Thái Thng C m ng Thiên www.nhatquantungthu.com 1 Thaùi Thöôïng Caûm ÖÙng Thieân ---------- 太 太 太 太 上 上 上 上 感 感 感 感 應 應 應 應 篇 篇 篇 篇 Thái Thng C m ng Thiên www.nhatquantungthu.com 2 T ự a Thái-Th ượ ng C ả m- Ứ ng-Thiên, là pho kinh sách ch ỉ d ẫ n chúng sinh b ỏ ác h ướ ng thi ệ n, r ờ i h ọ a đượ c phúc. N ộ i dung c ũ ng nh ư l ờ i v ă n c ủ a C ả m- Ứ ng- Thiên đề u r ấ t d ễ hi ể u. T ừ c ổ chí kim, phàm hành trì theo l ờ i ch ỉ d ẫ n trong kinh đề u có c ả m- ứ ng. Trong th ờ i đạ i v ă n-minh, ph ầ n đ ông ng ườ i ch ỉ tin vào khoa-h ọ c, nên s ố ng thiên v ề v ậ t ch ấ t h ơ n là tinh-th ầ n, th ậ m chí ph ủ nh ậ n s ự hi ệ n h ữ u c ủ a tâm- linh, cho l ờ i nói c ủ a Thánh-Hi ề n là c ổ -h ủ , l ỗ i th ờ i, quan ni ệ m v ề cang-th ườ ng luân-lý nh ạ t d ầ n.Vì danh l ợ i mà quên đ i nhân ngh ĩ a, vì tham v ọ ng cá nhân mà đ i đế n ch ỗ v ị k ỷ h ạ i ng ườ i....gia đ ình vì th ế b ấ t hòa, xã h ộ i vì th ế mà lo ạ n. Tôn-ch ỉ c ủ a ng ũ giáo tuy khác nhau, nh ư ng lý thì ch ỉ có m ộ t. M ụ c đ ích c ủ a Thánh-nhân đề u khuyên ngu ờ i cách b ỏ v ậ t d ụ c, hành nhân ngh ĩ a đạ o- đứ c để đạ t đế n m ứ c chí-thi ệ n c ố -h ữ u c ủ a b ả n tính do tr ờ i phú. Sách Đạ i-H ọ c vi ế t: T ừ thiên-t ử cho đế n th ứ dân, đề u l ấ y tu thân làm g ố c. Đ ó là Thiên- Đ àng trong nhân gian, m ọ i ng ườ i đề u an c ư l ạ c nghi ệ p. D ị ch gi ả tài h ọ c s ơ -thi ể n, nh ư ng c ả m th ấ y ch ấ n h ư ng c ổ phong trong lúc này là m ộ t đề u thi ế t y ế u, nên dù bi ế t s ứ c mình có h ạ n mà v ẫ n m ạ o-mu ộ i d ị ch cu ố n C ả m- Ứ ng-Thiên này. Tuy đ ã g ắ ng s ứ c, nh ư ng ph ầ n n ộ i dung c ũ ng nh ư l ố i hành v ă n, đề u tránh không kh ỏ i có ch ỗ sai sót, kính mong các b ậ c cao-minh vui lòng ch ỉ -chính và b ổ -khuy ế t. Đồ ng th ờ i c ũ ng mong các b ậ c M ạ nh- Th ườ ng-Quân phát tâm ấ n t ố ng, để cu ố n sách này đượ c ph ổ -bi ế n kh ắ p n ơ i, công- đứ c c ủ a các v ị s ẽ vô- l ượ ng v ậ y. Vô-Tri c ư -s ĩ c ẩ n chí M ạ nh-Thu n ă m Giáp-Tu ấ t Thái Thng C m ng Thiên www.nhatquantungthu.com 3 Thái-Th ượ ng C ả m- Ứ ng-Thiên 太 太 太 太 上 上 上 上 感 感 感 感 應 應 應 應 篇 篇 篇 篇 Thái-Th ượ ng vi ế t: H ọ a phúc vô môn, duy nhân t ự tri ệ u, thi ệ n ác chi báo, nh ư ả nh tùy hình. Th ị d ĩ Thiên- Đị a h ữ u ti quá chi Th ầ n, y nhân s ở ph ạ m khinh tr ọ ng, d ĩ đ o ạ t nhân toán. Toán tán t ắ c b ầ n hao, đ a phùng ư u ho ạ n, nhân giai ác chi, hình h ọ a tùy chi, cát khánh t ị chi, Ác-tinh tai chi, toán t ậ n t ắ c t ử H ự u h ữ u Tam-Thai B ắ c- Đẩ u Th ầ n-Quân, t ạ i nhân đầ u th ượ ng, l ụ c nhân t ộ i ác, đ o ạ t k ỳ k ỷ toán. H ự u h ữ u Tam-Thi Th ầ n, t ạ i nhân thân trung, m ỗ i đ áo canh-thân nh ậ t, tri ế p th ượ ng nghê Thiên-Tào, ngôn nhân t ộ i quá, nguy ệ t-h ố i chi nh ậ t,Táo-Th ầ n di ệ c nhiên. Phàm nhân h ữ u quá, đạ i t ắ c đ o ạ t K ỷ , ti ể u t ắ c đ o ạ t Toán, k ỳ quá đạ i ti ể u, h ữ u s ố bách s ự . D ụ c c ầ u tr ườ ng sanh gi ả , tiên tu t ị chi. Th ị đạ o t ắ c ti ế n, phi đạ o t ắ c th ố i, b ấ t lý tà kính, b ấ t phi ám th ấ t, tích đứ c l ũ y công, t ừ tâm ư v ậ t, trung hi ế u h ữ u đễ , chánh k ỷ hóa nhân, c ă ng cô tu ấ t qu ả , kính lão hoài ấ u, côn trùng th ả o m ộ c do b ấ t kh ả th ươ ng. Nghi m ẫ n nhân chi hung, l ạ c nhân chi thi ệ n, t ế nhân chi c ấ p, c ứ u nhân chi nguy, ki ế n nhân chi đắ c nh ư k ỷ chi đắ c, ki ế n nhân chi th ấ t nh ư k ỷ chi th ấ t, b ấ t ch ươ ng nhân đ o ả n, b ấ t huy ễ n k ỷ tr ườ ng, át ác d ươ ng thi ệ n, thôi đ a th ủ thi ể u, th ụ nh ụ c b ấ t oán, th ụ s ủ ng nh ượ c khinh, thí ấ n b ấ t c ầ u báo, d ữ nhân b ấ t truy h ố i. S ở vi thi ệ n-nhân giai kính chi, Thiên- đạ o h ữ u chi, ph ướ c l ộ c tùy chi, chúng tà vi ễ n chi, Th ầ n-Linh v ệ chi, s ở t ố t ấ t thành,Th ầ n-Tiên kh ả kí. D ụ c c ầ u Thiên-Tiên gi ả , đươ ng l ậ p nh ấ t thiên tam bách thi ệ n, d ụ c c ầ u Đị a-Tiên gi ả , đươ ng l ậ p tam bách thi ệ n. C ẩ u ho ặ c phi ngh ĩ a nhi độ ng, b ộ i lý nhi