1 | P a g e — kejqï fjkila lrd jQ kS;s m%;sixialrK ' ̃ idOdrK iy m%;sia:dmk ms<sfj;a fj; msh k.uq' wêlrKfha iajdëk;ajh fjkqfjka wêlrK moaO;sh úksúo fmfkk m;a lsÍï iy bj;a lsÍfï l%shdj,Ska i|yd fhdackd 1) ckdêm;sjrhd úiska wêlrKuh m;aùï isÿ lsÍug fmr wod< md¾Yjhka iu. WmfoaYd;aul l%shdj,shl ksr; úh hq;= w;r tlS WmfoaYd;aul l%shdj,sfha woyi iy yrh wod< kdu fhdackd iu. wdKavql%u jHjia:dodhl iNdj fj; fhduq l< hq;= h 2) wdKavql%u jHjia:d wêlrKhla ;sìh hq;=h tu wêlrKfhys úksiqrejkaf.a úY%du jhi fY%aIaGdêlrKfha úksiqrejrekag jvd jeä úh hq;=h w.úksiqrejrhd iy wfkl=;a fY%aIaGdêlrKh úksiqrejreka , wNshdpkdêlrKh iNdm;s we;=¿ wfkl=;a wNshdpkdêlrK úksiqrejka , wêlrK fldñIka iNdfõ iNdm;s yer wfkl=;a idudðlhka , m;a lsÍu wdKavql%u jHjia:dodhl iNdfõ wkque;sh hgf;a ckdêm;sjrhd úiska isoq l< hq;=h 3) wdKavql%u jHjia:d wêlrK iNdm;s we;= ̈ wfkl=;a úksiqrka fY%aIaGdêlrKh úksiqrka iy wNshdpkdêlrKh iNdm;s we;= ̈ wfkl=;a wNshdpkdêlrKh úksiqrejreka yg ish ld¾hNdrfhka neyer lghq;= mejÍfïoS wdKavl%u jHjia:d iNdj úiska w.úksiqre iy fY%aIaGdêlrKh fÊIaG;u úksiqrka fofofkl=f.a woyia ,nd.; hq;=h 4) wêlrK ks,;, Wfoid isÿlrkq ,nk ish ̈ m;alsÍï i|yd úksúoNdjfhka hq;= l%shdj,shla yÿkajdosh hq;= w;r th tla mqoa.,fhl= u; mokï fkdjQ mqoa., uKav,hla yryd isÿjk iduQysl l%shdj,shla úh hq;= fõ tlS mqoa., iuQyh iy fyda uKav,h úiska wod< wêlrK ks,;, Wfoid lrkq ,nk m;alsÍïj,g wod< ks¾foaYhka ,nd oSu úksú| núka hq;= l%shdj,shla yÿkajdosh hq;=h uydêlrK úksiqrejka m;alsÍu fcHIaG ckdêm;s kS;s{jreka ;=kafofkl=f.ka" kS;sm;sjrhd" kS;s{ ix.ufha iNdm;sjrhd" wNshdpkdêlrKh iNdm;sjrhd iy w.úksiqref.ka iukaú; jk uKav,hla u.ska isÿ l< hq;=h tlS m;a lsÍïj,g wod< úY%du .ekSfï l%shdj,sh" idudkH kS;sfha mj;sk ;;a;ajfhka mj;ajdf.k hd hq;=h 5) wdKavql%u jHjia:d wêlrKh" fY%aIaGdêlrKh iy wNshdpkdêlrKh úksiqrejrejrfhl= ish OQrfhka bj;alsÍu Wfoid ksfhdað; uka;%S uKav,h fj; tls úksiqrejrhdf.a wYlakq;dj ms,snoj fyda jeros yeisÍu ms,snoj fhdackdjla bosßm;a lr we;s úfgl tlS fpdaokd iïnkaOfhka úu¾Ykhla úY%dñl wdKavql%u jHjia:d wêlrK fyda fY%aIaGdêlrKh úksiqrka ;sfofkl=f.ka iukaú; uKav,hla u.ska meje;aúh hq;=h tlS uKav,h l;dkdhljrhd úiska wdKavql%u jHjia:dodhl iNdfõ Wmfoia u; m;al, hq;=h tjeks wduka;%Khla bosßm;a lsÍug wod,j tu tu fhdackdj iïu; lr .ekSfï l%shd mámdáh úu¾Ykh lsÍfï iy Tmamq lsÍu iy tu úksiqrejrhdg fmkS isàug iy úNd. lsÍug we;s whs;sh we;= ̈j md¾,sfïka;=j kS;sfhka iïmdokh l, hq;=h mqoa.,hl= fyda ksfhdað;fhl= úiska fhdackdfõ wvx.= 2 | P a g e jeros yeisÍï fyda fkdyelshdj ms,snoj fpdaokd Tmamqlr fkdue; nj uKav, ;SrKh lrk úg fhdackj wj,x.= fõ 6) wdKavql%u jHjia:d wêlrK , fY%aIaGdêlrKh iy wNshdpkdêlrKh úiqrejrekag wod,j wdpdrO¾u moaO;shla ;sìh hq;=h úksiqrejrekag wdpdr jD;a;Sh wdpdrO¾u W,a,x>kh ms,snoj t,a,jk fpdaokd u.ska uyckhd flfrys wêlrKh iajdëk;ajh wêlrKh ms,síoj we;s úYajdih flfrys oeä wúYajdihla we;sjk w;r tjeks jQ fpdaokdjka iïnkaOfhka úu¾Ykhla úY%dñl wdKavql%u jHjia:d wêlrK fyda fY%aIaGdêlrKh úksiqrka ;sfofkl=f.ka iukaú; uKav,hla u.ska meje;aúh hq;=h tu úu¾Ykfha jd¾;dj iqÿiq mshjr .ekSu i|yd ckdêm;sjrhdg iy wdKavql%u jHjia:dodhl iNdj fj; bosßm;a l, hq;=h 7) wNshdpkdêlrKfha yd fYa%IaGdêlrKfha ish,qu úksiqrka úY%du ,enQ miqj fiajfha fhfok úg ,enQ jegqmg iudk oSukdjlg" myiqlïj,g yd jrm%idoj,g Tjqkaf.a cSú;h we;s f;la ysñlï ,nd osh hq;= h' kuq;a kS;sfhka bv oS we;s ;k;=re yer fjk;a ;k;=re Tjqkag oersh fkdyels úh hq;= h' fuu.ska tlS úksiqrkaf.a wd¾:sl iqrlaIs;;djh ;yjqre jkq we;' ck;djg wNshdpkd whs;sh iómlr,Su Wfoid wNshdpkdêlrKh úuOH.; lsÍu 8) wNshdpkdêlrKh úuOH.; lrñka ck;dj fj; ióm lr,Su Wfoid ;djld,sl úksiqrejreka m;a l< hq;= w;r ta i|yd fcHIaG ckdêm;s kS;s{jrekaf.a iy kskS;s{ ix.ufha iNdm;sjrhdf.a Wmfoia ,nd .ekSu l< hq;=h 9) wNshdpkdêlrKh iEu m<d;lu meje;aúh hq;=h .. wNshdpkdêlrKh i|yd uQ,sl whs;sjdislï iy NdId whs;sjdislï iïnkaO wêlrK n,h meje;sh hq;=h wNshdpkdêlrKh ;Skaÿ iïnkaOfhka wNshdpkdjka wNshdpkdêlrKfha wjirh we;sj fyda fY%aIaGdêlrKh úfYaI wjirh we;sj .re fY%aIaGdêlrKh fj; fhduq l, yelsh m<d;a uydêlrK i|yd we;s isú,a wNshdpkd wêlrK n,h m<d; ;=, jk wNshdpkdêlrKh i|yd ,nd osh hq;=h 10) úfYaI wêlrK i|yd f;dard .;a mqoa.,hka wjqreÿ 62 jeä iy wjqreÿ 75 g wvq úh hq;=h' Tjqka f;dard .ekSu úY%dñl uydêlrK úksiqrejka w;=ßka úh hq;= w;r ta i|yd iqÿiq f,aLk bosßm;a l< hq;= h bka miqj ckdêm;sjrhd úiska tjeks kï wdKavql%u jHjia:dodhl iNdjg bosßm;a l< hq;=h 11) ish ̈ wêlrK ks<OdÍkag Wiiaùï ,nd oSfïoS Tyq fyda weh úiska oekg wjika lr we;s kvq , ,nd oS we;s ;Skaÿ , ,nd oS we;s ksfhda. , wNshdpk wêlrKhkays mj;sk tjeks kvq ;Skaoq ie,ls,a,g Ndckh l< hq;= h' 12) ksIaM, wNshdpkd fya;=fjka hïlsis wêlrK ksfhda.hla l%shd;aul ùu m%udo ùu ;=< wêl jkaos yd ffk;sl fmd,S f.