Παλαιολιθική Εποχή Εποχή του Λίθου ή Λίθινη Εποχή ονομάζουμε την περίοδο κατά τη διάρκεια της οποίας ο άνθρωπος κατασκεύαζε και χρησιμοποιούσε στην καθημερινότητά του λίθινα εργαλεία. Η περίοδος αυτή ήταν στο τέλος της Εποχής των Παγετώνων και χωρίζεται σε τρεις υποπεριόδους: Παλαιολιθική περίοδος (2,5εκ π.Χ. - 10.000 π.Χ.), Μεσολιθική περίοδος (10.000 π.Χ. - 8.000 π.Χ.) Νεολιθική περίοδος (8.000 π.Χ. - 3.300 π.Χ.) Εικόνα 1. Εργαλείο παλαιολιθικής περιόδου. By José- Manuel Benito Álvarez (España) —> Locutus Borg - Εικόνα 2. Αιχμή Levallois από Own work, Public Domain, πυριτόλιθο. Μέση Παλαιολιθική https://commons.wikimedia.org/w/index.php?curid=158 Περίοδος, Καρβουνάρι. Αρχαιολογικό 9281 Μουσείο Ηγουμενίτσας. Αξίζει να σημειώσουμε ότι η λήξη της παλαιολιθικής εποχής και η έναρξη της νεολιθικής δεν αποτελούν ένα ξεκάθαρο, γεωγραφικά και χρονικά, σημείο, αλλά διαφέρουν από περιοχή σε περιοχή και από κοινωνία σε κοινωνία. Οι άνθρωποι αυτής της περιόδου, ζούσαν σε μικρές ομάδες, έφτιαχναν εργαλεία από πέτρες, οστά και ξύλο, κατεργάζονταν το δέρμα και κατασκεύαζαν ημι-μόνιμες κατοικίες, ενώ έθαβαν τους νεκρούς τους προσεκτικά και με τελετουργικό τρόπο. Ωστόσο, ανθρώπινα δημιουργήματα που μπορούν να περιγραφούν ως "τέχνη" εμφανίζονται μεταξύ 30.000 και 10.000 π.Χ. περίπου. Είναι η περίοδος κατά την οποία ο Homo Sapiens αρχίζει να σχεδιάζει στους βράχους και να φτιάχνει και άλλα αντικείμενα εκτός από εργαλεία. Εικόνα 3. Βραχογραφία στο σπήλαιο της Αλταμίρα. Από Rameessos , Κοινό Κτήμα, https://commons.wikimedia.org/w/index.php?curid=5569986 Οι βραχογραφίες εκείνης της περιόδου αποτελούν τα σημαντικότερα δημιουργήματα των ανθρώπων της εποχής εκείνης. Επάλληλα ζωγραφισμένες παραστάσεις απεικονίζουν ζώα όπως βίσωνες, ελάφια, ταύρους, άλογα τα οποία φαίνονται να κινούνται. Οι πιο γνωστές βραχογραφίες είναι αυτές του σπηλαίου Αλταμίρα στην Ισπανία και του σπηλαίου Λασκώ στη νότια Γαλλία. Ανακαλύφθηκαν τον 19ο αιώνα και οι αρχαιολόγοι τότε δυσκολεύτηκαν να πιστέψουν ότι αυτά τα σχέδια είχαν γίνει από ανθρώπους της Εποχής των Παγετώνων. Ωστόσο, τα εργαλεία που βρέθηκαν στο σημείο, έπεισαν σταδιακά τους αρχαιολόγους πως τα ζώα τα οποία απεικονίζονταν, σχεδιάστηκαν πραγματικά από τους ίδιους ανθρώπους που τα κυνηγούσαν. Ο λόγος για τον οποίο οι άνθρωποι της παλαιολιθικής εποχής ζωγράφιζαν πάνω στους βράχους μεγάλες φιγούρες ζώων, δεν είναι γνωστός. Ωστόσο, κάποιοι ερευνητές διατυπώνουν την άποψη ότι ο παλαιολιθικός άνθρωπος θεωρούσε ότι με αυτόν τον τρόπο ασκούσε κάποιου είδους μαγείας πάνω στα ζώα που ζωγράφιζε. Για παράδειγμα η