hành, d ĩ ác vi n ă ng, nh ẫ n tác tàn h ạ i, ám t ặ c l ươ ng thi ệ n, ám v ũ quân thân, m ạ n k ỳ tiên sinh, b ạ n k ỳ s ở s ự , cu ố ng ch ư vô th ứ c, báng ch ư đồ ng h ọ c, h ư vu trá ng ụ y, công ki ế t tông thân, c ươ ng c ườ ng b ấ t nhân, ng ậ n l ệ t ự d ụ ng, th ị phi b ấ t đ áng, h ướ ng b ộ i quai nghi, ng ượ c h ạ th ủ công, Thái Thng C m ng Thiên www.nhatquantungthu.com 4 si ể m th ượ ng hy ch ỉ , th ụ ân b ấ t c ả m, ni ệ m oán b ấ t h ư u, khinh mi ệ t Thiên dân, nhi ễ u lo ạ n qu ố c chánh, th ưở ng c ậ p phi ngh ĩ a, hình c ậ p vô cô, sát nhân th ủ tài, khuynh nhân th ủ v ị . Chu hàng l ụ c ph ụ c, bi ế m chánh bài hi ề n, l ă ng cô b ứ c qu ả , khí pháp th ủ l ộ , d ĩ khúc vi tr ự c, d ĩ tr ự c vi khúc, nh ậ p khinh vi tr ọ ng, ki ế n sát gia n ộ , tri quá b ấ t c ả i, tri thi ệ n b ấ t vi, t ự t ộ i d ẫ n tha, ủ ng t ắ c ph ươ ng thu ậ t, san báng Thánh Hi ề n, xâm l ă ng đạ o- đứ c, x ạ phi tr ụ c t ẩ u, phát tr ậ p kinh tê, đ i ề n huy ệ t phúc sào, th ươ ng thai phá noãn, nguy ệ n nhân h ữ u th ấ t, h ủ y nhân thành công, nguy nhân t ự an, gi ả m nhân t ự ích.., d ĩ ác d ị ch h ả o, d ĩ t ư ph ế công, thi ế t nhân chi n ă ng, t ế nhân chi thi ệ n, hình nhân chi xú, ki ế t nhân chi t ư , hao nhân hóa tài, ly nhân nhân c ố t nh ụ c, xâm nhân s ở ái, tr ợ nhân vi phi, sính chí tác uy, nh ụ c nhân c ầ u th ắ ng, b ạ i nhân miêu giá, phá nhân hôn nhân, c ẩ u phú nhi kiêu, c ẩ u mi ễ n vô s ỉ , nh ậ n ân thôi quá, giá h ọ a ác, c ổ mãi h ư d ự , bao tr ữ hi ể m tâm, t ỏ a nhân s ở tr ườ ng, h ộ k ỷ s ở đ o ả n, th ừ a uy bách hi ế p, túng b ạ o sát th ươ ng, vô c ố ti ễ n tài, phi l ễ phanh t ể , tán khí ng ũ c ố c, lao nhi ễ u chúng sinh, phá nhân chi gia th ủ k ỳ tài b ả o, quy ế t th ủ y phóng h ỏ a d ĩ h ạ i dân c ư , v ă n lo ạ n quy mô d ĩ b ạ i nhân công, t ổ n nhân khí v ậ t d ĩ cùng nhân d ụ ng, ki ế n tha vinh-quy nguy ệ n tha l ư u bi ế m, ki ế n tha phú- quý nguy ệ n tha phá tán, ki ế n tha s ắ c m ỹ kh ở i tâm t ư chi, ph ụ tha hóa tài nguy ệ n tha thân t ử , can c ầ u b ấ t to ạ i ti ệ n sanh chú h ậ n, ki ế n tha th ấ t ti ệ n ti ệ n thuy ế t tha quá, ki ế n tha th ể t ướ ng b ấ t c ụ nhi ti ế u chi, ki ế n tha tài n ă ng, kh ả x ư ng nhi ứ c chi, mai c ổ y ế m nhân, d ụ ng d ượ c sát th ụ , khu ể n ộ s ư -phó, để xúc ph ụ huynh, c ườ ng th ủ c ườ ng c ầ u, háo xâm háo đ o ạ t, l ỗ l ượ c trí phú, x ả o trá c ầ u thiên, th ưở ng ph ạ t b ấ t bình, d ậ t l ạ c quá ti ế t, hà ng ượ c k ỳ h ạ , kh ủ ng hách ư tha, oán Thiên v ư u nhân, ha phong m ạ v ũ , đấ u h ợ p tranh t ụ ng, vong tr ụ c b ằ ng đả ng, d ụ ng thê thi ế p ng ữ , vi ph ụ -m ẫ u hu ấ n, đắ c tân vong c ố , kh ẩ u th ị tâm phi, tham m ạ o ư tài, khi võng k ỳ th ượ ng, t ạ o tác ác ng ữ , sàm h ủ y bình nhân, h ủ y nhân x ư ng tr ự c, m ạ Th ầ n x ư ng chính, khí thu ậ n hi ệ u ngh ị ch, b ộ i thân h ướ ng s ơ , ch ỉ Thi ệ n- Đị a d ĩ ch ứ ng b ỉ hoài, d ẫ n Th ầ n-minh nhi giám hi ệ p s ự , thí d ữ h ậ u h ố i, gi ả tá b ấ t hoàn, phân ngo ạ i doanh c ầ u, l ự c th ượ ng thí thi ế t, dâm d ụ c quá độ , tâm độ c m ạ o t ừ , u ế th ự c u ỷ nhân, t ả - đạ o ho ặ c chúng, đ o ả n xích hi ệ p độ , khinh x ư ng ti ể u th ă ng, d ĩ ng ụ y t ạ p chân, thái th ủ gian l ợ i, áp l ươ ng vi ti ệ n, m ạ n m ị ch ngu nhân, tham lam vô y ế m, chú tr ở c ầ u tr ự c, th ị t ử u b ộ i lo ạ n, c ố t nh ụ c ph ẩ n tranh, nam b ấ t trung-l ươ ng, n ữ b ấ t nhu thu ậ n, b ấ t hòa k ỳ th ấ t, b ấ t kính k ỳ phu, m ỗ i háo c ă ng khoa, th ườ ng hành đố -k ỵ , vô hành ư thê t ử , th ấ t l ễ ư c ự u cô, khinh m ạ n tiên-linh, vi ngh ị ch th ượ ng m ệ nh, tác vi vô ích, hoài hi ệ p ngo ạ i tâm, t ự chú chú tha, thiên t ă ng thiên ái, vi ệ t Thái Thng C m ng Thiên www.nhatquantungthu.com 5 t ị nh vi ệ t táo, kiêu th ự c kiêu nhân, t ổ n t ử đọ a thai, hành đ a ẩ n tích, h ố i l ạ p ca v ũ , sóc đ án hi ệ u n ộ , đố i B ắ c th ế thóa c ậ p n ị ch, đố i Táo ngâm v