تاریخ |پایه یازدهم | ریاضی و تجربی | درس 1 استاد شیلا خدیوی 1 درس 1 : حکومت قاجار از آقا محمدخان تا محمدشاه بنیاد سلسله قاجار ایل قا جار از آغاز تا روی کار آمدن آقا محمدخان قاجار: تلاش برا ی اعاده حاکم یت ا یران بر قفقاز : اقدام مهم آقامحمدخان در جهت اعاده حاکم یت بر قفقاز ، بازپس گیری شهر تفل یس از دست روس ها در سال ۱۱۷ ۴ شمس ی بود اما بعدا ً در لشکرکش ی به قفقاز ، توسط عده ای از همراهانش به قتل رس ید هجوم س یاسی - نظام ی استعمارگران اروپا یی به ا یران ایل قاجار از ترکمانان بود. در زمان مغولان به ا یران کوچ کردند. ا یل قاجار با یاری شاه اسماع یل در هنگام تشک یل سلسله صفو ی، در جرگه قزلباش ها در آمدند. با مرگ نادرشاه ، قاجارها در صدد به دست گرفتن قدرت در ا یران برآمدند. محمدحسن خان قاجار کشته شد و فرزندش به دست کر یم خان زند به اسارت درآمد. با مرگ کر یم خان زند آقامحمدخان بر لطفعل ی خان غلبه کرد. آقامحمدخان در ت هران تاج گذار ی کرد. تاریخ |پایه یازدهم | ریاضی و تجربی | درس 1 استاد شیلا خدیوی 2 الف ) جنگ ها ی ا یران و روس : فتحعل ی شاه : پس از قتل آقامحمدخان در قفقاز ، برادرزاده او فتحعل ی شاه به سلطنت رس ید در ا ین زمان روس یه با حمله به گرجس تان ، باعث بروز دوره اول جنگ ها ی ا یران و روس شد عهدنامه گلستان : جنگ میان ا یران و روس به درازا کش ید و به بسته شدن «عهدنامه گ لستان » انجام ید مفاد عهدنامه گلستان میان ا یران و روس یه : ۱ ) ایران حاکم یت روس یه را بر ولایت ها یی که تا آن زمان اشغال کرده بود ب ه رسم یت شناخت به ا ین ترت یب ، ا یالات داغستان و گرجستان و شهرها ی باکو ، دربند ، ش یروان ، قره باغ ، شک ی ، گنجه ، موقان و قسمت بالا ی طالش به روس یه واگذار شد 2 ) حق کشت ی ران ی در در یای خزر ، از ا یران سلب گرد ید 3 ) روس یه ن یابت سلطنت عباس میرزا را در ا یران به رسم یت شناخت و رس اندن او به سلطنت را تعهد کرد هدف از گنجاندن بند آخر معاهده گلستان: ۱ ) ناد یده گرفتن استقلال کشور 2 ) به رسمیت شناختن دخالت روسیه در امور داخلی ایران مخالفت عالمان د ین و مبارزه با نفوذ ب یگانگان ، به و یژه روس ها منبع : قواعد قرآن ی و اسلام ی ← مانند «قاعده نف ی سب یل » ، «جهاد» و «فتوا» مهم تر ین عالمان مبارز ا ین دوره : آ یت الله ش یخ جعفر نجف ی کاشف الغطاء ، آ یت الله سید محمد مجاهد ( مق یم عتبات بودند ،) ملا احمد نراق ی تاریخ |پایه یازدهم | ریاضی و تجربی | درس 1 استاد شیلا خدیوی 3 جنگ ها ی دوره دوم زمین ه ها ی وقوع جنگ های دوره دوم ایران و روس: ۱ ) بدرفتار ی روس ها با ساکنان ولایت ها یی ک ه طبق معاهده گلستان به آن کشور واگذار شده بود ، موجب نارضا یتی مردم آن ا یالت شده بود 2 ) معاهده گلستان در مورد تع یین خط مرز ی ب ین ا یران و روس یه مبهم بود که باعث دست دراز ی روس ها به خاک ا یران از جمله اراضی اطراف ا یروان و آذربا یجان شد نتیجه جنگ ها ی دوره دوم ← شکست ا یران و انعقاد قرارداد ننگ ین ترکمانچا ی ۱ - شکست ا یران : علل شکست ایران در جنگ های «دوره اول» علل شکست ایران در جنگ های «دوره دوم» ۱ ) ضعف و غفلت فتحعل ی شاه و دربارش 2 ) خ یانت انگلستان به ا یران ۱ ) خ یانت دولت انگلستان 2 ) ب ی کفایتی دربار ا یران 2 - انعقاد قراردا د ننگ ین ترکمانچا ی : مفاد عهدنامه ترکمانچای : ۱ ) مطابق ا ین معاهده ، علاوه بر سرزمین ها یی که در عهدنامه گلستان به روس ها واگذار شده بود ، ا یروان ، نخجوان و بخش ی از دشت مغان ن یز از ا یران جدا شد و به روس یه تعلق گرفت 2 ) ا یران متعهد به پرداخت پنج میل یون تومان غرامت به روس یه شد 3 ) برقرار ی حق کاپ یتولاسیون یا ق ضاوت کنسول ی بر ا یران تحم یل گرد ید حق قضاوت کنسول ی : هرگاه اتباع روس ی مق یم ا یران مرتکب جرم ی می شدند ، دادگا ه ها ی ا یران حق رس یدگی نداشتند ، بلکه مراجع قضا یی دولت روس یه می بایست به آن جرم رسیدگی می کردند تاریخ |پایه یازدهم | ریاضی و تجربی | درس 1 استاد شیلا خدیوی 4 ب ) ا ی ر ان در دام رقابت توسعه طلب ی فرانسه و انگلستان : اهداف فرانسه از انعقاد عهدنامه ف ین کن اشتاین با ا یران مفاد عهدنامه ف ین کن اشتاین ۱ ) عدم توانا یی فرانسه از حمله مستق یم به انگلستان 2 ) تصرف مستعمره مهم انگلستان ، یعنی هندوستان از طر یق ا یران ۱ ) فرانسه متعهد شد که ا یران را در جنگ با روس یه کمک کند. 2 ) در مقابل، ا یران برا ی حمله به متصرفات انگلستان در هند با افغان ها و قبا یل هرات و قندهار متحد شود و به انگلستان اعلان جنگ دهد. 2 ) ا یران اجازه عبور لشکرکش ی فرانسه به هند از طر یق ا یران را بدهد. عهدنامه تیلسیت و پیامدها ی آن: ۱ ) میان روس یه و فرانسه منعقد شد 2 ) فرانسه تعهدها ی خود را نسبت به ا یران ز یر پا گذاشت 3 ) دربار ا یران به دل یل ناام یدی از حما یت فرانسه به انگلستان نزد یک شد سؤال : چرا انگلستان علاقه مند به برقرار ی روابط با ا یران در دوره فتحعل ی شاه بود؟ پاسخ: ز یرا انگلس تان ا یران را سد محکم ی د ر برابر تهاجم به مستعمر ه ها ی خود در هندوستان می دانست عهدنامه مجمل طرفین عهدنامه : ا یران و انگلستان تعهدات انگلستان : هرگاه ن یروی نظام ی دولت ها ی اروپا یی به ا یران حمله کنند : ۱ ) ن یروی نظام ی در اخت یار ا یران قرار دهد 2 ) یا در عوض به ا یرا ن کمک مال ی کند تاریخ |پایه یازدهم | ریاضی و تجربی | درس 1 استاد شیلا خدیوی 5 عهدنامه مفصل (میان ایران و انگلستان) تعهدات ایران تعهدات انگلستان ۱ ) قبول حکم یت نما ینده انگل یس در اختلافات مرز ی خود با روس یه 2 ) خوددار ی از بستن قرارداد با روس یه یا هر دولت سوم ی که دشمن انگل یس باشد. 3 ) استخدام نکردن افسر و افراد نظام ی ب را ی آموزش سپاه ، از کشورها یی که با انگلستان روابط دوستانه ندارند. ۱ ) اگر دولت ثالث ی به خاک ا یران تعرض کند ، انگلستان حت ی المقدور از کمک و مساعدت به ا یران خوددار ی نکند. 2 ) انگلستان از کمک به سرکشان و شاهزادگان ی که عل یه تاج و تخت پادشاه قاجار ق یام کنند، خوددار ی کند. جنگ هرات علت جنگ هرات : جبران ناکام ی های فتحعل ی شاه در جنگ ها ی ا یران و روس یه دلا یل روس یه برا ی تحر یک و تشو یق ا یران برا ی حمله به هرات : ۱ ) به خطر