ùug jk úg tlS m%udohka isoq l< mqoa.,hkaf.ka 3 | P a g e tajd mqoa.,slj wh l< hq;= h' tfukau wêlrK ;Skaoq ,nd oSfï l%ufõoh läkï l< hq;= h' 13) wêlrKhg wmydi lsÍu iïnkaOfhka bkaoshdfõ jeks kS;s l%uhla y|qkajdosh hq;= h' kS; s m;s rcfha wNsfpdaol iy uyck wdrlaIl ks<OdÍka 14) jpkfha mrsiudma; w¾:fhkau iajdëk jQ kS;Sm;s fomd¾;fïka;=jla ia:dms; l, hq;=h' kS;sm;s OQrh iajdëk úh hq;= w;r lsisÿ n,mEulg hg;a fkdúh hq;=h kS;sm;s ckrcfha m%Odk kS;sh ms,snoj jk ks<Odß fõ Tyq ck;djf.a mrudêm;H n,h wdrlId l,hq;=h úfYaIfhkau kS;s flgqïm;a ms<sn|j iy;sl ksl=;alrñka n,fha isák foaYmd,k frðufha m%ldYlhl= f,i fkdj kS;sm;s OQrfha by<u iïm%odhka mj;ajdf.k hñka hqla;sfha ;rdosh kS;sm;sjrhd úiska taldldÍj mj;df.k hk njg iy;sl úh hq;=h 15) iajdëk jQ rcfha wNsfpdaol ;k;=rla kS;sfhka ia:dms; l, hq;=h 16) iajdëk jQ uyck wdrlaIl ks<Odß ;k;=rla kS;sfhka ia:dms; l, hq;=h 17) kS;sm;s , rcfha wNsfpdaol , iy uyck wdrlaIl ks<Odß ckdêm;sjrhd úiska wdKavql%u jHjia:d iNdfõ ks¾foaY u; m;a l, hq;=h s 18) kS;Sm;s fomd¾;fïka;=fõ rcfha fÊIaG wêkS;s{ iyldr fid,sisg¾ fckrd,a ksfhdacH fid,sisg¾ fckrd,a wdoS ;k;=re i|ydo fomd¾;=fïka;=j ;=<ska iy msg;ska ;rÕldÍ;ajh ;=<ska kS;s{jreka tu ;k;=re i|yd n|jd.; hq;=h fuysoS kS;sm;s fomd¾;=fïka;=fõ oekg fiajh lrñka isák ks<OdÍkag jeä m%uqL;djhla ,ndosh hq;=h tysoS Tjqkaf.a ksmqK;djh iy YlH;djh i,ld n,d isÿ l, hq;=h 19) kS;Sm;s ;k;=r ioyd iy fid,sisg¾ fckrd,a hk ;k;=rej,g kS;s{jreka f,i m;a jQ wfhl= tu ;k;=f¾ wjqreÿ 3 lg wêl ld,hla lghq;= fkdl< hq;= h wmrdO kvq lghq;= j,oS hqla;sh idlaId;a lsÍu 20) wêfpdaokd NdroSu i|yd jk .; jk ld,h iSud lr,sh hq;= w;r wod< wmrdOh isÿ ù udi 3 - 6 l ld,h ;=< wêfpdaokd f.dkq l< hq;=h oekgu;a f.dv.eiS we;s kvq lghq;= wjika lsÍug mqoa.,sl kS;s{jre kS;Sm;sjrhdf.a wëlaIKh hgf;a ,nd .ekSu l< hq;=h tjeks kvq fjka lsÍu iy iïnkaëlrKh úuOH.; rcfha wNsfpdaoljrhl= úiska isÿlrkq ,eìh hq;=h 21) kvq úNd. lsÍfïoS we;sjk m%udoh j<lajd .ekSu Wfoid kS;s{jreka fjk;a Widúhl isák nj njg jQ fya;=j fkdi,ld wod< kvq úNd.hka meje;aùu l< hq;=h tu l%ufõoh ;=<ska lKsIaG kS;s{jrekago jeä m<mqreoaola ,nd .ekSug yd ;u olaI;djhka jeäoshqKq lr .ekSug wjia:djla ,efnkq we; 4 | P a g e 22) tla kvqjla wid ksu lsÍug wod< ld,iSudj i,ld n,d Bg wod<j kssYaÑ; ld,iSudjla ,nd oSu tu ld,iSudj ;=, kvqj wjika lsÍug fkdyels jqjfyd;a wod< kvq úNd.h oskm;d meje;aùu meñks,sldr md¾Yjh ksis ld,iSudjla ;=, kvq úNd.h wdrïN lsÍug fkdyels jqjfyd;a ú;a;slreg wem ,nd oSu ms,snoj i,ld ne,Su l< hq;=h 23) jpkfha mßiudma;fhkau iajdëk uyck wNsfpdaoljreka ^kS;sm;sjrhdf.ka iajdëkjQ& m;al, hq;=h fï yryd wod< wmrdO iïnkaOfhka jQ kvq úNd. b;du;a fõ.fhka iy ld¾hlaIu f,i isÿ lsrSu i|yd rcfha wNsfpdaoljreka m%dfoaYSh ugsguska m;a l< hq;= h ta wkqj wmrdO kvqj,oS meñks,a, fufyhjk rcfha kS;s{jrekag iajdëkj lghq;= lsÍug yels jgmsgdjla ilid oSu wmrdO kvq m%Yia; úuOH.; lsÍu ms,snoj i,ld n,hs 24) ish,q wkS;sl u;ao%jH w;awvx.=jg .; hq;= w;r wêlrKhg bosrsm;a l< miq jydu rcfha ri mrSlaIlf.a jd¾;dj ,enqKq miqj ufyaia;%d;a ksfhda.hla yryd úkdY l< hq;= h' fï i|yd wjYH kS;s iïmdokh l< hq;= h' 25) kS;sfha wdêm;Hh iy kS;sfha n,d;aul Ndjh md¾,sfïka;= idudðlhkag yd rdcH ks,OdrSkag idudkH isú,a mqrjeishkag fukau l%shd;aul l< hq;= h' 26) úfYaI wêlrK 4 la ffokslj foaYmd,khg iïnkaO mqoa.,hkag tfrys wmrdO kvq lghq;= úNd. lsrSu i|yd fld<U" kqjr" .d,a," wkqrdOmqrh iy hdmkh hk m%ffoaYj, msysgqqúh hq;= h' tajd uydêlrK úh hq;= w;r tu uydêlrK úksiqrka fcHIaG ckdêm;s kS;s{jreka ;sfofkl=f.ka" kS;sm;sf.ka" kS;s{ ix.ufha iNdm;sf.ka" fYa%IaGdêlrKfha úksiqrka fofofkl=f.ka" wNshdpkdêlrKfha iNdm;sf.ka hqla; w. úksiqre úiska uq,iqk fydnjk uKaav,hla úiska m;a l< hq;= h' u¾okh u; isú,a ksoyi m%cd;ka;%jdoS jákdlï wdrlaId lsÍu Wfoid l=ßre kS;s wj,x.