *) Anfangsgriinde der Y\ undarzneyhunst. Bd. 5. S. 264. **) 1'ercivall Potl's chirurgisthe Beobachtungeri , aus dem Engl. iibersetzt. Berlin 1776. S. 104. 26 inhio oportet dimidia tantum pars iniiceatur dimidiam- que post horam altera , si alteram dosin eventus , qui satisfaciat , non consecutus est. Ii , qui ex aliis audie- runt duarum drachmarum infusum, recte una quidem in- iectione aegroto inferri, quam supra dixi, cautionem su- perfluam habeant; sed ego pro meis observationibus confidenter possum affirmare, e praecipite fortioris infu- si usu effectus posse proficisci , quorum medicum vehe- menter poenitaat. *) In universum haec providentia iusto videtur maior, si effectus respicias, qui tale infusum et in animalibus et in hominibus quoque robustis ceterumque sanis se- quuntur. Sine dubio mali eventus non sunt pertime- scendi, dummodo universam aegroti conditionem bene examines atque cures, si infusi formam supra praescri- ptam adhibes. De clysmatis forma in universum differentiam for- tasse nonstatuas; sed si fumum adhibes , effectus len- liores sunt, usus proprium requirit apparatum, prae- terea dosis numquam accurate definire potest ab aegroto accepta, quocirca melius est infusum adhibere, cuius praeterea fortior est certiorque effectus atque usus nunc quidem universus. Lassitudinis, sudoris frigidi, ad syn- copen inclinationis symptomata, adhibito infuso multo facilius apparent, quam ubi fumo uteris, neve unquam haec symptomata ominosa.ducas, contra salutaria sunt haec phaenomena, dumne necessariam cautelam negli- *) Astley Cooper, Anatomie und chiriirs. Behandlnng der Leistenbriiche uud der angeljorenen Briiche , aus d. Engl. Breslau 1809. 27 gas , neve ad aliam transeas remedii dosin , priusquam illa symptomata praeterlapsa sint. Quae si omnia in adhibendo tabaco semper obser- vas, nisi fausti e remedio eventus non proficiscentur. CAPUT III. De tabaci usu. Exceptis clysmatibus , quamquam nicotiana non le- ves habet effectus , atque a claris tentata est medicis, neque sine fructu, usus tamen huius herbae nondum est valde divulgatus. Fowler,*) qui plurima accuratissimaque tabaco instituit experimenta, hoc remediuin, quamquam univer- salius commendat ad hydropem, nisi torpidus atoni- cusque huius morbi est character aptum non est, at- que vehementer caveas, ne hoc remedium in iis homini bus adhibeas , qui propter organicum cordis vitium hy- drope laborant, nam cum in hoc morbo cordis nervo- rum vires iam sint oppressae, hoc remedium infaustissi- mi eventus consequi possunt. Ceterum Fowler in XXI hydropicis morbum tabaco expellere studuit, et ter tantum remedium irritum fuit. Fow 1 er, cum suum infusum adhiberet , a minori- bus sensim ad maiores doses transiebat, interea etiam extractum gr. ,i —n p. d. adbiberi potest. In dysuria ») Fowler, medical reports of the effects of tabaco. Lond. 1785. 28 quoque pliiries suo infuso optimo cum fructu usus est. „Ut universe, inquit, loquar, infusum tabaci in dysuria validum apparet sedansque dolorem et urinam pellens remedium , quad vias uriniferas amplificat et in dysuriai grisea aut lapidea materie effecta, eius abitum expedit." In diversis colicae casibus unam unciam sui infusi per clysma adhibendam commendat, si adultum solita corporis constitutione curas. Ad eundem auctorem clysmis propter dolorem deliniens eorumtaediumqueex- citans ac relaxans ingenium vasorum systema et propter vires irritantes intestinum quoque rectum bene afficitur, unde celerem levationem eiectionemque faecium effi- ciunt. Praeterea tabacura commendat in exanthema- tibus scorbuticis, affectionibus catarrhalibus , in asth- mate, ubi Roberthus quoque Page hoc remedium cum fructu adhibitum commendat. *) Pertinax tympanitis intestinalis, quae per integros duos annos omnibus medicaminibus restiterat, tabaci clysmatis, quae paulo supra dictis in colica usurpatis fortiores erant, omnium cum admiratione levata est. John Vetch**) tabacum commendat in diversis inflammationibus rheumaticis et arthriticis, quibus mem- branae synoviales afiectae sunt, atque confirmat hoc re- medio non solum deliniri dolorem inflammationemque levari, sed ita etiam membra aegrota vehementer adiu- vari, ut tonus iis viresque reddantur. In nervorum morbis digna videtur nicotiana quae *) Roberth Page, iiber den Nutzen des Tabaks in ei- nigen Fallen, \vo er gewolinlich nicht angewendet vrird, in den auserlesenen Abhandlungen. Bd. 7. St. 1. S. 223. **) Medico-chirurgic/transactions. Vol.XVI. P. II. S. 356. 