افتادن مستعمر ه ها ی انگل یس در هند را به مصلحت خود می دانستند 2 ) مشغول شدن ا یران در جنگ هرات را ما یه فرامو ش ی ایالت ها ی از دس ت رفته شمال ی توسط دولت ا یران می دانست ند پس از مرگ فتحعل ی شاه ، محمد میرزا ( فرزند عباس میرزا ) به پادشاه ی رس ید محمدشاه پس از سرکوب مدع یان سلطنت ، صدراعظم خوشنام و شا یسته خود ابوالقاسم قائم مقام فراهان ی را به قتل رساند تاریخ |پایه یازدهم | ریاضی و تجربی | درس 1 استاد شیلا خدیوی 6 تحولات هرات در زمان محمد شاه : شورش کامران میرزا حکم هرات محاصره شهر توسط محمدشاه دخا لت مک نیل، سفیر انگلیس اعتراض و قطع روابط ایران و انگلیس هشدار انگلیس به ایران برای ترک محاصره هرات حمله نظامی انگلیس و اشغال جزیره خارک دست کشیدن از محاصره هرات توسط محمدشاه تاریخ |پایه یازدهم | ریاضی و تجربی | درس 1 استاد شیلا خدیوی 7 معاهده دوم ازونةالروم مشخصات عهدنامه ازونةالروم دوم در دوره پادشاهی محمد شاه قاجار دولت ها ی حاضر در مذاکرات ا یران ، عثمان ی، انگلستان و روس یه نما ینده ا یران در مذاکرات م یرزا تق ی خان فراهان ی (ام یر نظام «ام یرکبیر » ) مفاد عهدنامه ۱ ) ا یران از ادعاه ا ی خود درباره بعض ی مناطق از جمله سل یمانیه دست بردارد. 2 ) عثمان ی حق حاکم یت ا یران بر خرمشهر و ساحل چپ اروندرود و ن یز حق کشت یرانی در این رودخانه را به رسم یت شناخت. 3 ) دولت عثمان ی متعهد شد که از آزار و اذ یت زائران ا یرانی عتبات جلوگ یری کند و تسه یلات لازم را برا ی بازرگانان فراهم آورد. نتایج و عبرت ها ی دو جنگ ا یران و روس : ۱ ) بی اعتماد ی کامل به اروپا ییان و ا ین که آن ها به ه یچ وجه به قول خود پا یبند ن یستند و فقط به منافع خود می اندیشند 2 ) در مبارزه با یک قدرت خارج ی نبا ید به قدرت د یگری اتکا ی جد ی کرد 3 ) با شکست اقتص اد ی ، س یاسی و نظام ی ا یران که نت یجه روح یه خودباختگ ی در حاکمان بود ، بستر برا ی ورود مبلغ ین غرب ی و نفوذ فرهنگ ی در ا یران ا یجاد شد ۴ ) مذاکرات ی که ط ی ا ین دو جنگ انجام شد ، برا ی سرگرم کردن ا یرانیان و تأم ین منافع دولت ها ی استعمارگر بود نکته: علما ی بزرگ در سخت ترین شرا یط اعلام بس یج عموم ی کردند و ا ین ن یرو ، بزرگ تر ین محرک مل ی در برابر ب یگانگان بود 8 تاریخ |پایه یازدهم | ریاضی و تجربی | درس 2 استاد شیلا خدیوی درس 2 : دوران ناصرالد ین شاه اتفاقات مهم دوره حکومت ناصرالد ین شاه : ۱ ) قتل میرزا تق ی خان ام یرکبیر 2 ) آشنایی تدر یجی ا یرانیان با پیشرفت ها ی اروپا ییان 3 ) واگذاری امت یازات به ب یگا نگا ن صدارت ام یرکبیر شخصیت و ویژگی ها ی حکومت امیرکبیر: ۱ ) از شخص یت های استقلال طلب و میهن دوست بود 2 ) در تمام دوران زندگ ی خود برا ی حفظ تمام یت ارض ی و مبارزه با دخالت ب یگانگان تلاش کرد 3 ) کار ام یرکبیر در اتخاذ س یاست مستقل ( از روس یه و انگلیس ) بس یار دشوار و ت حس ین برانگ یز بود مهم تر ین اقدامات ام یر کب یر در دوران صدارتش : ۱ ) لغو لقب ها ی طولان ی و بی معن ی و اکتفا به کلم ه جناب ، حت ی نسبت به مقام صدارت 2 ) منع رشو ه