Özdoğan Yılmaz - Kanun-i Esâsî (Anayasa).pdf - Özdoğan Yılmaz

Please enable JavaScript to view the full PDF

Türkiye Cümhüriyeti Kanün-i Esasi Teklif Metni Bizler ki on bin yıl önce Çatalhöyük’te toprağı yoğurup tahıl ettik. Bizler ki beş bin yıl önce Boğazköy’de üzümü bereket tanrısına adadık. Bizler ki dört bin yıl önce İyonya’da zeytini kutsallaştırdık. Bizler ki üç bin yıl önce Troya’da destan yazdık, Lidya’da akçeyi darp eyledik ve Anadolu’yu kentlerle bezedik. Bizler ki iki bin yıl önce Kapadokya’da peribacalarına yuva yaptık ve Nemrut Dağını anıtlaştırdık. Bizler ki bin yıl önce dörtnala geldik Uzak Asya’dan ve bir kısrak başı gibi uzanan bu memleketi yurt edindik ve Karaman’dan dünyaya evrensel kardeşlik felsefesini Türkçemizle seslendirdik. Bizler ki Anadolu’nun toprağıyla yoğurduğumuz hoşgörüyü yüzyıllarca himayemizdeki cemiyetlerden esirgemedik. Bizler ki yüzyıl önce Balkanlardan ve Kafkaslardan akın akın yollara düştük ve yorgun ve bitkin, bu yurdun bağrında ana yüreğinin sıcaklığına kavuştuk. Bizler ki Sarıkamış’ta ve Çanakkale’de ve Sakarya’da İstiklal Destanları yazdık. Ve Bizler ki Ankara’da “Hâkimiyet Kayıtsız Şartsız Milletindir” diyerek ve insanoğlunun ferdi haklarının kutsal olduğunu ve hiçbir zaman kısmen veya tamamen gasp edilemez olduğunu, Ant olsun ki bu böyle biline diye ilan ettik. Biline ki bu Kanun-u Esasiyi, istikbaldeki nesillerin huzur, refah ve mutluluğu için; Yaratanın, yarattığından övündüğü nesiller için; inancı ne olursa, anadili ne olursa, kökeni ne olursa, cinsi ne olursa, bize yadigâr Türkiye adıyla andığımız bu güzel ülkeyi yurt edinmiş nesiller için; Yüce Tanrının bahşettiği akıl, sabır ve hür iradesini dil ve inanç farklarına istinaden birbirlerini tahakküme zorlayarak israf etmek yerine, yine bize yadigâr Ay-Yıldızlı bayrak altında tek vücut olup birlikten dirlik yaratan nesiller için; yaşadığı çevreye saygı gösteren ve onu titizlikle koruyan, Cemiyetin bütün fertlerinin birbirlerine hoşgörü, sevgi ve saygı göstererek yaşayacağı nesiller için ve komşu ülkeler ve tüm dünya milletleriyle barış içinde yaşayacağı nesiller için, Ant olsun ki bu böyle biline diye ilan ediyoruz. 1 Madde I Türkiye’nin idare şekli ve Kanun-u Esasinin mahiyeti hakkındadır. 1. Kanun-i Esasi Buyurur ki, Türkiye’nin idare şekli, çoğunluğun iradesini tercih eden, fakat Cemiyette mevcut diğer iradeleri de dikkate alacak tarzda toplumun umumi iradesini kanunların tanzim, telaffuz ve tatbikinde esas kabul eden Cumhuriyettir. 2. Kanun-u Esasi, bir taraftan Cumhuriyetin adalet ve iç güvenlik ve savunma, eğitim ve sağlık nimet ve imkânlarından yararlanan, diğer taraftan da bu nimet ve imkânlara hak kazanmak için gereken maddi ve manevi sorumlulukları yüklenen Vatandaşların, Cumhuriyetle olan toplumsal sözleşmesini temsil eder. Cumhuriyet Kanunlarıyla hak ve görevleri tanımlanmış olan Vatandaşlar, Kanun-u Esasi olarak tanımlanmış olan bu toplumsal sözleşmenin dışında, herhangi bir şahıs veya kurumun hükmüne tabi tutulamazlar. 2 Madde II Cumhuriyet Kanunlarının tanzim, telaffuz ve tatbik yetkileri hakkındadır. 1. Kanun-i Esasi Buyurur ki, Cumhuriyet Kanunlarının tanzim yetkisi yalnız ve yalnız Cumhuriyetin Yasama Kurumu olan Türkiye Cumhuriyet Meclisince mahfuzdur. 2. Cumhuriyet Kanunlarının telaffuz yetkisi yalnız ve yalnız Cumhuriyetin Yargı Kurumu olan Türkiye Cumhuriyet Senatosunca mahfuzdur. 3. Cumhuriyet Kanunlarının tatbik yetkisi yalnız ve yalnız Cumhuriyetin Yürütme Kurumu olan Türkiye Cumhuriyet Hükümetince mahfuzdur. 4. Cumhuriyetin Yasama, Yürütme ve Yargı Kurumlarının teşkili için Kanunu-u Esasinin buyurduğu hükümlere istinaden yapılacak seçimlerin her safhasında bir Vatandaş oy hakkını, vekâleten başka bir Vatandaşa devretmeden, bizzat kendisi kullanmak mecburiyetindendir. 5. Bir Vatandaş, Yasama, Yürütme ve Yargı Kurumlarından aynı zamanda yalnız ve yalnız birine mensup olacak tarzda seçilir veya tayin olunur. 3 Madde III Cumhuriyet Kanunlarının esasları hakkındadır. 1. Kanun-i Esasi Buyurur ki, Cumhuriyet Kanunları, istisnasız ve kısmen veya tamamen, Yasama, Yürütme ve Yargının birbirinden kesinlikle bağımsız olma prensibine aykırı tanzim, telaffuz ve tatbik edilemezler. 2. Cumhuriyet Kanunları, istisnasız, Evrensel Ahlak Felsefesinin Altın Kaidesi olan Kendine Yapılmasını İstemediğini Başkalarına Yapma prensibine riayet edecek tarzda tanzim, telaffuz ve tatbik edilirler. Ve Cumhuriyet Kanunları, Cemiyetin fertlerine yaşamlarında her zaman İyiyi Düşün, İyiyi Söyle, İyiyi Eyle kuralını tatbik etmeyi teşvik edecek tarzda tanzim, telaffuz ve tatbik edilirler. 3. Cumhuriyet Kanunları, Hüküm Adil Olmalıdır prensibine istinaden tanzim, telaffuz ve tatbik edilirler. 4. Cumhuriyet Kanunları, herhangi bir kurum veya kişiye adalet karşısında delillerin değerlendirilmesi hususunda hiçbir imtiyaz tanımayacak tarzda tanzim, telaffuz ve tatbik edilirler. 5. Cumhuriyet Kanunları, Cemiyet fertlerini suç işlemekten caydıracak tarzda tanzim, telaffuz ve tatbik edilirler. 6. Cumhuriyet Kanunları, işlenen suça mahsus cezanın nitelik ve niceliğini tayin ve tatbikinde sağduyuyu --- gerektiğinde insafı gerektiğinde de suça mahsus temyizsiz azami infazı dikkate alacak tarzda tanzim, telaffuz ve tatbik edilirler. 7. Cumhuriyet Kanunları, Cumhuriyet Vatandaşlarına cinsiyet, inanç, dil, anane ve köken farkına istinaden imtiyazlı veya ayırımcı tarzda tanzim, telaffuz ve tatbik edilemezler. 8. Cumhuriyet Kanunları, Cumhuriyetin Yasama, Yürütme ve Yargı Kurumlarıyla Cumhuriyet Vatandaşları arasında karşılıklı saygı ve sarsılmaz güvenin temin ve telkinini sağlayacak tarzda tanzim, telaffuz ve tatbik edilirler. 9. Cumhuriyet Kanunları, kendine, ailesine ve Cemiyete faydası olan fertleri, verdikleri hizmet karşılığı maddi ve manevi olarak onurlandıracak tarzda tanzim, telaffuz ve tatbik edilirler. 4 Madde IV Cumhuriyetin Yasama Kurumu Türkiye Cumhuriyet Meclisinin teşkili hakkındadır. 1. Kanun-i Esasi Buyurur ki, Cumhuriyetin Yasama Kurumu Türkiye Cumhuriyet Meclisi her altı yılda bir halk tarafından seçilen üç-yüz-otuz-üç Milletvekilinden müteşekkildir. 2. Yirmi beş yaşından gün almış her Cumhuriyet Vatandaşı Milletvekillerini seçmek ve yirmi beş yaşından gün almış ve herhangi ağır ceza yükümlülüğü olmayan her Cumhuriyet Vatandaşı Milletvekili seçilmek hakkına sahiptir. 3. Milletvekilleri, Kanunların tanzim, telaffuz ve tatbiki hususunda sözlü ve yazılı ifadelerinden ötürü yargılanamazlar. Buna mukabil, Milletvekilleri için Cumhuriyet Kanunları imtiyazlı tanzim, telaffuz ve tatbik edilemez ve Milletvekillerinin Cumhuriyet Vatandaşlarına tanınan haklarının üstünde ve ötesinde herhangi dokunulmazlıkları olamaz. 4. Seçim yılında, Türkiye genelinde Seçmen sayısı tespit edilsin; bu sayı seçilecek Milletvekili toplam sayısı üç-yüz- otuz-üçe bölünsün ve Seçmen-Vekil Oranı tespit edilsin; bilahare Türkiye genelinde, Seçmen-Vekil Oranına tekabül eden Seçmen sayısına sahip Seçim Bölgeleri tespit edilsin. Bir Seçim Bölgesinde en yakın mesafede meskûn beher kırk Seçmen bir Seçmen Grubu oluşturup, Grup Üyelerinden siyasi iradenin belirlenmesine iştirak etmek isteyenler, seçim yılının Ağustos Ayının birinci Pazar günü saat on üç-on yedi arası toplansın ve aralarından en fazla oy alan ve herhangi ağır ceza yükümlülüğü olmayan bir Vatandaşı, Birinci Tur Milletvekili Adayı seçsin. Bir Seçim Bölgesinde en yakın mesafede meskûn beher kırk Birinci Tur Milletvekili Adayı bir Seçmen Grubu oluşturup, Grup Üyelerinden siyasi iradenin belirlenmesine iştirak etmek isteyenler, seçim yılının Ağustos Ayının dördüncü Pazar günü saat on üç-on yedi arası toplansın ve aralarından en fazla oy alan ve herhangi ağır ceza yükümlülüğü olmayan bir Vatandaşı, İkinci Tur Milletvekili Adayı seçsin. İkinci Tur Milletvekili Adayları seçim yılı itibariyle altı yıllık Yasama Dönemi için Bölge Milletvekili Seçmen Konseyini teşkil etsinler. Yasama Dönemi içinde, herhangi ağır ceza ile 5 yükümlenen bir Bölge Milletvekili Seçmen Konsey Üyesi, üyelikten mahkeme kararını müteakip bekletilmeden azledilir. 5. Bölge Milletvekili Seçmen Konsey Üyelerinden siyasi iradenin belirlenmesine iştirak etmek isteyenler, seçim yılının Eylül Ayının üçüncü Pazar günü saat dokuz-on yedi arası toplansın ve aralarından en fazla oy alan ve herhangi ağır ceza yükümlülüğü olmayan bir Vatandaşı, Cumhuriyet Meclisinde mukabil Seçim Bölgesini temsil edecek Milletvekilini seçsin. 6. Cumhuriyet Milletvekilleri, seçim yılının Yirmi dokuz Ekim günü Vekillik görevlerini bir önceki Milletvekillerinden devralsınlar. Yirmi dokuz Ekim günü Yasama Yılının da ilk günü olsun. 7. Bilahare, istifa eden, ağır cezayı gerektiren bir suç işlemeye istinaden azledilen veya Meclis oturumlarına devamsızlık gibi görevini layıkıyla üstlenemeyen veya vefat eden Milletvekili yerine, mukabil Bölge Milletvekili Seçmen Konsey Üyelerinden siyasi iradenin belirlenmesine iştirak etmek isteyenler Vekil sandalyesinin boşaldığı günden itibaren on beş takvim günü içinde bir gün saat dokuz-on yedi arası toplansın ve aralarından en fazla oy alan ve herhangi ağır ceza yükümlülüğü olmayan bir Bölge Milletvekili Seçmen Konsey Üyesini, Cumhuriyet Meclisinde mukabil Seçim Bölgesini temsil edecek yeni Milletvekilini seçsin. Seçilen yeni Milletvekili, eski Milletvekilinin görevlerini müteakip seçim yılına kadar aynen üstlensin. 8. Bölge Milletvekili Seçmen Konseyi, Bölgeyi temsil eden Milletvekilinin çalışmalarını denetleme ve gerek gördüğünde görevini yapmadığını düşündüğü Milletvekilini Yasama Dönemi tamamlanmadan azletmek ve yerine yeni bir Milletvekili tayin etmek yetkisine sahiptir. 9. Bir Milletvekilinin bir suça münhasır yargılanması Cumhuriyet Senatosu Üyeleri tarafından ifa edilsin ve Milletvekilinin azli oylamaya katılan Senatörlerin en az üçte-iki Evet veya Hayır oyuyla hükme bağlansın. Verilecek hüküm hakkında Cumhuriyet Senatosunun kararı kesindir, itiraz edilemez. 6 Madde V Cumhuriyetin Yasama Kurumu Türkiye Cumhuriyet Meclisinin mesai ve görevleri hakkındadır. 1. Kanun-i Esasi Buyurur ki, Yasama Yılının ilk Pazar günü yapılacak Türkiye Cumhuriyet Meclisi Oturumunda, Oturuma katılan Milletvekilleri, bir Başkan ve iki Başkan Yardımcısından müteşekkil Başkanlık Kürsüsünü oy çokluğuyla teşkil etsin. 2. Görevini layıkıyla üstlenemediği düşünülen bir Başkanlık Kürsü Üyesi yerine, en az otuz-üç üye tarafından desteklenen bir önerge ile Oturuma katılan Milletvekilleri tarafından oy çokluğuyla Başkanlık Kürsüsünün Yeni Üyesi seçilsin. Seçilen Yeni Başkanlık Kürsü Üyesi, Eski Başkanlık Kürsü Üyesinin görevlerini aynen üstlensin. 3. Türkiye Cumhuriyet Meclisi Başkanlık Kürsü Üyeleri istisna, üç- yüz-otuz Milletvekili beheri on bir Vekilden müteşekkil otuz Meclis Çalıştay Grubuna kura ile seçilsin. 4. Her Meclis Çalıştay Grubu, Yasama Yılının ilk toplantısında Çalıştay Grup Başkanı ve Başkan Yardımcısı seçsin. Bir Çalıştay Grup Üyesi, görevini layıkıyla üstlenemediğini düşündüğü Çalıştay Grup Başkanı veya Başkan Yardımcısının değiştirilmesi için Çalıştay Grubunun herhangi bir oturumunda oylama yapılması için önerge verebilir. 