= lsÍu 27) oekg mdra,sfuska;=j bosrsfha we;s ;%ia; jsfrdaOS mk;a flgqïm; wfydais l< hq;= h' ta fjkqjg rfgs iy isjs,a mqrjeishkaf.a whs;sjdislus wdrlaId jk mrsos kj mk;la m%cd;ka;%jdoS rduqjla ;=< bosrsm;a l< hq;= h' 28) hymd,k iufha .eiÜ lrk ,o m%;s;%ia; mk;" ;%ia;jdoh je,elaùfï mk; fjkqjg jQ fydo mokula iys; mk;la fõ th wjYH ixfYdaOk iys;j kS;s.; l< hq;= h' ksoyia m%pdrKh iún, .ekaùu iy uQ,sl whs;sjdislï iq/lSu Wfoid újD;a; ixjdohla u.ska iSudldÍ l:k kS;s bj;a lsÍu i|yd fmkS isàu 29) oekg bosrsm;a lr we;s ud¾..; wdrlaIdj ms<sn| mk;a flgqïm; wfydais lr ta fjkqjg wjodkug ,laúh yels ldka;djka iy ,uhska wdrlaId lsÍu i|yd muKla jQ kj mk;la bosrsm;a l< hq;= h' 5 | P a g e 30) tlS mk;a flgqïm; wfydais lrñka ta fjkqjg i;H jYfhka iudchg isÿjk n,mEu ms<snoj wod, md¾Yjhka iu. idlÉPd fldg iudchg ys;lr jq kj mk;la yÿkajd osh hq;= h 31) wi;H m%pdrKhka iusnkaOj yd wmydid;aul m%ldY lrk wjia:djkaysoS thska w.;shg m;a ;eke;a;ka i|yd isú,a kvq úOdk ix.%yh hgf;a kvq mejrSug we;s whs;sh ;yjqre l< hq;= h' i;H fy< s orõ lsÍu hqla;sh iy cd;sl wdrlaIdj fjkqfjka mdial= fndaïn m%ydrh ms<sn| úu¾YK jeä oshqKq lsÍu iy fõ.j;a lsÍu 32) mdial= brsod fndaïn m%ydrh ms,snoj úu¾Yk kej; wdrïN lsÍug iy 2019 fkdjeïn¾ uig fmr wod< úu¾Yk isÿl, ks<OdÍka yryd kej; tu úu¾Yk wdrïN lsÍug mshjr .; hq;= h fuf;la lr we;s mÍlaIK j,ska bosßm;alr we;s idlaIs úkdY lsÍu i|yd lsishï ;eke;a;l= mshjrf.k we;akï Tjqka i|yd kS;HdKql+,j o~qjï ,ndosh hq;=h fidrd.;a cd;sl j;alï kej; ,nd .ekSu i|yd md¾,sfïka;= wëlaIKh hgf;a wka;¾cd;sl iyfhda.S;djfhka jeä os hqKq l< úu¾Yk Wmdh ud¾. 33) furáka wkS;ssl f,i neyer lrk ,o iy fidrlï lrk ,o uyckhdf.a uqo,a kej; fï rgg f.k tau ioyd ñka fmr úu¾Yk lghq;= l< ks,OdÍka kej; tu lghq;=j, fhoùug lghq;= lsÍu" ta ioyd w;sf¾l ks,OdÍka fhdojd wod< úu¾Yk lghq;= fõ.j;a lsÍu" tlS úu¾Yk lghq;= wëlaIKh ioyd md¾,sfïka;=fõ ish ̈ mlaI ksfhdackh jk f,i wod< úIh ms<sn| oekqula we;s md¾,sfïka;= uka;%Sjrekaf.ka ieÿï,;a uKav,hla m;a lsÍu l< hq;= h tfia jqjo tlS uKav,h tu mÍlaIK ffO¾hhu;a lsÍu muKla l<hq;= fõ 34) fy<s fkdl< j;alï ord isák ish ̈ mqoa.,hkaf.a j;alï ksis úu¾Yk yryd wêlrKfha wêlaIKh hgf;a rdcika;l lsÍu iy ta i|yd wjYH jk kj kS;S ckaofhka udi 6 la we;=<; iïu; l< hq;= h 35) tjeks kvq jirla ;=< wjika lsÍug lghq;= l< hq;=h' wod< md¾Yjfha kS;s{ uy;df.a wikSm ;;ajhla u; ñi kvq l,a oeóu isÿ fkdl< hq;=h j.lSu iy iajdëk;ajh fmdaIKh lsÍu fjkqfjka wmlaImd;S;ajh iy M,odhS nj iy;sl lsÍu i|yd w,a,ia fyda ¥IK úu¾YK fldñIka iNdj Yla;su;a lsÍu 36) fmd,sia fldñiu" w,a,ia fldñiu yd rdcH fiajd fldñiu i;H jYfhkau foaYmd,k n,mEïj,ska f;dr iajdëk tall njg m;a l< hq;= h' Tjqka foaYmd,k 6 | P a g e iïnkaO;dj,ska f;dr iajdëk mqoa.,hkaf.ka iukaú; uKav,hla úiska l=i,;d moku u; m;a l< hq;= h' 37) w,a,ia fldñIka iNdj fj; bosßm;a lrkq ,nk meñks,a,la iïnkaOfhka udi 3 l ld,hla ;=< wod< úu¾Yk l< hq;=h ;jÿrg;a wod< úu¾Yk i|yd ld,h wjYH kï wod< ufyaia;%d;ajrhf.ka ksis wkque;sh ,nd .; hq;= h tfia jqjo tlS wdldrfhka jeäuk;a osk ,nd.kafkakï tu ld, jljdKqj Wmßuhudi 3lg jvd fkdjeä úh hq;=h wêfpdaokd udi 6 la ;=< f.dkq l< hq;= w;r remsh,a ñ,shk 5 lg jvd jeä kvq úksiqrejka ;sfofkl=f.ka iukaú; úksYaph iNdjla bosßfha oskm;d kvq úNd.h isÿ l< hq;=h 38) úY%dñl uydêlrK úksiqrka ;djld,sl uydêlrK úksiqrka f,i tjeks kvq úNd. lsÍu Wfoid fhdod.; yelsh' 39) WmfoaYk iïnkaOfhka úfYaI{ jD;a;Sh ix.ïj,ska ^kS;s" bxðfkare" ffjoH" .KldêldÍ wdoS jD;a;Ska& ,nd.kakd wod< lafIa;%j, m%ùkhka nojd .ekSu i|yd m%udKj;a uqo,a CIABOC yryd iemhsh hq;=h 40) ish ̈u wmrdO mÍlaIK fomd¾;fïka;=fõ úu¾Yk ta iudk mokula u; iy jeäuk;a jirl ld,hla ;=< wjika l, hq;= w;r iy jirl ld,hla ;=, ta yd iudkj wêfpdaokd f.dkq l, hq;=h 41) w,a,ia fldñiu úiska tu fldñiug ,enqKq meñKs,s" úu¾Yk wjika lr bosßm;a lrk ,o wêfpdaokd ms,snoj jd¾;d ld¾;=uh jYfhka md¾,sfïka;=j bosrsfha iNd.; l, hq;=h 42) jHdmD;s we.hSulska f;drj idOdrKShlrKhlska f;drj weußldkq fvd,¾ ñ,shk 1 blaujq wkjYH fhdackdj,g iïnkaO ish ̈u ;rd;srïj, isák ish ̈ foaYmd,kslj f;aÍ m;ajQ fyda rdcH ks<OdÍka iy wfkl=;a mqoa.,hkag w,a,ia yd ¥IK kS;sh hgf;a fpdaokd t,a, l< hq;= h' 43) wod< mqoa.,hka rdcH ks,OdÍka kï Tjqka wud;Hjrhdf.a Wmfoia l%shd;aul l, nj ksoyig lreKla fkdúh hq;= h Tjqka cSj;a jk ksji iy Tjqkaf.a fm!oa.,sl nvq ndysrdosh yer Tjqkaf.a ish ̈ foam, rdcika;l lsÍug o hg;a jkq we;' ta iïnkaOfhka wjYH kS;s udi 6 la ;=< kS;s.; l< hq;= h' 44) tfia wdrïN lrk ,o ish ̈ jHdmD;s" iqÿiqlï ,;a jD;a;Sh