ị nh c ậ p kh ố c. H ự u d ĩ Táo h ỏ a thiêu h ươ ng, u ế sài tác th ự c, d ạ kh ở i lõa l ộ , bát-ti ế t hành hình, thóa l ư u-tinh, ch ỉ h ồ ng-nghê, tri ế p ch ỉ tam- quang, c ử u th ị nh ậ t nguy ệ t, Xuân nguy ệ t li ệ u l ạ p, đố i B ắ c ác m ạ , vô c ố sát quy đả xà. Nh ư th ử đẳ ng t ộ i, T ư -M ệ nh tùy k ỳ khinh tr ọ ng, đ o ạ t k ỳ k ỷ toán, toán t ậ n t ắ c t ử , t ử h ữ u d ư trái nãi ươ ng c ậ p t ử tôn. H ự u ch ư hoành th ủ nhân tài gi ả , nãi k ế k ỳ thê t ử gia kh ẩ u d ĩ đươ ng chi, ti ệ m chí t ử táng. Nh ượ c b ấ t t ử táng, t ắ c h ữ u th ủ y h ỏ a đạ o t ặ c, di vong khí v ậ t, t ậ t b ệ nh kh ẩ u thi ệ t ch ư s ự , d ĩ đươ ng vong th ủ chi tr ự c. H ự u u ổ ng sát nhân gi ả , th ị d ị ch đ ao binh nhi t ươ ng sát dã. Th ủ phi ngh ĩ a chi tài, thí nh ư lâu-bô c ứ u c ơ , ch ẩ m-t ử u ch ỉ khát, phi b ấ t t ạ m bão, t ử di ệ t c ậ p chi. Phù tâm kh ở i ư thi ệ n, thi ệ n tuy v ị vi, nhi Cát-th ầ n d ĩ tùy chi, ho ặ c tâm kh ở i ư ác, ác tuy v ị vi, nhi Hung-th ầ n d ĩ tùy chi. K ỳ h ữ u t ằ ng hành ác s ự , h ậ u t ử c ả i h ố i, ch ư ác m ạ c tác, chúng thi ệ n ph ụ ng hành, c ử u c ử u t ấ t h ộ cát khánh, s ở vi chuy ể n h ọ a vi phúc d ạ C ố cát-nhân ng ữ thi ệ n, th ị thi ệ n, hành thi ệ n. Nh ấ t nh ậ t h ữ u tam thi ệ n, tam niên Thiên t ấ t giáng chi phúc. Hung-nhân th ị ác, ng ữ ác hành ác. Nh ấ t nh ậ t h ữ u tam ác tam niên Thiên t ấ t giáng chi h ọ a. H ồ b ấ t mi ễ n nhi hánh chi! Thái Thng C m ng Thiên www.nhatquantungthu.com 6 Thái Thng C m ng Thiên www.nhatquantungthu.com 7 Thái Thng C m ng Thiên www.nhatquantungthu.com 8 Thái Thng C m ng Thiên www.nhatquantungthu.com 9 Thái Thng C m ng Thiên www.nhatquantungthu.com 10 Thái-Th ượ ng C ả m- Ứ ng-Thiên Chú Gi ả i Thái-Th ượ ng vi ế t: H ọ a phúc vô môn, duy nhân t ự tri ệ u, thi ệ n ác chi báo, nh ư ả nh tùy hình. [ Thích ngh ĩ a ] Đứ c Thái-Th ượ ng Lão-Quân Đạ o- Đứ c Thiên-Tôn d ạ y r ằ ng: H ọ a và phúc đề u không có c ử a mà là do lòng ng ườ i t ự gây. Làm ác thì g ặ p h ọ a, làm lành thì đượ c phúc, s ự báo ứ ng nh ư hình đ i v ớ i bóng, không sai m ộ t m ả y. Chú: Nhà đ i ề u có c ử a. C ử a đ óng hay m ở là do ý c ủ a ta, m ở c ử a để đ ón khách vào, đ óng c ử a để không cho ng ườ i l ạ và tr ộ m c ắ p vào. Nh ư ng h ọ a và phúc thì không có c ử a, mà do lòng ng ườ i t ự gây. Làm ác thì chu ố c l ấ y h ọ a, mu ố n tránh c ũ ng không đượ c. Hành thi ệ n thì g ặ p phúc, dù không c ầ u nh ư ng phúc v ẫ n đế n. Ng ườ i x ư a nói “Hành thi ệ n nh ư cây c ỏ m ọ c trong v ườ n xuân, tuy không th ấ y cây cao, nh ư ng m ỗ i ngày đ i ề u có s ự t ă ng tr ưở ng. Hành ác nh ư đ á mài dao, dù không th ấ y đ á mòn trong m ộ t lúc, nh ư ng càng mài càng gi ả m”. Có ng ườ i cho r ằ ng nhi ề u k ẻ làm ác mà v ẫ n giàu sang mà không b ị báo ứ ng. Ch ẳ ng ph ả i là không có báo ứ ng, ch ỉ vì th ờ i c ơ ch ư a đế n, có bi ế t đ âu đứ c c ủ a t ổ -tiên hay c ủ a chính ng ườ i đ ó hãy còn, m ộ t khi ph ầ n d ư đứ c h ế t r ồ i, báo ứ ng s ẽ đế n. C ũ ng l ẽ này, ng ườ i hành thi ệ n mà không đượ c phúc báo là còn mang n ặ ng nghi ệ p c ủ a t ổ -tiên hay c ủ a chính ng ườ i đ ó, m ộ t khi nghi ệ p tr ướ c h ế t r ồ i thì phúc s ẽ đế n. Đờ i T ố ng có v ị quan V ệ -Tr ọ ng- Đạ t, m ộ t hôm b ị b ệ nh n ặ ng, trong lúc m ơ màng, linh h ồ n b ị qu ỷ vô-th ườ ng d ắ t đ i g ặ p Diêm-V ươ ng. Diêm-V ươ ng sai Phán- quan l ậ t s ổ công quá c ủ a V ệ -Tr ọ ng- Đạ t ra. Lúc đầ u nhìn th ấ y ph ầ n l ỗ i quá nhi ề u, Diêm-V ươ ng n ộ r ằ ng: - T ộ i ác c ủ a ng ươ i quá nhi ề u, tu ổ i th ọ b ị gi ả m là ph ả i. Nh ư ng khi xem t ớ i ph ầ n công thì phán r ằ ng: - Nhà ng ươ i có th ể hoàng d ươ ng, vì công nhi ề u h ơ n t ộ i, s ố trong d ươ ng gian ch ư a mãn.V ệ -Tr ọ ng- Đạ t ng ạ t nhiên h ỏ i: Thái Thng C m ng Thiên www.nhatquantungthu.com 11 - Tôi ch ư a t ừ ng làm chuy ệ n ác nào, sao l ạ i ph ạ m nhi ề u l ỗ i đế n th ế ? Diêm-V ươ ng đ áp: - Dù ác ch ư a làm, nh