Jaarverslag 2023 Stichting Frisse Wind.nu van Ogtropweg 16 1949 BA, Wijk aan Zee Inhoudsopgave 1 Inleiding en missie 3 2 Governance van Frisse Wind 3 3 Activiteiten van Frisse Wind 4 4 Vergoedingen 7 5 Financiële verantwoording 7 6 Claimcode 2019 8 7 Aankomende periode 8 8 Verslag van de Raad van Toezicht 9 2 1 Inleiding en missie Dit document bevat het eerste verslag van het bestuur van Stichting Frisse Wind.nu (“ Frisse Wind ”). Dit bestuursverslag ziet op de activiteiten van het bestuur en de algemene gang van zaken vanaf 1 januari 2023 tot en met 23 december 2023. In dit verslag licht Frisse Wind de belangrijkste activiteiten verder toe. Frisse Wind is op 19 januari 2021 opgericht door bezorgde ouders uit Kennemerland die opkomen voor een gezonde leefomgeving . Ons doel is dat de bedrijfsactiviteiten van Tata Steel niet langer ten koste gaan van de gezondheid in de IJmond. De belangen waarvoor Frisse Wind opkomt, staan vermeld in de statuten. Het jaar 2023 stond voor Frisse Wind in het teken van verdere professionalisering. Frisse Wind besloot de stap te zetten om als collectieve belangenbehartiger op te treden in de zin van de Wet Afgewikkelde Massaschade in Collectieve Actie (WAMCA). Dit houdt in dat Frisse Wind de belangen zal behartigen van alle mensen die schade oplopen door de uitstoot van de staalfabriek van Tata Steel. Het bestuur van Frisse Wind werd aangevuld met John Beer en onze eerste medewerker Sacha Voet. Frisse Wind werkte samen met diverse lokale en landelijke groepen zoals Dorpsraad Wijk aan Zee en Urgenda. Samen met Greenpeace werkte Frisse Wind aan de campagne People versus Polluters Daarnaast organiseerde Frisse Wind informatiebijeenkomsten en nam zij deel aan het politieke en maatschappelijk debat rond de uitstoot van Tata Steel. Frisse Wind geeft een stem aan de bezorgde burgers, verricht een grote hoeveelheid feitelijke werkzaamheden en onderzoekt en voert (juridische) acties in lijn met haar statutaire doelomschrijving. Frisse Wind brengt de vervuiling aan het licht en gaat in gesprek met politici, beleidsmakers en toezichthouders. Samenwerking met milieuorganisaties en journalisten versterkt onze impact. 2 Governance van Frisse Wind Bestuur Het bestuur van Frisse Wind heeft een sterke binding met de provincie Noord-Holland en meer specifiek de regio IJmond. Het bestuur heeft daarmee een goed begrip van de situatie waarin de achterban zich bevindt en kan zijn taak naar behoren uitvoeren. De achtergrond van de bestuurders is gepubliceerd op de website van Frisse Wind. Het bestuur van Frisse Wind bestaat op dit moment uit: ● Jaap Venniker - penningmeester (sinds 19 januari 2021) ● Sanne Walvisch - secretaris (sinds 19 januari 2021) ● John Beer - juridische zaken (sinds 15 augustus 2023) 3 John Beer is in 2023 toegetreden tot het bestuur, waarmee Frisse Wind haar juridische expertise heeft versterkt. Het bestuur is verantwoordelijk voor strategie, financieel en juridisch beleid. Het voorzitterschap van Frisse Wind wordt – net als het woordvoerderschap – wisselend door de verschillende bestuursleden vervuld, afhankelijk van onder meer expertise en beschikbaarheid. Het bestuur voerde in 2023 wekelijks overleg en spreekt elkaar daarnaast regelmatig telefonisch en/of via conference calls. De werkzaamheden omvatten niet alleen de massaschadeclaim, maar ook de procedures op strafrechtelijk en bestuursrechtelijk gebied en de maatschappelijke acties. Raad van Toezicht Sinds 1 oktober 2023 heeft Frisse Wind een raad van toezicht. De raad van toezicht wordt gevormd door: ● Cees van Dam - hoogleraar Europees aansprakelijkheidsrecht (voorzitter) ● Tine van de Werken - chief financial officer ● Luc Verkouteren - huisarts IJmuiden De raad van toezicht en het bestuur vergaderden in 2023 tweemaal gezamenlijk. De raad van toezicht heeft onderaan dit document verslag uitgebracht over het overleg en toezicht in 2023. 