5. Türkiye Cumhuriyet Meclisi Başkanlık Kürsüsü, hangi Çalıştay Grubunun hangi konuda Kanun Teklifi hazırlayacağı hususunda Çalıştay Grup Başkanlarıyla istişarelerde bulunsun ve Meclis Yasama Yılı için bir çalışma programı oluştursun. 6. Meclis Başkanlık Kürsüsü, Çalıştay Gruplarının üzerinde çalıştıkları Kanun Teklifleri hakkındaki gelişme raporlarını derlesin ve dosyalasın; Çalıştay Gruplarına bilgi toplama ve Kanun Tekliflerinin hazırlanması hususunda gerekli idari desteği sağlasın; Meclis oturumlarının gün ve saatini tespit etsin; Kanun Tekliflerini müzakere sırasına koysun ve oturum gündemini belirlesin; Kanun Teklifleri hakkındaki oylamaları yönetsin ve oylama neticelerinin kaydını tutsun ve kabul edilen Kanun Tekliflerinin Resmi Gazetede ilanını sağlasın. Kanunlar ilan edildiği gün Cumhuriyet Hükümeti tarafından yürürlüğe konsun. 7 7. Cumhuriyet Meclisi Kanun Tekliflerini tanzim ederken, Kanun-u Esasinin Üçüncü Maddesinde Buyurulan esaslara şartsız ve istisnasız riayet etsin. 8. Türkiye Cumhuriyet Meclisi Çalıştay Grupları, istisnasız bilumum vergilerin nitelik ve niceliklerinin tayin ve tespiti ve adalet ve güvenlik, savunma, eğitim ve sağlık, enerji ve tabii kaynaklar, sanayi ve tarım, turizm ve çevre, işveren- işçi ilişkileri, yatırımı teşvik ve tüketiciyi koruma, altyapı, aile ve yerel yönetim ve bilumum Cumhuriyet Vatandaşlarının ve istikbaldeki Cumhuriyet nesillerinin huzur, refah ve mutluluğunu ilgilendiren hususlarda Kanun Tekliflerini tanzim görevini paylaşsınlar. Hangi Çalıştay Grubunun hangi konuda Kanun Teklifi hazırlayacağı hususunda Cumhuriyet Hükümetiyle ve Cumhuriyet Senatosuyla istişarelere istinaden Çalıştay Grup Başkanları, Çalıştay Grup Üyelerine danıştıktan sonra, Meclis Başkanlık Kürsüsüyle birlikte Meclis Yasama Dönemi için çalışma programını tanzim etsinler. Kanun Tekliflerini tanzim ederken, Çalıştay Grupları mutlaka ilgili hususta uzman kişileri dinlesinler ve gereken bilgileri temin etsinler ve Cumhuriyet Hükümeti ve Cumhuriyet Senatosu Üyelerinden görüş temin etsinler. Çalıştay Grupları Kanun Tekliflerini sade ve kolay anlaşılır dilde, çelişkisiz ve asgari ifade üslubuyla hazırlasınlar. Çalıştay Grupları Kanun Tekliflerini Cumhuriyetin Yasama, Yürütme ve Yargı Kurumlarınca Cumhuriyet Vatandaşlarına lüzumsuz bürokratik eziyet vermeyecek tarzda tanzim etsinler. 9. Çalıştay Başkanı, Çalıştay Grubunun hazırladığı Kanun Teklifini Türkiye Cumhuriyet Meclis Oturumunda Milletvekillerine şifahen takdim etsin. Milletvekillerine, Kanun Teklifini değerlendirmek üzere yedi takvim günü mühlet verilsin. Müteakiben, Türkiye Cumhuriyet Meclis Oturumunda, Oturuma katılan Milletvekilleri birbirinden bağımsız ve gizli oylamayla, çekimser kalmadan, Kanun Teklifinin kısmen değil tamamına Evet veya Hayır tarzında oylarını kullansınlar. Hayır oyunu kullanan Milletvekili, niçin Hayır oyunu kullandığı hususunda azami üç esas nedeni, oy pusulasıyla birlikte Meclis Başkanlık Kürsüsüne versin. Oylama sonucu Evet oyları çoğunluğu teşkil etse bile, Çalıştay Grubu önce Hayır oylarıyla beyan edilen itiraz nedenlerini incelesin ve etsin; gerektiğinde, Kanun Teklifinde itirazlara istinaden değişiklikler yapsın ve Çalıştay Başkanı, Çalıştay Grubunun hazırladığı Yeni Kanun Teklifini 8 Türkiye Cumhuriyet Meclis Oturumunda Milletvekillerine şifahen takdim etsin. Milletvekillerine, Kanun Teklifini değerlendirmek üzere yedi takvim günü mühlet verilsin. Müteakiben, Türkiye Cumhuriyet Meclis Oturumunda, Oturuma katılan Milletvekilleri birbirinden bağımsız ve gizli oylamayla, çekimser kalmadan, Kanun Teklifinin kısmen değil tamamına Evet veya Hayır tarzında oylarını kullansınlar. Oylama sonucunda Hayır oyları çoğunluktaysa, Kanun Teklifi iptal edilsin; Evet oyları çoğunluktaysa, Türkiye Cumhuriyet Meclisi Başkanlık Kürsüsü Milletvekillerini temsilen Kanun Teklifini Resmi gazetede ilan etsin; bilahare, yine Milletvekillerini temsilen Kanunun tatbiki hususunda Cumhuriyet Hükümetine talimat versin. 9 Madde VI Cumhuriyetin Yürütme Kurumu Türkiye Cumhuriyet Hükümetinin teşkili hakkındadır. 1. Kanun-i Esasi Buyurur ki, Cumhuriyetin Yürütme Kurumu Türkiye Cumhuriyet Hükümeti her altı yılda bir halk tarafından doğrudan seçilen bir Başbakan ve onun tayin edeceği ve Cumhuriyet Meclisinin onaylayacağı ve üye sayısı Başbakan tarafından tespit edilen Bakanlar Kurulundan müteşekkildir. 2. Yirmi beş yaşından gün almış her Cumhuriyet Vatandaşı Başbakan Adayını seçmek ve otuz beş yaşından gün almış ve herhangi ağır ceza yükümlülüğü olmayan her Cumhuriyet Vatandaşı Başbakan Adayı seçilmek hakkına sahiptir. 3. Başbakan, Kanunların tanzim, telaffuz ve tatbiki hususunda sözlü ve yazılı ifadelerinden ötürü yargılanamaz. Buna mukabil, Başbakan için Cumhuriyet Kanunları imtiyazlı tanzim, telaffuz ve tatbik edilemez ve Başbakanın Cumhuriyet Vatandaşlarına tanınan haklarının üstünde ve ötesinde ilave dokunulmazlıkları olamaz. 