ư ng khi có ý ni ệ m b ấ t chánh thì qu ỷ Th ầ n đề u ghi l ụ c t ộ i ác và g ử i đế n đ ây. V ệ -Tr ọ ng- Đạ t l ạ i h ỏ i: - Tôi c ũ ng t ừ ng ch ư a làm m ộ t vi ệ c thi ệ n nào c ả , làm sao l ạ i có công l ớ n nh ư v ậ y? Diêm-V ươ ng đ áp: - Ng ươ i đ ã t ừ ng lên s ớ tâu cho nhà vua gi ả m thu ế cho dân trong làng. M ặ c dù không đượ c vua ch ấ p thu ậ n nh ư ng qu ỷ Th ầ n c ũ ng đ ã ghi công và g ử i t ớ i đ ây. Hình v ớ i bóng đ i đ ôi v ớ i nhau, nhân qu ả báo ứ ng c ũ ng th ế ☼ ☼ ☼ Th ị d ĩ Thiên- đị a h ữ u ti quá chi Th ầ n, y nhân s ở ph ạ m khinh tr ọ ng, d ĩ đ o ạ t nhân toán. [ Thích ngh ĩ a ] Cho nên Tr ờ i đấ t có Th ầ n chuyên giám sát v ề t ộ i l ỗ i c ủ a loài ng ườ i, tùy theo l ỗ i ph ạ m thu ộ c nh ẹ hay n ặ ng mà gi ả m b ớ t tu ổ i th ọ Chú: 1) Trên Tr ờ i có Thiên-Th ầ n, d ướ i đấ t có Đị a-K ỳ (Th ầ n Ng ũ -Nh ạ c, Th ầ n Thành-Hoàng,Th ầ n Th ổ - Đị a...). Ng ườ i có công hay có l ỗ i, Th ầ n giám sát đ i ề u ghi l ụ c rõ ràng, do đ ó th ưở ng ph ạ t phân minh. Đứ c V ă n-X ươ ng Đế -Quân vi ế t: “Thì th ầ m nói chuy ệ n riêng t ư , Tr ờ i nghe nh ư s ấ m sét n ổ ; Phòng t ố i làm chuy ệ n m ờ ám, m ắ t Th ầ n nhìn nh ư đ i ệ n ch ớ p”. Ng ườ i có th ể d ố i ng ườ i nh ư ng không th ể d ố i Tr ờ i, bi ế t vi ệ c ác là x ấ u mà không tr ừ , hi ể u đượ c vi ệ c thi ệ n là t ố t mà không làm thì không ph ả i k ẻ trí v ậ y. 2) S ố ng 100 ngày là m ộ t toán Trong ng ũ -phúc, ch ữ th ọ đứ ng đầ u, nên Th ầ n giám-sát l ấ y tu ổ i th ọ làm hình ph ạ t để r ă n ng ườ i. Thái Thng C m ng Thiên www.nhatquantungthu.com 12 Tôn-L ượ ng là quan đ ô-l ợ i đấ t H ợ p-Châu, m ộ t hôm b ị qu ỷ -s ứ b ắ t xu ố ng âm ph ủ . Tôn-L ượ ng nói: - Th ầ y t ướ ng nói tôi s ố ng đế n n ă m 73 tu ổ i m ớ i ch ế t, nay m ớ i có 62 tu ổ i, tôi hãy còn 11 n ă m m ớ i đế n h ạ n c ơ mà. Q ủ y-s ứ đ áp: - S ố c ủ a ng ươ i đ úng là ph ả i s ố ng đế n 73 tu ổ i, nh ư ng l ỗ i c ủ a ng ươ i quá nhi ề u, nên b ị gi ả m th ọ . Ng ườ i Mã-Thành t ố t ụ ng vi ệ c hôn-nhân, ng ươ i xét không công b ằ ng làm cho c ố t nh ụ c ng ườ i ly tan, tu ổ i th ọ b ị gi ả m ba n ă m. Có ng ườ i Tôn-H ư u vô t ộ i, ng ươ i mu ố n làm v ừ a lòng quan Thái-Thú mà xét có t ộ i, tu ổ i th ọ l ạ i gi ả m đ i ba n ă m. Thân-m ẫ u c ủ a ng ươ i khuyên gián ng ươ i ch ớ nên b ắ t l ỗ i ng ườ i vô t ộ i, ng ươ i ch ẳ ng nh ữ ng không nghe l ờ i mà còn gi ậ n và xô thân-m ẫ u ngu ơ i té ng ử a, đ ó là m ộ t t ộ i ng ỗ -ngh ị ch, nên tu ổ i th ọ gi ả m đ i n ă m n ă m. Hôm nay đ úng là ngày ta đế n b ắ t ng ươ i. Không bao lâu, Tôn-L ượ ng b ị b ệ nh mà ch ế t. ☼ ☼ ☼ Toán tán t ắ c b ầ n hao, đ a phùng ư u ho ạ n. [ Thích ngh ĩ a ] Ch ẳ ng nh ữ ng gi ả m th ọ , mà còn ph ả i ch ị u c ả nh b ầ n-cùng, l ạ i th ườ ng g ặ p ư u s ầ u ho ạ n n ạ n. Chú: B ầ n là nghèo nàn, hao là tiêu hao, phá s ả n, ư u là s ự lo âu bu ồ n phi ề n sinh ở trong lòng, ho ạ n là n ạ n đế n t ừ bên ngoài. Mu ố n tránh ho ạ n n ạ n thì ph ả i s ử a l ỗ i làm lành, ch ư ác nên tránh, vi ệ c thi ệ n nên làm, gi ờ kh ắ c đề u ph ả i ph ả n t ỉ nh, đề phòng thân, kh ẩ u, ý t ạ o nghi ệ p mà mang h ọ a. ☼ ☼ ☼ Thái Thng C m ng Thiên www.nhatquantungthu.com 13 Nhân giai ác chi, hình h ọ a tùy chi, cát khánh t ị chi, Ác-Tinh tai chi, toán t ậ n t ắ c t ử [ Thích ngh ĩ a ] Thiên h ạ đề u oán ghét, Hình h ọ a theo sau, Nh ữ ng đề u t ố t lành, may m ắ n đề u tránh xa, G ặ p sao h ạ n chi ế u mà mang tai, Su ố t đờ i l ậ n đậ n long đ ong, cho đế n khi tu ổ i th ọ gi ả m cùng thì ch ế t. Chú: 1) Lòng ng ườ i đề u ghét ng ườ i ác và thích ng ườ i hi ề n, ngay c ả nh ữ ng k ẻ gian ác x ả o trá, khi th ấ y ng ườ i làm chuy ệ n ác trong lòng c ũ ng oán ghét. Vì công lý ở trong lòng ng ườ i, đ ó là hai ch ữ l ươ ng tâm. Th ầ y T ử -C ố ng nói: “Vua Tr ụ tuy có làm nhi ề u đ i ề u ác, nh ư ng c ũ ng ch ư a đế n n ỗ i c ự c ác nh ư ng ườ i sau đ ã nói, ch ỉ vì ng ườ i đờ i ghét k ẻ gian ác, nên đ em m