ksmqKhka u.ska kej; we.hSu isoq l< hq;= w;r ta u.ska wod< jHdmD;sfha wruqK iy ta i|yd isÿlrk ,o úhoï iy jeh i,ld ne,Su isÿ l< hq;= h 45) ish¿u flduidßiajreka jfrka;=jg w;aika fkdlsÍu fyda lsisÿ mokula fkdue;sj b,a,d wialr .ekSu hk moku u; w,a,ia fldñIu úiska b,a,d wialr .kakd ,o ish¿u kvq kej; mejßh hq;=h' 7 | P a g e 46) .sKqï.; fkdl< j;alï we;s ish,q rdcH ks<OdÍka iy foaYmd,k{hka ;yjqre lr .; hq;= w;r CIABOC hgf;a kS;suh l%shdud¾. ;=<ska Tjqkg kvq mejßh hq;=h' 47) Y%S ,xldj cd;Hka;r m%ñ;Skag wkql+, nj iy;sl lsÍu i|yd lïlre kS;s m%;sixialrK l%shd;aul lrk njg iy;sl ùu wd¾ Ól j¾Okh mßj¾;kh lsÍu Wfoid wdfhdack uKav,h kej; ilia lsÍu iy jeäoshqKq l< ld¾hlaIu;dj iy f.da,Sh ;rÕldÍ;ajh i|yd wdfhdack l%shdj,sh úêu;a lsÍu i| yd jQ ie<eiaula 48) rg ;=, isÿlrkq ,nk wdfhdack i|yd jk wkque;Ska ,nd.ekSug ir, iy ;d¾lsl l%ufõohla yÿkajdosh hq;= h' jrdh k.rh iy wdfhdack uKav,h taldnoaO l< hq;= w;r ta i|yd wdfhdack uKav, mk; wfydais fkdlr" ixfYdaOk isoq lsrSu u.ska tys ld¾hlaIu;djh i|yd mQ¾K n,;, wdfhdack uKav,h fj; ,nd osh hq;= h' 49) ta ;=<ska tu mk;a fj; oekgu;a mejrS we;s wêldrS n,h wdfhdack uKav,h fj; mejfrkq we;' wdfhdack uKav, mkf;a î Wmf,aLkh mq¿,a lrñka m<d;a md,k wdh;k" N+úoHd iólaIK yd m;,a ld¾hdxYh , ,xld úÿ,s n, uKav,h" f¾.= fomd¾;fïka;=j" úksuh md,k ld¾hdxYh" foaYSh wdodhï fomd¾;fïka;=j" jkcSù fomd¾;fïka;=j" uOHu mßir wêldßh" bvï fomd¾;fïka;=j" uyje,s wêldßh" kd.ßl ixj¾Ok wêldßh we;=<;a lrñka tlS mk; yryd ,eî we;s wêldÍ n,h wdfhdack uKav,h fj; mjrñka tlS mk; ixfYdaOkh l< hq;= h 50) fï ;=<ska rg ;=< wdfhdack lsrSug n,dfmdfrd;a;=j jk wdh;k i|yd wjYH wkque;Ska tlS wdh;k j,g i;s 2 la jeks ld,hla ;=,oS ,nd osh hq;= fõ 51) tlS wdh;k úiska wod< wkque;Ska i;s foll ld,hla ;=, ,nd fkdfok úgloS tu wjYH wkque;Ska ,ndoSfï j.lSu wdfhdack uKav,fha wOHlaIjreka fj; mejf¾ 52) wod< wkque;sh fyda m%;slafIam lsÍu i;s 2 la we;=<;oS wdfhdack uKav,h úiska wdfhdaclhd fj; okajd fkdue;af;a kï wod< wkque;Ska ,nd ÿkakd fia ie,lsh hq;=h 53) wod< wkque;Ska ,nd ÿka miq tlS wod< wdh;k úiska tlS wkque;Ska n,d;aul lr l%shd;aul fkdlf<a kï tlS fkdlr yerSu w,a,ia yd oQIK mk; hgf;a jk oQIK l%shdjla f,i ie,lsh hq;= h' 54) ish ̈u wkqu; lsÍfï l%shdj,Ska ud¾..; l%uhg isÿ l< hq;= w;r wod< fomd¾;fïka;= m%OdkSka tajd wëlaIKh l< hq;= h wdfhdaclhka uqyqKg uqyqK yuqùu fuhska je<lsh hq;= h' 8 | P a g e 55) tjeks ld¾hmámdáhla W,a,x>kh lsÍu ¥IK l%shdjla jk w;r ta wkqj wjYH mshjr .; hq;=h 56) wdfhdack uKav, mkf;a 16 yd 17 j.ka;s m%ldrj wdfhdack uKav,h iu. .súiqïj,g t<U rg ;=< isoq lr we;s ish ̈ úfoaY wdfhdack wdrlaId jk f,i wdKavql%u jHjia:dfõ 157 jk jHjia:dj o ixfYdaOkh l< hq;= h' 57) ish ̈ fm!oa.,sl wdfhdack wdrlaId l< hq;= w;r tlS foam< iy$fyda wdfhdack rchg mjrd .ekSfuka ksoyia l< hq;= h' fuf;la lsishï wdldrhlska fyda mjrdf.k we;s foam< fõkï ta i|yd jkaos fkdoS rdcHhg mjrd f.k we;s ish ̈ foam< kej; mqoa.,sl ysñlrejkag ,nd osh hq;= h' ta nj ikd: lsÍug wdKavql%u jHjia:duh iy$fyda kS;suh m%;smdok ie,ish hq;= h' 58) weursldkq fvd,¾ ñ,shkhlg jeä ish,q jHdmD;s i|yd mdroDYH f,i f,dal jHdma; uÜgñka fgkav¾ le|úh hq;= h' jHjia:duh mßKduh u.ska M,odhS md,khla iy ksfhdackhla iy;sl lsÍu i|yd ckdêm;s w.ue;s iy md¾,sfïka;= N+ñldjka i|yd kùk úêúOdk ieliSu 59) ckdêm;sjrKhg f;jrla ;r. l, wfmalaIlhl= kej; ;r. lsÍu ;ykï l< hq;= h' 60) jrla rfÜ ckdêm;s jQ wfhl=g Tyqf.a OQr ld,h wjika jQ miqj kej; md¾,sfïka;=jg m;a ùug bv ,nd fkdosh hq;= h' 61) ish ̈ fmr isá ckdêm;sjrekag iy Tjqkaf.a l,;%hkag lsisÿ úY%du jegqma" jrm%ido" ksjdi wdoS lsisjla ,nd fkdosh hq;= h' 62) ckdêm;sjrKh i|yd ;r. lsÍug kï j¾;udkfha fyda fmr md¾,sfïka;= idudðlhl= úh hq;= h' 63) foaYmd,lhkaf.a mjqf,a idudcslhkag oekg OQrh fydnjk foaYmd,lhdf.a OQr ld, iSudj wjika ùfuka miq wjqreoaol ld,iSudjla ;=< foaYmd,khg iïnkaO ùug bv ,nd fkdosh hq;= h' 64) foaYmd,lhkaf.a mjq,aj, idudðlhka lsisfjl=g wdKavqj iu. lsisÿ .súiqulg we;=<;a ùug bv ,nd fkdosh hq;=h' fï iïnkaOj fmg%,a fIâ iïnkaO .súiqï" nd¾ iïnkaO .súiqï" fldka;%d;a o we;=<;a úh hq;= h' mjq,g iïnkaO foaYmd,lhdf.a OQr ld,h ;=< tjka .súiqulg t<U we;akï tajd wj,x.= l< hq;=h' ckdêm;sjrhdf.a w.