3 Activiteiten van Frisse Wind In 2023 heeft Frisse Wind op verschillende vlakken veel activiteiten ondernomen. Veel van de activiteiten vereisten continue aandacht en monitoring van het bestuur, alsmede juridische en niet-juridische overwegingen. Voor de juridische overwegingen liet het bestuur zich adviseren door de door haar ingeschakelde advocaten. Vooronderzoek en voorbereiding massaclaim Op 9 januari 2023 kondigde Frisse Wind na verzoek van omwonenden aan te onderzoeken of een massaschadeclaim tegen Tata Steel haalbaar is. Begin dit jaar startte Frisse Wind met een inventarisatie van de steun voor deze actie. In het kader van de massaschadeclaim heeft een deurwaarder op 24 augustus 2023 namens Frisse Wind een aansprakelijkstelling bij Tata Steel afgeleverd. Frisse Wind stelde het bedrijf aansprakelijk voor de materiële, immateriële en gezondheidsschade van omwonenden door de uitstoot van gevaarlijke stoffen. Deze aansprakelijkstelling is de eerste formele stap in de aangekondigde massaschadeclaim. Op 23 november 2023 vond overleg plaats tussen het bestuur en Tata Steel. Tata Steel erkent geen aansprakelijkheid en Frisse Wind zal de procedure voortzetten. 4 In 2023 is het bestuur van Frisse Wind begonnen met de inhoudelijke voorbereiding van de massaschadeclaim. Met betrekking tot de voorbereiding van de procedure tegen Tata Steel heeft het bestuur overleg met de ingeschakelde advocaten van (onder meer) Finch Dispute Resolution. Het overleg is gestart met procesfinanciers om de noodzakelijke financiering te verkrijgen voor het starten van de procedure. Het bestuur heeft verder nauw overleg met de relevante experts. In het kader van de massaschadeclaim heeft Frisse Wind ervoor gezorgd dat haar organisatie voldoet aan de eisen die worden gesteld aan collectieve belangenbehartigers. Meer informatie hierover staat in het compliance statement van Frisse Wind. Webcams en spotdegifwolk.nl Sinds maart 2022 heeft Frisse Wind camera’s gericht op de meest vervuilende onderdelen van Tata Steel (kooksgasfabriek 1 en 2, Hoogovens en pelletfabriek). In 2023 nemen deze camera’s het terrein van Tata Steel onverminderd waar. Sinds de lancering van deze camera’s wordt een recordaantal voorvallen gemeld door Tata Steel. Vanwege het succes van de eerdere camera’s heeft Frisse Wind in mei 2023 in samenwerking met Greenpeace in Wijk aan Zee een derde camera geïnstalleerd. Daardoor is er continu beeld van incidenten bij kooksgasfabriek 2. Dankzij de website spotdegifwolk.nl zijn in 2023 meer dan 500 zichtbare incidenten gemeld bij omgevingsdienst Noordzeekanaalgebied (“ omgevingsdienst NZKG ”). Sinds juni 2023 wordt in samenwerking met Fruitpunch AI en onderzoekers van de UVA gewerkt aan het automatiseren van spotdegifwolk.nl met behulp van artificiële intelligentie. Dankzij de camera’s zijn er tussen april en december 2023 meerdere incidenten van ‘rauwe kooks’ waargenomen. Voor dit type incidenten is een last onder dwangsom opgelegd in de bestuursrechtelijke procedures. Frisse Wind heeft voor 16 incidenten een formeel handhavingsverzoek ingediend bij de omgevingsdienst NZKG en de bestuursrechtelijke actie voorbereid. Handhaving en toezichthouder omgevingsdienst NZKG Dankzij de camera’s is zichtbaar hoeveel verschillende vormen van vergunde en onvergunde incidenten bij de hoogovens, pelletfabriek en kooksfabrieken van Tata Steel plaatsvinden. In 2023 heeft Frisse Wind vier aanvullende formele handhavingsverzoeken ingediend over de waargenomen zorgelijke hoeveelheden uitstoot en incidenten. Daarover voert Frisse Wind ook overleg met de omgevingsdienst NZKG. Frisse Wind tracht de omgevingsdienst NZKG aan te zetten de rol van toezichthouder te vervullen en de gezondheid van burgers tegen deze uitstoot te beschermen. Helaas heeft geen van deze handhavingsverzoeken binnen formele perioden tot actie geleid. In alle gevallen heeft Frisse Wind meerdere ingebrekestellingen verstuurd om aan te zetten tot meer actie. Frisse Wind overweegt bestuursrechtelijke vervolgacties. Meer informatie over de handhavingsverzoeken is te vinden op onze website. 