خوار ی و برقرار ی حقوق ثابت برا ی مأموران دولت 3 ) فرستادن شاگردان به اروپا برا ی کسب مهارت ها و دانش ها ی جد ید ۴ ) استخدام معلمان و استادان خارج ی ، به و یژه از کشورها یی غ یر از انگل یس و روس 5 ) ترجمه کتاب و نشر روزنامه 6 ) تقویت ارتش مل ی کشور ۷ ) تأسیس مدرسه عال ی در تهران و ارائه طرح مدرسه دارالفنون که پس از برکنار ی او شروع به کار کرد 9 تاریخ |پایه یازدهم | ریاضی و تجربی | درس 2 استاد شیلا خدیوی 8 ) جلوگیری از دخالت نما یندگان خارج ی در امور داخل ی ا یران 9 ) دفع فتنه سالار در خراسان و فرقه باب یه ۱0 ) تلاش در جهت استقلال اقتصاد ی و توسعه صنعت ی ا یران عوامل جهش اقتصاد ی کشو رها ی اروپا یی : ۱ ) با برده دار ی گسترده 2 ) ثروت حاصل از غارت ملت ها ی آس یایی و آفر یقایی توانستند شرا یط اقتصاد ی و اجتماع ی برا ی انقلاب علم ی و صنعت ی را فراه م کرده و به جهشی در رشد اقتصاد ی دست پ یدا کنند ← به هم ین دل یل به بازارها ی مصرف و مواد اول یه ارزان ق یمت ن یاز داشتند واگذاری امت یازات به ب یگانگان علت نفوذ کشورها ی ( دولت ها ی ) اروپا یی پس از انقلاب صنعت ی بر کشورها ی د یگر : ۱ ) ن یاز به ب ازاره ا ی مصرف 2 ) نیاز به مواد اول یه ارزان ق یمت واگذاری امتیازات به بیگانگان در دوره ناصرالدین شاه علت واگذار ی تأمین مخارج سفرها ی ناصرالد ین شاه به اروپا برای خوش گذران ی عاملان واگذار ی امت یازات رویتر و لاتار ی ۱ ) می رزا حس ین خان سپهسالار 2 ) می رزا ملکم خان مخالفان واگذار ی امت یازات علمای د ین نتایج واگذار ی تاراج ثروت و دارا یی ا یران ( معادن ، جنگل ها ، گمرکات ، صنا یع، ش یلات و... ) که پشتوانه کشور و متعلق به نسل حاضر و آ ینده بود 10 تاریخ |پایه یازدهم | ریاضی و تجربی | درس 2 استاد شیلا خدیوی امتیاز رو یتر به انگلستان مفاد امت یاز : ۱ ) واگذار ی حق احداث راه آهن و تراموا به ر و یتر 2 ) بهره بردار ی از کل یه معادن و منابع ا یران ، به جز نقره و سنگ ها ی ق یمتی 3 ) بهره بردار ی از جنگل ها و احداث قنات و آب یاری به مدت ۷ 0 ۴ ) سال اداره گمرک و حق صدور همه نوع محصولات انگل یسی به ا یران به مدت 2 5 سال به رو یتر واگذار شد 5 ) در مقابل ، رو یتر تنها مبل غ دو یست هزار ل یره برا ی تأم ین هز ین ه ها ی سفر ناصرالد ین شاه به اروپا به صورت وام پرداخت کرد مخالفین قرارداد : ۱ ) علما به رهبر ی حاج ملاعل ی کن ی با ا ین قرارداد مخالفت کردند 2 ) روس ها که ا ین قرارداد را برا ی رق یب بس یار پرمنفعت می دیدند سرانجام قرارداد : ۱ ) قراردا د لغو و می رزا حس ین خان سپهسالار از صدارت برکنار شد 2 ) رو یتر موفق شد امت یاز بانک شاهنشاه ی را به مدت 6 0 سال بگ یرد امتیاز لاتار ی به انگلستان مفاد امت یاز : ۱ ) امت یاز تأس یس قمارخانه (لاتار ی ) به می رزا ملکم خان واگذار شد 2 ) ملکم خان بدون اجازه نها یی شاه ، حق واگ ذار ی آن را نداشت 11 تاریخ |پایه یازدهم | ریاضی و تجربی | درس 2 استاد شیلا خدیوی با ا ین که در قرارداد شرط شده بود می رزا ملکم خان بدون اجازه نها یی شاه آن را به کس ی انتقال