%dud;Hjrhdf.a ue;s weu;sjrekaf.a iy uka;%Sjrekaf.a ióm;u mjqf,a idudðlhska wud;HxYj, fm!oa.,sl ld¾h uKav,fha fyda Tjqka hgf;a we;s lsisÿ wdh;khl fiajh fkdl< hq;=h' 9 | P a g e 65) wod< uy ue;sjrKhloS Pkaofhka f;arS m;aùug wiu;a jQ lsisÿ mqoa.,fhl=g tu md¾,sfïka;=fõ ks, ld, iSudj i|yd cd;sl ,ehsia;=j yryd md¾,sfïka;=fõ idudcslfhl= f,i f;arS m;a úh fkdyels úh hq;= h' 66) uyd ê lrKhla úiska úfYaIs; wmrdO jrolg jrolrejl= l< lsisÿ md¾,sfïka;= idudcslfhl= md¾,sfïka;= ieisj,g iyNd.S ùu je<elaúh hq;=h' weu;sjrfhl= fyda rdcH fiajlhl= iïnkaO ldrKhloS wod< kvq úNd.fha ;Skaÿj ,efnk f;la Tyq wud;Hjrfhl= f,i fiajh lsrSu w;aysgqúh hq;= h' md¾,sfïka;=fõ lsisÿ idudcslfhl= iodpdrd;aul fkdjk l%shdjla tkï idjoH mrsyrKh " idmrdë úYajdih lv lsrSu " wk¾:h " fidrlu fyda YS% ,xld wdKavqj iuÕ lsishï .súiqulg t<U ;sîu jekakla isÿ lr ;sîu Tyq fyda weh md¾,sfïka;= idudcslfhl= f,i ;jÿrg;a isàug kqiqÿiq ;;a;ajhg m;a l< hq;= w;r tjekakla Tyq fyda weh md¾,sfïka;=fjka fkrmSug fya;= úh hq;= h' wNshdpkh mj;sk ld,iSudj ;=< Tyqg fyda wehg md¾,sfïka;=jg iyNd.S úh fkdyels úh hq;= h' 67) md¾,sfïka;=fõ ish,q wud;Hjrekag yd md¾,sfïka;= uka;%Sjrekag tla wdrlaIl Ngfhla muKla isáh hq;= h' tlS wdrlaIl ks<Odßhd i|yd jdykhla ,nd fkdosh hq;=h' jeäÿr wdrlaIdjla wjYH jkafka kï" ta i|yd jk úhoï wud;Hjrhdf.ka fyda idudcslhdf.ka fm!oa.,slj wh lr .; hq;= h' 68) ks, r:hla fjka l< hq;af;a wud;Hjrfhl= fyda rdcH wud;Hjrfhl= fjkqfjka muKs' j;auka ;lafiare lsrSfï l%uhla hgf;a md¾,sfïka;= uka;%Sjreka yd wud;Hjreka fj; ,ndfok ish,q myiqqlïj,g wod<j noq wh l< hq;= h' tjka ;eke;a;kag ,ndoS we;s ks, r: fyda fjk;a lsisoq myiqlula Tjqkaf.a mjq,aj, idudcslhkag wdKavqfõ m%Odk ;lafiarelre úiska mQ¾jfhka ;SrKh lrk ,o uqo,la f.ùfuka f;drj Ndú; l< fkdyels úh hq;= h' fuhg ks, ksjdi o we;=<;a úh hq;= h' 69) md¾,sfïka;= wdmk Yd,dfjka ,nd .kakd ish,q wdydrmdk i|yd ienE úhoug iß,k ñ,la kshu l< hq;= h' 70) wdKavqfõ ish,q jdykj, rdcH ,dxPkh m%o¾Ykh l< hq;= h' 71) ckdêm;s" w.ue;s" wud;Hjreka" md¾,sfïka;= uka;%Sjreka fyda rdcH fiajlhskag tla ks, r:hlg jvd Ndú; lsrSug bv fkdosh hq;= h' Tjqkag jir 5la Ndú; lsrSfuka miqj ñi r:h fjkia lsrSug bv ,nd fkdosh hq;= h' r:jdyk fodaI mj;sk úg Ndú; lsrSug w;srsla; r:jdyk mej;sh hq;= h' tfia jqjo ckdêm;sjrhdf.a iy w.%dud;Hjrhd iy úksYaphldrjreka fj; imhkq ,nk wdrlaIl jdykj,g fuh n,mdkafka ke; 72) ckdêm;s" w.ue;s fyda md¾,sfïka;= uka;%Sjreka úY%du .ekSfuka miqj úY%du jegqmlg" jrm%ido fyda ks< ksjdi ysñlula fkd;sìh hq;= h' 73) ksh; jYfhkau w;HjYH jkafka kï ñi úfoaY ixpdrhkays ksr; úh fkdyels úh hq;= h' 10 | P a g e 74) noqj,ska ksoyia flfrk n,m;% fudag¾ r: fyda cSma r: md¾,sfïka;= idudcslhkag ,nd fkdosh hq;= h' flfia kuq;a w;HjYH wjia:djloS tjka n,m;% ,ndosh yels w;r tajd wod< mqoa.,hkag mqoa.,slj ,ndosh hq;= h' tfukau tu n,m;% jir 5 la hk f;la úlsKSug fkdyels úh hq;= h' 75) md¾,sfïka;= idudcslhkag oS we;s ish,q wdhqo kej; le|úh hq;= h' ta i|yd 1987$88 ld,jljdkqfõ isú,a .egqï fya;=fjka wjYH;djla mej;sho j¾;udkfha tjka wjYH;djla fkdmj;S' tfukau fndfyda msrsia tajd Ndú; lrk wdldrh o ksishdldrj fkdokS' lsisoq ks,Odrshl=g wod< ks, we|qfuka fkdisákafka kï wdhqo ikakoaOùu fkdl< hq;= h' idudkH mqoa.,hkag n,mdk whqrska hï ;¾ckhla ;sfí kï ta ms<sn|j wjOdkï úYaf,aIKh lsrSfuka miqj muKla wjir ,ndosh hq;= h' 76) md¾,sfïka;= uka;%Sjreka ish mlaIh udre l<fyd;a md¾,sfïka;= wiqk tiekskau wysñ jk wdldrhg wdKavql%u jHjia:dj ixYdaOkh l< hq;= h' 77) leìkÜ wud;Hjreka 15 la isáh hq;= w;r ksfhdacH wud;Hjreka o 15 la isáh hq;= h' ;joqrg;a rdcH fyda úIh Ndr uka;S%jreka isáh hq;= fkdfõ' 78) wud;HxYj, jev ne,Sug md¾,sfïka;= uka;%Sjreka m;a l< hq;= fkdfõ' 79) ish,qu wud;HxYj,g wjYH kS;s iïmdokh iy$fyda ixfYdaOk bosrsm;a lsrSu iy$fyda kj kS;s fhdackd lsrSug yd tajd mrSlaId lsrSug úfYaI{ uKav,hla m;a l< hq;= h' hqla;sh ;yjqre lsÍu fjkqfjka rchg j.ùu iy m%;sia:dmkh iy;sl lsÍu i|yd uQ,sl whs;sjdislï lvlsÍï i|yd j.lSï iy jkaos hdka;%Khla we;s lsÍu 80) .re fYa%IaGd ê lrKh f.daGdNh rdcmlaI" uyskao rdcmlaI" neis,a rdcmlaI" ksjdâ lírd,a" mS' î' chiqkaor" tia' wd¾' wdá., yd ví' ã' ,laIauka hk wh Tjqkaf.a ls%hdjka iy$fyda fkdlr yerSï u.ska YS% ,xld wdKavqjg remsh,a ñ,shk 493394 l ydkshla ^ SC FR 195/2022 kvq ;Skaÿfõ 73 jk msgqj& isÿ lr we;' ;jÿrg;a tu kvq ;Skaÿfõ 74 yd 75 msgqj, oelafjk wdldrhg weursldkq fvd,¾ ñ,shk 7780'08 l úfoaY úksuh ixÑ; l%ñlj wvq ù we;s w;r" tu ixÑ; ksishdldrj mj;ajdf.k hdug idOdrK mshjr f.k fkdue;' tu fkdlr yerSï rfÜ wd¾:slh ì| jeàug b;d oeäj n,md we; ^fmr lS kvq ;Skaÿfõ 76 msgqj&' tneúka fYa%IaGdêlrKfha wxl 195$2022 orK ;Skaÿj m%ldrj f.daGdNh rdcmlaI" uyskao rdcmlaI" neis,a rdcmlaI" ksjdâ lírd,a" mS' î' chiqkaor" tia' wd¾' wdá.," ví' ã' ,laIauka yd iuka; l=udrisxy hk wh fj; Y%S ,xldfõ wd¾:slh úkdY lsÍu iïnkaOfhka j.lSu mjrñka oS we;s kvq ;Skaÿj m%ldrj Tjqkag tfrysj ;on, ffk;sl l%shdud¾. .; hq;= h' lsishï uka;S%jrhl= fyda wud;Hjrh;= w,a,ia fyda ¥Ik l%shd iy$fyda fyda fjk;a wm%dOuh jrola iïnkaOfhka w;awvx.