5 Participatie Heracless ‘Groen Staal’ Eind maart 2023 maakten Provincie Noord-Holland en Tata Steel bekend te starten met de procedure naar een meer duurzame staalproductie. Onderdeel van deze procedure is een participatieproces. Frisse Wind reageerde hier formeel op en verzocht onder meer om onafhankelijk onderzoek (nul-metingen). Ook stelde Frisse Wind acht randvoorwaarden en vijf verzoeken op waar alle partijen gehoor aan zouden moeten geven als zij echt serieus werk willen maken van onze gezondheid en onze leefomgeving. Op 25 mei 2023 sprak het bestuur van Frisse Wind in het kader van het participatietraject met Tata Steel. Dit gesprek vond gezamenlijk met vertegenwoordigers van Dorpsraad Wijk aan Zee, Gezondheid op één en Urgenda plaats. Op 11 juli 2023 hebben alle organisaties zich gezamenlijk teruggetrokken uit de besprekingen omdat Tata Steel op meerdere punten voorbijging aan de principes van deugdelijke participatie. Op 21 juli 2023 ontving Frisse Wind een formele reactie uit naam van Tata Steel en Provincie Noord Holland. De inbreng van Frisse Wind is terzijde geschoven. Het bestuur van Frisse Wind blijft zich inzetten voor de gezondheid als basisvoorwaarde bij iedere vorm van toekomstige bedrijfsvoering. Meer informatie over de participatie is te vinden op onze website. Gezondheidsultimatum Op 3 november 2023 kondigde Tata Steel Nederland aan plan Heracless te hebben herzien en over te gaan op een soberder en trager plan. Zo is slechts nog sprake van sluiting van kooksgasfabriek 2 en hoogoven 7 in 2030 en blijft de overige ‘vuile kant’ van het bedrijf tot nader te bepalen data in bedrijf. In reactie op dit nieuwe plan 'groen' Staal heeft Frisse Wind samen met diverse organisaties opgeroepen tot een gezondheidsultimatum. De oproep is gepubliceerd in het Financieele Dagblad en op gezondheidsultimatum.nl In april 2023 publiceerde de Onderzoeksraad voor Veiligheid (OVV) het rapport: “Industrie en Omwonenden”. De conclusie van dit rapport is dat de gezondheid van omwonenden van industrie betere bescherming verdient door bedrijven, (lokale) overheden en omgevingsdiensten. De OVV deed een reeks aanbevelingen aan Tata Steel, de overheid en toezichthouders. Frisse Wind werkte mee aan dit onderzoek. Op basis van de uitkomsten sprak het bestuur van Frisse Wind diverse malen met het ministerie van Infrastructuur & Waterstaat, waarna de Expertgroep Gezondheid IJmond tot stand is gekomen. Vertegenwoordiging (in de media) Het hele jaar ontving Frisse Wind Statenleden, Kamerleden en volksvertegenwoordigers van diverse politieke partijen. Frisse Wind organiseerde rondleidingen in de duinen rond Wijk aan Zee voor burgers, studenten en journalisten. Frisse Wind is diverse malen opgetreden als vertegenwoordiger van bezorgde omwonenden in publicaties in de media. In 2023 betrof dat onder meer optredens in de Hofbar, RTL nieuws, interviews in Trouw, de Volkskrant en Noord-Hollands Dagblad en opiniestukken in het FD. In 2023 organiseerde Frisse Wind 6 meerdere bijeenkomsten voor omwonenden om hen van informatie te voorzien over de activiteiten van Frisse Wind. Frisse Wind kreeg in 2023 een eervolle nummer 22 toebedeeld in de Trouw duurzame 100. 4 Vergoedingen Bestuur De leden van het bestuur ontvangen elk een vaste vergoeding voor al hun werkzaamheden van € 11.250 per kwartaal (exclusief btw). Raad van Toezicht De leden van de raad van toezicht ontvangen vanaf 2024 elk jaar een redelijke en niet bovenmatige kostenvergoeding en vacatiegeld van € 2.500 per kwartaal. Over 2023 ontvingen zij een vergoeding van € 2.500. Deze vergoedingen zijn vastgesteld door de gezamenlijk vergadering van het bestuur en de raad van toezicht. 5 Financiële verantwoording Frisse Wind heeft geen winstoogmerk. Alle kosten van Frisse Wind inclusief de juridische en technische kosten en de kosten voor de collectieve actie, worden door Frisse Wind gedragen. In het boekjaar 2023 werd een bedrag van € 44.466,- aan donaties ontvangen. Na verrekening van de overige kosten resteerde een resultaat van nihil. De donaties werden besteed aan: ● Personeelskosten € 3427 ● Kosten website € 2185 ● Rente- en bankkosten € 210 ● Afschrijvingen € 3832 ● Advocaatkosten € 14.208 ● Administratiekosten € 800 ● Representatiekosten € 135 ● Mutatie bestemmingsreserve donatie € 19.669 (Het vooronderzoek voor) de massaschadeclaim is extern gefinancierd. In 2023 heeft het bestuur voorbereidingen getroffen voor het opstellen van een overeenkomst met Omni Bridgeway (Fund 5) Cayman Invt. Limited, een fonds van Omni Bridgeway S.A. (“ Omni Bridgeway ”), en Redbreast Associates N.V. (“ Redbreast ”) voor de financiering van de massaschadeclaim tegen Tata Steel. Frisse Wind heeft een begroting opgesteld die toereikend is voor de massaschadeclaim tot aan de einduitspraak in eerste aanleg. 