ندهد ، اما و ی در ازا ی در یافت چهل هزار ل یره آن را به یک کمپان ی انگل یسی واگذار کرد شاه وقت ی متوجه سوء استفاد ه ملکم خان از ا ین امت یاز شد ، بنابرا ین : ۱ ) شا ه ا و را از تصد ی به کل ی ه مقام ها ی مهم دولت ی محروم کرد 2 ) سهامداران شرکت سرما یه گذاری ، ملکم خان را به تقلب و کلاهبردار ی متهم و از و ی به مراجع قانون ی شکا یت کردند مخالفین قرارداد : علمای د ینی ا یران ، با اعلام حرام بودن لاتار ی به عنوان یک قمار ، انگل یسی ها را در دست یابی به منافع آن ناکام گذاشتند امتیاز تنباکو به انگلستان مفاد امت یاز : ۱ ) انحصار خر ید و فروش توتون و تنباکو در داخل و خارج به مدت 5 0 سال به یک انگلیسی به نام تالبوت ( نام د یگر کمپان ی تالبوت یا رژ ی بود ). واگذار شد 2 ) ناصرالدین شاه ا ین امت یاز را برابر در یافت سالانه ۱ 5 هزار ل یره و ۱ ۴ سود به تالبوت واگذار کرد روند مخالفت با قرارداد : ۱ ) ق یام مردم شهرها ی تبر یز ، ش یراز ، اصفهان و تهران 2 ) رهبری عالمان د ینی مانند آ یت الله آقانجف ی اصفهان ی ، آ یت الله سید عل ی اکبر فال اس یری ، آیت الله می رزا حسن آشت یانی در اصفهان و ... 3 ) سید جمال الدین اسدآباد ی و نامه نگار ی او با آ یت الله می رزای ش یرازی ۴ ) حکم تار یخی می رزای ش یرازی در حرام بودن مصرف توتون و تنباکو 12 تاریخ |پایه یازدهم | ریاضی و تجربی | درس 2 استاد شیلا خدیوی سرانجام امت یاز : ابتدا امت یاز داخل ی دخان یات و سپس امت یاز خارج ی آن ، لغو شد پیامدهای لغو امت یاز : ۱ ) مردم ا یران برا ی نخست ین ب ار در برابر مقتدرتر ین دولت عالم ، در آن زمان ا یستادگی کردند و آن را وادار به پذ یرش خواست ه ها ی خود کردند 2 ) موجب انسجام ب یشتر مرجع یت ش یعه ، علما و مردم شد 3 ) ضربه ای سخت به استعمارگران و عاملان داخل ی آن ها وارد شد 13 تاریخ |پایه یازدهم | ریاضی و تجربی | درس 3 استاد شیلا خدیوی درس 3 : زمینه های نهضت مشروطه عوامل (ریشه های) بروز نه ضت مشروطه نکات مهم ۱ ) از دست رفتن بخش هایی از سرزمین ایران روس یه ← کل قفقاز و ماوراءالنهر انگلستان ← ایالت ها ی هرات، قندهار و بخش بزرگ ی از بلوچستان 2 ) غلبه استعمار بر مملکت علل توجه کشورها ی استعمارگر به ا یران : ۱ ) موقع یت و یژه جغراف یایی 2 ) برخو ردار ی از منابع سرشار اول یه زمینه های فراهم آمدن سلطه: ۱ ) ضعف حکومت قاجار 2 ) طمع ورز ی و فساد مال ی دربار یان نتایج سلطه ب یگانگان : ۱ ) واگذار ی امت یازات متعدد 2 ) در یافت وام ها ی متعدد از استعمارگران 3 ) استبداد دستگاه حاکم ۱ ) حکومت قاجار بر بن یاد استبداد متک ی بود 2 ) مردم ا یران ه یچ گونه تضم ینی برا ی حفظ جان و مال و ناموس خود در مقابل دستگاه استبداد نداشتند. 