αναπαράσταση ενός νεκρού βίσωνα στους βράχους πιθανόν να βοηθούσε τους ανθρώπους στο κυνήγι. Εικόνα 4. Βραχογραφία στο σπήλαιο Λασκώ. Από HTO - Self-photographed, Κοινό Κτήμα, https://commons.wikimedia.org/w/index.php?curid=6909701 Παρόλα αυτά, η άποψη αυτή αμφισβητείται καθώς τα ζώα των βραχογραφιών δε ζωγραφίζονται απαραίτητα πληγωμένα ή νεκρά. Υπάρχουν βραχογραφίες όπου τα ζώα τρώνε, αναπαύονται, τρέχουν. Άλλωστε, πολλά από τα είδη των ζώων που απεικονίζονται στις βραχογραφίες δεν αποτελούσαν απαραίτητα τροφή για τον άνθρωπο. Άλλοι ερευνητές υποστηρίζουν ότι τα σπήλαια ήταν χώροι λατρείας και προσευχής. Κάποιοι άλλοι ισχυρίζονται ότι οι βραχογραφίες γίνονταν για να διδάσκονται οι νεότεροι τα μυστικά του κυνηγιού. Άλλοι συσχετίζουν τις παλαιολιθικές βραχογραφίες με σαμανιστικές τελετουργίες, καθώς παρόμοιες δοξασίες παρατηρούνται ακόμη και σήμερα σε κυνηγετικές φυλές που έχουν επιζήσει. Ανεξάρτητα όμως από την ερμηνεία και τον λόγο δημιουργίας των βραχογραφιών αυτών, η σημασία και η δύναμη που ασκούσαν πάνω στον παλαιολιθικό άνθρωπο φαίνεται ότι ήταν πολύ μεγάλη. Σπήλαιο Λασκώ Το σπήλαιο Λασκώ ανακαλύφθηκε το 1940 στη νότια Γαλλία και τα ζωγραφικά έργα του χρονολογούνται περίπου στο 15000 π.Χ. Μετά τον 2ο Παγκόσμιο Πόλεμο, ο χώρος του σπηλαίου μετατράπηκε σε δημοφιλή τουριστικό προορισμό. Το πλήθος κόσμου που το επισκεπτόταν δημιούργησε συνθήκες ζέστης και υγρασίας με αποτέλεσμα την ανάπτυξη επιθετικού μύκητα, ο οποίος ήταν επιβλαβής για τις βραχογραφίες. Έτσι, το 1963 οι επιστήμονες αναγκάστηκαν να κλείσουν το σπήλαιο για να μπορέσουν να καταπολεμήσουν τον μύκητα αυτόν και να σώσουν το σπήλαιο. Τελικά, αποφασίστηκε το σπήλαιο να παραμείνει κλειστό για το κοινό και κατασκευάστηκε ένα αντίγραφό του, επισκέψιμο στο κοινό, σε παρακείμενη τοποθεσία. Μία βραχογραφία του σπηλαίου, ξεχωρίζει από τις υπόλοιπες καθώς φαίνεται να διηγείται μια ιστορία. Μία αντρική φιγούρα, που θα μπορούσε να είναι ένας κυνηγός, έχει κεφάλι πουλιού (ή φοράει μάσκα στο σχήμα πουλιού) και είναι ξαπλωμένη στο έδαφος. Ένας μεγάλος βίσωνας σκύβει πάνω από τη φιγούρα. Τα πλευρά του ζώου φαίνεται να τα διαπερνάει ένα δόρυ. Εικόνα 5. Βραχογραφία στο σπήλαιο Λασκώ. Από I, Peter80, CC BY-SA 3.0, https://commons.wikimedia.org/w/index.php?curid=2416632 Βιβλιογραφία Gombrich, Ernst Hans, 1998. Το χρονικό της τέχνης. 1st ed. Αθήνα: Μορφωτικό Ίδρυμα Εθνικής Τραπέζης Ιστορία της Τέχνης, Γ΄ Τάξη Γενικού Λυκείου https://www.decobook.gr/design-history/1451-2014-03-20-10-38-29
Enter the password to open this PDF file:
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-