=jg m;ajqjfyd;a t;eka isg Tyq md¾,sfïka;=fõ wiqka fkd.; hq;= w;r hï ;k;=rla orkafkakï tu ;k;=r jydu wysñl< hq;= h' 11 | P a g e 81) wjuh jirl ld,hlao Wmrsuh jir 20 l ld,hlao jYfhka wksjd¾h isr ovqjï iy ydksfha w.h fuka ;=ka .=Khl jkaos ^fmr isá uqo,a wud;H w,s iírs uy;d úiska 2022 uehs ui 3 jk osk ;yjqre lr we;s wdldrhg Y%S ,xld wdKavqjg ì,shk 493 l nÿ ixÑ; o" weursldkq fvd,¾ ñ,shk 7680'08 l úfoaY ixÑ; o Tjqka úiska wysñ lr we;& kshu lrkq ,nk 1982 wxl 12 orK fmdoq foam< mk; hgf;a fmr lS ;eke;a;kag tfrysj kvq mejrsh hq;= h' fï i|yd w;S;hg n,mdk whqßka wjYH f,i kS;s ixfYdaOk bosßm;al, hq;=h 82) tu ksid by; olajd we;s wdldrhg ydks mQrKh lr .ekSu i|yd l%shdud¾. .; hq;= h' fuu l%shdoduh fj; mQ¾j;djh osh hq;= w;r fmr lS ;eke;a;kag Y%%S ,xld wdKavqj fj; fmr lS wdldrhg ue;sjrKh mj;ajd udi 6 la we;=<; uqo,a f.ùug kshu l< hq;= h' 83) uQ,sl whs;sjdislï lv lsrSula iïnkaOfhka hï weu;sjrfhl= fyda rdcH fiajlhl= jrolrejl= njg fYa%IaGdêlrKh úiska ;SrKh lr we;akï" tjekakl=f.a fiajh jydu n,mdk whqßka wfydaisjkq we;' tjka ;eke;af;l= ckdêm;s" w.ue;s" wud;Hjrfhl= fyda md¾,sfïka;= idudcslfhl= jkafka kï Tjqkaf.a isú,a$m%cd whs;Ska wysñ l< hq;= h' tjekafkl=f.a ls%hd fya;=fjka wdKavqjg fyda hï mqoa.,fhl=g ydkshla isÿj we;akï tu ydksh" ú.Kldêm;s úiska f.dkq lrk iy;slhla u.ska wod< ;eke;a;df.ka mqoa.,slj wh lr .; hq;= h' fulS wruqKq idlaId;a lr .ekSu Wfoid WÑ; kS;s fuu rch m;aù udi 6 l ld,hla ;=< mekúh hq;= h' 84) uQ,sl whs;sjdislï lv lsrSïs iïnkaOfhka fYa%IaGdêlrKh úiska jrolrejka lrk ish,q fokdf.ka isoq lrk ,o ydksh fuka ;=ka .=Khl uqo,la ú.Kldêm;s úiska ksl=;a lrk ,o iy;slhla u.ska wh lr .; hq;= h' tfukau tlS wh lr .ekSu ufyaia;%d;a wêlrKh yryd ovhla wh lr .ekSfï l%shdj,shg hg;aj isoq l< hq;= h' 85) Y%S ,xldfõ W;a;Í;r wêlrKh jQ fY%aIaGdêlrKh úiska fok ,o ;SrKh wkqj wdKavqjg isoq lrk ydksj,g j.lsj hq;= mqoa.,hkag fmdoq foam< mk; hgf;a iy$fyda jOysxid lsÍfï mk; iy$fyda ICCPR Act mk; hgf;audi 3la we;=<; kvq mejrsh hq;=h' 86) tjka wjia:djloS jrolrejka jk whg rdcH wxYfha /lshdjla lsrSug iqoqiqlï ,nd fkdosh hq;= h' mqoa.,sl wxYh úiska o tjekakkag /lshdjka ,nd fkdoSu osrsu;a l< hq;= h' rdcH uQ,H m%Yia; lsÍu Wfoid Wmdh ud¾.sl uQ,H l<ukdlrKh iy Yla;su;a ú.Kk ms<sfj;a ;=<ska rdcH úhoï j, ld¾hlaIu;dj jeä oshqKq lsÍu 87) ckdêm;s wruqo," uyfmd< Ndr wruqo, yd md¾,sfïka;=fõ taldnoaaO wruqo, fj;ska úúO mqoa.,hka yd$fyda jHdmD;s i|yd fjka flfrk uqo,a tfia úhoï lsrSug fmr md¾,sfïka;=jg bosrsm;a lr wjir ,nd .; hq;= h' tfukau wod< wfmalaIs; uqo,a iSudj blaujd hk wjia:dj,oS md¾,sfïka;=fõ wkque;sh ,nd .; hq;= h' 12 | P a g e 88) tlS wruqo,aj, ú.Kkh l< .sKqï wju jYfhka udi ;=klg jrlaj;a md¾,sfïka;=jg bosrsm;a l< hq;= h' 89) ish,q jHjia:dms; uKav,j," ixia:dj," fldgiaj,ska 95% lg jvd wdKavqjg wh;a fyda wdKavqj úiska md,kh lrk rdcH iud.ïj, ú.Kkh l< .sKqï wfmalaIs; wdldrhg md¾,sfïka;=jg bosrsm;a l< hq;= h' tf,i .sKqï md¾,sfïka;=jg bosrsm;a lsrSug wiu;a ùu" wod< wdh;kfha yd uQ,H wxYfha m%OdkSka wod< ;k;=rej,ska bj;a lsrSug fya;= úh hq;= h' 90) wud;HxYj, .sKqï úfYaIfhkau weu;sjreka iy Tjqkaf.a msrsif.a ^.uka úhoï" r:jdyk úhoï" bkaok úhoï" w;sld, úhoï" wdydr i|yd jk úhoï yd fjk;a tjeks úhoï o we;=<;aj& iïnkaO .sKqï o md¾,sfïka;=jg bosrsm;a l< hq;= h' weu;sjrekaf.a mjq,aj, idudcslhkag wod< weu;s hgf;a mj;sk wud;HxYfha fyda fomd¾;fïka;=fõ fyda jHjia:dms; wdh;kfha lsisoq /lshdjka lsrSu ;ykï úh hq;= h' 91) Pkaofhka m;ajQ ish,q fokdf.a yd$fyda ish,q rdcH ks,OdrSkaf.a j;alï yd nerlï ms<sn| m%ldYkhla jd¾Islj bosrsm;a l< hq;= h' TskEu isú,a mqrjeisfhl=g tu m%ldYkfha msgm;la ,nd .ekSug whs;shla ;sìh hq;= h' wod< ld,iSudjkag wkq.;j ls%hd lsrSug wiu;a ùu tjka ;eke;a;ka ;k;=re oerSu je<elaùug fya;=jla úh hq;= h' ue;sjrKfhka miq udi 6l ld,hla ;=< fï i|yd wjYH kS;s flgqïm;a l< hq;=h' 92) Pkaofhka m;ajQ ksfhdacs;hkag fyda Tjqkaf.a mjq,aj, idudcslhkag fyda Rcqj fyda jl%j Tjqka hgf;a yrhd;aul md,khla mj;sk iud.