3 ) روش انتصاب حاکمان ایالت ها : در ازا ی در یافت مال یات های سنگ ین و ثابت ، به طور کامل در اخت یار شاهزادگان قرار م ی گرفت ۴ ) مخالفت های مردم و علما با استبداد و است عمار علل مخالفت ها: ۱ ) آموزه ها ی د ین اسلام نظ یر امر به معروف و نه ی از منکر، عدالت خواه ی و لزوم دفع ظلم که در آ یات قرآن و س یره معصوم ین به آن پرداخته شده است. 2 ) مکتب ش یعه قدرت مطلق سلاط ین را نامشروع م ی دانست و مشروع یت نسب ی قدرت حکام ، مشروط به پاسدار ی از باو رها ی د ینی مردم و حفظ تم ام یت ارض ی کشور بود. 5 ) ورود اندیشه های جدید زم ینه های ورود تفکر مشروطه خواه ی : ۱ ) اعزام دانشجو به خارج 2 ) سفرها ی دربار یان و س یاستمداران به خارج 3 ) مهاجرت برخ ی از ا یرانیان به کشورها ی مختلف 14 تاریخ |پایه یازدهم | ریاضی و تجربی | درس 3 استاد شیلا خدیوی دستاوردهای معاشرت با خارجیان: الف) چاپ روزن امه: ۱ ) داخلی: • دولتی؛ مانند کاغذ اخبار ، وقا یع اتفاق یه ، شرف و شرافت • غ یر دولت ی ، مانند: ترب یت و ادب 2 ) خارج ی ؛ مانند عرو ة الوثق ی ، اختر ، قانون ، حبل المت ین ، حکمت و ثر یا ب) آثار روشنفکران: ۱ ) تألیف سفرنامه ها : سفرنامه می رزا صالح ش یرازی و س یاحت نامه ابراه یم ب یگ اثر حاج ز ین العابد ین مراغه ای 2 ) تأل یف کتاب ها و آثار د یگر؛ مانند: نوشت ه ها ی می رزا ملکم خان میرزا یوسف مستشار الدوله ، عبدالرح یم خان طالبوف و میرزا فتحعل ی خان آخوندزاده نکته: کاغذ اخبار ، اول ین روزنامه ا یران بود که توسط میرزا صالح ش یرازی انتشار یافت 15 تاریخ |پایه یازدهم | ریاضی و تجربی | درس 4 استاد شیلا خدیوی درس ۴ : آغاز حرکت مردم عل یه استبداد داخل ی و استعمار خارجی مظفر الدین شاه مظفرالدین شاه جانش ین ناصرالد ین شاه شد دلایل افزا یش نارضا یتی مردم در دوران حکومت مظفرالد ین شاه : ۱ ) خشونت های ع ین الدوله و حاکمان ایالت ها 2 ) فقر عموم ی 3 ) رکود شد ید اقتصاد ی نهضت مشروطه مهم تر ین حو ادث ی که منجر به پ یروزی نهضت مشروطه شد : ۱ ) ماجرا ی نوز بلژ یکی 2 ) نارضا یتی مردم ایالت ها 3 ) ماجرا ی بانک استقراض ی روس ۴ ) فلک شدن بازرگانان 5 ) مهاجرت صغرا 6 ) مهاجرت کبرا ماجرای نوز بلژ یکی : علت ق یام : ۱ ) پوش یدن لباس روحان یون توسط نوز بلژ یکی د ر یکی از جش ن ها 2 ) بلژ یکی ها که اداره گمرک ا یران را به دست گرفته بودند ، با بدرفتار ی ، افکار عموم ی را بر ضد خود تحر یک کرده بودند رهبری ق یام : سید عبدالله بهبهان ی نکته: ماجرا ی نوز بلژ یکی واکنش ی در برابر توه ین به مقدسات مردم مسلمان ا یران به شمار می رود قیام بر عل یه نوز ← اولین جرقه نهضت مشروطه 16 تاریخ |پایه یازدهم | ریاضی و تجربی | درس 4 استاد شیلا خدیوی رهبران نهضت مشروطه : سید عبدالله بهبهان ی و سید محمد طباطبا یی نارضایتی مردم ایالت ها : مهم تر ین حوادث در ا یالات که موجب نارضایتی مردم شد : ۱ ) شلاق خوردن سه تن از علما ی کرمان که برا ی مقابله با فرقه « شیخیه » در ا ین شهر ق یام کرده بودند 2 ) شعاع السلطنه ، حاکم فارس فرد ستمگر ی بود 3 ) مردم خراسان ن یز از ستمگر ی های غلامرضاخان آصف الدوله به جان آمده بودند ماجرای بانک استقراض ی روس : ۱ ) شروع ماجرا ← ساخت بانک در قبرستان مسلمانان توسط روس ها و و یرانی بانک توسط مردم 2 ) رهبر ی ق یام ← آ یت الله طباطبا یی ، آ یت الله بهبهان ی و میرزا مصطف ی آشت یانی فلک شدن بازرگانان : علت نارضا یتی مردم : در