គ្រឹះស្ថ ាន ហិ រញ្ ញ វត្ ា ុ ជោ្ ជ័យហ្វ ា យននន ភីអិលសុី CHOK CHEY Finance Plc. ជោលនជោបាយគរត្ិរត្តិការឥណទាន អគ្ គ នាយកដ្ឋ ា នៈ អភិវឌ្ ឍផលិតផល កកសម្ រួលលលើកទៈ ០ ៣ លោលនលោបាយលលខៈ នអផ - ០០១ កាលបរ ិលឆេទៈ ថ្ ងៃទ០៤ កខតុលា ឆ្ ន ាំ ២០២១ តារាងគរវត្តិការអនុម័ត្ កាលបរិចឆ្ឆេទ ឆ្ រៀបឆ្រៀង ឆ្ រៀបចំឆ្ោយ ត្ រួរពិនិរយឆ្ោយ អនុម័រឆ្ោយ ឧសភា ២០១៩ ឆ្ លើកទី០០១ នាយកនាយកោាន អភិវឌ្ឍផលិរផល អគ្គនាយក ត្ បធាននាយកត្បរិបរតិការ នាយកនាយកោានហានិភ័យ ត្ បធានត្ កុមត្ បឹកាភិបាល វិចេិកា ២០១៩ ឆ្ លើកទី០០ ២ នាយកនាយកោាន អភិវឌ្ឍផលិរផល អគ្គនាយក ត្ បធាននាយកត្បរិបរតិការ នាយកនាយកោានហានិភ័យ ត្ បធានត្ កុមត្ បឹកាភិបាល មិថុនា ២០២១ ឆ្ លើកទី០០៣ នាយកនាយកោាន អភិវឌ្ឍផលិរផល អគ្គនាយក ត្ បធាននាយកត្បរិបរតិការ នាយកនាយកោានហានិភ័យ នាយកោាននីរិកមម និងត្បរិបរតិតាម ត្ បធានត្ កុមត្ បឹកាភិបាល ត្ រួរពិនិរយឆ្ោយ ឆ្ រៀបចំឆ្ោយ ត្ បធាននាយកត្បរិបរតិការ កាលបរិឆ្ចេទៈ ____/___/____ នាយកនាយកោានហានិភ័យ កាលបរិឆ្ចេទៈ ____/___/____ នាយកនាយកោានអភិវឌ្ឍផលិរផល កាលបរិឆ្ចេទៈ ____/___/____ អនុម័រឆ្ោយ ពិនិរយឆ្ោយ ត្ បធានត្ កុមត្ បឹកាភិបាល កាលបរិឆ្ចេទៈ ____/___/____ ត្ បធានអគ្គនាយក កាលបរិឆ្ចេទៈ ____/____/____ History of Approval Table Date Edition Prepared By Checked and Verified By Approved By May 2019 001 Head of Product Development - Chief Executive Officer - Chief Operati ng Officer - Head of Risk Division Chief of Board Director Nov 2019 002 Head of Product Development Division - Chief Executive Officer - Chief Operati ng Officer - Head of Risk Division Chief of Board Director Oct 2021 003 Director of Product Development - Chief Executive Officer - Chief Operati ng Officer - Head of Risk Management - Legal and Compliance Chief of Board D irector Checked and Verified By Prepared By Chief Operati ng Officer Date____/____/____ Head of Risk Management Date____/____/____ Head of Product Development Date____/____/____ Approved By Checked and Verified By Board Director Date____/____/____ Chief Executive Officer Date____/____/____ មាត្ិកា ជំពូក ទី ១ បទបបញ្ ញ តតិទូលៅ - លោលបាំណងថ្នលោលនលោបាយ ..................................................................... .... ............................................. .. .... 1 - កែនកាំណត់ ................................................................................................................................................ ... ...... 1 - ការទទួលខុសម្តូវ ....................................................................................................................................... ... ....... 1 - ពាកយបលឆេកលទស ............................................................................................................................................. .... 1 ជំពូក ទី ២ លកខ ណៈសរបតតិរបស់ អតិងិជន អនកធានា និង អនកធានាជាំនួស 1. លកខខណ ឌ និងលកខណះសរបតតិ ទូលៅរបស់ អតិងិជន ................................................................................................... 2 2. លកខណៈសរបតតិ អនកធានា ................................................................................. ........ ............................................ 2 3. លកខណៈសរបតតិថ្ នអនកដ្ឋ ក់ម្ ទព្ យធានាជាំនួស ............................................................................................................ 2 ជំពូក ទី ៣ លកខខណ ឌ ថ្ នការកាំណត់លទាភាព្ សង និង ម្ ទព្ យធានា 1. ការសិកាលាំហូរសាឆ់ម្ បាក់ ........................................................................................................................... ...... ... 3 1.1. លាំហូរសាឆ់ម្បាក់រូលដ្ឋ ា នបងគ ........................................................................................................................ 3 1.2. លាំហូរសាឆ់ម្បាក់រូលដ្ឋ ា ន ..................................................................................................................... ...... 3 1.3. លាំហូរសាឆ់ម្បាក់ ម្ បចាំកខ .............................................................................................................................. 3 2. លទធភាព្បង់សង .............................................................................................................................. ...... ..... ........ 3 2.1. អនុបាតថ្នលទធភាព្បង់សង ............................................................................................................ .. ............ 3 3. ម្ ទព្យធានា ................................................................................................ .......................... .............................. 4 3.1. ម្ បលភទម្ ទព្ យធានាករេ ...................................................................................................... ..... ........................ 4 3.2. លកខខណ ឌ កនុងវាយតថ្ រៃម្ ទព្ យធានា ............................................................................................................... .. ... 4 3.3. អនុបាតថ្នម្ទព្យធានា ........................................................................................................................ ..... ...... 4 3.4. លកខខណ ឌ ថ្ នការបលងកើតកិឆេសនាហុបូកតក ......................................................................................................... 5 3.5. ទាំហាំករេកផែកលៅលលើម្ បលភទប័ណ ណ ករមសិទាិ ......................................................................................................... 