ïj,g wdKavqj iu. lsishï .súiqulg t<Tsh fkdyels úh hq;= h' tjka whs;sjdislï fyda iïnkaOlï ms<sn| wkdjrKh jQ úg tjka idudcslhka iïnkaOfhka oQIKhg tfrysj kvq mejrsh hq;= h' 93) iudc Yd,d" fydag,a yd wjkay,aj,g ksl=;a lrk ,o n,m;% yer wfkl=;a ish,q u;ameka n,m;% jd¾Islj mdroDYH fgkav¾ l%ufõohla yryd ,ndosh hq;= h' tjka fgkav¾ l%ufõohla ms<sn| j.lSu osidm;s fj; mejrsh hq;= h' 94) úY%du jegqma l%ufõoh b;d blaukska kej; i,ld ne,sh hq;= h' ish,q mqoa.,hkag Tjqkaf.a úY%du jegqma úY%du ,eîfuka miqj t<fUk m<uq udifha isg ,eîug ie,eiaúh hq;= h' úY%du ,nk oskhg udi 6 lg fmr ta i|yd wjYH ish,q ,shú,s ilia lr wjika l< hq;= h' 95) úY%du ,;a ckdOsm;sjrekag" Tjqkaf.a l,;%hkag" wu;sjrekag" md¾,sfïka;= idudðlhkag" jHjia:dms; uKav,j, yd uy nexl=fõ iNdm;sjrekag úY%du jegqmlg ysñlï fkdosh hq;= h' jdKsc .Kqfokq j, ysñlï läkï iy ld¾hlaIu;dj i|yd mrdfÜ l%shdj<sh i|ydjQ kS;suh rduqj Yla;su;a lsÍu 13 | P a g e 96) fuu myiqlu remsh,a ñ,shk oyhlg jeä Kh myiqlï ,nd .;a ;eke;a;kag tfrysj wod< uQ,H wdh;kj,g l%shd;aul l< yels h' 97) fjkafoaishg fmr nexl=j úiska ;lafiarejla l< hq;= w;r ta wkqj by<u ñ, ;SrKh l< hq;=h' 98) nexl=j úiska isoq lrk ;lafiarej iu. Kh myiqlu ,nd .;a ;eke;a;d tl. fkdfõ kï Tyqg fojk jr ;lafiarejla i|yd whs;sh we;' 99) fojk jr ;lafiarej ,nd .;a miqj fjkia w.hla ,enqfKa kï ;lafiare foflys idudkH w.h wod< w.h f,i ie,lsh hq;= h' 100) fjkafoaisfhaoS .ekqïlrejka fkdisáfha kï yd nexl=j foam< ñ,oS .ekSug leu;s wod< ;lafiare w.hg fkdwvq ñ,lg nexl=jg wod< foam< ñ,oS .ekSug yels h' 101) jrla nexl=j foam< ñ,oS f.k we;s úg w;srsla;hla we;akï fjkafoaisfhka miqj osk 3 la we;=<; ysñlreg f.úh hq;=h' wdKavql% u jHjia:duh wëlaIKh i|yd wdKavql%u jHjia:d iNdfõ ld¾hlaIu;djh iy iajdëk;ajh by< kexùu i|yd mq¿,a m% ;sixialrK 102) wdKavql%u jHjia:dodhl iNdj my; whj¿kaf.ka iukaú; úh hq;=h w w.ue;sjrhd , wd l;dkdhljrhd , we úmlaI kdhljrhd ksfhdað; uka;%S iNdfõ , wE fikÜ iNdfõ uq,iqk , b w.ue;sjrhd iy úmlaI kdhljrhd úiska kïlrkq ,nk mqoa.,hkaf.ka ckdêm;sjrhd m;alrkq ,nk mqoa.,hka 5 fofkl= , B ckdêm;sjrhd m;alrkq ,nk mqoa.,fhl= úhhq;= w;r Tyq w.ue;s jrhd fyda úmlaI kdhljrhd ksfhdackh lrkq ,nk foaYmd,k mlaIh fyda iajdëk lKavdhu fkdjk md¾,sfïka;=j ksfhdackh lrk fjk;a iajdëk lKavdhul fyda mlaIhl idudðlfhl= úh hq;=h by; b fÊofha mßos mqoa.,hka miafofkl= wdKavql%u jHjia:dodhl iNdj fj; m;alsÍu i|yd ks¾foaY ,nd oSfïoS wdkavql%u jHjia:dodhl iNdj ;=, Y%s ,xld ckiudch ;=, mj;sk nyq;ajjdos ,laIK jD;a;Suh iy iudc úúO;ajh iqrlaIs; jk f,i wod< mqoa.,hka ksfhdackh jk mßos md¾,sfïka;=j ksfhdackh lrkq ,nk ish ̈ foaYmd,k mlaIj, kdhlhkaf.a iy iajdëk lKavdhïj, kdhlhkaf.a Wmfoia ,nd.; hq;=h by; B fÊoh hgf;a m;alrkq ,nk mqoa.,hd md¾,sfïka;=fõ fikÜ iNdfõ ksfhdað; uka;%S uKav,fha iudðlfhl= fkdúh hq;=h 103) l;dkdhljrhd wdKavql%u jHjia:dodhl iNdfõ iNdm;s OQrh oeßh hq;=h 14 | P a g e 104) w.úksiqrejrhd iy wfkl=;a fY%aIaGdêlrKh úksiqrejreka , wNshdpkdêlrKh iNdm;s we;=¿ wfkl=;a wNshdpkdêlrK úksiqrejka , wêlrK fldñIka iNdfõ iNdm;s yer wfkl=;a idudðlhka , kS;sm;sjrhd , uynexl= wêm;sjrhd" ú.Kldêm;sjrhd , fmd,siam;sjrhd , Tïnqâiauka , md¾,sfïka;= uy f,alïjrhd iajdëk fldñIka iNdjkays idudðlhka m;a lsÍu wdKavql%u jHjia:dodhl iNdfõ wkque;sh hgf;a ckdêm;sjrhd úiska isoq l< hq;=h 105) wdKavql%u jHjia:d wêlrK iNdm;s we;= ̈ wfkl=;a úksiqrka fY%aIaGdêlrKh úksiqrka iy wNshdpkdêlrKh iNdm;s we;= ̈ wfkl=;a wNshdpkdêlrKh úksiqrejreka yg ish ld¾hNdrfhka neyer lghq;= mejÍfïoS wdKavl%u jHjia:d iNdj úiska w.úksiqre iy fY%aIaGdêlrKh fÊIaG;u úksiqrka fofofkl=f.a woyia ,nd.; hq;=h 106) wdKavql%u jHjia:djg wkQl+,j wod< ks¾foaYhka isÿ lsÍfïoS wdKavql%u jHjia:dodhl iNdj úiska uyckhdg ish woyia bosßm;a lsÍug iy uyckhdg ish ksfhdackh ,nd oSug wjia:dj ,nd osh hq;=h Wiia md,khla iy uQ,sl whs;sjdislï wdrlaId lsÍu i|yd wdKavql%u jHjia:duh wêlrKhla ia:dms; lsÍu 107) wdKavql%u jHjia:d wêlrKh úksiqrejreka 7 fofkl=f.ka iukaú; úhhq;= w;r tu úksiqrejreka wdKavql%u jHjia:dodhl iNdfõ ks¾foaY u; ckdêm;sjrhd m;al, hq;=h fuu wdKavql%u jHjia:d wêlrKfha ish ̈ úksiqrejreka wêlrK lafIa;%fha kS;s jD;a;Sfha ls¾;su;a iy wdKavql%u jHjia:d kS;sh ms,snoj úfYaI{ oekqula iys; whj ̈ka úh hq;= w;r