LEGENDARNA SZUBIEN ICA POD BOROWINĄ GM. SZP ROTAWA A UTOR : M ACIEJ B ORYNA M UZEUM Z IEMI S ZPROTAWSKIEJ S ZPROTAWA 2024 F OT S TARA DROGA Z D ZIKOWIC DO B OROWINY , OBECNIE FRAGMENT SZLAKU P ĘTLA W IEWIÓRA (2024) W bogatym zbiorze starych szprotawskich legend odnaleźliśmy t ę o G órze S zubienicznej pod Borowiną (gm. Szprotawa) Źródła historyczne takowej nie pamiętają, stąd dla badaczy jest to kwestia do bliższego rozpoznania. A oto, co mówi legenda: Do średniowiecznego sądownictwa nawiązuje Góra Szubieniczna w tak zwanym zagajniku myśliwskim , nieopodal drogi do Dzikowic i wyrobiska piasku należącego do rolnika Gustava Weidnera . Pewnego razu podążał tą drogą handlarz koni z Bolesławca, który właśnie udawał się na targ koński do Kożuchowa. Widząc na szubienicy dwóch powieszonych z a kradzież , zawołał w ich stronę szyderczo – „Znajdzie się tam miejsce i dla mnie?”. Tuż przed Kożuchowem natknął się na bezpańskiego konia, którego złapał i powlókł na targ, pragnąc oddać znajdę prawowitemu właścicielowi. Jak tylko wszedł do miasta, zaraz zrobiła się wrzawa, że tego konia ukradł I n a nic zdały się rozpaczliwe tłumaczenia handlarza . Wnet został pojmany i powieszony na szubienicy pod Borowin ą Zrazu rodzi się pytanie, czy wspomniana w legendzie szubienica pod Borowiną w ogóle istniała ? Nie możemy tego wykluczyć . Akcja legendy rozgrywa się w okresie średniowiecza , kiedy pod wsią mogło funkcjonować wyznaczone miejsce zasądzonych straceń Był to czas licznie opisywanych napadów i rabunków. Borowina leży na trasie z Bolesławca do Kożuchowa, a przed Borowiną znajduje się wieś Dzikowice. Pomiędzy wsiami wyróżnia ją się wzgórz a, do jednego z których zapewne odnosi się legenda o Górze Szubienicznej. Obecnie wzdłuż jednej ze star ych dr óg z Dzikowic do Borowiny wiedzie szlak turystyczny „Pętla Wiewióra” , a p rzy nim natkniemy się także na stary kamienny drogowskaz, odkryty dopiero kilka lat temu przy projektowaniu szlaku. Z pewnej odległości miniemy wiejski cmentarz na wzgórzu. Stąd już blisko do ruin borowińskiego pałacu, a wcześniejszej warowni, które j początki sięgają wieków średnich. Może le genda dotyczy wł aśnie tej drogi. FOT. KAMIENNY DROGOWSKAZ PRZY STAREJ DRODZE Z DZIKOWIC DO BOROWINY (2024) FOT. RUINA PAŁACU W BOROWINIE (2024) W niektórych opracowaniach legenda jest znana pod tytułem „Handlarz koni z Bolesławca” (oryg. Pferdehändler aus Bunzlau) , a jej wersje nieznacznie różnią się od siebie Na przykład tym, że handlarz koni miał uciec z Kożuchowa i zosta ć schwytany dopiero w Borowinie. Poniekąd wskazywana w legendzie lokalizacja szu b ienicy jest dość dokładna W opracowani u Georga Stellera o Borowinie wymieniany jest niejaki Gustav Weidner, ur. w 1843 r. Tenże był synem rolnika Johanna Ernsta z Borowiny , który posiadał majątek zwany Das Weidner Gut , uznawany lokalnie za jeden z najstarszych majątków pozostających w rękach jednej rodziny (udokumentowany od 1488 roku). To może ułatw ić nam ustalenie usytu owania gruntów należących do Weidnera, w tym wspomnianego wyrobiska piasku. Być może kiedyś uda się ró wnież potwierdzić stanowisk o legend arnej szubienicy metodami archeologicznymi. M ACIEJ B ORYNA M UZEUM Z IEMI S ZPROTAWSKIEJ N A PODSTAWIE : 1. S AGEN UND V OLKSBRÄUCHE AUS DEM K REISE S PROTTAU , [ W :] S AGAN - S PROTTAUER H EIMATBRIEFE 1968, NR 1, S 27 , 10. D ER G ALGENBERG 2. S TELLER G., Z WEI D ORFSTUDIEN AUS W ESTSCHLESIEN : H ARTAU UND L ANGHEINERSDORF , 1961, S 28. 3. B ORYNA M. , D AWNE ŻYCIE MIESZKAŃCÓW B ORÓW D OLNOŚLĄSKICH ..., 2013, STR 63. 4. BORYNA M., Z ESP ÓŁ PRZYRODNICZ O - KRAJOBRAZOWY P OTOK SUCHA W GMINIE SZPROTAWA , 2023, S 32 5. B ORYNA M., H ISTORIA ZAKLĘTA W GŁAZIE ( https://borynam.wixsite.com/zwiedzamyszprotawe/kamie%C5%84 - von - stoscha )