5 4. ឯកសារ ឆាំណ ូ ល ........................................................................................................................... .................... ... 6 5. ការកាំណត់លោលបាំណងលម្ បើម្ បាស់ឥណទាន ............................................................................................................ 6 5.1. លោលបាំណងកែលអាឆផតល់ករេ ..................................................................................................................... 6 5.2. លោលបាំណងកែលហារឃាត់កនុងការផតល់ករេ ................................................................................................... 6 ជំពូកទី ៤ លកខខណ ឌ ផលិតផលឥណទាន 1. លកខខណ ឌ លរែិតថ្ នផលិតផលឥណទាន .................................................................................................................. 7 1.1. ឥណទានទូលៅ .............................................................................................................................. ... ......... 7 1.2. ឥណទាន លអសអឹរអុ ........................................................................................................................... ..... ... 7 1.3. ឥណទានកសិករម ........................................................................................................................... ......... ... 8 1.4. ឥណទានទាន់ឆិតត .................................................................................... ... ... ............................................. 10 1.5. ឥណទានបនា ា ន់ ..................................................................................... ............ ......................................... 11 1.6. ឥណទានធានាជាម្កុរ ............................................................................................. .... ................................. 12 1.7 ឥណទានលអឡិឆម្ តូនិឆ ( Mobile Device Loan) .............................................................................................. 13 1.8. ឥណទានោនយនត ................................................................................. ........ ............................................ 15 1.8.1 ឥណទានរូតូ ............................................................................................. .......... ................................. 15 1.8.2 ឥណទានរងយនត ................................................................................................... .... ........................... 16 1.8.2.1 ឥណទានរងយនតរួយទឹក .................................................................................................................. 16 1.8.2.2. ឥណទានរងយនតងមម្ កដ្ឋ សព្ នា ............................................................... .......................................... 16 1.9. ឥណទានកាតម្ គ្ ោនយនត .............................................................................. .. ............................................ 16 1.9.1. លកខណៈផលិតផលឥណទានកាតម្ គ្ រងយនត ..................................................................................... ... ...... 16 1.9.2. លកខណៈផលិតផលឥណទានកាតម្ គ្ រូតូ ................................................................................................... 18 1.10. ឥណទានបុគ្ គ លិក (Staff Loan) ............................................................................................................ .. ... 19 1.10.1. ឥណទានបុគ្ គ លិកទូលៅ ........................................................................................................................ 19 1.10.2. ឥណទានបុគ្ គ លិកដ្ឋ ក់ម្ ទព្ យធានា .......................................................................................... .. ............... 20 2. ការគ្ណនាឥណទាន ........................................................................................................................ ............... ... 21 2.1. ការគ្ណនាការម្បាក់ ..................................................................................................................... ............... 21 2.2. ការគ្ណនាម្បាក់ បង់សង .............................................................................................................................. 22 2.2.1. រ ាំលស់ងយឆុះ ..................................................................... ......... ......................................................... 22 2.2.2. រ ាំលស់ លងរ ...................................................................................................... ....... ........................ ....... 22 2.3. ការគ្ ណនាម្ បាក់លែើររ ាំលស់លងរលដ្ឋ យរយៈលព្ លអនុលម្ ោះ ................................................ .. .................................... 22 2.4. ការគ្ណនាកថ្ម្រលសវារែាបាល ....................................................................................................................... 22 2.5. ការគ្ណនាកថ្ម្រលសវាម្បចាំកខ ........................................................................................................................ 22 2.6. ការគ្ណនា ឆាំណ ូ លអម្ាការម្បាក់ម្តលប់ម្បចាំឆ្ ន ាំ ( IRR) .............................. .. ................................................... 