Tjqka wdKavql%u jHjia:d wêlrKh ;=, jir 5la OQrh oeßh hq;= w;r OQr ld,h wjikaùfuka miqj keje; wdKavql%u jHjia:d wêlrKh fj; m;aùug kqiqÿiaika fõ 108) wdKavql%u jHjia:d wêlrKh f,i úksiqrejreka 7 fokdu isáh hq;=h Y%S,xldfõ ́kEu wêlrKhl wdKavql%u jHjia:d wêlrKhg hg;g .efkk wdKavql%u jHjia:d wêlrKfha wêlrK n,hg .efkk ́kEu lreKla hï kvqjlos u;= jqjfyd;a tlS ldrKdj wdKavql%u jHõia:d wêlrKhg fhduq l, hq;=h 109) wdKavql%u jHjia:d wêlrKfha wêlrK n,h hg;g my; lreKq we;=<;a úh hq;=h a. hï lreKla fyda .eg ̈jla wdKavql%u jHjia:d w¾:ksrEmkhg wod< úIh lafIa;%hg wod< jkafka kï tjeks ldrKd iy .eg ̈ ms,snoj ;SrKh lsÍfï n,h we;= ̈j wdKavql%u jHjia:dj w¾:ksrEmkh lsÍfï n,h , b. mk;a iy m%{dma;s wêlrKh úu¾Ykhg Ndckh lsÍfï n,h , 15 | P a g e c. wdKavql%u jHjia:dfõ XXX jk mßfÊoh hgf;a ksl=;a lrkq ,nk m%ldYhkaf.a j,x.=Ndjh úu¾Ykh lsÍfï n,h ( uOHu wdKavqj úiska m<d;a iNd ioyd ueosy;a ùu ) , d. uOHu wdKavqj iy m<d;a iNd w;r iy m<d;a iNd w;r we;sjk wdrjq,a iy .eg ̈ e. md¾,sfïka;= jrm%ido lvùu ms,snoj jk .eg ̈ , f. wdKavql%u jHjia:d wêlrKh úiska ksl=;a lrkq ,nk ksfhda.hka kej; úu¾Ykh lsÍfï n,h , g. kS;sm;s , rcfha wNsfpdaol iy uyck ú;a;sjdpl ld¾hd,h úiska uQ,sl whs;sjdislï W,a,x>kh lsÍu ms,snoj jQ fpdaokd úu¾Ykh lsÍfï wkkH wêlrK n,h , 110) miqj mkjk ,o kS;Ska iy m%{dma;s wêlrK úu¾Ykhg Ndckh lsÍfï wkkH n,h iy wKavql%u jHjia:d wêlrKh i;= úh hq;= w;r ta wkqj my; n,;, wKavql%u jHjia:d wêlrKh i;= fõ a. tkï md¾,sfïka;=j úiska mkjk ,o kS;s iy tu kS;Skaf.a hï hï m%;smdok iy m<d;a iNd mkjk ,o m%{dma;s iy tys wvx.= m%;smdok wdKavql%u jHjia:djg wkkql+, nj m%ldY lsÍfï n,h , b. my; i|yka ksfhda. we;= ̈j hqla;s iy.; iy idOdrK ;Srk ,ndoSfï n,h , i. j,x.= fkdjk m%ldYhkaf.a w;S;hg isÿjk n,mEu isud flfrk ksfhda. , ii. hï lsis mk;l fyda m%{dma;shl wdKavql%u jHjia:djg wkkql+, jk ú gta iïnkaOfhka md¾,sfïka;=j iy m<d;a iNdj ksisf,i mshjr .kakd f;la wj,x.= lsÍfï ksfhda.h hïlsis ld,iSudjlg ;ykï l, yelsh , iii. iqÿiq wjia:djkaysoS oekg isú,a kvq úOdk ix.%yfha 664 j.ka;sfha we;s ndOlh bj;a lrñka rcfha wdh;k j,g tfrysjo ;ykï ksfhda.hla fyda jdrK ksfhda.hla ,nd .ekSug yelsjk whqßka ixfYdaOkh l< hq;= fõ' hqla;sh iún, .ekaùu i|yd mqoa., ksoyi iq/lSug iy iudkd;au;dj m%j¾Okh lsÍug uQ,sl whs;sjdislï wêlrK n,h Yla;su;a lsÍu fjkqfjka jQ fhdackd 111) úYaùh jYfhka ms,sf.k we;s uQ,sl whs;sjdislï , uQ,sl whs;sjdislï mßfÊohg we;=,;a lrñka uQ,sl whs;sjdislï mßfÊoh hdj;ald,Sk lsÍu Ôj;aùfï whs;sjdislu uQ,sl whs;sjdislula f,i yÿkd .ekSu iy urKSh oKavkh wj,x.= lsÍu isú,a iy foaYmd,k whs;sjdislï ys úIh lafIa;%h mq¿,a l, hq;=h hqla;sh i|yd ck;djg m%fõYùug we;s whs;sh iy idOdrK kvq úNd.hla Wfoid ck;djg we;s whs;sh yÿkd .; hq;=h tfiau iudÔh , wd¾Ól , ixialD;sl whs;sjdislï , ldka;djkaf.a iy <uhskaf.a whs;sjdislï iy mdßißl fukau ixj¾Okhg we;s whs;sjdislï 16 | P a g e wêlrKhuh jYfhka n,d;aul l,yels f,i yÿkd.ksñka tlS whs;sjdislï wêlrkh yryd n,.ekaúh hq;=h 112) iudÔh iy wd¾Ól whs;sjdislï f,i wOHdmkhg we;s whs;sh , fi!LHg we;s whs;sh m%udKj;a wdydrfõ,la ,nd .ekSug we;s whs;sh , msßisÿ c,h , ikSmd¾laIdj m%udKj;a f,i ksjila fyda fijkla i|yd we;s whs;sh , m%udKj;a iudÔh wdrlaIdjla i|yd we;s whs;sh , Y%uh iQrdlEfuka f;drjQ ksoyia iy f.!rjdkaú; /lshdjla i|yd jk whs;sh , idOdrK iy ys;lr mßirhla ;=, ish rdcldßh mj;ajdf.k hdug we;s whs;sh iy mdßfNda.sl whs;Ska wvx.= úh hq;=h 113) uyck iqNidOl kvqlr m%ldYs;ju yÿkd.; hq;= w;r tlS kvqlr isú,a iy wmrdO kvqlr i|yd wod< lr .; hq;=h fujeks kvqlr mejeÍfïoS idOdrK ld,iSudjla ;=, mejeÍug bv ,ndoshs hq;= w;r kvq mejeÍu i|yd ld,iSudjla wka;¾.; fkdl, hq;=h 114) uyck wdrlaIl ks<Odß uQ,sl whs;sjdislï iy NdId whs;sjdislï ms,snoj uyck iqnidOl kvq mejeÍfï whs;shla ;sìh hq;=h 115) rfÜ mj;sk ish ̈ kS;Ska wdKavq l%u jHjia:d hg;aj iy tys we;s uQ,sl whs;sjdislï mßfÊohg hg;aj lshúh hq;=h 116) oekg uyck ys;iqj i|yd jQ kvqlrhla mejÍu i|yd isú,a kvq úOdk ix.%yfha m%;smdok fkdue;s neúka ta i|yd wjYH kS;s ixfYdaOkhla bosßm;a lrñka uyck w¾:idOk kvqlr isú,a wêlrK ;=< mejÍfï whs;sh;a tu kvq j,ska ,efnk jkaos uqo,a rcfha uyd NdKavd.drh yryd w.;shgm;a ;eke;a;kag ,nd oSug kS;s m%;smdok udi 3la we;=<; iïu; l< hq;=h' Bg WodyrKhlg X-Press Pearl kej úkdYùfuka iDcqj iy$fyda jl%dldrfhka w.;shg m;a ck;djg jxos whlr .ekSug yelshdj ,efnk whqßka fuu kS;s ixfYdaOk bosßm;al, hq;=h'