7 In ruil voor het dragen van het risico en de kosten ontvangen de procesfinanciers een vergoeding. De financiering zal plaatsvinden op non-recourse basis. Dat betekent dat als de procedure wordt verloren en geen schikking wordt gerealiseerd, de procesfinanciers de financiering niet terugkrijgen. Indien de vergoeding op basis van een percentage wordt berekend, hebben de procesfinanciers aanspraak op een vergoeding van maximaal 25% van de uiteindelijke compensatie. Naarmate de uiteindelijke compensatie groter is, neemt het percentage stapsgewijs af naar 15%. Meer informatie over de financiering is op de website en in het compliance statement te vinden. Het bestuur bevestigt dat de financiële positie van Frisse Wind gezond is en dat de stichting over voldoende middelen beschikt om de collectieve actie en haar verdere activiteiten te kunnen voeren. Een accountantskantoor (Administratiekantoor J.J. Winkel) ondersteunt de (financiële) administratie. Het administratiekantoor stelt ook de jaarrekening van Frisse Wind op. Verder sloot Frisse Wind een aansprakelijkheidsverzekering af voor bestuurders en commissarissen. 6 Claimcode 2019 Frisse Wind voldoet aan de vereisten van artikel 3:305a van het Burgerlijk Wetboek en aan de Claimcode 2019. Frisse Wind is zoveel als mogelijk ingericht naar de principes van de Claimcode 2019. 7 Aankomende periode Gedurende 2024 zet Frisse Wind haar acties en voorbereidingen voor de massaschadeclaim tegen Tata Steel voort. Frisse Wind blijft onverminderd in contact met de omwonenden door het organiseren van bijeenkomsten en het verstrekken van informatie. Wijk aan Zee, 19 juli 2024 Jaap Venniker Sanne Walvisch John Beer 8 8 Verslag van de Raad van Toezicht STICHTING FRISSE WIND.NU Verslag Raad van Toezicht 2023 De Raad van Toezicht heeft zich in 2023 gebogen over de volgende onderwerpen: ● Formalisering benoeming van de leden van de Raad van Toezicht, de wijze waarop en de frequentie van vergaderingen, alsmede de taken en de uitoefening van de bevoegdheden van de Raad van Toezicht. ● Advisering van het Bestuur over het in lijn brengen van de statuten van de stichting met de bepalingen van de Claimcode 2019 zoals opgesteld door de Commissie Claimcode. ● Instemmen met de start van het onderhandelingsproces door het Bestuur op basis van de conceptversie van de financieringsdocumentatie tussen de Stichting FWN en de procesfinanciers. ● Bespreking van de financiële verslaglegging door het Bestuur, de concept-begroting 2024 en het Projectbudget voor het voeren van de beoogde WAMCA-procedure. ● De inschakeling van juridische adviseurs door het bestuur van de Stichting ten behoeve van de verschillende juridische procedures die de stichting voert. ● De vaststelling van de jaarlijkse vergoeding voor het Bestuur en het vacatiegeld voor de leden van de Raad van Toezicht. ● De verschillende lopende juridische procedures en de uitkomst van het overleg met de bestuurder van Tata Steel n.a.v. de formele aansprakelijkheidsstelling in augustus 2023 door de Stichting FWN van Tata Steel voor de uitstoot van gevaarlijke en/of schadelijke stoffen. ● De wijze van communicatie met enerzijds deelnemers en diverse stakeholders en anderzijds via de publiciteitscampagnes, nieuwsberichten, podcasts etc. in de media. De Raad van Toezicht heeft twee keer vergaderd (beide keren digitaal). Begin oktober 2023 ter formalisering van de benoeming tot leden van de raad van toezicht. Een tweede vergadering betrof de gezamenlijke vergadering met het Bestuur in december 2023. Alle leden van de Raad van Toezicht zijn aanwezig geweest bij de vergaderingen. Vastgesteld in april 2024 Cees van Dam Tine van de Werken Luc Verkouteren 9