4. Başbakan için seçim yılı, Milletvekili seçim yılını müteakip tam iki yıl sonradır. Seçim yılında, Türkiye genelinde Milletvekili seçimlerine mahsus Seçim Bölgeleri aynen muhafaza edilsin. Bir Seçim Bölgesinde en yakın mesafede meskûn beher kırk Seçmen bir Seçmen Grubu oluşturup, Grup Üyelerinden siyasi iradenin belirlenmesine iştirak etmek isteyenler, seçim yılının Ağustos Ayının birinci Pazar günü saat on üç-on yedi arası toplansın ve aralarından en fazla oy alan ve herhangi ağır ceza yükümlülüğü olmayan bir Vatandaşı, Birinci Tur Başbakan Adayı seçsin. Bir Seçim Bölgesinde en yakın mesafede meskûn beher kırk Birinci Tur Başbakan Adayı bir Seçmen Grubu oluşturup, Grup Üyelerinden siyasi iradenin belirlenmesine iştirak etmek isteyenler, seçim yılının Ağustos Ayının dördüncü Pazar günü saat on üç- on yedi arası toplansın ve aralarından en fazla oy alan ve herhangi ağır ceza yükümlülüğü olmayan bir Vatandaşı, İkinci Tur Başbakan Adayı seçsin. İkinci Tur Başbakan Adaylarından siyasi iradenin belirlenmesine iştirak etmek isteyenler, seçim yılının Eylül Ayının üçüncü Pazar günü saat on üç-on yedi arası toplansın ve aralarından en fazla oy alan ve herhangi ağır ceza yükümlülüğü olmayan bir Vatandaşı, mukabil Seçim Bölgesinin Başbakan Adayı seçsin. 10 Üçüncü Tur Başbakan Adayları seçim yılı itibariyle altı yıllık Yürütme Dönemi için Başbakanlık Seçmen Konseyini teşkil etsinler. Yürütme Dönemi içinde, herhangi ağır cezayı gerektiren bir suç işleyen bir Başbakanlık Konsey Üyesi, üyelikten mahkeme kararını müteakip bekletilmeden azledilir. 5. Başbakanlık Seçmen Konsey Üyelerinden siyasi iradenin belirlenmesine iştirak etmek isteyenler, seçim yılının Ekim Ayının ikinci Pazar günü saat dokuz-on yedi arası toplansın ve kura ile üç ayrı gruba bölünsünler. Beher grup, oylama sonucu aralarından en fazla oy alan bir Vatandaşı halk tarafından doğrudan seçilmek üzere Başbakan Adayı seçsin. Seçilen üç Başbakan Adayı seçim yılının Ekim Ayının ikinci Pazar gününden Kasım Ayının birinci Pazar gününe kadar sürdürecekleri seçim kampanyaları esnasında savunma, eğitim ve sağlık, enerji ve tabii kaynaklar, sanayi ve tarım, turizm ve çevre, işveren-işçi ilişkileri, yatırımı teşvik ve tüketiciyi koruma, altyapı, aile ve yerel yönetim ve bilumum Cumhuriyet Vatandaşlarının huzur, refah ve mutluluğunu ilgilendiren hususlarda öngördükleri icraatlarını yazılı ve bağlayıcı bir manifesto ile beyan ve akdetsinler. Başbakan Adayları manifestolarında, inanç ve yaşam tarzına mahsus Cemiyetin ananeleri hususunda beyanatta bulunamazlar. 6. Seçim kampanyalarını sürdürebilmek için her bir Başbakan Adayına Cumhuriyet Bütçesinden Cumhuriyet Meclisinin takdir edeceği bir fon tahsis edilsin. Seçim yılının Kasım Ayının birinci Pazar günü saat yedi-on yedi arası genel seçim yapılsın ve yirmi beş yaşından gün almış siyasi iradenin belirlenmesine iştirak etmek isteyen Cumhuriyet Vatandaşlarından en fazla oy alan aday Başbakan seçilsin. 7. Seçim yılının Kasım Ayının birinci Pazar gününden Aralık ayının birinci Pazar gününe kadarki dönem Yeni Başbakanla görevdeki Başbakan için bir geçiş dönemi olarak telakki edilsin ve bu dönem içinde Yeni Başbakanla görevdeki Başbakan yakın istişarelerde bulunsun. Yeni Başbakan, seçim yılının Aralık ayının birinci Pazar günü görevini bir önceki Başbakandan devralsın. Aralık ayının birinci Pazar günü Yürütme Yılının da ilk günü olsun. 8. Bilahare, istifa eden, ağır cezayı gerektiren bir suç işlemeye istinaden azledilen veya görevini layıkıyla üstlenemeyen veya vefat eden Başbakan yerine, Başbakanlık Seçmen Konsey Üyelerinden 11 siyasi iradenin belirlenmesine iştirak etmek isteyenler, Başbakanlık sandalyesinin boşaldığı günden itibaren en geç on beş takvim günü içinde saat dokuz-on yedi arası toplansın ve oylama sonucu aralarından en fazla oy alan bir Başbakanlık Konsey Üyesini Yeni Başbakan seçsin. Yeni Başbakan seçilinceye kadar, Başbakanlık görevini vekâleten Başbakan Yardımcısı üstlensin. Seçilen Yeni Başbakan, eski Başbakanın görevlerini müteakip seçim yılına kadar aynen üstlensin. 9. Başbakanın veya Hükümet Üyesi bir Bakanın bir suça münhasır yargılanması Cumhuriyet Senatosu Üyeleri tarafından ifa edilsin ve Başbakanın veya Hükümet Üyesi bir Bakanın azli oylamaya katılan Senatörlerin en az üçte- iki Evet veya Hayır oyuyla hükme bağlansın. Verilecek hüküm hakkında Cumhuriyet Senatosunun kararı kesindir, itiraz edilemez. 12 Madde VII Cumhuriyetin Yürütme Kurumu Türkiye Cumhuriyet Hükümetinin görevleri hakkındadır. 1. Kanun-i Esasi Buyurur ki, Cumhuriyetin Yürütme Kurumlarına mahsus yıllık bütçeleri, Cumhuriyet Meclisinin onayını müteakip yürürlüğe konsun. 2. Cumhuriyet Hükümeti Kanunları tatbik ederken, Kanun- u Esasinin Üçüncü Maddesinde Buyurulan esaslara şartsız ve istisnasız riayet etsin. 3. Cumhuriyet Hükümeti, icraatı esnasında karşılaştığı sıkıntıların giderilmesi için gerekli gördüğü Kanun Teklifleri niteliğinde tavsiyelerini Türkiye Cumhuriyet Meclis Başkanlık Kürsüsüne takdim etsin. 4. Cumhuriyet Hükümeti Cumhuriyet Meclisinin tanzim ettiği Kanunları, yürürlüğe girdikten sonra tashih ve tahrif etmeden, aynen tatbik etmekle yükümlüdür. 5. Cumhuriyet Hükümeti kanun hükmünde kararnamelere istinaden hiçbir icraatta bulunamaz. 13 Madde VIII Cumhuriyetin Yargı Kurumu Türkiye Cumhuriyet Senatosunun teşkili hakkındadır. 1. Kanun-i Esasi Buyurur ki, Cumhuriyetin Yargı Kurumu Cumhuriyet Senatosu her altı yılda bir halk tarafından seçilen üç- yüz-otuz-üç Cumhuriyet Senatöründen ve Cumhuriyet Senatosunun Senatörler arasından oy çokluğuyla seçtiği bir Cumhurbaşkanı ve onun tayin edeceği ve Cumhuriyet Senatosunun onaylayacağı ve üye sayısı Cumhurbaşkanı dâhil on-bir kişilik Yüksek Mahkemeden müteşekkildir. 2. Yirmi beş yaşından gün almış her Cumhuriyet Vatandaşı Cumhuriyet Senatörlerini seçmek ve kırk beş yaşından gün almış ve herhangi ağır ceza yükümlülüğü olmayan her Cumhuriyet Vatandaşı Cumhuriyet Senatörü seçilmek hakkına sahiptir. 