22 3. ការគ្ ណនាម្ បាក់ព្ ិ ន័យ និង ការកាំណត់ព្ ិ ន័យលផេងៗ ....................................... .. ......................................................... 22 3.1. ការគ្ ណនាម្ បាក់ព្ ិ ន័យ ..................................................................... ..... ...................................................... 22 3.2. ការព្ ិ ន័យសម្ ាប់ករេបង់ផ្ត ត ឆ់រុន និង រ ាំលស់ម្ បាក់លែើរ ....................................................................................... 23 3.3. ការកាំណត់ព្ ិ ន័យលផេងៗ .................................................................. ............................................. ............... 23 3.3.1. ការលសនើសុាំល្ វ ើ ារាងបង់សងងម ................................................ .................................................................. 23 3.3.3. ព្ ិ ន័យលលើការបែិលស្ ករេលម្ កាយលព្ លអនុរ័ត ............................................................................................. 23 4. ការបងគត់ឆាំនួន .............................................................................. ...................... ................................................ 23 4.1. ការបងគត់ម្ បាក់ករេកែលម្ តូវបង់សង .................................................................................................................. 23 4.2. ការបងគត់កថ្ម្រលសវា ................................................................................. ........ ............................................. 23 5 រយៈលព្ លករេ ......................................................................................................... ... .......................................... 24 6. បុនហិ រញ្ញបបទាន ...................................................................................................... ..... ...................................... 24 6.1. ករេម្ តួតោ ន ............................................................................................................ ................... .................. 24 6.2. បុនហិ រញ្ ញ បបទានកនុងសា ា ប័នសារុ .......................................................................................... ........................ 24 6.2.1. លកខខណ ឌ ថ្ នបុនហិរញ្ ញ បបទាន កនងសា ា ប័នសារុ ............................................................ .. .............................. 24 6.2.2. លកខខណ ឌ កាំណត់លលើម្ បលភទផលិតផលករេបកនារ និងការវាយតថ្ រៃ និងអនុរ័តករេ ............... .. .............................. 24 6.2.3. លកខខណ ឌ ថ្ នការលសនើសុាំករេបកនារ ............................................................................................................... 25 6.3. ការល្ វ ើ បុនហិរញ្ ញ បបទានជា រួយ ម្ គ្ ឹ ះសា ា នលផេង ......................................................... .......................................... 25 6.4. ការារដ្ឋ នបៃង់កែលអតិងិជនជាំពាក់ ............................................................................................................... 26 6.5. ារាងតថ្រៃលក់ឥណទាន .............................................................................................................................. 26 7. ការម្បរូលឥណទាន ............................................................................................. ............. ................................. 26 7.1. ការតម្ រឹរថ្ ងៃសងម្ បាក់ ................................................................................................ .... .............................. 26 7.2. ការបង់សង និងម្ បរូលករេ ..................................................................................... ...... ................................. 26 8. ការវាយតថ្ រៃ និងម្ តួតព្ ិ និតយឥណទាន ..................................................................................................................... 26 8.1. កថ្ម្រលសវាកែករបាយការណ ៍ ឥណទាន ( CBC) ................................................................................................ 26 8.2. ការម្ តួតព្ ិ និតយ និងារដ្ឋ នករេ ..................................................................................................................... 27 8.2.1. ការម្ តួតព្ ិ និតយលលើកទ១ ......................................................... .. ............................................................... 27 8.2.2. ការម្ តួតព្ ិ និតយលលើកទ២ .......................................................................................................................... 27 8.2.3. ការម្ តួតព្ ិ និតយ ម្ បចាំឆ្ ន ាំ ........................ ................................................................................................... 28 9. ការអនុរ័តឥណទាន ............................................................................................................... .............. ............... 28 9.1. តួនាទរបស់អនកអនុរ័ត ...................................................................................................... ... ........................ 28 9.2. ារាងថ្ នសិទធិអនុរ័តករេ ......................................................................................................... ..................... 