29 saepius usurpetur, quam adhuc factum est; neminem enim tabaco nervorum intentionera minui effugere potest. In neuralgiis capitis, affectionibus hystericis Fow- ler tabacum cum fructu adhibuit. In tussi convulsiva, cum extractum tertia quaque hora (grana duo) usurpa- rentur, optimum apparuit remedium. Corrrie*) nicotiana ad chronicam vesaniam ususest, passimque etiam tabacum contra epilepsiam usurpatum cst. Courr i e epilepticos ita a se sanatos esse dicit, ut nicotianae foliorum cataplasma regioni eorum hypo- chondriacae applicaret, qua in re clysmata quoque ta- baci non erant irrita. In tetano morbo, qui hucusque omnibus remediis pertinacissime restitit , quo in morbo imprimis Ander- son tabacum commendat, accuratiori dignum videtur animadversione. **) Anderson cum primum huius remedii faceret tentamen ad trismum traumaticum ser- vae aethiopis, forte recentium nicotianae foliorum de- coctum adhibuit, quo dimidia quaque hora malas col- lumque et pectus fomentanda curavit , deinde cataplas- mata foliorum nicotianae in maxilla inferiori colloque imponi iussit. Balnea calida, quibus tabaci quantum satis illatum erat , tertia quaque hora repetita atque duo *) Praktische Bemerkungen iiber Geisteszerruttung, v. Jo- seph Mason Cox. Aus dem Englischen von Reil. Halle 1811. *) Ueber den Gebrauch des Tabaks im Tetairas, v. Tho- mas Anderson; iibersetzt aus d. Engl. in den auser- leienen Abhandlungen. Bd. 8. St. 3. p. 462. u. Bd. 10. St« 1. p. 141. 30 clysmata eiusdem iusculi intra XXIV horas applicita sunt. Praeterea alvus oleo ricini aperta est, neque fu- misugium aegrotae antea ereptum quam vellet. Hac medendi ratione soliti tabaci eventus apparuere , quam- quam non tanti , quanti in hominibus , qui firma valetu- dine gaudent. Defatigatio, lassitudo, universali per- spiratione indicata , quae antea Iocalis fuerat , primum est effecta. Aegrota hocce modo sanata est. In alia femina aethiope, quae in tetanum vulneratione incide- rat, calidam foliorum nicotianae fomentationem vulneri applicuit , Iaxans e ialapa et hydrargyro muriatico miti adhiberi atque e forti decocto foliorum nicotianae re- cens decerptorum balnea parari iussit, quibus aegrota aliquoties per diem uteretur. Aethiops in quoque bal- neo retentaest, dum taedii sensus vehemensque univer- salis transpiratio excitaretur; haec medendi ratio us- que ad sanitatis reditum continuata est. Praeterea duos memorat casus, ubi vicissim simile ratione balnea e tabaco parata et clysmata decocti fo- liorum nicotianae fomentationesque pectori etc. applici- tas cum fructu usurpavit. Anderson se animadvertisse contendit, postmagis continuum hunc tabaci usum vehemens valdenue pru- riens in capite et collo exanthema exsistere, quod qui- dem faustum habet indicium. Haec vero res ex Andersonii observatione in balnearum clysmatumque e quocunque tabaci specie pa- ratorum usu notatu dignissiina est, collapsum nimirum hominis tetanici difficillime effici , qui quidem effectus facillime celerrimeque in sanis hominibus evcitatur. Quo- circa ubi ad tetanum tabaco uteris specifica remedii 31 quantitas negligenda est atque solus in usu effectus re- spiciendus. Ex Andersonii sententia in universum haec sequenda est lex , ut IV libr. herbae siccae unam horam tn octo gallonibus aquae coquantur atque haecin balneam tepidum infundantur. — Praeter hos mor- bos tabacum in aliis etiam tnultis morbis partim adhibi- tum, partim commendatum est, quibus brevitatis causa omissis ad usum primarium, ad usum niroirum tabaci cly- smatum in herniis