دوران قاجار برخ ی کالاها ی مورد ن یاز مردم مانند نفت ، کبر یت و قند از روس یه وارد می شد در اثر جنگ روس و ژاپن نرخ قند افزا یش یافت و موجب اعتراض مردم شد نتیجه : ۱ ) به دنبال آزار و اذ یت بازرگانان ، در مسجد شاه ، مجلس ی بزرگ برپا شد 2 ) ا ین تجمع با توطئه امام جمعه دربار ی و عوامل او به تنش کش یده شد و مأموران با چوب و چماق به جان مردم افتادند 3 ) به پ یشنهاد آ یت الله سید محمد طباطبا یی ، روحان یون و مردم با حالت اعتراض تهران را ترک و در حرم ح ضرت عبدالعظ یم تحصن کردند 17 تاریخ |پایه یازدهم | ریاضی و تجربی | درس 4 استاد شیلا خدیوی مهاجرت صغر ا و مهاجرت کبرا : مهاجرت صغرا اول ین مرحله اتحاد ن یروهای ضداستبداد بود ویژگی های دو مهاجرت مهاجرت صغرا مکان: در صحن شاه عبدالعظ یم در شهر ر ی مکان: قم علت: به دل یل حادثه مسجد شاه و به چوب بسته شدن مردم علت: بی اعت نا یی ع ین الدوله به خواسته های مردم در مهاجرت صغرا و کشته شدن یک طلبه درخواست ها: ۱ ) ا یجاد عدالتخانه در همه شهرها برا ی رس یدگی به شکا یات مردم و برقرار ی عدالت در جامعه 2 ) عمل به قانون اسلام ی به طور دق یق و به دور از ملاحظات شخص ی درخواست ها: ۱ ) برکنار ی ع ین ال دو له از صدارت 2 ) فراهم کردن زم ینه برا ی بازگشت مهاجران به تهران 3 ) ا یجاد عدالتخانه ۴ ) تشک یل دارالشورا ( مجلس نما یندگان) نتیجه: مظفرالد موافقت اعلام از پس ین و شاه ع ین الدوله با خواسته های مهاجران ، مهاجرت پ س از یک ماه خاتمه یافت. نت یجه: مظفرالد ین شاه تسل یم خواسته های مردم شد. او ع ین الدوله را عزل کرد و فرمان تشک یل مجلس شورا ی م ل ی را صادر کرد. صدور فرمان مشروطیت : • در تار یخ ۱ ۴ مرداد ۱28 5 فرمان مشروط یت صادر شد • اول ین دوره مجلس شورا ی مل ی در 2 8 مرداد با حضور نما یندگان تهران تشک یل شد اصطلاح سنت بست نش ینی و تحصن : ۱ ) از د یرگاه در ا یران معمول بوده است 2 ) بیشتر در مساجد و ز یارتگا ه ها و اماکن مورد احترام مردم صورت می گرفت 18 تاریخ |پایه یازدهم | ریاضی و تجربی | درس 5 استاد شیلا خدیوی درس ۵ : مشروطه در دور ه محمد عل ی شاه محمد عل ی شاه : محمد عل ی شاه پس از مظفرالد ین شاه به سلطنت رس ید ، او در 2 8 د ی ۱28 5 جشن تاج گذاری برپا کرد بی اعتنا یی های محمد عل ی شاه به مجلس: ۱ ) در مراسم تاج گذار ی ، اشراف و نما یندگان دولت ها ی خارج ی را دعوت کرد ، اما نما یندگان مجلس شورا ی مل ی را دعوت نکرد 2 ) هنگام ی که متمم قانون اساس ی تقد یم شد ، از امضا ی آن خوددار ی کرد محمد عل ی شاه ملت را بنده و برد ه خود می پنداشت و نما یند گان مجلس را برا ی دخالت در امور کشور و مشورت در س یاست ، لا یق نمی دا نست ضعف ها ی قانون اساس ی در زمان مظفرالد ین شاه قانون اساس ی که در زمان مظفرالد ین شاه تدو ین شد دارا ی ضعف ها یی بود : ۱ ) ا ین قانون در 5 ۱ اصل تنظ یم شده بود 2 ) این قانون در حق یقت نظا م نامه ای بود ک ه ادا ره امور مجلس و حدود آن را روشن می ساخت 3 ) ا ین قانون از حقوق و تکال یف دولت نسبت به ملت و بالعکس سخن به میان ن یاورده بود اصل