3. Cumhuriyet Senatörleri, Kanunların tanzim, telaffuz ve tatbiki hususunda sözlü ve yazılı ifadelerinden sorumlu tutulamazlar. Buna mukabil, Cumhuriyet Senatörleri için Cumhuriyet Kanunları imtiyazlı tanzim, telaffuz ve tatbik edilemez ve Cumhuriyet Senatörlerinin Cumhuriyet Vatandaşlarına tanınan haklarının üstünde ve ötesinde herhangi dokunulmazlıkları olamaz. 4. Cumhuriyet Senatosu, Cumhurbaşkanı ve Yüksek Mahkeme için seçim yılı, Milletvekili seçim yılını müteakip tam dört yıl sonradır. Seçim yılında, Türkiye genelinde Milletvekili seçimlerine mahsus Seçim Bölgeleri aynen muhafaza edilsin. Bir Seçim Bölgesinde en yakın mesafede meskûn beher kırk Seçmen bir Seçmen Grubu oluşturup, Grup Üyelerinden siyasi iradenin belirlenmesine iştirak etmek isteyenler, seçim yılının Ağustos Ayının birinci Pazar günü saat on üç- on yedi arası toplansın ve aralarından en fazla oy alan ve herhangi ağır ceza yükümlülüğü olmayan bir Vatandaşı, Birinci Tur Senatör Adayı seçsin. Bir Seçim Bölgesinde en yakın mesafede meskûn beher kırk Birinci Tur Senatör Adayı bir Seçmen Grubu oluşturup, Grup Üyelerinden siyasi iradenin belirlenmesine iştirak etmek isteyenler, seçim yılının Ağustos Ayının dördüncü Pazar günü saat on üç- on yedi arası toplansın ve aralarından en fazla oy alan ve herhangi ağır ceza yükümlülüğü olmayan bir Vatandaşı, İkinci Tur Senatör Adayı seçsin. İkinci Tur Senatör Adayları seçim yılı itibariyle altı yıllık Yasama Dönemi için Bölge Senatör Seçmen 14 Konseyini teşkil etsinler. Yasama Dönemi içinde, herhangi ağır ceza ile yükümlenen bir Bölge Senatör Seçmen Konsey Üyesi, üyelikten mahkeme kararını müteakip bekletilmeden azledilir. 5. Bölge Senatör Seçmen Konsey Üyelerinden siyasi iradenin belirlenmesine iştirak etmek isteyenler, seçim yılının Eylül Ayının üçüncü Pazar günü saat dokuz-on yedi arası toplansın ve aralarından en fazla oy alan ve herhangi ağır ceza yükümlülüğü olmayan bir Vatandaşı, Cumhuriyet Senatosunda mukabil Seçim Bölgesini temsil edecek Senatörü seçsin. 6. Cumhuriyet Senatörleri, seçim yılının Yirmi dokuz Ekim günü Senatörlük görevlerini bir önceki Senatörlerden devralsınlar. Yirmi dokuz Ekim günü Yargı Yılının da ilk günü olsun. 7. Bilahare, istifa eden, ağır cezayı gerektiren bir suç işlemeye istinaden azledilen veya Senato oturumlarına devamsızlık gibi görevini layıkıyla üstlenemeyen veya vefat eden Senatör yerine, mukabil Bölge Senatör Seçmen Konsey Üyelerinden siyasi iradenin belirlenmesine iştirak etmek isteyenler Senatör sandalyesinin boşaldığı günden itibaren on beş takvim günü içinde bir gün saat dokuz- on yedi arası toplansın ve aralarından en fazla oy alan ve herhangi ağır ceza yükümlülüğü olmayan bir Bölge Senatör Seçmen Konsey Üyesini, Cumhuriyet Senatosunda mukabil Seçim Bölgesini temsil edecek yeni Senatörü seçsin. Seçilen yeni Senatör, eski Senatörün görevlerini müteakip seçim yılına kadar aynen üstlensin. 8. Bölge Senatör Seçmen Konseyi, Bölgeyi temsil eden Senatörün çalışmalarını denetleme ve gerek gördüğünde görevini yapmadığını düşündüğü Senatörü Yargı Dönemi tamamlanmadan azletmek ve yerine yeni bir Senatörü tayin etmek yetkisine sahiptir. 9. Bir Senatörün bir suça münhasır yargılanması Cumhuriyet Senatosu Üyeleri tarafından ifa edilsin ve Senatörün azli oylamaya katılan Senatörlerin en az üçte-iki Evet veya Hayır oyuyla hükme bağlansın. Verilecek hüküm hakkında Cumhuriyet Senatosunun kararı kesindir, itiraz edilemez. 15 Madde IX Cumhurbaşkanının seçimi ve Yüksek Mahkeme Üyelerinin tayini hakkındadır. 1. Kanun-i Esasi Buyurur ki, Yasama Yılının ilk Pazar günü yapılacak Türkiye Cumhuriyet Senatosu Oturumunda, Oturuma katılan Senatörler, Üyeler arasından oy çokluğuyla Türkiye Cumhurbaşkanını ve iki Başkan Yardımcısını seçsin. Cumhurbaşkanı, Cumhuriyet Senatosu ve Yüksek Mahkeme Başkanlığı görevlerini de üstlensin. Cumhurbaşkanı, Başkan Yardımcılarından birini Yüksek Mahkeme Başkan Yardımcısı olarak, diğerini de Cumhuriyet Senatosu Başkan Yardımcısı olarak tayin etsin. Cumhurbaşkanı ve iki Başkan Yardımcısı, Cumhuriyet Senatosu Başkanlık Kürsüsünü teşkil etsin. 2. Cumhurbaşkanı, seçildiği günü müteakip otuz takvim günü içinde kendisinin Başkanlık edeceği Yüksek Mahkeme Üyelerini, Cumhuriyet Senatosunun onayını alarak tayin etsin. 3. Bilahare, istifa eden, ağır cezayı gerektiren bir suç işlemeye istinaden azledilen veya görevini layıkıyla üstlenemeyen veya vefat eden bir Yüksek Mahkeme Üyesinin yerine yeni bir Üyeyi, Üyelik sandalyesinin boşaldığı günden itibaren on beş takvim günü içinde Cumhurbaşkanı tayin etsin. 4. Türkiye Cumhuriyet Senatosu Başkanlık Kürsü Üyeleri istisna, üç- yüz-otuz Senatör beheri on bir Senatörden müteşekkil otuz Senato Çalıştay Grubuna kura ile seçilsin. 5. Her Senato Çalıştay Grubu, Yargı Yılının ilk toplantısında Çalıştay Grup Başkanı ve Başkan Yardımcısı seçsin. Bir Çalıştay Grup Üyesi, görevini layıkıyla üstlenemediğini düşündüğü Çalıştay Grup Başkanı veya Başkan Yardımcısının değiştirilmesi için Çalıştay Grubunun herhangi bir oturumunda oylama yapılması için önerge verebilir. 6. Türkiye Cumhuriyet Senatosu Başkanlık Kürsüsü, hangi Çalıştay Grubunun Cumhuriyet Meclisinin hazırladığı hangi Kanun Tekliflerini değerlendireceği hususunda Çalıştay Grup Başkanlarıyla istişarelerde bulunsun. 