28 9.3. សាសភាព្គ្ណៈករមការ ..................................................................... ...................................................... 30 9.4. បុគ្ គ លិកកែលានសិទធិអនុរ័តករេ ................................................................................................................... 31 9.4.1. ការអនុរ័តកនុងម្ បព្ ័ នធ្ នាោរសនូល ............................................................................................................ 31 ជំពូកទី ៥ ការម្ គ្ ប់ម្ គ្ ងឥណទានកែលានហានិភ័យ 1. ការម្គ្ប់ម្គ្ងគ្ុណភាព្ឥណទាន ........................................................................................................................... 32 1.1. ការវាស់កវងហានិភ័យ ឬគ្ ុ ណភាព្ ឥណទាន ...................................................................................................... 32 1.1.1. ការវាស់កវងគ្ ុ ណភាព្ ករេសាិតកនុងហានិភ័យ ................................................................................................ 32 1.1.2. កម្ រិតព្ ិ នាុថ្ នឆាំណាត់ថ្ន ន ក់ឥណទាន .......................................... ............................................................... 32 1.1.3. អម្ ាយឺតោវកាំព្ ុ ងម្ បឈរ ( Overdue Rate) ......................................................................................... 32 1.1.4. អម្ ាផលប័ម្ តករេសាិតកនុងហានិភ័យកែលកាំព្ ុ ងម្ បឈរៈ( Portfolio at Risk: PAR) ... .. ................................. .... 32 1.1.5. កម្ រិត ឬអម្ ាហានិភ័យឥណទានរិនែាំលណ ើ រការ ( NPL Rate) ..................................................................... 32 2.2 ការល្ វ ើ ឆាំណាត់ថ្ន ន ក់បាំណ ុ ល និង ការល្ វ ើ សរវ ិធាន្ នម្ បាក់ករេ .................................... ........................................... 33 2.2.1. ការល្ វ ើ ឆាំណាត់ថ្ន ន ក់បាំណ ុ ល ( Loan Classification) .................................................................................... 33 2.2.2 សាំវ ិធាន្ ន ( Provision) .......................................................................................... .. ........................... 33 2.2.2.1. លកខខណ ឌ ថ្ នសាំវ ិធាន្ ន .................................................................................................................. 33 2.2.2.2. លកខខណ ឌ តម្រូវ ........................................................................................................................ ....... 33 2.2.2.3. ការឆាំណាយលលើ ការល្ វ ើ សាំវ ិធាន្ ន ...................................................................................................... 34 2.2.2.4. ការល្ វ ើ សាំវ ិធាន្ នារអាយុកាលថ្ នការយឺតោវ ........................... ...................................................... 34 2.2.3. ការល្ វ ើ សាំវ ិធាន្ ន ......................................................................................................... ... ..................... 34 2.2.4. ការលរៀបឆាំករេលឡើងវ ិញ ...................................................................................... ..................................... 36 2.2.4.1. លោលបាំណងថ្ នការលរៀបឆាំករេលឡើងវ ិញ ................................................................................................ 36 2.2.4.2. លកខខណ ឌ កនុងការលរៀបឆាំឥណទា ន លឡើងវ ិញ ........................................................................................... 36 2.2.4.3. ម្ បលភទថ្នការអនុលម្ោះ ........................................................................... .. ........................................ 36 2.2.4.4. ការល្ វ ើ ឆាំណាត់ថ្ន ន ក់ និងសាំវ ិធាន្ នលលើករេលរៀ បឆាំ លឡើងវ ិញ ........................................................................ 36 2.2.4.5. សិទធិអនុរ័តករេលរៀបឆាំលឡើងវ ិញ ......................................................................................................... 37 2.2.4.6. ការលុបបាំណ ុ លលចលលឆញព្ បញ្ ជ ....................................... .. ............................................................ 38 2.2.4.7. ការគ្ ណនាលលើអម្ ាបាំណ ុ លបាត់បង់ ................................................ .. ................................................ 39 ជំពូក ៦ នតិវ ិ្ ម្ បតិបតតិឥណទាន 1. ែាំលណ ើ រការថ្ នការផតល់ករេឥណទាន ...................................................... .................................................................. 40 2. នតិវ ិ្ ថ្ នការល្ វ ើ បុនហិរញ្ ញ ទាន ........................................................................... ................................................ ..... 49 3. នតិវ ិ្ ថ្ នការលដ្ឋ ះម្ សាយបាំណ ុ លយឺតោវ ............................................................................................................... 51 3.1. ែាំណាក់កាលថ្ នការលដ្ឋ ះម្ សាយ ..................................................................................................................... 51 3.2. ម្ បលភទលិខិតម្ តូវល្ វ ើ ការលដ្ឋ ះម្ សាយ .................................................................................................................. 