دوم متمم قانون اساس ی ۱ ) این اصل با تلاش ش یخ فضل الله نور ی تصو یب شد 2 ) بنا بر ا ین اصل : 19 تاریخ |پایه یازدهم | ریاضی و تجربی | درس 5 استاد شیلا خدیوی الف ) در هر دوره از مجلس ه یئتی پنج نفره ا ز مجتهدان و فق یهان اسلام به عنوان عض و در مجلس شورا ی اسلام ی شرکت می کردند ب ) ا ین علما وظ یفه داشتند تا بر قوان ینی که تصو یب و تدو ین می شد نظارت کنند تا خلاف قواعد اسلام ی و دستورها ی شرع نباشد دلایل آشفتگ ی در فاصله تدوین متمم قانون اساسی: ۱ ) اختلاف درون ی مشرو طه خواهان 2 ) مخالفت محمد عل ی شاه با نظام مشروطه نکته: ش یخ فضل الله معتقد به ا یجاد مشروطه مشروعه بود دلا یل مخالفت روس یه با نهضت مشروطه دلایل حمایت انگلیس از مشروطه ۱ ) جلوگ یری انگل نفوذ از یس لباس در که مشروطه خواه ی، از مشروطه طلبان حما یت م ی کرد 2 ) کمک به محمدعل ی شاه که طرفدار روس بود. 3 ) از ق یام ملت ها ی منطقه قفقاز برا ی آزاد ی، تحت تأث یر پ یروزی مشروطه خواهان ا یران پ یشگیری کنند. ۱ ) افزا یش اعتبار خود در ا یران برا ی دست یابی به موقع یتی بهتر یا برابر با روس یه 2 ) به قدرت رس اندن مهره ها ی انگل یسی در دستگاه حاکم و م جلس 3 ) محافظت از مرزها ی هندوستان و سا یر مستعمرات انگلستان در منطقه انعقاد قرارداد ۱90۷ میان روس و انگلیس الف) علت انعقاد : روس و انگل یس به دل یل به خطر افتادن مستعمره ها یشان در جاها ی د یگر دن یا توسط استعمارگر جد ید ، یعنی آلمان ، اختلاف را کنار گذاشتند ب) مفا د قرارداد تقسیم ا یران به سه قسمت : 20 تاریخ |پایه یازدهم | ریاضی و تجربی | درس 5 استاد شیلا خدیوی ۱ ) منطقه شمال از خط فرض ی ب ین قصر ش یرین ، اصفهان ، یزد خواف و مرز افغانستان حوزه نفوذ روس یه شناخته شد 2 ) منطقه جنوب از خط فرض ی ب ین بندر عباس ، کرمان ، ب یرجند ، زابل و سرحدها ی افغانستان قلمرو نفوذ انگلستان ، قرار گرفت 3 ) قسمت ها ی ی که شامل مناطق بی آب و علف بوده ، منطقه ب ی طرف و متعلق به ا یران شناخته شد هدف از امضا ی قرارداد : فاصله گرفتن دو دولت روس و انگل یس از یکدیگر و جلوگ یری از برخورد احتمال ی آن ها اقدام انقلاب ی مردم و مجلس : ۱ ) نمایندگان مجلس به اتفاق آرا قرارداد را رد کردند 2 ) مجلس در یافت وام از دولت ها ی خارج ی را رد و برا ی حل ا ین مشکل به تأس یس بانک مل ی اقدام کرد 3 ) نوز بلژ یکی را اخراج کرد به توپ بستن مجلس و استبداد صغ یر در پ ی کشمکش ب ین محمد عل ی شاه و مجلس ، پس از امضا ی متمم قانون اساس ی محمد عل ی شاه برا ی مبارزه با مشروطه خواهان م ی رزا عل ی اصغرخان ام ین السلطان را که از مخالفان جد ی مشروطه بود به عنوان نخست وز یر منصوب کرد ام ین السلطان توسط یکی از طرفداران مشروطه ترور شد مدت ی بعد محمد عل ی شاه مورد سوء قصد قرار گرفت ، اما آس یبی به و ی نرس ید محمد عل ی شاه ا ین اقدام را به مشروطه خواهان نسبت داد و به ه م ین بهانه تصم یم گرفت مجلس را برا ی هم یشه تعط یل کند به هم ین دل یل با تشو یق سفارت روس یه دستور حمله به مجلس شورا ی مل ی را صادر کرد مراحل به توپ بسته شدن مجلس :