Κριτήριο Αξιολόγησης με θέμα τη «Γλώσσα» - Γ΄ Γυμνασίου - Nikos Sfiris

Please enable JavaScript to view the full PDF

η 2 Ενότητα Κριτιριο Αξιολόγθςθσ με κζμα τθ «Γλϊςςα» - Γϋ Γυμναςίου «Ελευθερία και γλώςςα» του Χρήςτου Κλαίρη, ομότιμου καθηγητή Γενικήσ Γλωςςολογίασ ςτη Σορβόννη, www.lifo.gr (διαςκευή) *…+ Ελευκερία και γλϊςςα είναι ζννοιεσ αλλθλζνδετεσ. Η γλϊςςα κάκε λαοφ αποτελεί το ςπουδαιότερο πολιτιςμικό μνθμείο πάνω ςτο οποίο βρίςκεται ανεξίτθλα αποτυπωμζνθ όλθ θ ιςτορία του. Πάνω ςτθ γλϊςςα ςμιλεφεται θ ιςτορία κάκε λαοφ. Φανταςκείτε μια Ελλάδα ελεφκερθ που δεν μιλάει ελλθνικά! Αλλά με το ίδιο ςκεπτικό φανταςκείτε μια Γαλλία που δεν μιλάει γαλλικά, μια Γερμανία που δεν μιλάει γερμανικά κ.ο.κ.! Με άλλα λόγια θ οικοδόμθςθ τθσ εκνικισ ταυτότθτασ ςτθρίηεται άμεςα ςτθ γλωςςικι ταυτότθτα. Η Ελλάδα υπάρχει ωσ Ελλάδα γιατί μιλάει ελλθνικά. Αν θζλουμε να διαφυλάξουμε την ελληνικότητά μασ είναι απαραίτητο να διαφυλάξουμε τη γλώςςα μασ ωσ κόρην οφθαλμοφ. Η γλϊςςα, κάκε γλϊςςα, είναι άρρθκτα ςυνυφαςμζνθ με τον ανκρϊπινο βίο, με τθν ανκρϊπινθ ηωι. Μζςα ςτθ γλϊςςα που χρθςιμοποιεί κάκε κοινωνικό ςφνολο, κάκε λαόσ, μποροφμε να ανιχνεφςουμε τισ περιςςότερεσ πολιτιςμικζσ αξίεσ και ιδιαιτερότθτεσ που μασ επιτρζπουν να τον αναγνωρίςουμε. Η γλϊςςα κάκε λαοφ αποτελεί το ςπουδαιότερο πολιτιςμικό μνθμείο πάνω ςτο οποίο βρίςκεται ανεξίτθλα αποτυπωμζνθ όλθ θ ιςτορία του. Πάνω ςτθ γλϊςςα ςμιλεφεται θ ιςτορία κάκε λαοφ. Όλεσ οι γλϊςςεσ του κόςμου –υπολογίηουμε ότι μιλιοφνται ςιμερα ςτον πλανιτθ μασ γφρω ςτισ 6.000 γλϊςςεσ–, υπ' αυτιν τθν ζννοια, αποτελοφν πολιτιςμικι κλθρονομιά τθσ ανκρωπότθτασ. Προςοχι όμωσ: οι γλϊςςεσ μποροφν και να εξαφανιςτοφν. Σιμερα κανζνασ λαόσ δεν μιλάει λατινικά, αλλά οφτε και χεττιτικά που μιλιόντουςαν ςτθ Μικρά Αςία γφρω ςτθ 2θ χιλιετία π.Χ. από τουσ Χετταίουσ ι Χιττίτεσ. Σφμφωνα με ανακοίνωςθ τθσ Ουνζςκο (υπ. αρικμ. 2002-07) ςτα πλαίςια του 21ου αιϊνα, του αιϊνα μασ, 50 ζωσ 80% των ομιλουμζνων ςιμερα γλωςςϊν, πρόκειται να εξαφανιςτοφν. Κατά κανόνα θεωροφμε ότι μια γλώςςα απειλείται να εξαφανιςτεί όταν παφουν οι γονείσ να την μεταδίδουν ςτα παιδιά τουσ, όταν παφει να χρηςιμοποιείται ςτην επικοινωνία. *…+ Ένα φαινόμενο που μπορεί μακροπρόκεςμα να επθρεάςει τθν ίδια τθν επιβίωςθ μιασ γλϊςςασ είναι θ ςυρρίκνωςθ των χριςεϊν τθσ. Η διακοπι