ọ i vi ệ c ác trong thiên h ạ đề u quy cho vua Tr ụ ”. Đủ th ấ y lòng ng ườ i ghét ác đế n b ự c nào, cho nên ng ườ i quân-t ử lo s ợ ph ạ m ph ả i l ỗ i l ầ m, dù ch ỉ m ộ t l ỗ i nh ỏ t ầ m th ườ ng. 2) Kinh Hoa-Nghiêm vi ế t: Ng ũ -tr ượ c chúng sanh ở cõi Diêm-Phù- Đề không tu th ậ p-thi ệ n, chuyên t ạ o sát đạ o, tà dâm, v ọ ng ngôn, ỷ ng ữ , l ưỡ ng thi ệ t, tham sân, tà ki ế n ch ư ác nghi ệ p, l ạ i không hi ế u th ả o cha m ẹ , không kính tam-b ả o, sinh lòng phân tranh, h ủ y nh ụ c l ẫ n nhau, m ư u c ầ u phi pháp... vì nh ữ ng nhân duyên này m ớ i có n ạ n đ ao binh, đ ói khát và ch ư b ệ nh t ậ t. Đ ó là s ự gây nghi ệ p, t ự chu ố c h ọ a. 3) Ác-Tinh là sao ch ưở ng v ề tai h ọ a. Trên đầ u ng ườ i hành ác có h ắ c khí bao ph ủ nên g ặ p Ác-Tinh. H ắ c khí ví nh ư t ầ n s ố c ủ a máy thu thanh (radio), Ác-Tinh ví nh ư làn sóng cu ả đ ài phát thanh. Khi t ầ n s ố c ủ a máy thâu và máy phát h ợ p nhau thì máy thu thanh m ớ i có ti ế ng. T ầ n s ố c ủ a ng ườ i làm ác h ợ p v ớ i t ầ n s ố c ủ a Ác-Tinh, nên g ặ p h ọ a. ☼ ☼ ☼ H ự u h ữ u Tam-Thai B ắ c- Đẩ u Th ầ n-Quân, t ạ i nhân đầ u th ượ ng, l ụ c nhân t ộ i ác, đ o ạ t k ỳ k ỷ toán. [ Thích ngh ĩ a ] Thái Thng C m ng Thiên www.nhatquantungthu.com 14 L ạ i có Th ầ n Tam-Thai B ắ c- Đẩ u Th ầ n-Quân ở trên đầ u ng ườ i, ghi l ụ c t ộ i ác, và c ă n c ứ vào t ộ i ph ạ m n ặ ng hay nh ẹ c ủ a ng ườ i mà gi ả m đ i K ỷ hay Toán. Chú: 1) Th ầ n Tam-Thai : Th ầ n Th ượ ng-Thai ty m ệ nh (qu ả n v ề tu ổ i th ọ ), Th ầ n Trung-Thai ty phúc (qu ả n v ề phúc), Th ầ n H ạ -Thai ty l ộ c(qu ả n v ề l ộ c). 2) M ộ t K ỷ là 12 n ă m, m ộ t Toán là 100 ngày. ☼ ☼ ☼ H ự u h ữ u Tam-Thi Th ầ n, t ạ i nhân thân trung m ỗ i đ áo canh thân nh ậ t, tri ế p th ượ ng nghê Thiên-Tào ngôn nhân t ộ i quá, nguy ệ t-h ố i chi nh ậ t, Táo- Th ầ n di ệ c nhiên. [ Thích ngh ĩ a ] L ạ i còn có Th ầ n Tam-Thi, ở trong thân ngu ờ i, m ỗ i khi đế n ngày Canh- Thân, đề u lên Thiên-Tào đ em t ộ i ác c ủ a loài ng ườ i đ ã ph ạ m tâu lên Thiên- Tào. Đế n ngày cu ố i tháng, Th ầ n Táo-Quân c ũ ng th ế Chú: 1) Th ầ n Tam-Thi (c ũ ng g ọ i là Th ầ n Tam-Bành): 1. Th ượ ng Thi-Th ầ n Thanh-Cô tên Bành-C ư , ở n ơ i đầ u ng ườ i, làm cho ng ườ i hay suy ngh ĩ bâng khuâng, nên m ắ t m ờ tóc r ụ ng. 2. Trung-Thi-Th ầ n B ạ ch-Cô tên Bành-Ch ấ t ở n ơ i ru ộ t ng ườ i, gây cho ng ườ i háu ă n, mau quên và làm chuy ệ n ác. 3. H ạ -Thi-Th ầ n Huy ế t-Cô tên Bành-Ki ề u ở d ướ i chân ng ườ i, làm cho ng ườ i háo s ắ c và háo sát. Th ầ n-Tam-Thi đề u mong ngu ờ i làm vi ệ c x ấ u và ch ế t s ớ m để kh ỏ i gi ữ xác và h ưở ng v ậ t cúng t ế , nên m ỗ i khi đế n ngày canh-thân (sáu m ươ i ngày có m ộ t ngày canh-thân), đề u lên Thiên-Tào mà tâu vi ệ c x ấ u c ủ a ngu ờ i, mong ng ườ i b ị t ộ i. N ế u ng ườ i tu hành thanh tâm qu ả d ụ c thì Th ầ n Tam-Thi s ẽ không có tr ạ ng để cáo. Th ầ y Trình-T ử có th ơ : B ấ t th ủ Canh-thân cánh b ấ t nghi, Th ử tâm th ườ ng d ữ Đạ o t ươ ng y, Thái Thng C m ng Thiên www.nhatquantungthu.com 15 Đế -Thiên d ĩ t ự tri hành ch ỉ , Nh ậ m nh ĩ Tam-Bành thuy ế t th ị phi. (Tuy bi ế t là ngày Canh-thân nh ư ng không lo s ợ , vì trong lòng luôn luôn h ợ p v ớ i đạ o. Tr ờ i đ ã bi ế t đượ c lòng ta nh ư th ế , ta há l ạ i s ợ Tam-Bành tâu th ị phi hay sao) 2) Ở Quan-Hoài có Chàng H ồ -Ch ươ ng, m ộ t hôm say r ượ u, th ấ y n ữ t ỳ đ ang d ọ n d ẹ p trong phòng, Ch ươ ng đ em lòng đ ùa c ợ t, n ữ t ỳ bi ế t là đ i ề u s ỉ nh ụ c nên c ự tuy ệ t mà tìm đườ ng thoát thân. Đ êm hôm đ ó đươ ng là cu ố i tháng giêng, v ợ ch ồ ng Ch ươ ng đ ang n ằ m ng ủ Đế n canh t ư , v ợ Ch ươ ng th ấ y m ộ t v ị Th ầ n m ặ t y ph ụ c màu đ en, ng ồ i trên l ư ng ng ự a v ớ i b ộ m ặ t uy phong l ẫ m li ệ t, tay trái c ầ m m ộ t cu ố n s ổ , tay ph ả i ch ỉ v ề ch ỗ v ợ Ch ươ ng, xong r ồ i c ỡ i ng ự a bay ra ngoài. V ợ Ch ươ ng ho ả ng s ợ , bèn đ ánh th ứ c Ch ươ ng và đ em chuy ệ n th ấ y đượ c thu