52 ឧរសមព័នធ និង ឯកស្ថរកមចី ជំពូកទី ១ រទ របញ្ញត្តិទូជៅ លជាគ្ ជ័យហា វ យកនន ភអិលសុ ជលម្ រើសម្ បលសើរបាំផុតលែើរបលជាគ្ ជ័យ 1 លោលបាំណងថ្នលោលនលោបាយ ៖ លោលនលោបាយ ឥណទានម្ តូវបានបលងកើតលឡើងគ្ ឺ លែើរបជាលោលការណ ៍ រួររួយសម្ ាប់បុគ្ គ លិកម្ បតិបតតិការ និង បុគ្ គ លិក កែល ជាប់ពាក់ព្ ័ នធទាាំងអស់អនុវតតលៅារបទដ្ឋ ា នលោលនលោបាយែូឆៗោ ន និងម្ បតិបតតិការករេលៅម្ គ្ ប់ ការ ិោ ល័យ លជាគ្ជ័យ ហា វ យកនន ទូទាាំងម្ បលទស។ លោលនលោបាយលនះ ក៏ម្ តូវបានលម្ បើម្ បាស់សម្ ាប់ សវនករ ណ ៏ ខាងកនុងនិងខាងលម្ ៅលែើរបល្ វ ើ អ្ ិ ការកិឆេ និង ល្ វ ើ ការម្ តួត ព្ ិ និតយផងកែរ។ កែនកាំណត់ ៖ លោល នលោបាយ លនះ ម្ តូវបានបលងកើតលឡើង លែើរបម្ គ្ ប់ម្ គ្ ងរាល់ម្ បតិបតតិការឥណទាន របស់បុគ្ គ លិក កនុងម្ គ្ ឹ ះសា ា នរម្ កូហិរញ្ ញ វតាុ លជាគ្ជ័យ ហា វ យកនន ភអិលសុ កតបុលណា ណ ះ។ លោលលៅសាំខាន់ គ្ ឺ លែើរបធានាឱ្ យបាននូវការអនុរ័តឥណទានឱ្ យបានលែ ការម្ តួតព្ ិ និតយតុលយភាព្ ផលប័ម្ ត ម្ តឹរម្ តូវ និងលៅលលើ ការសងម្បាក់ទាន់លព្លលវលា។ រន្រ នតឥណទានទាាំងអស់ ទទួលខុសម្តូវសម្ាប់ការផតល់ ម្ បាក់ករេែល់អតិងិជនព្ ែាំណាក់កាលែាំបូង រហូតែល់អតិងិជនសងម្ បាក់ករេម្ គ្ ប់ឆាំនួន។ ការទទួលខុសម្តូវ ៖ • ម្ កុរម្ បឹកាភិបាល គ្ ឺ ទទួលខុសម្ តូវលលើការព្ ិ និតយ និងអនុរ័តលោលការណ ៍ និងនិតិវ ិ្ ម្ គ្ ប់ម្ គ្ ងឥណទាន។ • គ្ ណៈម្គ្ប់ម្គ្ងជាន់ខពស់ ( អគ្គនាយក អគ្គនាយករង និងនាយកម្ គ្ ប់ម្ គ្ ងជាន់ខពស់ ( នាយកម្ គ្ ប់ម្ គ្ ងហានិភ័យ នាយកម្ បតិបតតិការ នាយកហិរញ្ ញ វតាុ នាយកពាណ ិ ជជករម ) គ្ ឺ ទទួលខុសម្ តូវលលើការព្ ិ និតយ និងកករតម្ រូវ លោលនលោបាយម្ បតិបតតិឥណទាន ។ • គ្ ណៈម្គ្ប់ម្គ្ងជាន់ខពស់ានការទទួលខុសម្តូវខពស់បាំ ផុត លលើការម្ តួតព្ ិ និតយ ការអនុវតតន៍ លោលនលោបាយម្ បតិបតតិឥណទាន លដ្ឋ យធានាឲ្ យានម្ បសិទធភាព្ តា ៃ ភាព្ និង ម្ តឹរម្ តូវបាំផុត។ • នាយកដ្ឋ ា នម្ គ្ ប់ម្ គ្ ងហានិភ័យឥណទាន ម្ តូវទួលខុសម្ តូវលលើការបលងកើត ការល្ វ ើ បឆេុបបននភាព្ ការលសនើសុាំ និងម្ តួតព្ ិ និតយការអនុវតតន៍ លោលនលោបាយម្ បតិបតតិឥណទា ន ឲ្ យានម្ បសិទធិភាព្ ។អនកម្ គ្ ប់ម្ គ្ ងឥណទានានការទទួលខុសម្ តូវខពស់ បាំផុតលលើការម្ គ្ ប់ម្ គ្ ង ឥណទាន លហើយម្ តូវអនុវតត តួនាទម្ បកបលដ្ឋ យសុឆេរ ិតភាព្ និងម្ ករសល្ រ៌វ ិជា ជ ជវៈ ម្ ព្ រទាាំង គ្ ាំ និតថ្ ឆនម្ បឌ្ ិ តលផេងៗលទៀត លែើរប បលងកើតនូវបរ ិោកាសម្ គ្ ប់ម្ គ្ ងឥណទាន ឲ្ យានម្ បសិទធិផល គ្ ុ ណភាព្ និង ម្ បសិទធភាព្ ខពស់។ • បុគ្ គ លិកម្ តូវានកាតព្ វ កិឆេអនុវតតនូវ លោលនលោបាយម្ បតិបតតិឥណទាន ឲ្ យបានខា ជ ប់ខជួន ម្ បកបលដ្ឋ យម្ បសិទធិផល គ្ ុ ណភាព្ ម្ បសិទធិ ភាព្ និងសា ម រតទទួលខុសម្ តូវខពស់។ ជំពូកទី ២ លកខ ណៈសមបត្តិររស់ អត្ ិ ថិជន អនកធានា និង អនកធានាជំនួស លជាគ្ ជ័យហា វ យកនន ភអិលសុ ជលម្ រើសម្ បលសើរបាំផុតលែើរបលជាគ្ ជ័យ 2 1. លកខខណ ឌ និងលកខណះសរបតតិ ទូលៅរបស់ អតិងិជន អតិងិជនម្ តូវាន លកខខណ ឌ និង លកខ ណះ សរបតតិែូឆខាងលម្ ការ៖ ➢ សញ្ជ ជ តិកខមរ លហើយជានតិជន គ្ ឺ ម្ តូវានអាយុចប់ព្ ១៨ រហូតែល់ ៦៥ ឆ្ ន ាំ ➢ អនតិជន និង ជនព្ ិ ការសតិ រិនម្ តូវបានអនុញ្ជ ញ តឲ្ យខេម្ បាក់ព្ ម្ គ្ ឹ ះសា ា នរម្ កូហិរញ្ ញ វតាុ លជាគ្ ជ័យ ហា វ កនន ភអិលសុ លឡើ យ។ ➢ ជារនុសេកែលានសតិ កាយសរបទានម្ គ្ ប់ម្ ោន់ និង ាន សុខភាព្លែ។ ➢ ានទលាំលៅ អឆិថ្ ន្រ នតយ៍ កនុងតាំបន់ម្ បតិបតតិការរបស់ ម្ គ្ ឹ ះសា ា នរម្ កូហិរញ្ ញ វតាុ លជាគ្ ជ័យ ហា វ កនន ភអិលសុ ។ ➢ ម្ តូវានម្ បវតតិលែ និងានរុខរបរកែលានឆាំណ ូ លឆាស់លាស់ លហើយម្ សបឆាប់។ ➢ អតិងិជនម្ តូវកតយល់ម្ ព្ រារលកខខណ ឌ ព្ ការខេសង។ ➢ អតិងិជនម្ តូវកតានការយល់ម្ ព្ រព្ សាជិកម្ គ្ ួ សារ។ ➢ ជាអនកានលករ ដ ិ៍ល្ ម ះលែទាាំងម្ បវតតិរស់លៅ កនុ ងសហគ្រន៍ និងម្ បវតតិខេ សង ឥណទាន និងរិនករនជាបុគ្ គ លកែលជាប់ព្ ិ រុទធ។ ➢ រនុសេកែលានអតតឆរ ិកលែ ានែនាះ និងលទធភាព្ សងករេម្ តឡប់។ ➢ ឆាំលពាះអតិងិជនលរៀបការរួឆលហើយ គ្ ឺ តម្ រូវឲ្ យបតនិងម្ បព្ នធឆូល រួរខេជារួយោ ន ➢ ឆាំលពាះអតិងិជនកែលជា លរាយ ឬលពាះាយ ឬលៅលវ គ្ ឺ តម្ រូវឲ្ យសាជិកម្ គ្ ួ សារកែល ជាអនក រក ឆាំណ ូ លឆូលរួរខេជារួយ។ ➢ សម្ ាប់អតិងិជនកែលរិនអនកឆូលរួរខេជារួយ (លៅលវ លរាយ ឬ លពាះាយ) គ្ ឺ តម្ រូវឲ្ យានអនកធានា។ ➢ ឆាំលពាះ អតិងិជនកែលរស់លៅជារួយឪព្ ុ កា ត យ តម្ រូវលអាយឪព្ ុ កា ត យឆូលរួរកនុងការខេម្ បាក់ ។ 2. លកខណៈសរបតតិ អនកធានា អនកធានាកែលចាំបាឆ់ម្ តូវានលកខណសរបតតិែូឆខាងលម្ ការ៖ ➢ សញ្ជ ជ តិកខមរ លហើយជានតិជន គ្ ឺ ម្ តូវានអាយុចប់ព្ ១៨ រហូតែល់ ៦៥ ឆ្ ន ាំ ។ ➢ ម្ តូវាន អាសយដ្ឋ ា នអឆិថ្ ន្រ នត យ៏ កនុងតាំបន់ម្ បតិបតតិការរបស់ ម្ គ្ ឹ ះសា ា នរម្ កូហិរញ្ ញ វតាុ លជាគ្ ជ័យ ហា វ យកនន ភអិលសុ។ ➢ អនតិជន និង ជនព្ ិ ការសតិ រិនម្ តូវបានអនុញ្ជ ញ តឲ្ យ ធានា ម្ បាក់ ករេ ព្ ម្ គ្ ឹ ះសា ា នរម្ កូហិរញ្ ញ វតាុ លជាគ្ ជ័យ ហា វ កនន ភអិលសុ លឡើយ។ ➢ អនកធានា ម្ តូវាន សុខភាព្លែ។ ➢ ម្ តូវានការម្ ព្ រលម្ ព្ ៀងព្ សាជិកម្ គ្ ួ សារ ឬ ានការម្ ព្ រលម្ ព្ ៀងោ ន បតម្ បព្ នធ។ ➢ អនកធានាម្ តូវានលទធភាព្ សងម្ បហាក់ម្ បកហលជារួយអនកខេ ។ ➢ កនុងករណ ផាះលផេង លលើែកតរួយកតករមសិ ទាិ រួរ របស់ឪព្ុកា តយ អាឆធានាបាន ។ ➢ អនកធានាតម្រូវានអាស័យដ្ឋ ា ន សាិត លៅ កនុង ម្ សុកកត រួយជារួយនឹងអនកខេ កតរិនលអាយលលើសព្ ៥០គ្ ឡូករត ព្ ទាាំងសាខារបស់ លជាគ្ ជ័យនរួយៗ ។ ➢ ជារនុសេានលករ ិ៍ តល្ ម ះលែកនុងសហគ្ រន៍ និងរិនករនជាបុគ្ គ លកែលជាប់ព្ ិ រុទធ។ ➢ អនកធានា រិនអនុញ្ជ ញ តឲ្ យធានាអតិងិជនលលើសព្ ១ម្ គ្ ួ សារ ជារួយ ម្ គ្ ឹ ះសា ា នលជាគ្ ជ័យ ហា វ យកនន លឡើយ។ 3. លកខណៈសរបតតិថ្ នអនក ដ្ឋ ក់ម្ ទព្ យធានាជាំនួស អនកដ្ឋ ក់ម្ ទព្ យធានាជាំនួសកែលចាំបាឆ់ម្ តូវានលកខណសរបតតិែូឆខាងលម្ ការ៖ ➢ សញ្ជ ជ តិកខមរ លហើយជានតិជន គ្ ឺ ម្ តូវានអាយុចប់ព្ ១៨ រហូតែល់ ៧ ០ ឆ្ ន ាំ និង ម្ តូវាន សុខភាព្លែ ។ ➢ អនតិជន និង ជនព្ ិ ការសតិរិនម្ តូវបានអនុញ្ជ ញ តឲ្ យដ្ឋ ក់ម្ ទព្ យធានាជាំនួសព្ ម្ គ្ ឹ ះសា ា នរម្ កូហិរញ្ ញ វតាុ លជាគ្ ជ័យ ហា វ កនន ភអិលសុ លឡើយ។ ➢ ម្ តូវានការម្ ព្ រលម្ ព្ ៀងព្ សាជិកម្ គ្ ួ សារ ឬ ានការម្ ព្ រលម្ ព្ ៀងោ ន បតម្ បព្ នធ ឬអនកសនងររតកម្ សបឆាប់ព្ ការដ្ឋ ក់ម្ ទព្ យធានាជាំនួសលនាះ ។ ➢ អនក ដ្ឋ ក់ម្ទព្យ ធានា ជាំនួស ម្ តូវានអាស័យដ្ឋ ា នរិនលលើសព្ ៥០គ្ ឡូករម្ ត ព្ ទាាំង សាខា ទាាំងអស់ ថ្ ន ម្ គ្ ឹ ះសា ា ន លជាគ្ជ័យ ហា វ យកនន ។ ➢ ជារនុសេានលករ ិ៍ តល្ ម ះលែកនុងសហគ្ រន៍ រិនករនជាបុគ្ គ លកែលជាប់ព្ ិ រុទធ ។ ➢ ានភាព្ ជាា េ ស់ករមសិទាិ ម្ សបឆាប់ ថ្ នម្ទព្យធានា ។ ជំពូ កទី ៣ លកខខណ ឌ ននការកំណត្់លទឋភាពសង និង គទពយធានា លជាគ្ ជ័យហា វ យកនន ភអិលសុ ជលម្ រើសម្ បលសើរបាំផុតលែើរបលជាគ្ ជ័យ 3 1. ការសិកាលាំហូរសាឆ់ម្ បាក់ 1. 