τθσ χριςθσ μιασ γλϊςςασ ςε οριςμζνα επίπεδα επικοινωνίασ, ςε οριςμζνουσ τομείσ, αφενόσ οδθγεί ςτθν αποδυνάμωςι τθσ, ενϊ αφετζρου ςτερεί τον ςυγκεκριμζνο τομζα από τον εμπλουτιςμό που ζχει να του προςφζρει μια γλϊςςα. Στθν εποχι μασ θ τάςθ για επικράτθςθ τθσ αγγλικισ ςε οριςμζνεσ χριςεισ όπωσ, θ επιςτθμονικι ςκζψθ και δθμιουργία, θ εμπορικι διαπραγμάτευςθ, οι διεκνείσ ςχζςεισ, θ πλθροφορικι και μια ςειρά άλλων τομζων επικοινωνίασ τείνει να οδθγιςει τισ υπόλοιπεσ γλϊςςεσ ςε ζνα είδοσ παραίτθςθσ τθσ καλλιζργειασ των αναφερκζντων τομζων. Η τάςθ για επιβολι ενόσ είδουσ μονοπωλίου τθσ αγγλικισ ςε οριςμζνουσ τομείσ, πζραν όλων των άλλων εξωγλωςςικϊν παραγόντων, δεν είναι άμοιρθ πολιτικϊν αποφάςεων και ςυγκεκριμζνων ςυμφερόντων. *…+ Ερωτήματα: Α. Ποιο είναι, κατά τον ςυντάκτθ, το φαινόμενο που μπορεί να επθρεάςει τθν επιβίωςθ μιασ γλϊςςασ; (Μονάδεσ 6) Νικόλαος Σφυρής - Φιλόλογος Σελίδα 1 η 2 Ενότητα Κριτιριο Αξιολόγθςθσ με κζμα τθ «Γλϊςςα» - Γϋ Γυμναςίου Β. Αφοφ εντοπίςετε τισ δευτερεφουςεσ ονοματικζσ προτάςεισ που εμπεριζχονται ςτισ παρακάτω περιόδουσ του κειμζνου, να αναφζρετε τον ςφνδεςμο ειςαγωγισ τουσ, τον ςυντακτικό τουσ ρόλο και τθ λζξθ εξάρτθςισ τουσ. (Μονάδεσ 2)  Αν θζλουμε να διαφυλάξουμε την ελληνικότητά μασ είναι απαραίτητο να διαφυλάξουμε τη γλώςςα μασ ωσ κόρην οφθαλμοφ.  Κατά κανόνα θεωροφμε ότι μια γλώςςα απειλείται να εξαφανιςτεί όταν παφουν οι γονείσ να την μεταδίδουν ςτα παιδιά τουσ, όταν παφει να χρηςιμοποιείται ςτην επικοινωνία. Νικόλαος Σφυρής - Φιλόλογος Σελίδα 2 η 2 Ενότητα Κριτιριο Αξιολόγθςθσ με κζμα τθ «Γλϊςςα» - Γϋ Γυμναςίου Γ. Να εντοπίςετε ςτο κείμενο δφο πολφςθμεσ λζξεισ και να γράψετε για κακεμία δφο διαφορετικζσ προτάςεισ ςτισ οποίεσ κα χρθςιμοποιοφνται με διαφορετικι ςθμαςία. (Μονάδεσ 2)  1θ λζξθ: _____________ 1θ πρόταςθ: 2θ πρόταςθ:  2θ λζξθ: _____________ 1θ πρόταςθ: 2θ πρόταςθ: Δ. Με αφορμι τθν Παγκόςμια Ημζρα Ελλθνικισ Γλϊςςασ που γιορτάηεται κάκε χρόνο ςτισ 9 Φεβρουαρίου, αναλαμβάνετε να γράψετε ζνα άρκρο 250 περίπου λζξεων για τθ ςχολικι ςασ εφθμερίδα ςτο οποίο αναφζρεςτε ςτισ ςθμαντικότερεσ προςφορζσ τθσ γλϊςςασ και ςτα προβλι- ματα που αυτι αντιμετωπίηει. (Μονάδεσ 10) Νικόλαος Σφυρής - Φιλόλογος Σελίδα 3 η 2 Ενότητα Κριτιριο Αξιολόγθςθσ με κζμα τθ «Γλϊςςα» - Γϋ Γυμναςίου Νικόλαος Σφυρής - Φιλόλογος Σελίδα 4