7. Senato Başkanlık Kürsüsü, Çalıştay Gruplarının üzerinde çalıştıkları Kanun Teklifleri hakkındaki gelişme raporlarını derlesin ve dosyalasın; Çalıştay Gruplarına bilgi toplama ve Kanun 16 Tekliflerinin değerlendirilmesi hususunda gerekli idari desteği sağlasın; Senato oturumlarının gün ve saatini tespit etsin; Kanun Tekliflerini müzakere sırasına koysun ve oturum gündemini belirlesin; Kanun Teklifleri hakkındaki oylamaları yönetsin ve oylama neticelerinin kaydını tutsun ve Kanun Teklifleri hakkındaki Senatonun tavsiyelerini Cumhuriyet Meclisine bildirsin. 8. Bilahare, istifa eden, ağır cezayı gerektiren bir suç işlemeye istinaden azledilen veya görevini layıkıyla üstlenemeyen veya vefat eden Cumhurbaşkanı yerine yeni bir Cumhurbaşkanını, Cumhurbaşkanlığı sandalyesinin boşaldığı günden itibaren on beş takvim günü içinde, Cumhuriyet Senatörleri oylamaya katılan Üyeler arasından oy çokluğuyla seçsin. Yeni Cumhurbaşkanı seçilinceye kadar, Cumhurbaşkanlık görevini vekâleten Yüksek Mahkeme Başkan Yardımcısı üstlensin. Seçilen yeni Cumhurbaşkanı, eski Cumhurbaşkanının görevlerini müteakip seçim yılına kadar aynen üstlensin. 9. Cumhurbaşkanının veya Yüksek Mahkemenin bir Üyesinin bir suça münhasır yargılanması Cumhuriyet Senatosu Üyeleri tarafından ifa edilsin ve Cumhurbaşkanının ve Yüksek Mahkemenin bir Üyesinin azli oylamaya katılan Senatörlerin en az üçte-iki Evet veya Hayır oyuyla hükme bağlansın. Verilecek hüküm hakkında Cumhuriyet Senatosunun kararı kesindir, itiraz edilemez. 17 Madde X Cumhuriyetin Yargı Kurumu Türkiye Cumhuriyet Senatosunun görevleri hakkındadır. 1. Kanun-i Esasi Buyurur ki, Cumhuriyetin tüm iç güvenlik güçleri ve tüm mahkemeler doğrudan Cumhurbaşkanının emir ve idaresinde olsun. 2. Cumhuriyet Mahkemelerinin teşkilatlanması ve düzenli denetlenmesi görevleri Cumhuriyet Senatosu Üyelerinden oluşan Çalıştay Grupları tarafından üstlensin. 3. Cumhurbaşkanı, Cumhuriyet Senatosu ve Yüksek Mahkeme Kanunları telaffuz ederken, Kanun-u Esasinin Üçüncü Maddesinde Buyurulan esaslara şartsız ve istisnasız riayet etsin. 4. Cumhurbaşkanı, Cumhuriyet Senatosu ve Yüksek Mahkeme icraatları esnasında gerekli gördükleri Kanun Teklifleri niteliğinde tavsiyelerini Türkiye Cumhuriyet Meclis Başkanlık Kürsüsüne takdim etsinler. 5. Cumhuriyetin Yargı Kurumlarına mahsus yıllık bütçeleri, Cumhuriyet Meclisinin onayını müteakip yürürlüğe konsun. 18 Madde XI Sağlık hizmetleri hakkındadır. 1. Kanun-i Esasi Buyurur ki, Cumhuriyet Kanunları, ayırım yapmadan Cumhuriyet Vatandaşı her can için gereken sağlık hizmetinin, Cemiyet için insanlık görevi olmasına istinaden, karşılıksız Cemiyet tarafından sağlanmasını gerçekleştirecek tarzda tanzim, telaffuz ve tatbik edilsinler. 2. Cumhuriyet Kanunları, sağlık hizmetlerinde özel sektörün girişimlerini teşvik edecek tarzda tanzim edilsin. Sağlık hizmetlerine yatırım yapan veya bağışta bulunan şahıs veya kurumlar vergi indiriminden yararlansın. 19 Madde XII Eğitim hizmetleri hakkındadır. 1. Kanun-i Esasi Buyurur ki, Eğitimde herkese aynı imkânları tanımak yerine, herkese kabiliyetine göre verilmesi gereken en uygun eğitimin, Cemiyet için maddi ve manevi bir yatırım olmasına istinaden, karşılıksız Cemiyet tarafından sağlanmasını gerçekleştirecek tarzda tanzim, telaffuz ve tatbik edilsinler. 2. Cumhuriyet Kanunları, ilk, orta ve yükseköğretimde özel sektörün girişimlerini teşvik edecek tarzda tanzim, telaffuz ve tatbik edilsinler. Eğitime yatırım yapan veya bağışta bulunan şahıs veya kurumlar vergi indiriminden yararlansın. 3. Cumhuriyet Hükümetinin yıllık bütçesinden Eğitim için asgari yüzde-yirmi pay tahsis edilsin. Bu payın içinde, yeni doğmuş bir Vatandaşın adına doğduğu gün itibariyle eğitim bütçesinden veya özel sektörün yapacağı bağışlarla on tam Cumhuriyet Altını karşılığında gelir getiren bir hesap açılsın; biriken meblağ Vatandaşa üniversiteye başladığı gün yükseköğreniminde kullanmak üzere hediye edilsin. Bu nakdi hediyeyi kullanma hakkı yalnız ve yalnız öğrenci üniversite eğitimine başlarsa ve öğrencinin başarı derecesi tatminkâr olduğu sürece geçerlidir. 4. Öğrenciyi mezuniyet sonrası Cemiyete en mükemmel bir Vatandaş olarak hazırlamak için, didaktik düşünme, yazı ve hitabet teknikleri en etkin tarzda tüm ilk, orta ve yükseköğrenim ders programlarına yıldan yıla uygun ağırlıkla tekrarlanarak yerleştirilsin. 5. Öğrenciyi mezuniyet sonrası Cemiyete en mükemmel bir Vatandaş olarak hazırlamak için, Evrensel Ahlak Felsefesi ve Siyasi Düşünceler Felsefesi konuları ilk, orta ve yükseköğrenim ders programlarına uygun ağırlıkla yerleştirilsin. Bilvesile, Evrensel Ahlak Felsefesi nezdinde, İnanç Felsefesi konusu tüm inanç sistemlerine eşit mesafede işlenecek tarzda, hiçbir inanç sistemine tercihli veya imtiyazlı muamele göstermeden, orta ve yükseköğrenim ders programlarına uygun ağırlıkla yerleştirilsin. 6. Bilim ve teknolojide diğer uluslarla rekabet edebilmek ve Cemiyet fertlerinin hayat standardını yükseltebilmek için, tabii ve tıp bilimleri ve mühendislik eğitimine ağırlık veren Bilim ve Teknoloji Üniversiteleri kurulsun ve bu kurumlara sınavla burslu en yüksek kabiliyette öğrenciler kabul edilsin. 20 7. Teknolojide becerisi yüksek teknisyenler yetiştirmek için Teknik Akademiler kurulsun ve bu kurumlara sınavla burslu lise mezunu öğrenciler kabul edilsin. 8. Cumhuriyet Hükümetinin yıllık bütçesinden bilim ve teknik araştırmaya asgari yüzde-iki pay tahsis edilsin. 21 Madde XIII Savunma hizmetleri hakkındadır. 1. Kanun-i Esasi Buyurur ki, sefer zamanı istisna Cumhuriyet Hükümetinin yıllık bütçesinden Yurt Savunması için azami yüzde- beş pay tahsis edilsin. 