1 លាំហូរសាឆ់ម្បាក់រូលដ្ឋ ានបងគ លាំហូរសាឆ់ម្ បាក់ម្ បលភទលនះ គ្ ឺ ល្ វ ើ ការសិកាលដ្ឋ យកផែកលលើលោលការណ ៍ គ្ ណលនយយបងគជារូលដ្ឋ ា ន ( Accrue Basis ) លដ្ឋយការ ទទួលយកឆាំណ ូ ល - ឆាំណាយ ឬការទូទាត់បាំណ ុ ល កែលម្ តូវល្ វ ើ លឡើងលដ្ឋ យការបងគទុក លបើលទាះបជាឆាំណ ូ ល - ឆាំណាយ ឬការទូទាត់ បាំណ ុ លទាាំងលនាះរិនបានលកើតលឡើងជាសាឆ់ម្ បាក់ព្ ិ តម្ បាកែក៏លដ្ឋ យ។ 1.2. លាំហូរសាឆ់ម្បាក់រូលដ្ឋ ាន លាំហូរសាឆ់ម្ បាក់ម្ បលភទលនះ គ្ ឺ ល្ វ ើ ការសិកាលដ្ឋ យកផែកលលើលោលការណ ៍ គ្ ណលនយយសាឆ់ម្ បាក់ជារូលដ្ឋ ា ន (Cash Basis) លដ្ឋយ ការទទួលយកឆាំណ ូ ល - ឆាំណាយ ឬការទូទាត់បាំណ ុ ល ម្ តូវល្ វ ើ លឡើងលុះម្ ាកត ឆាំណ ូ ល - ឆាំណាយ ឬការទូទាត់បាំណ ុ លទាាំងលនាះ ម្ តូវបាន លកើតជាសាឆ់ម្ បាក់ព្ ិ តម្ បាកែកតបុលណា ណ ះ។ ការគ្ណនា លាំហូរសាឆ់ ម្ បាក់រូលដ្ឋ ា នបងគ និង លាំហូរសាឆ់ម្បាក់រូលដ្ឋ ា នសាឆ់ម្បាក់ ាររូបរនតែូឆខាងលម្ការ៖ អនុបាតថ្នលទធភាព្សង= សាឆ់ម្បាក់លៅសល់ារម្ោ កាតព្ វ កិឆេបាំណ ុ លម្ តូវសងារម្ ោ កាំណត់ឆាំណាាំ៖ • សាឆ់ម្បាក់លៅសល់ារម្ោ គ្ ឺ បានរកព្ ម្ បាក់ឆាំលណញថ្នរុខរបរទាាំងអស់ របស់ អតិងិជន ទាាំងរុខរបរកែលលម្ បើម្ បាស់ករេ និង រុខរបរ លផេងលទៀតកនុងម្ គ្ ួ សារ។ សម្ ាប់ការសិកាលលើឆាំណ ូ ល - ឆាំណាយកនុង របាយការណ ៍ ម្ បាក់ឆាំលណញ (របាយការណ ៍ ឆាំលណញ/ខាត) គ្ ឺ តម្ រូវ ឲ្ យសិកាឆាំណ ូ ល - ឆាំណាយលរែិតសម្ ាប់ រុខរបរកែលលម្ បើម្ បាស់ករេ និ ង សិកាកតឆាំណ ូ លសុទធសម្ ាប់រុខរបរលផេងៗលទៀត។ • កាតព្ វ កិឆេបាំណ ុ លម្ តូវសង គ្ ឺ ជា ឆាំនួនបាំណ ុ លសរុបកែល អតិងិជន ម្ តូវល្ វ ើ ម្ តូវការបង់សងារម្ ោ លដ្ឋ យរួរបញ្ េ ូ លទាាំងម្ បាក់លែើរ ការ ម្ បាក់ និងកថ្ ម្ រលសវាលផេងៗ។ • សម្ាប់ កាតឥណទាន (Credit Card) គ្ ឺ រិនរាប់បញ្ េ ូ លជាបាំណ ុ លកនុងការគ្ ណនាលទធភាព្ បង់សងលឡើយ ។ • ការវ ិភាគ្ លលើ ម្ បាក់ឆាំលណញ (របាយការណ ៍ ឆាំលណញ/ខាត) និងសា ា នភាព្ ហិរញ្ ញ វតាុ (ារាងតុលយការ) តម្ រូវសិកាចប់ព្ កខលសនើសុាំករេ និង តម្ រូវឲ្ យសិកាារឆ្ ន ាំ ម្ បតិទិន ។ 1.3. លាំហូរសាឆ់ម្បាក់ ម្ បចាំកខ លាំហូរសាឆ់ម្ បាក់ម្ បលភទលនះ គ្ ឺ ជាម្ បលភទលាំហូរសាឆ់ម្ បាក់កែលគ្ ណនាលឡើងលដ្ឋ យកផែកលលើឆាំណ ូ លសុទធរបស់ អតិងិជន លដ្ឋ យល្ វ ើ សរាម្ តជារួយអម្ ាកែលបានកាំណត់ជាក់លាក់រួយ និងល្ វ ើ ការទូទាត់ជារួយបាំណ ុ លលែើរបល្ វ ើ ការកាំណត់លៅលទធភាព្ បង់សងរបស់ អតិងិជន ។ រូបរនតថ្នការគ្ណនាលទធភាព្សងបាំណ ុ លានែូឆខាងលម្ការ ៖ អនុបាតថ្នលទធភាព្សង = ម្ បាក់ សាំណល់ម្បចាំ កខសុទធ ម្ បាក់ម្តូវបង់ម្បចាំកខ កាំណត់ឆាំណាាំ៖ • ម្ បាក់លៅសល់សុទធ គ្ ឺ ជាម្ បាក់លៅសល់លម្ កាយព្ កាត់ឆាំណាយលផេងៗ ែូឆជា ឆាំណាយលៅលលើ បាំណ ុ លលផេងៗ(ម្ បសិនលបើាន) សងគរ (បុណយទាន ការសិកាលផេងៗ) អាជវករម ម្ បតិបតតិការលផេង លម្ កាយកាត់ព្ នា និងម្ គ្ ួ សារ ។ល។ 2. លទធភាព្បង់សង 2.1. អនុបាតថ្នលទធភាព្បង់សង លទធភាព្បង់សងរបស់ អតិងិជន ៖ ម្ តូវបានកាំណត់លដ្ឋយអនុបាតថ្នលទធភាព្សង ជាទូលៅអនុបាតថ្នលទធភាព្សងម្តូវបានកាំណត់ ្ ាំ ជាង ឬលសមើរ ១.៥ ែង ។ លទធភាព្បង់សង ជាំនួស របស់ អន កធានា៖ ម្ តូវបានកាំណត់លដ្ឋយអនុបាតថ្នលទធភាព្សង ជាំនួស ជាទូលៅអនុបាតថ្នលទធភាព្សង ជាំនួស ម្ តូវ បានកាំណត់ ែូឆខាងលម្ការ៖ - លម្ ៅព្ ឪព្ ុ កា ត យបលងកើត - លកមក និងបងបែូនបលងកើតទាាំងសងខាង DSCR >=1% - ឪព្ ុ កា ត យបលងកើត - លកមក និងបងបែូនបលងកើតទាាំងសងខាង រិនកាំណត់(ារការសិកាជាក់កសតង)។ លជាគ្ ជ័យហា វ យកនន ភអិលសុ ជលម្ រើសម្ បលសើរបាំផុតលែើរបលជាគ្ ជ័យ 4 - ករណទ១៖ ❖ លបើ អនុបាតម្ទព្យធានាអឆលនម្ទព្យ ( LTV) ានតថ្រៃ តូឆជាង ឬលសមើ ៥០% ការកាំណត់លទធភាព្សង ( DSCR) ានតថ្រៃ ្ ាំ ជាង ឬលសមើ ១.៣ ែង - ករណទ ២៖ ❖ ការកាំណត់លទធភាព្សង ( DSCR) ានតថ្រៃ ្ ាំ ជាង ឬលសមើ ១. ៧ ែង ការកាំណត់អនុបាទម្ទព្យធានាអឆលនម្ទព្យ (LTV) ានតថ្ រៃឆលនា ៃ ះព្ រហូតែល់ ៧៥% បញ្ជ ជ ក់៖ ករណទ១ និង ទ២ ខាងលលើលនះ អនុញ្ជ ញ តឲ្ យអនុវតតបានកតអតិងិជនកែលកាំព្ ុ ងលម្ បើម្ បាស់ករេលៅលជាគ្ ជ័យហា វ យកនន លហើយាន បាំណងផ្ត ដ ឆ់ករេរុនកាលកាំណត់ លែើរបចកលឆញលៅលម្ បើម្ បាស់លសវាម្ បាក់ករេលៅសា ា ប័នលផេងកតបុលណា ណ ះ ។ រូបរនតគ្ណនាអនុបាតថ្នលទធភាព្ បង់ សង ៖ អនុបាត លទធភាព្សង= សាឆ់ម្បាក់លៅសល់សុទធ ម្ បា ក់ ម្ តូវប ង់ជារ្យរ ម្ ប ចាំកខ បញ្ជ ជ ក់៖ កនុងករណអតិងិជនានបាំណងផ្ត ដ ឆ់ករេរុនកាលកាំណត់ លែើរបចកលឆញលៅលម្ បើម្ បាស់លសវាម្ បាក់ករេលៅ សា ា ប័នលផេង ( loan prevent paid off) អាឆសិកាលទាភាព្ និងលកខខណ ឌ លោងារឆាំណ ុ ឆ ៣. ៣ អនុបាតថ្នម្ទព្យធានា ។ 3. ម្ ទព្យធានា លជាគ្ជ័យ ហា វ យកនន ទទួល យកម្ទព្យធានា ( អឆលនម្ទព្យ ) អាទិភាព្ លៅលលើម្ ទព្ យធានាកែលានទាាំងកនុងតាំបន់ម្ បតិបតតិការកម្ រិត ឃុាំ/សង្ក ក ត់របស់អតិងិជន / អនកដ្ឋ ក់ធានាជាំនួស ឬលៅកម្ រិតម្ សុក ឬលខតត/ម្ កុងលផេង កតលៅជាប់ម្ ព្ ាំ ម្ បទល់ភូរិកែលអតិងិជន / អនកដ្ឋក់ ធានាជាំនួសរស់លៅ។ កនុងករណ ម្ ទព្ យធានាានទាាំងលៅកម្ រិតម្ សុក/ខណ ឌ /ម្ កុង ឬលខតត/រា ជធាន តម្ រូវឲ្ យលសនើសុាំការអនុរ័តព្ គ្ ណៈករមការ អនុរ័តករេ។ 3 1. ម្ បលភទម្ ទព្ យធានាករេ ម្ ទព្ យដ្ឋ ក់ធានាម្ តូវបានកបងកឆកជា ២ (ព្ រ) ម្ បលភទ គ្ ឺ អឆលនម្ទព្យ (ផាះ ែ និងអោរ) និង ឆលនម្ទព្យ(ោនយនត) កែលអាឆដ្ឋក់ ធានាលៅារម្បលភទថ្នឥណទាន។ 3 2. លកខខណ ឌ កនុងវាយតថ្ រៃម្ ទព្ យធានា តថ្ រៃទផារថ្ នអឆលនម្ ទព្ យកែលម្ តូវយករកដ្ឋ ក់ធានាករេ ម្ តូវបានវាយតថ្ រៃលដ្ឋ យម្ កុរវាយតថ្ រៃអឆលនម្ ទព្ យខាងកនុង និងខាងលម្ ៅ លៅារទាំហាំករេ ារលកខខណ ឌ ែូឆខាងលម្ ការ៖ - ទាំហាំករេ តូឆជាងឬ លសមើរ ៥០.០០០ ែុលា ៃ រ ឬរូបិយប័ណ ណ លសមើរ ម្ តូវវាយតថ្រៃលដ្ឋយ បុគ្ គ លិករបស់ម្ គ្ ឹ ះសា ា នលជាគ្ ជ័យ។ - ទាំហាំករេ ្ ាំ ជាង ៥០.