ậ t l ạ i cho Ch ươ ng hay. Ch ươ ng bi ế t đ ó Th ầ n Táo- quân, mình n ổ i da gà, nh ư ng không dám cho v ợ hay. V ề sau Ch ươ ng đ em n ữ t ỳ g ả cho ngu ờ i hàng xóm, m ớ i nói v ớ i ng ườ i v ợ r ằ ng: “V ị Th ầ n em n ằ m m ơ th ấ y chính là Táo-Quân, vì lúc say r ượ u anh có lòng phi l ễ con n ữ t ỳ nhà mình, không ng ờ t ố i hôm đ ó Th ầ n Táo-Quân đế n c ả nh cáo. C ũ ng may cho anh, đ êm hôm đ ó cô ta ch ạ y thoát đượ c, n ế u không thì anh đ ã mang h ọ a vào thân. Tuy ch ư a ph ạ m đế n danh ti ế t cô ta, nh ư ng anh không dám cho em hay là vì s ợ em trách ph ạ t cô ta, nh ư th ế t ộ i anh l ạ i càng n ặ ng thêm. Nay hôn ph ố i cho cô ta r ồ i, xem nh ư đ ã làm đượ c m ộ t vi ệ c thi ệ n để chu ộ c l ỗ i c ũ v ậ y”. ☼ ☼ ☼ Phàm nhân h ữ u quá, đạ i t ắ c đ o ạ t k ỷ , ti ể u t ắ c đ o ạ t Toán, k ỳ quá đạ i ti ể u, h ữ u s ố bách s ự [ Thích ngh ĩ a ] Phàm ng ườ i, h ễ có l ỗ i, n ặ ng thì đ o ạ t K ỷ , nh ẹ thì đ o ạ t Toán. Tùy theo l ỗ i ph ạ m thu ộ c n ặ ng hay nh ẹ , t ấ t c ả có trên tr ă m đ i ề u. Chú: Tuy nói là k ỷ toán do Tr ờ i đ o ạ t, nh ư ng chính là do ng ườ i t ự gây, n ế u không gieo m ầ m móng c ủ a t ộ i l ỗ i thì đ âu có tai h ọ a mà g ặ t. Kinh nhân-qu ả chép: “tr ồ ng d ư a đượ c d ư a, tr ồ ng đậ u g ặ t đậ u”, nhân qu ả báo ứ ng, không sai m ộ t m ả y. Thái Thng C m ng Thiên www.nhatquantungthu.com 16 Cho nên ng ườ i quân-t ử gi ờ kh ắ c đề u ph ả n t ỉ nh l ấ y mình để tránh s ự s ơ su ấ t. Tuy là m ộ t s ự sai l ầ m nh ỏ , nh ư ng tích ti ể u thành đạ i, s ơ su ấ t nhi ề u s ẽ bi ế n thành l ỗ i, nhi ề u l ỗ i tích l ạ i s ẽ thành t ộ i, khi mang t ộ i r ồ i thì tránh sao cho kh ỏ i h ọ a. L ử a c ủ a que diêm tuy nh ỏ , nh ư ng có th ể đố t cháy c ả m ộ t khu r ừ ng. L ỗ i c ũ ng th ế , bi ế t l ỗ i mà không s ử a thì h ậ u ho ạ n s ẽ không l ườ ng đượ c v ậ y. ☼ ☼ ☼ D ụ c c ầ u tr ườ ng sanh gi ả , tiên tu t ị chi. [ Thích ngh ĩ a ] Mu ố n c ầ u đượ c tu ổ i th ọ s ố ng lâu, tr ướ c tiên hãy tránh, không nên ph ạ m ph ả i l ỗ i l ầ m. Chú: T ừ “Phi ngh ĩ a nhi độ ng” đế n “vô c ố sát quy đả xà”, t ấ t c ả là m ộ t tr ă m sáu m ươ i b ả y (167) đ i ề u gây nên t ộ i l ỗ i, Đứ c Thái-Th ượ ng khuyên ng ườ i nên tránh. Kinh Ph ậ t vi ế t: “Ch ư ác m ạ c tác, chúng thi ệ n ph ụ ng hành”, t ứ c là làm lành tránh ác. Đ ó là ph ươ ng pháp tr ườ ng sanh mà m ọ i ng ườ i đề u có th ể làm đượ c. Ngày x ư a B ạ ch-C ư -D ị h ỏ i Đ i ể u-Sào thi ề n-s ư : Làm sao tránh h ọ a đượ c phúc. Thi ề n s ư đ áp: - Ch ư ác m ạ c tác, chúng thi ệ n ph ụ ng hành (B ỏ m ọ i vi ệ c ác mà làm nh ữ ng đ i ề u thi ệ n). B ạ ch-C ư -D ị cu ờ i: - Câu này con nít lên ba c ũ ng bi ế t, c ầ n gì thi ề n-s ư ph ả i nói. Đ i ể u-Sào Thi ề n s ư đ áp: - Con nít tuy hi ể u bi ế t, nh ư ng ông già tám m ươ i v ẫ n không làm đượ c. Bi ế t là m ộ t vi ệ c d ễ , nh ư ng hành là m ộ t vi ệ c khó. C ũ ng ch ẳ ng ph ả i vì hành khó, mà là vì ng ườ i cho là d ễ nên không đ i th ự c hành mà thôi. Đ ó là cái b ệ nh th ườ ng Thái Thng C m ng Thiên www.nhatquantungthu.com 17 tình mà loài ng ườ i d ễ m ắ c ph ả i. Đọ c sách Thánh Hi ề n và làm theo l ờ i c ủ a Thánh Hi ề n, c ũ ng là Thánh Hi ề n mà thôi. Đọ c kinh Ph ậ t và làm theo l ờ i Ph ậ t đ ã d ạ y thì c ũ ng là Ph ậ t v ậ y. ☼ ☼ ☼ Th ị đạ o t ắ c ti ế n, Phi đạ o t ắ c th ố i, B ấ t lý tà kính, B ấ t phi ám th ấ t. [ Thích ngh ĩ a ] Phàm s ự vi ệ c, n ế u h ợ p v ớ i l ẽ ph ả i thì nên ti ế n mà đố c hành, trái l ạ i n ế u đ i ngh ị ch v ớ i đạ o lý thì hãy lui mà tránh. Không ch ạ y đườ ng tà, không t ự d ố i lòng, hành độ ng quang minh l ỗ i l ạ c. Chú: 1) Th ị là đ úng, ph ả i. Đạ o là Thiên-Lý, là l ẽ ph ả i. Phi là trái. Th ị phi là hai con đườ ng d ẫ n ng ườ i đ i đế n thi ệ n và ác. Đườ ng chánh đư a đế n thi ệ n, đườ ng tà đư a vào ch ỗ ác. Đườ ng có chánh tà, nh ư ng do con ng ườ i t ự ch ọ n, cho nên ph ả i xét th ị phi, bi ệ t chánh tà m ớ i bi ế t đượ c ti ế n th ố i. Th ị thì ti ế n, phi thì th ố i. T ỉ nh ư h ợ p v ớ i đạ o ng ũ -th ườ ng là Nhân L ễ Ngh ĩ a Trí Tín thì nên theo, Sát Đạ o Dâm V ọ ng T ử u thu ộ c tà nên ph ả i tránh. 