2. Cumhuriyet Ordusunun görevi yalnız ve yalnız dışardan ve içerden düzenli veya düzensiz bir müstevlinin saldırısına karşı Türkiye Cumhuriyetinin bütünlüğünü sağlamak ve Topraklarını savunmaktır. 3. Sefer zamanında, Cumhuriyet Ordusunun Başkumandanı Cumhurbaşkanıdır. 4. Cumhuriyet bir müstevli ülkenin tehdidine maruz kaldığında, müstevliye karşı savaş ilanı yalnız ve yalnız Türkiye Cumhuriyet Meclisinin takdir ve yetkisindedir ve Cumhuriyet Meclisinin bu hususta yapacağı Oturuma katılan Milletvekillerinin en az üçte-iki Evet çoğunluk kararıyla fiilen gerçekleştirilebilir. 5. Bir ülkeyle diplomatik ilişkilerin kesilmesi veya yeniden ihdası ve bir barış antlaşmasının geçerli kılınması, yalnız ve yalnız Türkiye Cumhuriyet Meclisinin takdir ve yetkisindedir. 6. Türkiye Cumhuriyeti topraklarında müttefik bir ülkeye mensup yabancı asker yalnız ve yalnız Cumhuriyet Ordusunun emrinde ve komutasında konuşlandırılabilir. 7. Cumhuriyet Ordu Mensuplarının sınır ötesinde barış amacıyla konuşlandırılması, yalnız ve yalnız Cumhuriyet Meclisinin bu hususta yapacağı Oturuma katılan Milletvekillerinin en az üçte-iki Evet çoğunluk kararıyla gerçekleştirilebilir. 8. Cumhuriyet Kanunları, Cumhuriyet Ordu Mensuplarının aylık iaşelerinin ve görev için gereken seyahat ve konaklama gibi bazı imkânların haricinde iktisadi imtiyazları kesinlikle yasaklayacak tarzda tanzim, telaffuz ve tatbik edilirler. Cumhuriyet Ordu Kurum ve mensupları herhangi iktisadi faaliyette bulunamazlar. 9. Cumhuriyet Kanunları, ordu mensuplarına Cumhuriyet Vatandaşlarına tanınan haklarının üstünde ve ötesinde herhangi imtiyaz ve dokunulmazlık sağlayacak tarzda tanzim, telaffuz ve tatbik edilemezler. 22 Madde XIV İktisadi esaslar hakkındadır. 1. Kanun-i Esasi Buyurur ki, Cumhuriyet Kanunları, kişinin çalışmadan, Cemiyete maddi veya manevi yük olmasını önleyecek tarzda; kişinin çalışarak Cemiyet refahına katkıda bulunmasını teşvik edecek tarzda tanzim, telaffuz ve tatbik edilirler. 2. Cumhuriyet Kanunları, iktisadi hayatta cinsiyet ayırımı yapmayacak tarzda tanzim, telaffuz ve tatbik edilirler. 3. Cumhuriyet Kanunları, Devletin iktisadi hayatta faaliyeti yerine, özel sektörü iktisadi faaliyetler için teşvik edici ve iktisadi hayatı düzenleyici ve denetleyici rolünü titizlikle koruyacak tarzda tanzim, telaffuz ve tatbik edilirler. 4. Cumhuriyet Kanunları, kamu iktisadi kurumlarının özel iktisadi kurumlarla imtiyazlı rekabetini kesinlikle yasaklayacak tarzda tanzim, telaffuz ve tatbik edilirler. 5. Cumhuriyet Kanunları, kamu hizmetinde mümkün olduğunca teknolojiden yararlanarak, kamu hizmet sektöründe suni istihdama engel olacak tarzda tanzim, telaffuz ve tatbik edilirler. 6. Cumhuriyet Kanunları, Cumhuriyet Vatandaşlarına istihdam sağlayan yerli ve yabancı kurumlar arasında vergi veya teşvik hususlarında hiçbir imtiyazlı tavır almayacak veya ayırım yapmayacak tarzda tanzim, telaffuz ve tatbik edilirler. 7. Cumhuriyet Kanunları, işçi-işveren ilişkisinde, işçinin risk alarak istihdam yaratan işverene saygı göstermesine karşılık, işverenin de işçinin emeğinin karşılığını hakkıyla ödemesi ve kazan-kazandır prensiplerini gözetecek tarzda tanzim, telaffuz ve tatbik edilirler. 23 Madde XV Vergi esasları hakkındadır. 1. Kanun-i Esasi Buyurur ki, istisnasız bilumum vergilerin nitelik ve niceliklerinin tayin ve tespiti, yalnız ve yalnız Türkiye Cumhuriyet Meclisinin takdir ve yetkisindedir. 2. Cumhuriyet Hükümeti, istisnasız hiçbir verginin nitelik ve niceliğini tayin ve tespit edemez. Cumhuriyet Hükümeti, Cumhuriyet Meclisinin takdir ve tespit ettiği vergilerin yalnız ve yalnız tatbik ve tahsilatından sorumludur. 3. Vergi kanunları mümkün olduğunca üreteni vergilendirmekten ziyade tüketeni vergilendirecek tarzda tanzim edilsin ve yine mümkün olduğunca vergiler üretim sürecinden ziyade tüketim sürecinde tatbik edilsin. 4. Vergi kanunları mümkün olduğunca tasarruf ve yatırımları teşvik edecek tarzda tanzim, telaffuz ve tatbik edilsin. 24 Madde XVI Çevreyi koruma ve tarihi eserler hakkındadır. 1. Kanun-i Esasi Buyurur ki, Cumhuriyet Kanunları, enerji ve tabii kaynakların üretimi çevreye zarar vermeyecek tarzda tanzim, telaffuz ve tatbik edilsinler. Çevreye zarar veren bir şahıs veya kurum, zarara sebep olan faaliyetinden mahkeme kararını müteakip derhal menedilsin. Zararın telafisi için zarara sebep olan kurum tasfiye edilip, kurum sahibi şahısların tüm mal varlıklarına el konsun ve otuz yıl temyizsiz ağır ceza ile yükümlendirilsinler. 2. Faaliyeti esnasında çevreye itina gösteren şahıs veya kuruma vergiden indirim sağlansın. 3. Cumhuriyet Hükümetinin yıllık bütçesinden Milli Parkların ve tarihi ören yerlerinin tanzim, bakım ve korunması için asgari yüzde- bir pay tahsis edilsin. 4. Bir Milli Park, tarihi eser veya anıttan veya tarihi ören yerinden elde edilen gelir, yalnız ve yalnız o Milli Parkın veya tarihi eserin veya anıtın veya tarihi ören yerinin bakım ve korunmasına tahsis edilsin ve hiçbir tarzda başka bir harcama için kullanılmasın. 5. Bir tarihi eseri şahsi zimmetine geçirerek bu eserden gelir temin eden şahsın tüm malvarlığına el konsun ve tarihi eserin niteliğine istinaden on yıldan otuz yıla kadar temyizsiz ağır ceza ile yükümlendirilsin. 25 Madde XVII Ferdi hakların tarifi hakkındadır. 1. Kanun-i Esasi Buyurur ki, Cumhuriyet Kanunları, kıyafet, inanç ve yaşam tarzına mahsus Cemiyetin ananelerini ihlal ve iğfal edemez ve fertlerin kıyafet, inanç ve yaşam tarzına mahsus Cemiyet ananelerini yaşamlarında nasıl takip edecekleri hususunda hüküm koyamaz. 