incarceratis transimus. Ut plerum- que atque in universum fere ineptissimum est ad her- nias incarceratas laxantia atque drastica etiam fortiora usurpare, sic contra curatione ceterum iusta atque ido- nea e clysmatis optimi fructus percipi possunt, atque in hac morborum specie tabaci clysteresroultoroagis, quam adhuc factum est adhibendi esse videntur. Rarissime remediumt empore opportuno iustaque rationeadhibitum frustrabitur, immo saepe chirurgum cultro operationem perpetraturum voluptate chirurgica privat atque roulto lenius id praestat, quod chirurgi culter, cuius manus roaxima habilitate excellunt, praestare non potest. *) Quamvis ab hoc quoque passim remedio destituamur, hocAesculapiimysteriisinitiatus paruroadmirabitur, cum idem in aliis remediis, quorum contra certos morbos ef- ficacia ab omnibus agnita est, quotidie animadvertamur. Remedii effectus, si adhibetur in formam redactum cap.II. significatam , cognoscitur debilitate, quam ciet; oriuntur sudores frigidi, pulsus debilis fit et frequens, vertigo, vehemens vomitus, muscularum abdominis convulsiones, syncopes etiam impetus existunt; deni- *) Percivall Pott's chirargische lieoabachtungen. 32 quc tantam membrorum efficit defatigationem, ut aegro- tus musculum, qui voluntati obnoxius est, non valeat commovere. Tali exorto universali collapsu hernia ple- rumque aut sponte aut levi pressu in abdomen»reiicitur, quamvis antea multo maiorem vim superaverit. Saepe plures tales clysmi applicentiir oportet , pri- usquam eventus appareat; immo Percivall Pott 3i tabaci a se esse consumptum narrat, priusquam quod voluit efficeretur atque nonnisi applicata uncia altera so- lita symptomata apparuere; aegroti de motu in abdo- mine herniaque queri coepere atque tunc brevi fere tem- pore hernia fediit. Qua de re exoptatus eventus de- sperandus non est, si non effectus remedii e vestigio apparet. Certe si doses iusta adhibita cautela repetan- tur, effectum non desiderabis. Plura exempla, ubi difficillimae diversissimaeque incarcerationes tabaco sublatae sunt, exposuit Percivall Pott. V I T A. Ego Caroius Bcrnhardus Draeger, confes- sioni catholicac addictns, MDCCCXIV. die XUI. Maii, anno patre Ioanne, matre Elisabetha Dorothea e gente Degenhardt, qnos parentes dilectissimos iam defunctos vehementer lugeo , Steinbachii pago Eichsfeldiaco natus sum. lu gymnasio Hniligcnstadiensi, quod Directore Cl. Rinke floret, primis litteris per septem annos imbntus, littcra- rum uiiiversitatem Halensem adii et in civium academico- rum numerum anni MDCGCXXXIV. dic XI. Novembris t. t. Rectore maguitico Cel.Germar, Decano spectatissi- mo, Cel. Krukcnberg rcecptus snm. Per qnadriennium hisce praelectionibus interfui; Cel. Gerlach de logice, de psychologia; Cel. Schweig- ger de physice, de chemia; Beat. Nitzsch de zoologia, de helminthologia; Cel. Germar de mineralogia; Cel. de Schlechtendal de boteniee; Ccl. d'Alton de anatoinia, arte cadavera rite dissecandi, ac physiologia; Cel.Fricdlacnder de materia mcdica; Ccl. Kruken- berg de pathologia atque - Aerapia tam generali quam spcciali; Cel. Niemeyer de arte obstetricia; Cel. Bla- sius de chiruigia generali atquc speciali, de fracturis atque Jnxationibus, de ophthalmologia et de arte fascias applicandi. Scholas cliuicas, medicam directore Cel. Krnken- berg, per bieunium, chirurgico-ophthalmiatriram directore Cel. Blasius, per tria semestria, et obstetriciam directore Cel. Niemeyer pcr semestrc froqucntavi. Quibus omnibus de me maxime meritis viris habeo atque sempcr maximas gratias habebo. T H E S E S. I. Oinnes nicotianae tabaci partes sunt venenosae. H. Hernia incarcerata remedia purgan- tia vetat. HI. Blennorrhoea nil nisi exitus inflam- mationis. IV. Scrophulosi nulla dyscrasia saepius invenitur. V. Tunica oculi coniunetiva certe ad mcmbranas reierenda pituitosas. Accession no. 9339 Author Draeger,C.B. De vi «tque usu nicotianae tabaci ( Call no. 19th cent. r \
Enter the password to open this PDF file:
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-