2) Ám th ấ t ngh ĩ a đ en là phòng t ố i, ngh ĩ a bóng ch ỉ ch ỗ kín, n ơ i mà m ắ t ng ườ i không th ấ y đượ c. D ươ ng-Ch ấ n là m ộ t v ị quan thanh liêm đờ i Hán. N ă m ông lên đườ ng đ i nh ậ m ch ứ c thái-thú qu ậ n Đ ông-Lai, khi đ i ngang qua đấ t X ươ ng- Ấ p, quan huy ệ n ở đ ây là V ươ ng-M ậ t, ng ườ i đ ã t ừ ng đượ c ông ti ế n c ử đề b ạ t, đ em vàng b ạ c đế n làm l ễ y ế t ki ế n ông. Nh ư ng ông không nh ậ n và nói v ớ i V ươ ng-M ậ t r ằ ng: - Tôi bi ế t tài c ủ a ông nên m ớ i ti ế n c ử ông ra làm vi ệ c giúp n ướ c, đ ó là lòng công c ủ a tôi. Nay ông đ em vàng đế n cho tôi là lòng t ư c ủ a ông, ch ẳ ng nh ữ ng ông b ị mang ti ế ng là h ố i l ộ cho tôi, tôi c ũ ng b ị tai ti ế ng là vì lòng t ư mà ti ế n c ử ông n ữ a. V ươ ng-M ậ t c ố nài và th ư a r ằ ng: - Đ ó là l ễ đ áp ơ n c ủ a ti ể u quan, h ơ n n ữ a n ơ i đ ây c ũ ng không ai hay bi ế t, mong ngài ch ớ nên kh ướ c t ừ Thái Thng C m ng Thiên www.nhatquantungthu.com 18 D ươ ng-Ch ấ n đ áp: - Trên có tr ờ i bi ế t, d ướ i có đấ t bi ế t, gi ữ a có ông và tôi bi ế t, sao l ạ i b ả o là không ai bi ế t? V ươ ng-M ậ t nghe xong, h ổ th ẹ n muôn ph ầ n, bèn l ủ i th ủ i đ i ra. Hành độ ng c ủ a V ươ ng-Ch ấ n quang minh l ỗ i l ạ c, qu ả th ậ t là m ộ t v ị quan thanh-liêm v ậ y. ☼ ☼ ☼ Tích đứ c l ũ y công, T ừ tâm ư v ậ t, Trung hi ế u h ữ u đệ , Chánh k ỷ hóa nhân. [ Thích ngh ĩ a ] Nên hành vi ệ c thi ệ n để tích đứ c l ũ y công, ph ả i th ươ ng yêu loài v ậ t, Trung thành v ớ i t ổ -qu ố c, hi ế u th ả o v ớ i cha m ẹ , hòa m ụ c v ớ i anh em, tu thân s ử a mình để c ả m hóa ng ườ i. Chú: 1) Tích ch ỉ v ề s ự góp nh ặ t t ừ ít đế n nhi ề u, l ũ y là s ự ch ồ ng ch ấ t t ừ th ấ p đế n cao, đứ c là ph ầ n n ộ i, là ph ầ n đứ c h ạ nh, t ứ c là chánh-k ỷ , công là ph ầ n ngo ạ i t ứ c là hóa-nhân. Công đứ c do s ự tích l ũ y mà thành, ch ớ vì vi ệ c thi ệ n nh ỏ mà không làm, núi cao đề u do cát đ á ch ồ ng ch ấ t, tích t ụ mà thành. 2) Vào đờ i Thanh, t ạ i Th ượ ng-H ả i, phu nhân c ủ a m ộ t viên-ngo ạ i h ọ Tr ươ ng m ắ c ph ả i m ộ t ch ứ ng b ệ nh nan y, danh y trong vùng đề u ph ả i bó tay. Sau cùng, viên-ngo ạ i m ờ i đượ c m ộ t l ươ ng y t ừ Giang-Nam đế n. L ươ ng y b ắ t m ạ ch xong, li ề n ra m ộ t toa thu ố c, trong đ ó ph ả i dùng đế n 100 cái l ưỡ i c ủ a chim b ồ câu. Viên ngo ạ i sai ng ườ i ra ch ợ mua 100 con chim b ồ câu v ề , đợ i sáng hôm sau c ắ t l ưỡ i làm thu ố c cho v ợ mình. Trong đ êm hôm đ ó, v ợ c ủ a v ị viên-ngo ạ i n ằ m trên gi ườ ng b ệ nh, nghe th ấ y ti ế ng chim b ồ câu kêu, r ấ t l ấ y làm l ạ , bèn h ỏ i nguyên do. Viên ngo ạ i đ áp r ằ ng: - Trong toa thu ố c c ủ a v ị danh y c ầ n ph ả i dùng đế n 100 cái l ưỡ i chim b ồ câu, nh ư th ế b ệ nh c ủ a phu nhân m ớ i kh ỏ i đượ c, nên mua chim v ề nhà để ngày mai làm thu ố c cho phu nhân u ố ng. Tr ươ ng phu-nhân nghe xong bèn ch ả y n ướ c m ắ t và nói: Thái Thng C m ng Thiên www.nhatquantungthu.com 19 - Khi u ố ng toa thu ố c này, b ệ nh c ủ a thi ế p có kh ỏ i hay không c ũ ng ch ư a đượ c bi ế t, nh ư ng sinh m ệ nh c ủ a 100 con b ồ câu đề u vì thi ế p mà ch ế t. Giá nh ư thâng thu ố c này tr ị đượ c b ệ nh c ủ a thi ế p, thi ế p c ũ ng không n ỡ , xin phu-quân hãy th ả chim đ i, để chim đượ c t ự do. Tr ươ ng viên-ngo ạ i nghe l ờ i c ủ a ng ườ i v ợ , sai ng ườ i nhà mang chim ra th ả . Và l ạ thay, vài ngày sau, c ơ n b ệ nh c ủ a Tr ươ ng phu-nhân không thu ố c mà kh ỏ i. V ề sau sinh đượ c hai ng ườ i con trai. 3) Châu V ă n-V ươ ng là m ộ t ch ư h ầ u c ủ a nhà Th ươ ng, đượ c phong ấ p t ạ i K ỳ - S ơ n. V ă n-V ươ ng dùng lý để d ạ y ng ườ i, dùng đứ c để c ả m hóa dân. K ế K ỳ -S ơ n là hai n ướ c Ngu và Nhu ế . Hai n ướ c này th ườ ng tranh ch ấ p v ề m ộ t mi ế ng đấ t nh ỏ ở vùng