០០០ ែុលា ៃ រ ឬរូបិយប័ណ ណ លសមើរ ម្ តូវវាយតថ្រៃលដ្ឋយ បុគ្ គ លិកលជាគ្ ជ័យ ហា វ យកនន និង ម្ កុរ ហុន វាយតថ្រៃអឆលន ម្ ទព្យខាង លម្ៅ សា ា ប័ន ( Real es tate Company) កែលបាន សហការជារួយ លជាគ្ជ័យ ហា វ យកនន លដ្ឋយយកតថ្រៃ កែលទាបជាងលគ្ ជាលោលលហើយ លសាហុយ ឆាំណាយជាបនាុករបស់អតិងិជន ( អាឆលសនើសុាំលឆញជាំនួសអតិងិជនបាន លហើយ ម្ បធាននាយកម្ បតិបតតិ ជាអនក ាន សិទធិអនុរ័ត ) ។ ឆាំលពាះ ឥណទានខេលឡើងវ ិញ ឬខេ បកនារ កែលាន រយៈ លព្ លតិឆជាង ១២កខ រិនតម្ រូវលអាយ ល្ វ ើ ការសិកាវាយលដ្ឋ យម្ កុរហុនវាយតថ្ រៃ អឆលនម្ទព្យ ។ លុះម្ ាកតានការកម្ បម្ បួលថ្ នលកខខណ ឌ ថ្ នម្ ទព្ យធានា ឬ លដ្ឋ យរកលឃើញភាព្ រិនម្ បម្ កតណារួយថ្ នតថ្ រៃវាយតថ្ រៃព្ រុន។ 3.3. អនុបាតថ្នម្ទព្យធានា លែើរបកាត់បនាយហានិភ័យ ឥណទានថ្ នអនុបាតម្ ទព្ យធានាករេ៖ - ឆាំលពាះម្ ទព្ យធានា កែលជាឆលនវតាុ ( សម្ ាប់អតិងិជនល្ វ ើ បុនហិរញ្ ញ បបទាន ) អនុបាត រិន ម្ តូវ ្ ាំ ជាង ៧០% និង ឆាំលពាះម្ទព្យធានា កែលជាឆលនវតាុ ( សម្ ាប់អតិងិជនងម ) អនុបាតរិនម្ តូវ្ ាំ ជាង ៦០% ។ - ឆាំលពាះអនុបាតថ្ នករេោនយនត រិនម្ តូវ ្ ាំ ជាង ៩០ % - ឆាំលពាះម្ ទព្ យធានា កែលជាអឆលនវតាុ អនុបាត រិន ម្ តូវាន ្ ាំ ជាង ៧០ % ។ អនុបាតម្ទព្យធានាអឆលនម្ទព្យ (LTV) = ទាំហាំករេលសនើសុាំសរុប X 100 តថ្រៃម្ទព្យធានាសរុប លជាគ្ ជ័យហា វ យកនន ភអិលសុ ជលម្ រើសម្ បលសើរបាំផុតលែើរបលជាគ្ ជ័យ 5 3. 4 លកខខណ ឌ ថ្ នការបលងកើតកិឆេសនាហុបូកតក ❖ ម្ បលភទម្ ទព្ យធានាជាអឆលនវតាុ ទាំហាំម្ បាក់ករេ (គ្ ិ តជាែុលា ៃ រ) ម្ បលភទឯកសារ កម្ រិតថ្ នការលឆញ លិខិត/បៃង់ លកខខណ ឌ កនុងការបលងកើត កិឆេសនា ហុបូកតក/បនាុក តូឆជាង ឬ លសមើរ ៥.០០០ ែុលា ៃ រ បៃង់រ ឹង រនារ សុរ ិលោ ែ រិនតម្ រូវលអាយានការទទួលសា គ ល់ព្ អាជា ា ្ រ ម្ តឹរ ឃុាំ/សង្ក ក ត់ បៃង់ទន់ / បង្ក ក ន់ថ្ែអរ លិខិតបញ្ជ ជ ក់ ឃុាំ / សង្ក ក ត់ ម្ សុក/ខណ ឌ ចប់ព្ ៥.០០១ ែល់ ១០,០០០ែុលា ៃ រ បៃង់រ ឹង រនារសុ រ ិលោែ រិនតម្ រូវលអាយានការទទួលសា គ ល់ព្ អាជា ា ្ រ ម្ តឹរ ឃុាំ/សង្ក ក ត់ បៃង់ទន់ / បង្ក ក ន់ថ្ែអរ លិខិតបញ្ជ ជ ក់ ម្ សុក/ខណ ឌ ឃុាំ / សង្ក ក ត់ តម្រូវលអាយ ានការទទួលសា គ ល់ ព្ អាជា ា ្ រ ម្ តឹរ ឃុាំ/សង្ក ក ត់ (ហតាលលខា និងម្ ា) ចប់ព្ ១០.០០១ ែល់ ៥០,០០០ែុលា ៃ រ បៃង់រ ឹង រនារ សុរ ិលោ ែ តម្ រូវលអាយានការទទួលសា គ ល់ព្ អាជា ា ្ រ ម្ តឹរ ឃុាំ/សង្ក ក ត់ (ហតាលលខា និងម្ ា) បៃង់ទន់ / បង្ក ក ន់ថ្ែអរ លិខិតបញ្ជ ជ ក់ ឃុាំ / សង្ក ក ត់ ម្ សុក/ខណ ឌ តម្ រូវលអាយានការទទួលសា គ ល់ព្ អាជា ា ្ រ ម្ តឹរ ឃុាំ/សង្ក ក ត់ (ហតាលលខា និងម្ ា) ្ ាំ ជាង ៥០,០០០ែុលា ៃ រ បៃង់រ ឹង រនារ សុរ ិលោ ែ តម្រូវលអាយ ឆុះបនាុកលៅរនារ សុរ ិលោ ែ បៃង់ទន់ / បង្ក ក ន់ថ្ែអរ លិខិតបញ្ជ ជ ក់ ឃុាំ / សង្ក ក ត់ ម្ សុក/ខណ ឌ តម្ រូវលអាយានការទទួលសា គ ល់ព្ អាជា ា ្ រ ម្ តឹរ ឃុាំ/សង្ក ក ត់ (ហតាលលខា និងម្ ា) ❖ កាំណត់សា គ ល់៖ • សម្ាប់បៃង់ទន់ ៖ ានទទួលសា គ ល់ព្ អាជា ា ្ ររូលដ្ឋ ា នរតង អតិងិជនអាឆខេបាន ២វគ្គ សម្ាប់ វគ្ គ ទ៣ នឹងម្ តូវានការទទួលសា គ ល់ ព្ អាជា ា ្ ររូលដ្ឋ ា ន លរភូរិ លរឃុាំ ឬលៅសង្ក ក ត់លឡើងវ ិញ។ • សម្ ាប់បៃង់រ ឹង ៖ រិនបានឆុះបនាុកលៅរនារសុរ ិលោែ ានការទទួលសា គ ល់ព្ អាជា ា ្ ររូលដ្ឋ ា ន រួយរតង អតិងិជនអាឆខេបាន ៤វគ្គ ចប់ព្ វគ្ គ ទ៥ នឹងម្ តូវានការទទួលសា គ ល់ព្ អាជា ា ្ ររូលដ្ឋ ា ន លរភូរិ លរឃុាំ ឬលៅសង្ក ក ត់លឡើងវ ិញ។ • សម្ ាប់បៃង់រ ឹង ៖ បានឆុះបនាុកលៅរនារសុរ ិលោែ ានការទទួលព្ រន្រ នតជាំនាញសុរ ិលោែរតង អតិងិជនអាឆខេបានរហូត ករណរិន ានការបង់ម្បាក់ផ្ត ត ឆ់។ 3. 5 ទាំហាំករេកផែកលៅលលើម្ បលភទប័ណ ណ ករមសិទាិ • បៃង់ទន់ (ឃុាំ ឬសង្ក ក ត់)៖ អតិងិជនអាឆខេករេរហូតែល់ ២០.០០០ ែុលា ៃ រ ឬ រូបិយប័ណ ណ សររូល • បៃង់ទន់ (ម្សុក ឬ ខណ ឌ )៖ អតិងិជនអាឆខេករេរហូតែល់ ៥០.០០០ ែុលា ៃ រ ឬ រូបិយប័ណ ណ សររូល • បៃង់រ ឹង៖ អតិងិជនអាឆខេករេរហូត > ៥០.០០០ ែុលា ៃ រ ឬ រូបិយប័ណ ណ សររូល ❖ ម្ បលភទម្ ទព្ យធានាជា ឆលនវតាុ ទាំហាំម្ បាក់ករេ (គ្ ិ តជាែុលា ៃ រ) ម្ បលភទឯកសារ កម្ រិតថ្ នការលឆញ លិខិត/បៃង់ តម្ រូវឲ្ យឆុះបនាុក លកខខណ ឌ តូឆជាង ឬ លសមើរ ៥.០០០ ែុលា ៃ រ ប័ណ ណ សា គ ល់ ោនយនត រនារសាធារណការ និង ែឹកជញ្ ជ ូ ន រិនតម្ រូវ រិនតម្ រូវឱ្ យានការលសនើ សុាំអនុរ័ត ចប់ព្ ៥.០០១ ែល់ ៥០,០០០ែុលា ៃ រ ប័ណ ណ សា គ ល់ ោនយនត រនារសាធារណការ និង ែឹកជញ្ ជ ូ ន ឆុះបនាុកលៅរនារសាធារណ ការនិងែឹកជញ្ ជ ូ ន លជាគ្ ជ័យហា វ យកនន ភអិលសុ ជលម្ រើសម្ បលសើរបាំផុតលែើរបលជាគ្ ជ័យ 6 4 ឯកសារ ឆាំណ ូ ល ម្ បលភទរុខរបរ / អាជវករម លកខខណ ឌ ឆាំណ ូ លជាម្បាក់កខ • របាយកាណ ៍ ្ នាោរ(ម្ បតិបតតិការ ៣ កខឆុងលម្ កាយ) ឬ • កិឆេសនាការង្ក រ និងបង្ក ក ន់ថ្ ែលបើកម្ បាក់កខរួយកខឆុងលម្ កាយ ឬ • បង្ក ក ន់ថ្ ែលបើកម្ បាក់កខ បកខឆុងលម្ កាយ ឬលិខិបញ្ជ ជ ក់ការង្ក រកែលលឆញលដ្ឋ យម្ កុរហុន ឬរែាបាល្ នធានរនុសេ ម្ កុរហុនកែលានបញ្ជ ជ ក់ព្័ត៌ានែូឆ ជា៖ ល្ ម ះ រុខង្ក របឆេុបបនន ឬម្ បាក់កខលោលបឆេុបបននលម្ កាយកាត់ព្ នធ ( Current Net Salary) ។ • កាលបរ ិលឆេទចប់លផដើរបលម្ រើការង្ក រ ឬការបញ្ជ ជ ក់ព្ ភាព្ លជាគ្ ជ័យថ្ នការសាកលបងការង្ក រ។ • ល្ ម ះ អាសយដ្ឋ ា នម្ កុរហុន ឬសា ា ប័ន ម្ ាម្ កុរហុន/សា ា ប័ន និងហតាលលខាព្ អនកម្ គ្ ប់ម្ គ្ ង/នាយកដ្ឋ ា ន្ នធាន រនុសេ។ ឆាំណ ូ លជា រុខរបរ អាជវករម ឬ លសវាករម • របាយការណ ៏ ហិរញ្ ញ វតាុ, លសៀវលៅកត់ម្ ា របាយការណ ៏ ឆាំលណញខាត ឬារាងតុលយការ។ • អាជា ា ប័ណ ណ អាជវករម(បាតង់, វ ិញ្ជ ញ បនបម្ តឆុះបញ្ ជ , លិខិតកិឆេម្ ព្ រលម្ ព្ ៀងកិឆេសនា, វ ិក័យប័ម្ ត (លបើាន)។ • កិឆេសនាជួលកែលានសុព្ លភាព្ (អឆលនវតាុ ឬ ឆលនវតាុ) និងឯកសារ លផេងៗកែលពាក់ព្័នធ។ ព្ ត៌ានលរែិត លោងារារាងថ្នម្បលភទឆាំណ ូ ល ( លោងារ ឧបសរព័នធ ៨ ) 5 ការកាំណត់លោលបាំណងលម្ បើម្ បាស់ឥណទាន 5 .1. លោលបាំណងកែលអាឆផតល់ករេ លជាគ្ជ័យ ហា វ យកនន ផដល់ឥណទានជូនអតិងិជនលោលលៅរបស់ខៃួន កែលានលោលបាំណង លម្ បើ ម្ បាស់ឥណទានសម្ាប់សករមភាព្ បលងកើត ម្ ទម្ ទង់ និង/ឬព្ ម្ ងករុខរបរ / អាជវករម លែើរបបលងកើនម្ បាក់ឆាំណ ូ ល។ លម្ ៅព្ លនះ លជាគ្ជ័យ ក៏ផតល់ឥណទានផងកែរជូនអតិងិជន ទាាំងឡាយណា កែលានវតាុបាំណងលម្ បើ ម្ បាស់លែើរបលលើកករពស់លសឆកតថ្ ងៃងនូរ របស់ រនុសេជាតិ (ករេលម្ បើម្ បាស់ផ្ត ា ល់ខៃួន)។ សករមភាព្ ថ្ ន ករេទាាំងអស់លនាះ គ្ ឺ ម្ តូវម្ សបលៅារឆាប់ជាតិ និងឆាប់អនតរជាតិ ជាកាំហិត។ លែើរបឲ្ យម្ សបលៅនឹងបទដ្ឋ ា នឆាប់ លជា គ្ ជ័យហា វ យកនន បានកាំណត់ម្ បលភទលោលបាំណងលម្ បើម្ បាស់ឥណទាន ឬករេ លៅ ារម្ បលភទថ្ នការលម្ បើម្ បាស់ែូឆាន ( លោងារ ឧបសរព័នធ ១ ) ។ 5 .2. លោលបាំណងកែលហារឃាត់កនុងការផតល់ករេ លជាគ្ជ័យ គ្ ឺ រិនផតល់ករេែល់ អតិងិជន លែើរបលម្ បើម្ បាស់លលើលោលបាំណងករេ ខុសឆាប់ ជាតិ និងអនតរជាតិ។ ( លោងារឧបសរព័នា ១ ) ជំពូកទី ៤ លកខខណ ឌ ផលិត្ផលឥណទាន លជាគ្ ជ័យហា វ យកនន ភអិលសុ ជលម្ រើសម្ បលសើរបាំផុតលែើរបលជាគ្ ជ័យ 7 1. លកខខណ ឌ លរែិតថ្ នផលិតផលឥណទាន 1. 