2. Cumhuriyet Kanunları, fertlerin, kıyafet, inanç ve yaşam tarzlarına mahsus şahsi tercihlerini Cemiyet baskısından koruyacak tarzda tanzim, telaffuz ve tatbik edilirler. 3. Cumhuriyet Kanunları, toplumsal meseleler hakkında Vatandaşın sözlü veya yazılı beyanını yasaklayacak veya Vatandaşın herhangi bir dil veya vasıtayı kullanması hususunda kısıtlama yapacak tarzda tanzim, telaffuz ve tatbik edilemezler. 4. Cumhuriyet Kanunları, bir Vatandaşın bir şahıs veya özel veya kamu kurumu tarafından şahsi mülkiyetine tecavüz edilemeyeceğini veya şahsi mülkiyetinin gasp edilemeyeceğini veya şahsi mülkiyetinin izinsiz aramaya maruz bırakılamayacağını, aramanın ancak ve ancak yer ve aranan nesnenin mahiyetinin tarif edilmesine istinat edilebileceğini sağlayacak tarzda tanzim, telaffuz ve tatbik edilirler. 5. Cumhuriyet Kanunları, Suçlanan bir Vatandaş masumiyetini ispat etmek zorunda değildir; buna mukabil Cumhuriyet Mahkemeleri suçlanan Vatandaşın suçlu olduğunu ispat etmek zorundadır prensibine istinaden tanzim, telaffuz ve tatbik edilirler. 6. Cumhuriyet Kanunları, suçlanan bir Vatandaşın suçu ispat edilmeden tutuklu süresiz alıkonmasını yasaklayacak tarzda tanzim, telaffuz ve tatbik edilirler. 7. Cumhuriyet Kanunları, suçlanan bir Vatandaşın, istisnasız her ne ile suçlanırsa suçlansın, yargısız infazını yasaklayacak tarzda tanzim, telaffuz ve tatbik edilirler. 8. Cumhuriyet Kanunları, kamu görevlilerine aylık iaşelerinin ve görev için gereken seyahat ve konaklama gibi bazı imkânların haricinde iktisadi imtiyazları kesinlikle yasaklayacak tarzda ve kamu görevlilerine Cumhuriyet Vatandaşlarına tanınan haklarının üstünde ve ötesinde herhangi imtiyaz ve dokunulmazlık sağlamayacak tarzda tanzim, telaffuz ve tatbik edilirler. 26 Madde XVIII Toplumsal hakların tarifi hakkındadır. 1. Kanun-i Esasi Buyurur ki, herhangi bir inanç, sivil toplum ve meslek gruplarını temsil eden örgütler kamu kurumu niteliğine sahip olamazlar. 2. Cumhuriyet Kanunları, herhangi bir inanç grup veya sisteminin ve sivil toplum ve meslek gruplarını temsil eden örgütlerin içişlerini ihlal ve iğfal edemez ve fertlerin hangi inanç, sivil toplum ve meslek gruplarına mensup olabilecekleri hususunda hüküm koyamaz. 3. Cumhuriyet Kanunları, herhangi bir inanç grup veya sistemini ve sivil toplum ve meslek gruplarını temsil eden örgütleri Cemiyet baskısından koruyacak tarzda tanzim, telaffuz ve tatbik edilirler. 4. Buna mukabil, Cumhuriyet Kanunları herhangi bir inanç, sivil toplum veya meslek grubunu temsil eden bir örgüte, Cumhuriyetin Yasama, Yürütme ve Yargı Kurumları tarafından herhangi bir maddi veya manevi destek veya imtiyaz sağlayacak tarzda tanzim, telaffuz ve tatbik edilemezler. 5. Cumhuriyet Kanunları, toplumsal meseleler hakkında bir grup Vatandaşın toplu halde herhangi can veya mal zararına sebebiyet vermeden gösteri yapmasını yasaklayacak tarzda tanzim, telaffuz ve tatbik edilemezler. 27 Madde XIX Cezai esaslar hakkındadır. 1. Kanun-i Esasi Buyurur ki, herhangi bir hususta genel af hiçbir zaman veya şartla kısmen de olsa tatbik edilemez. 2. Bir suça mahsus ceza hapis veya nakit veya her iki türden de olabilir; lakin hapis cezası nakit cezasına çevrilerek tatbik edilemez. Nakit cezası için birim tam Cumhuriyet Altını üzerinden olsun. 3. Bir şahıs hiçbir nedenle, ama hiçbir nedenle, vatana ihanet suçundan, ırza geçme suçundan veya kasti adam öldürme suçundan yargılansa bile, bedenen veya manen herhangi türden bir işkenceye maruz bırakılamaz. İşkence etmenin cezai hükmü, temyizsiz otuz yıl olup, işkence eden şahıs herhangi malvarlığının tamamını da işkence kurbanı şahsa devreder. 4. Irza geçme suçunun cezai hükmü, temyizsiz müebbet hapis olup, ırza geçen şahıs herhangi malvarlığının tamamını da ırz kurbanı şahsa devreder. 5. Kasıtlı adam öldürme suçunun cezai hükmü, temyizsiz idamdır. 6. Görev icabı istisna, hiçbir Vatandaş ateşli silah taşıyamaz veya muhafaza edemez. Ateşli silah taşımanın veya muhafaza etmenin cezai hükmü, ateşli silaha el koymakla birlikte, on yıl hapis ve yüz tam Cumhuriyet Altın karşılığı nakit paradır. 7. Sefer veya barış zamanında, Cumhuriyetin bütünlüğünü tehdit edecek tarzda faaliyet göstererek vatana ihanet suçunun cezai hükmü temyizsiz idamdır. 8. Cumhuriyetin Yasama, Yürütme ve Yargı Kurumları üzerindeki Halk iradesini Cumhuriyet Ordusunu kullanarak askeri bir darbe ile veya iç veya dış müstevli güçlerden destek alarak silah zoruyla gaspa teşebbüs edenler hakkındaki cezai hüküm temyizsiz idamdır. 28 Madde XX Kanun-u Esaside yapılacak değişiklikler hakkındadır. 1. Kanun-i Esasinin Buyurduğu Hükümler, Cumhuriyetin Yasama, Yürütme ve Yargı Kurumlarının üstünde olup, istikbalde kısmen veya tamamen yeniden tanzim edilecek Maddeleri veya ilave edilecek Maddeleri yalnız ve yalnız Cumhuriyet Meclisinin bu hususta yapacağı Oturuma katılan Milletvekillerinin en az üçte-iki Evet çoğunluk kararıyla gerçekleştirilecek bir referandum ile teker teker birbirinden bağımsız oylanacak tarzda halkın takdir ve iradesine doğrudan sunulduktan sonra geçerli kılınır. 2. Ve Biline ki, Cumhuriyet İdaresinin Umumi İradeye istinadını sağlamak ve baki kılmak için Kanun-u Esasinin Buyurduğu Hükümler, Vatandaşın, Cumhuriyetin Yasama, Yürütme ve Yargı Kurumlarının teşkiline iştirakini teşvik edecek tarzda tanzim edilmiş olup, Ant olsun ki istikbalde de bu hususiyetin korunmasına özen gösterilsin. 29