1 ZWIĄZKI HEINR ICH A LAUBEGO ZE SZPROTAWĄ Autor : Maciej Boryna Muzeum Ziemi Szprotawskiej 2024 Fot. Pomnik H.Laubego w Szprotawie, po 1945 r. zaginął (ze zbiorów Muzeum Ziemi Szprotawskiej). [ Heinrich Rudolf Constanz Laube , ur. 18 września 1806 w Szprotawie ( Sprottau ) , zm. 1 sierpnia 1884 w Wiedniu ) , niem pisarz, publicysta, dramaturg i dyrektor teatrów. Przedstawiciel ruchu literackiego Młodych Niemiec , przyjaciel Heinricha Heinego ] Heinrich Laube w sposób niemalże naturalny jest dla szprotawian pozytywnym wzorcem, poprzez związek urodzenia w Szprotawie z osiągnięcie m znaczącego sukcesu zawodowego. Oto syn murarza zostaje dyrektorem wiedeńskiego teatru, pisze wielkie dzieła i cieszy się międzynarodową sławą. Ale w przypadku jego postaci to nie wszystko i nie tylko urodzenie wiąże go ze Szprotawą. Ważnym jest, że związek ze Szprotawą nie został zerwany, że o niej nie zapomniał . A co więcej, dał swemu miastu rodzinnemu coś dedykowanego, z czego mogło ono czerpać i czerpie do dziś. 2 Fot. Dom H.Laubego w Szprotawie , po 1 945 r . zburzony ( fot. W. Mendisch, Sprottau ) Szprotawa zrobiła promocyjny i turystyczny użytek z Laubego, nadając mu honorowe obywatelstwo i odsłaniając niedługo po śmierci pisarza pełnopostaciowy pomnik z brązu na masywnym kamiennym cokole (1895) , a także nazywając jego imieniem wytworny most przy obecnej ul. Traugutta (1891) , ulicę i szkołę Ponadto gromadzono cenne pamiątki po twórcy, które dały początek miejskiemu muzeum. W 1896 r. w 90. rocznicę urodzin poety dramaturga, gratulacyjną korespondencję wraz z wieńcem pod pomnik na ręce burmistrza Szprotawy przysłał burmistrz Wiednia. Dziełem, które najbardziej świadczy o związku Laubego z rodzinnym miastem, jest opowiadanie historyczne zatytułowane „Der Schatten Wilhelm” (1883). Akcja rozgrywa się na ziemi szprotawskiej w XIX wieku, ukazując codzienne życie i obyczaje prowincjonalnego miast e czka. Główny bohater, bez wątpienia sam Heinrich Laube, rozprawia się nad kwestią, czy lepiej było przejąć zawód po ojcu i pozostać na zacofanej prowincji pośród zabobonnych mieszkańców Szprotawy , czy wyruszyć w wielki świat za karierą i nieznanym. Wydaje się, że pod koniec życia Laube zatęsknił za rodzinnymi stronami, wychwalając osiągnięcia gospodarcze, społeczne i kulturalne miasta z końca XIX wieku. 3 Sporo zamieszania wywołał Laube wśród historyków w swoich „Wspomnieniach...” i „Nowelach podróżniczych” podejrzewając, iż w okresie dzieciństwa w Szprotawie miał widzieć incognito cesarza Napoleona I, odwiedzającego na kwaterze generała Bertranda. Wątek ten pozostaje do dziś przedmiotem zainteresowania i badań, co koreluje z obecn ymi działania mi promocyjn ymi miasta. Nie ustają też poszukiwania zaginionych pod koniec II wojny światowej pomnika Laubego i związanych z jego postacią wartościowych zbiorów muzealnych. Za sprawą Laubego Szprotawę miał odwiedzić książę Pückler – twórca słynnego Parku Mużakowskiego , w którego włościach poeta odbywał karę aresztu za angażowanie się w ruchy rewolucyjne i wolnościowe. Laube również w swojej twórczości odnosił się z pietyzmem do szprotawskiej przyrody, stąd ze względów promocyjnych istotna jest korelacja obu postaci również w tej dziedzinie. Po II wojnie światowej wysiedleni z a Odrę i Nysę wdzięczni mieszkańcy ziemi szprotawskiej organizowali zbiórki na renowację i opłacenie grobu poety na wiedeńskim cmentarzu w Matzleinsdorf. Dom rodzinny we wschodniej części rynku (Markt 19) spłonął w lutym 1945 r. Maciej Boryna Szprotawa, 11 października 2024 r.