1. ឥណទានទូលៅ លកខណៈផលិតផល លកខខណ ឌ លរែិត លោលបាំណងករេ លម្ បើម្ បាស់ករេលោលបាំណងបលងកើន / បលងកើតឆាំណ ូ ល និង លម្ បើម្ បាស់ទូលៅ (ឧបសរព័នធ០១) ទាំហាំម្ បាក់ករេ ្ ាំ ជាង ១០.០០០ រហូតែល់ ៣០ , ០០០ ែុលា ៃ អាលររ ិក ឬរូបិយប័ណ ណ សររូល លលខកូែផលិតផល ម្ បលភទករេ រូបិយវតាុ ម្ បលភទលលខកូែរូបិយវតាុ រយៈលព្ល < = ១២ កខ ម្ បលភទលលខកូែរូបិយវតាុ រយលព្ល > ១២ កខ ករេទូលៅ (សម្ ាប់ជាំនួញ និង រិនករនជាំនួញ) កខមរ 631 634 ែុលា ៃ រ 632 635 បាត 633 636 លកខខណ ឌ អម្ាការ ម្ បាក់,រយះលព្ ល និង កថ្ម្រលសវាលផេងៗ លោងលៅារតថ្រៃថ្ន ារាង អម្ាការម្បាក់, រយះលព្ ល និង កថ្ម្រលសវាលផេងៗ។ ការទា ៃ ក់ទុន តម្រូវឲ្យ អតិងិជន រកកាន់ការ ិោល័យទទួលម្ បាក់ករេលដ្ឋ យផ្ត ា ល់។ ការទា ៃ ក់ទុនម្ តូវល្ វ ើ លឡើងជាសាឆ់ម្ បាក់។ ការបង់សងករេ អតិងិជនម្ តូវរកកាន់ការ ិោល័យ ឬល្ វ ើ ការបង់សងាររយៈថ្ ែ គ្ ូ រ សហការ របស់ លជាគ្ជ័យ។ រលបៀបសង ➢ សងការម្ បាក់ និង ម្ បាក់លែើររាល់កខ ឬ រ ាំលស់ងយឆុះ ( Declining) • រ ាំលស់ងយឆុះ( Declining): រ ាំលស់ងយឆុះ លដ្ឋយ អនុលម្ ោះសងម្ បាក់លែើរ លៅលែើរវគ្ គ ថ្ នរយៈ លព្ លខេ អតិបបរា ម្ តឹរ ០៤ កខ លហើយម្ តូវ បាន ផតល់ជូនម្គ្ប់ទាំហាំឥណទាន ការអនុលម្ ោះលនះម្ តូវបានអនុវតតន៍កតលៅលលើម្ បាក់លែើរកតបុលណា ណ ះ លហើយ អតិងិជនចាំបាឆ់ម្ តូវសងការម្ បាក់លរៀងរាល់កខលៅកនុងរយៈលព្ លថ្ នការអនុលម្ ោះ។ ➢ សងការរ ាំលស់លងរ ( Annuity) ➢ សងការម្ បាក់ម្ បចាំកខ និងម្ បាក់លែើរារការឆរច(២ កខរដង រហូតែល់ ៦ កខរដង) អនកធានា ាន ឬ ោ ម ន (អាម្ ស័យលលើការសិកាវាយតថ្ រៃជាក់កសតង) សុវតាិភាព្ ម្ បាក់ករេ ានអឆលនវតាុ (ែ ផាះ អោរ) លែើរបដ្ឋ ក់បញ្ជ េ ាំ បាំណ ុ ល។ បញ្ជ ជ ក់៖ អឆលនវតាុអាឆជាករមសិទធិ របស់ខៃួន ឬអាឆជាករមសិទធិរបស់សាឆ់ញាតិ រិតតភតដិ ជាលែើរ ។ល។ 1. 2 ឥណទាន លអសអឹរអុ លកខណៈផលិតផល លកខខណ ឌ លរែិត លោលបាំណងករេ ១. បលងកើត ឬព្ ម្ ងករុខរបរកែលានលកខណៈជា ជាំនួញ (ទិញ/លក់) លសវាករម សិបបករម និងសាងសង់ជាលែើរ។ល ។ ២. លម្ បើម្ បាស់កនុងលោលបាំណងរិនករនជាំនួញ/អាជវករម ឬ ាន លកខណៈ លម្ បើម្ បាស់ ផ្ត ា ល់ខៃួន។ ម្ បលភទ ឥណទាន លនះ ានែូឆជា ឥណទានលគ្ហដ្ឋ ា ន ឥណទានទិញ រងយនត និង/ឬ សា ា រៈ លម្ បើម្ បាស់ ផ្ត ា ល់ ខៃួនលផេងលទៀត ... ។ល។ ទាំហាំម្ បាក់ករេ ្ ាំ ជាង ៣០ , ០០០ ែល់ ១៥០ , ០០០ ែុលា ៃ អាលររ ិក ឬរូបិយប័ណ ណ សររូល លកខខណ ឌ អម្ាការ ម្ បាក់,រយះលព្ ល និង កថ្ម្រលសវាលផេងៗ លោងលៅារតថ្រៃថ្នារាង អម្ាការម្បាក់, រយះលព្ ល និង កថ្ម្រលសវាលផេងៗ។ លលខកូែករេ ( SME Business) សហម្ ោសខា ន តតូឆ និង រ្យរ(ទូលៅ ) ម្ បលភទរូបិយប័ណ ណ ≤ ១២ កខ > ១២ កខ កខមរ ៦៨១ ៦៨៤ ែុលា ៃ រ ៦៨២ ៦៨៥ បាត ៦៨៣ ៦៨៦ សហម្ ោសខា ន តតូឆ និង រ្យរ (ឯកលទស) កខមរ ៦៩១ ៦៩៤ ែុលា ៃ រ ៦៩២ ៦៩៥ លជាគ្ ជ័យហា វ យកនន ភអិលសុ ជលម្ រើសម្ បលសើរបាំផុតលែើរបលជាគ្ ជ័យ 8 លកខណៈផលិតផល លកខខណ ឌ លរែិត បាត ៦៩៣ ៦៩៦ លលខកូែករេ ( SME Non - Business) សហម្ ោសខា ន តតូឆ និង រ្យរ (ទូលៅ ) កខមរ ៧៣១ ៧៣៤ ែុលា ៃ រ ៧៣២ ៧៣៥ បាត ៧៣៣ ៧៣៦ សហម្ ោសខា ន តតូឆ និង រ្យរ (ឯកលទស) កខមរ ៧៤១ ៧៤៤ ែុលា ៃ រ ៧៤២ ៧៤៥ បាត ៧៤៣ ៧៤៦ ការទា ៃ ក់ទុន ➢ តម្រូវឲ្យ អតិងិជន រកកាន់ការ ិោល័យទទួលម្ បាក់ករេលដ្ឋ យផ្ត ា ល់។ ➢ ការទា ៃ ក់ទុនម្ តូវល្ វ ើ លឡើងជាសាឆ់ម្ បាក់។ រលបៀបសង ▪ សងការម្ បាក់ និង ម្ បាក់លែើររាល់កខ ឬ រ ាំលស់ងយឆុះ( Declining) ▪ សងការរ ាំលស់លងរ ( Annuity) ▪ សងការម្បាក់ម្បចាំកខ និងម្ បាក់លែើរារការឆរចរ (២ កខរដង រហូតែល់ ៦ កខរដង) រយៈលព្លអនុលម្ោះ រយៈលព្លអនុលម្ោះរហូតែល់ ០៦ កខ(បង់កតការម្បាក់រយៈលព្ល៦ កខែាំបូង លហើយម្ បាក់លែើរម្ តូវសងចប់ព្ កខទ៧) អនកធានា ាន ឬ ោ ម ន (អាម្ ស័យលលើការសិកាវាយតថ្ រៃជាក់កសតង) សុវតាិភាព្ ម្ បាក់ករេ ានអឆលនវតាុ (ែ ផាះ អោរ) លែើរបដ្ឋ ក់បញ្ជ េ ាំ បាំណ ុ ល។ បញ្ជ ជ ក់៖ អឆលនវតាុអាឆជាករមសិទធិ របស់ខៃួន ឬអាឆជាករមសិទធិរបស់សាឆ់ញាតិ រិតតភតដិ ជាលែើរ ។ល។ 1. 3. ឥណទានកសិករម លកខណៈផលិតផល លកខខណ ឌ លរែិត អតិងិជនលោលលៅ អតិងិជនកែលានបាំណងលម្ បើម្ បាស់ ឥណទានកនុងការបងកបលងកើនផលកសិករម និងវ ិនិលោគ្ លលើវ ិស័យ កសិករម។ លោលបាំណង ឥណទាន លោលបាំណងឥណទានកសិករមលផ្ត ត តលលើ ០៤ ម្ បលភទសាំខាន់ៗ៖ ១. ការឆិញ្ េ ឹ រសតវ ៖ ាន់ ម្ ជូក ម្ ត លោ កកងកប បងកង ។ ល។ ២. ការែាំណាាំកសិករម ៖ ម្ សូវ បកនៃទូលៅ បកនៃសុវតាិភាព្ ( Organic) លពាត អាំលៅ ឪឡឹក ា ន ស់ លៅសូ ែាំឡូង រ សា វ យឆនា ែូង សា វ យ ាន - ល - ។ ៣. ឧបករណ ៍ លម្ គ្ ឿងឆម្ ក កែលជាំរុញម្ បតិបតតិការកសិករម ៖ ាសុនកិនម្ សូវ ាសុនលបាកកបន ាសុនម្ ឆូតកាត់ ម្ ាក់ទ័រ លោយនតភជួររាស់ែ ាសុនបូ រទឹក ាសុនកាត់លម ម - ល - ។ ៤. ទិញែល្ វ ើ កសិករម ៖ ទិញែសម្ ាប់ព្ ម្ ងកផលិតករមកសិករម ។ បញ្ជ ជ ក់៖ • សម្ា ប់ អតិងិជន កែល ម្ តូវ ការលែើរទុន លែើរបបងកបលងកើនផលលលើរុខរបរ កសិករម (១ ឬ លម្ ឆើន លោល បាំណង)។ • សម្ា ប់ អតិងិជន កែល ម្ តូវ ការលែើរទុន លែើរប វ ិនិលោគ្ លលើឧបករណ ៍ កសិករម ខា នត តូឆ ឬ្ាំ ឬ ទិញែសម្ ាប់បងក បលងកើនផលកសិករម ។ • អតិងិជនអាឆអនុញ្ជ ញ តឲ្ យ ខេទុនយកលៅលម្ បើម្ បាស់បញ្ ជ ូ លោ ន រវាងលោលបាំណង បងកបលងកើនផលលលើរុខរបរ កសិករម និង វ ិនិលោគ្ លលើឧបករណ ៍ កសិករម ឬទិញែសម្ ាប់ បងកបលងកើនផលកសិករម បុកនតលោលបាំណងឥណទានលោលរិនម្ តូវ ានទាំហាំទុនលម្ បើម្ បាស់តិឆជាង ៧០ % ថ្ នទាំហាំឥណទានសរុបលឡើយ។ លកខខណ ឌ សម្ាប់ អតិងិជនទទួលបាន • ានែផ្ត ា ល់ខៃួនសម្ ាប់បងកបលងកើនផលកសិករម។ • ានផលិតផលកសិករមលែកែលកាំព្ ុ ងល្ វ ើ ម្ បតិបតតការ។ • អតិងិជនកែលានឆាំណ ូ លលទៀងទាត់ និងឆាំណ ូ លាររែូវការ។ • ានម្ បវតតិបង់សងលែ។ លជាគ្ ជ័យហា វ យកនន ភអិលសុ ជលម្ រើសម្ បលសើរបាំផុតលែើរបលជាគ្ ជ័យ 9 លលខកូែផលិតផល រូបិយប័ណ ណ កូែឥណទានរយៈលព្ល < ១ឆ្ ន ាំ កូែឥណទានរយៈលព្ល > ឆ្ ន ាំ លរៀល ៦៥១ ៦៥៤ ែុលា ៃ រ ៦៥២ ៦៥៥ បាត ៦៥៣ ៦៥៦ ទាំហាំឥណទាន រហូតែល់ ៣០.០០០ ែុលា ៃ រ ឬរូបិយប័ណ ណ សររូល ទាំហាំឥណទានកែល ទទួលបាន លែើរបកាត់បនាយហានិភ័យ លជាគ្ ជ័យ ហា វ យកនន កាំណត់ទាំហាំឥណទានលៅារលោលបាំណងឥណទាន និងាររយៈ លព្ លសង្ក វ ក់ផលិតករមែូឆខាងលម្ ការ៖ ទាំហាំឥណទាន កផែកលៅលលើលោលបាំណង និងរយៈលព្ លថ្