biên gi ớ i, hai bênh đ ánh nhau lâu n ă m mà v ẫ n không phân th ắ ng b ạ i, sau cùng vua Ngu và vua Nhu ế đề u đế n K ỳ - S ơ n nh ờ V ă n-V ươ ng làm tr ọ ng tài để xét x ử . Khi đặ t chân vào đấ t K ỳ -S ơ n th ấ y dân chúng n ơ i đ ây k ẻ nhúng ng ườ i nh ườ ng, giúp đỡ l ẫ n nhau trong vi ệ c canh tác, vua Ngu và vua Nhu ế nhìn nhau, hai ng ườ i đề u c ả m th ấ y h ổ th ẹ n. Vua Ngu nói r ằ ng: - Hai ta là k ẻ ti ể u- nhân, không x ứ ng đ áng b ướ c vào đấ t c ủ a ng ườ i quân-t ử , nông phu ở đ ây còn bi ế t l ễ ngh ĩ a nh ư v ậ y, hai ta là vua m ộ t n ướ c ch ỉ vì m ộ t mi ế ng đấ t nh ỏ mà tranh ch ấ p th ấ p hèn nh ư th ế , còn m ặ t m ũ i nào đ i g ặ p V ă n- V ươ ng. Vua Nh ế cho l ờ i nói c ủ a vua Ngu là đ úng, sau cùng hai bên bèn đ em m ả nh đấ t tranh ch ấ p lâu n ă m t ặ ng cho V ă n-V ươ ng mà thôi vi ệ c đ ánh nhau. Vì b ị đứ c c ủ a V ă n-V ươ ng c ả m hóa, hai n ướ c Ngu và Nhu ế tránh đượ c n ạ n đ ao binh và s ố ng trong c ả nh thanh bình. Đứ c c ủ a V ă n-V ươ ng l ớ n thay. ☼ ☼ ☼ C ă ng cô tu ấ t qu ả , Kính lão hoài ấ u, Côn trùng th ả o m ộ c do b ấ t kh ả th ươ ng. [ Thích ngh ĩ a ] Th ươ ng yêu cô-nhi, giúp đỡ qu ả -ph ụ , Kính tr ọ ng ng ườ i già, yêu th ươ ng b ậ c tr ẻ , Ngay đế n loài côn trùng và th ả o m ộ c c ũ ng không th ể t ổ n th ươ ng đế n. Thái Thng C m ng Thiên www.nhatquantungthu.com 20 Chú: Cô là ng ườ i m ấ t đ i cha m ẹ , Qu ả là ng ườ i góa ch ồ ng, đề u là nh ữ ng ng ườ i đ áng th ươ ng c ầ n ph ả i giúp đỡ . Ng ườ i già tu ổ i cao, th ạ o đờ i h ơ n ta nên kính tr ọ ng. Tu ổ i nh ỏ ấ u trí, t ầ m hi ể u bi ế t còn non n ớ t, c ầ n ph ả i có lòng yêu th ươ ng dìu d ắ t. Côn trùng l ớ n nh ư sâu b ọ , nh ỏ nh ư ki ế n đề u có sinh m ệ nh, không nên gi ế t h ạ i, cây c ỏ c ũ ng th ế , n ế u vô c ố đố t r ừ ng phá cây, nh ấ t là dùng thu ố c gi ế t h ạ i cây c ố i l ạ i là m ộ t t ộ i. Ng ụ y-Thù là m ộ t v ị t ướ ng tài ba c ủ a n ướ c T ấ n trong th ờ i Chi ế n-Qu ố c, có m ộ t ng ườ i thi ế p là T ổ -C ơ r ấ t tr ẻ và đẹ p. M ỗ i khi ra tr ậ n đ ánh gi ặ t, Ng ụ y-Thù đề u d ặ n ng ườ i con tr ưở ng là Ng ụ y-Kh ỏ a r ằ ng: - N ế u ta ra tr ậ n không may mà ch ế t, con nên cho T ổ -C ơ đ i l ấ y ch ồ ng để cho nàng có ch ỗ n ươ ng t ự a, ch ớ để nàng h ầ u c ủ a ta ph ả i kh ổ s ở , nh ư th ế d ẫ u ta ở n ơ i chín su ố i c ũ ng đượ c yên lòng. Đế n lúc Ng ụ y-Thù ố m n ặ ng, bi ế t mình s ắ p ch ế t, l ạ i d ặ n Ng ụ y-Kh ỏ a r ằ ng: - T ổ -C ơ là ng ườ i h ầ u thi ế p yêu quý c ủ a ta, khi ta ch ế t r ồ i, con ph ả i chôn nàng ấ y theo ta, để ta ở n ơ i su ố i vàng có ng ườ i b ầ u b ạ n. Khi Ng ụ y-Th ụ ch ế t, Ng ụ y-Kh ỏ a không làm theo l ờ i tr ă n tr ố i c ủ a cha, vì cho r ằ ng chôn m ộ t ng ườ i s ố ng theo ng ườ i ch ế t là m ộ t t ộ i l ỗ i, làm ng ườ i s ố ng ch ế t oan. Khi mai tang cho ng ườ i cha xong, Ng ụ y-Kh ỏ a g ả nàng h ầ u thi ế p c ủ a cha mình cho m ộ t nho s ĩ . Ng ườ i em là Ng ụ y-K ỳ h ỏ i t ạ i sao không làm theo l ờ i tr ă n tr ố i c ủ a ng ườ i cha? Ng ụ y-Kh ỏ a đ áp: - Lúc cha còn kh ỏ e, th ườ ng d ặ n là sau này ph ả i l ấ y ch ồ ng cho T ổ -C ơ , đế n khi b ệ nh n ặ ng g ầ n m ấ t l ạ i d ặ n ph ả i đ em nàng chôn theo, đ ó là l ờ i d ặ n trong lúc mê s ả ng mà thôi. Ng ườ i hi ế u-t ử nên nghe theo l ờ i d ặ n trong lúc sáng su ố t mà không nghe theo l ờ i tr ă n tr ố i trong lúc mê s ả ng. V ề sau Ng ụ y-Kh ỏ a làm t ướ ng n ướ c T ầ n, đ ánh nhau v ớ i n ướ c T ấ n. T ấ n có m ộ t v ị t ướ ng tài là Đỗ -H ồ i, là m ộ t l ự c s ĩ s ứ c kh ỏ e h ơ n ng ườ i, n ướ c T ầ n không m ộ t t ướ ng nào đị ch n ỗ i, Ng ụ y-Kh ỏ a đ ánh nhi ề u tr ậ n đề u b ị thua. M ộ t đ êm, Ng ụ y- Kh ỏ a đ ang ng ồ i trong tr ạ i suy ngh ĩ v ề m ư u k ế để giao chi ế n v ớ i Đỗ -H ồ i, b ỗ ng nghe có ti ế ng ng ườ i ghé vào tai nói: “Thanh th ả o bì”. Ng ụ y-Kh ỏ a không hi ể u ý ngh ĩ a gì, bèn đ em chuy ệ n này nói v ớ i ng ườ i em là Ng ụ y-k ỳ . Ng ụ y-K ỳ nói: