RC5 67 s.** •*** <&s* -v4* vlU \A- -sjft-* »#/- sft^ *>?>r •vf'- 'Nf - N&f ^.tg *Ag ' S& fi J frffi Ji $f" '"""*""" " m w m m m m m. m D E \ 1 ATQUE USU NICOTIANAE TABACI. YALE MEDICAL LTBRARY HISTORICAL LTBRARY TRANSFERRED FROM YALE UNIVERSITY LIBRARY DE VI ATQUE USU NICOTIANAE TABACI. DISSERTATIO INAUGURALIS MEDICA AUCTORITATE CJRATIOSI » MEDICORUM ORDINIS HALENSIS u r S U Itl M O S HONORES IN MEDICDSA ET CHIRURGIA RITE ADIPISCATUK DIE VI. SEPTEMBRIS MDCCCXXXVIII. UNA CUM THESIBUS FUBLICE DEPENDET AUCTOR « 1 ROIi. Illl^lltltl). IHMMiEU STEl NB ACH I ENS IS OPPONENTIBUS JAC. KLINGEBIEL, med. cand. HERM. RATH, med. dd. StBUJLI I HALAG TTPI8 CAROLI GRIKERT. "RCS-67 c V I R O AMPUSSIMO ERUDITISSIMO INTEGERRIMO PETRO KRUKENRERG MKDICINAK ATQUE CHIRURGIAE DOCTORI, MEDICINAE PROFESSORI PUBLICO ORDINAKIO, JNSTITUTI CLINICI MEDICI HALENSIS DIRECTORI, REGI BORUSSIAE A CONSILIIS MEDICIS INTIMIS ETC. ETC. PRAECEPTORI DILECTISSIMO MAXIME VENERANDO V I R O HUMANISSIMO DOCTISSIMO ADMODUM REVERENDO DOMINO FRANC. HUEHNERMUND BAROCHO STEINBACHIENSI, PATRtNO DILBCTISSIMO NEC NON V I R O ORNATISSIMO HUMANISSIMO ADAMO FREUNDLIEB SECRETARIO REGIO WORBIENSI AFFINI AMICISSIJWO DILECTISSIMO. STUDIORUM PRIMITIAS PIO GRATOQUE ANIMO ». D, D, 17 AUCTOR. lerbae nicotianae quotannis multa per omnes terras vis luxuria quadam consumitur, sed perperam multi multos inde deducunt roorbos, immo nisi immoderate nicotiana utaris damnosa babenda non est Qua de re nonnulla imperia, quae tabacum importari vetue- runt, omnino recte non fecere, neque, quae in univer- sum tabaci usum prohibuere, neque Iacobus rex, qui Philippicam quandam contra hanc herbam scri- psit, aut Amaradius IV., qui fumum sugere cri- men capitale haberi jussit, aut papae, qui eos excommu- nicaverunt, qui nicotiana uti consueverant ; adeo in Russia olim, qui fumum sugebant, nasum perdendi peri- culum adiebant, atque in pago Bernensi fumum sugere secundum habebatur post stuprum crimen. Neque ta- men infitias ire debemus tabacum immoderate usurpa- tum pro veneno vehementissimo habendum esse atque omnes eius partes quacunque forma et qualibet ratione adhibitas venenorum in modum agere , quamquam ipsa forma atque adhibendi ratione effectus immutatur , fu- mus enim minus valet , quam infusum , externo lentius usus internus , et ille minus damnum affert, quam si pe: clvsma tabacum in corpus inucias. 8 CAPUT I. Quomodo organismus noster tabaco afficiatur. §• i- Foliorum nicotianae vapores, si diutius atque e magna tabaci copia orti hominem petunt , facilliine ver- tiginem, maiorem aut minorem stuporem, veternum- que efficiunf. Faurcroy etiain narrat, puellam, quae in coacla- vi dormiebat, ubi multam nicotianam raserant, exortis inds vaporibus , interemtam esse. §• 2. In iis, qui sugendo fumum nondum assuevere , aut qui iusto plus et diutius sugunt tabacum , facile nausea, vertigo, inclinatio ad vomitum et diarrboeam, deinde vomitus ipse et diarrhoea, aucta urinae secretio, coeun- di cupido , denique lassitudo quaedam et syncope effici- tur, quam profundus sequitur somnus. Dr. Marshal Hall adolescentem narrat , qui pri- mum duas pipas suxisset, statim nausea , vomitu, syn- cope , deinde anhelitu stertente , spasmis universalibus atque pupillae immobilitate afiectum esse; postridie etiam inclinatio ad syncopen nondum desierat et cum vesperasceret stupof et s<ertens respiratio redierunt; nttamen ab boc inde tempore sensim sensimque re- valuit. *) G m e 1 i n u s mortem adeo immoderate sugendo fu- mum effectam esse memoriae prodidit duorum homi- num , quorum unus XVII alter XVIII continenter pipas suxerat. **) Quamquam qui intemperanter fumum sugunt , per- raro tantum mortis adeunt periculum , tamen saepe inde oritur plethora abdominalis et qui hac consuetudine ob- ligati sunt, si vespertino tempore multum suxerunt, pau- lo ante, quam somnum capiunt, aliquoties pertimescere solent, atque cordis motus iis desinere videtur, sese- que putant suffocari , quam rem primum cordis palpita- tio, deinde tandem somnus sequitur. Vehementius etiam ita ii afficiuntur, qui fumum sugentes theae viri- dis infusum bibunt, nam haec eandem fere , quam ta- bacum possidet vim ; utraque enim herba cordis nervo- rum facultatem deprimit. §. 3. Qui pulvere tabaci sternutatorio intemperanter utuntur, ii iisdem fere quam qui sugunt fumum dam- nis obnoxii esse possunt. Namque huius pulveris usu nervi olfactorii facile redduntur insensibiles , nares in- fiammantur, ulcera in iis peiora excitantur, et qui hoc pulvere uti non solent, iis vehementior inde effecta sternutatio damnum etiam afferre potest. L a n z o n i enim narrat, hominem quendam, pulvere stcrnutato- *) Edinb. Med. and stir». journ. XII. II, **) Gmelin Toxicologie , 550. 10 rio intemperantius naribus immisso, in veternum incidis- se et post duodecim dies letbargosum esse mortuum. *") Adeo Cheyne persuasum habet apoplexiam in iis habendam esse morbis, qui e nicotianae usu profici- scantur, sed haec sententia eorum, qui et fumum su- gunt et pulvere sternutatorio utuntur, refutari videtur valetudine. **) §. 4. In applicatione foliorum nicotianae ad cutem exter- nam summa opus est prudentia, maiorique etiam, ubi laesa et corrosa ; nam tum facillime nauseam, vertiginem, vomitum atque universalis defatigationis sensum ciet, et cum diutius in tales corporis partes nicotiana applicatur, universalis membrorum tremor levesque efiiciuntur con- vulsiones ; pulsus fit frequens et debilis , brevique diffi cilique respirationepostremo consequitur mors. Mur- ray narrat, tres infantes postquam in vomitum, verti- ginem, et multum sudorem inciderint, praeterlapsis XXIV horis , mortuos esse , quia mater ad tineam ca- pitis ex qua liberi Iiberarint linimento tabaci usa esset. Watterhal similem memoriae rem prodidit. Puer enim tribus horis obiit, postquam in tineam, qua laborabat, succum tabaci infuderant. Bxperimenta in animalibus instituta simillimos osten- dunt effectus. I. Columbae enim postquam in femoris interiori I9- tere ita feci cisionem , ut neque musculi ullius fibra lae- deretur neque animal sanguinem pederet, adtelam cel *) Ephem. cur. nat. Dec. II. Ann. X. p. 222. **) On apoplexy and lethargy, p.550. — 11 — lulosam unum fere scrupulum pulveris foliorum nicotia- nae pbarmacopoeae borussicae, paululum aqua made- factorum, applicavi ; quo facto exspectavi, quid inde fie- ret. Statim luculenta apparuerunt symptomata, veneno organismum aflectum esse. Columba enim anxiam ac- cepit speciem , respirabat alte, post dimidiam minutam paralysi , utroque pede infracto , corruebat , perquam anxie atque alas valde agitando studebat avoiare, ali- quoties late aperiebat rostrum , tamquam ad vomitum, nec tamen vomuit, neque urina aut faeces eiectae sunt. Simul vero alia totius corporis convulsio aliam sequebatur; caput erat retractum, oculi late aperti, pupilla magna et paene immobilis , rostrum continenter pauxillum aperiebat , lente et anxie respirabat , pulsus cordis erat frequentissimus. Postremo inquietudo de- sinebat, alas non amplius columba agitabat, atque re- spiratione facta lentissima et profundissima , animal praeterlapsis post applicationem tabaci in vulnus quin- que minutis levi convulsione obiit. Sectione facta ni- hil ullius momenti animadversum est. II. Simile porro experimentum feci in gallo gallina- ceo. Iluius in femoris interiori latere item facta cisio- ne, in vulhus scrupulum unum foliorum nicotianae pul- verisatohim intuli. Nunc quoque manifesta animadver- sa sunt symptomata gallum veneno esse imbutum. Sta- tim enim animal Iassum exstitit et defatigatum , demisso capite lente alteque respiravit , paralysis secuta est ex- tremitatum inferiorum, serius tamen, quam in priori ex- perimento, pes sinister non laesus paralysi prior infir- matus est. (Omnino cum experimenta in avibus insti- tuerem, priorem sinjstri pedis paralysin anjmadverti,) 12 Animal iacebat perpetuo in latere , votnituritio et faeces separandi studium non apparuerunt. Pulsus cordis fre- quentissimus , caput valde ad tergum fuit retractum, pupilla vehementer angusta, iris «eleriter mota est. Animal magis magisque defatigari visum neque mortem non continuo secuturam exgpectavi, nihilo secius post unam fere et dimidiam horam galius recreatus cibum capiendi cupidinem prae setutit, et ex aperto vulnere nicotiana remota, omnino vires recuperavit. III. Caniculi in femoris vulnus eadem ac antea ra- tione drachma una pulveris foliorum nicotianae iliata, superiora symptomata non animadversa sunt , nisi quod animal anxium et jncitatum visum est, postero tamen mane mortuum erat. §• &• Interne adhibita pro dosis et forinae diversitate va- rios nicotiana ciet effectus; vehementissime, ut alia quoque multa huius familiae remedia, in intestinum re- ctum applicitum valet. Per minores sumpta doses primum auget secretio- nem in membrana canalis intestinorum mucosa , effica- ciam vasorum resorbentium , ideoque secretionem uri- nae. Proximus praesertim , cum per infusum nicotiana adhibetur, effectus semper pungens quidam et praeter- iens caloris in gula sensus , quem saepe item caloris in ventriculo sensus sequitur, tamquam vini adusti haustum sumsisses. Proximo autem universali minorum dosium effectu urinae augetur secretio , qui effectus modo cum vertigine coniunctus est , modo non ; saepe tluxus etiam alvi cietur in universum vertigine, taedio aut nausea 13 comite; dolorcs, qui adsunt, deliniantur; in nonnuliig tabaco dormiendi cupiditas eliicitur, somnusque auge- tur; in aliis item cupido dormiendi, cui adiunctus est caloris et inquietudinis sensus; nonnunquam doiores quoque colici, diarrhoea, vomitus, vehemens et uni- versalis sudor, immo capitis dolores aut membrorum tre- mor animadvertuntur. Ubi per maiores doses tabacum usurpatur, vomitus vehemens diarrhoeaque cientur. Paulo post haustum remedium magnae sensus inquietu- dinis, anxietatts atque angustiae in pectore atque regio- ne hypochondriaca evadit; respiratio profunda exsistit et abrupta, deinde magna vomituritio, vomitusque et di- arrhoea consequitur, quo facto ingenslassitudo, ner- vorum relaxatio , debilitas et proprius membrorum , qui numquam deest, tremor nascuntur. Anxietatis cum in- clinatione ad deliquium animi coniunctus sensus , quein levium quoque convulsionum saepe comitantur impetin, augetur aliquamdiu; simul pulsus fit parvus, debilis, partes exteriores, inferiores imprimis extremitates, or- ganicum perdunt calorem , iisdem praccipue in membris convulsiones vehementiores oriuntur, quas mox deinde paralysis torporque harum partium excipit. Qui si ap- parent effectus, pupilla angustior fit, id quod exter- num etiam tabaci infusum ad oculum applicatum elicit, ut cgo saepius in experimentis , quae institui , observa- vi. Neque memoratu indignum est, paralysi inferiores tantum fere setnper extremitates affici; nervi sensorii illaesi sunt et motorii tantum infirmati. Neque tamen simul sensus organa valde afficiuntur ; aniinalia enim, in quibus institui experimenta, alacrem semper neque tristem plerumque prae se tulerunt vul- 14 tum, rebusque exterais commota eas evitare studue- runt, quamquam veneficii symptomata clarissima appa- ruere. Qui ubi paralysis status , quem continenter vo- mituritio saepeque etiam ipse vomitus comitantur, lon- gius breviusve temporis spatium duravit , profundus se- quitur continuusque somnus , qui ut desiit veneficii quo- que symptomata paralysisque evanuerunt, neque nisi lassitudo quaedam defatigatioque totius corporis , quae et ipsae mox desinunt, animadvertuntur. Quodsi doses etiam augentur ad 3v — vi, sympto- mata superiora multo citius vehementiusque ex sistunt atque post longius breviusve tempus universali corporis tremore, quem paralysis extremitatum antecedere so- let, et profunda operosaque respiratione sequitur mors. Santeuil, vir celeberrimus, vomitu vehementibus- que doloribus obiisse dicitur, quod vinum biberat cui ta- bacum immixtum fuerat. *) Fautrel hominem mori se vidisse narrat, qui quantum cochlear capit, tantum succi hauserat nigri, qui oritur, cum fumum sugunt. **) Quae antecedunt his demonstrari videntur experi- mentis. I. Orfila enim cum ventriculo canis satis robusti 5v(J tabaci intulisset, ligatura oesophago circumdata, paucis minutis post vomere animal contendit, incessus lentior factus est , vertigo etiam et continuus inferiomm extremitatum tremor ortus, sensus organa vacua esse *) Orfila toxicologie gen. II. 280. **) Jourcal de chimie medicale de pharmacie, de toxico- logie et revue des nouvelles scientifiques nationales et etrangeres. Nro. VII. tom. IV. II. Serie Juillet. p. 317. 15 visa, respiratio autem paulo concitatior; post pnucas horas animal in latus stratum, quoniam non ampiius stare valebat, caput continenter tremuit, nuchae mu- sculi Ievi convulsione commoti , membra languida ; phy- siognomia stuporis speciem ostendi t , respiratio profun- da, laboriosa, concitata, cordis pulsus frequens , pau- lo fortior fuit et post IX horas, quam tabacum in- iectum erat, animal mortuum est. II. Item ^i siccorum nicotianae foliorum una cum 5 vi aquae per horam cocta , fluidum collatum evapora- tione ad quatuor et dimidiam unciam redactum est. Quo facto cum fluidum ventriculo canis bene nutriti , mediae magnitudinis , iniectum esset, ligatura oesophago cir- cumdata, post tres minutas animal vomiturum essevi- sum, idque per primam horam saepius repetuit, deinde initio extremitates postei iores vehementer ceperunt tre- mere, id quod paulo post in omnibus membris animad- versum est, quae deinde vicissim convulsionibus vehe- mentioribus pressa sunt, et tribus horis post illatum flui- dum animal obiit. Facta utriusque animalis sectione, ventriculum le- viusnarrat Orfila fuisseinflammatum, pulmoneslividis conspersos maculis telaque magis compacta , quam fir- ma valetudine esse solent. *) III. Equidem cum pullae columbae quatuor grana extracti nicotianae ventriculo intulissem , atque ne vo- mitu extractum eiiceretur , ita cavissem , ut nostrum obligarem, quamquam columba per plures minutas insensibilis manere videbatur , tamen eam non bene ha- •) Orfila toxicologie, II. 16 bere animadverti , quieta fuit saepiusque oculos clausit. Paulo postea vomituritio orta, brevibus intervallis re- petita; deinde postquam praecipitavit coiumba, primum sinistri , tum dextri quoque pedis paralysis consccuta est, neque vomituritio desiit. Simul omnia membra tremu- ere, animal valde fuit inquietum vicissimque avolare studuit. Organa sensus illaesa fuere. Postremo post horae quadrantera vomituritio desiit, animal defatiga- tum et lassum fuit, cordis pulsus frequentissimus, et post quinque horas columba levibus convulsionibus periit. Sectione instituta, gravius nibil repertum; extractum nicotianae adhuc maximam partem in gutture adfuit praecipue pisis adhaerens, quae columba pasta erat, in ventriculo et intestinis extracti vestigium non obser- vatunr. §. 6. Validissima perniciosissimaque , ut iam supra me- moravimus , nicotiana est , ubi per clysmata usurpatur, quam quidem in formam redacta et plerumque adhibe- tur et si providus reique medicus peritus ea utitur , sa- luberrimum est remedium. Sive fumum, sive deco- ctum , sive infusum clysterizando adhibes , omnino ve- neficium paralysisque aeque apparet ; infusi autem ef- fectus vehementissimi sunt, statimque post applicitum clysma animadvertuntur; neque tamen negligendum est clysmatum tabaci effectus, quamvis eandem for- mam dosimque conserves, pro aetate, corporis constitu- tione, genere etc. esse diversos, consuetudinemque magni esse momenli; qui iam dudum fumum sugere consueverant et robusti homines, non tantopere afficiun- tur clysmatibus , quam quorum corpus fluxum et debile, qui- 17 quique tabaco non adsucvcre. Alius in alio tempore effectus animadvertitur, et quamquam in aliis parvae ipsae doses lethales sunt, in aliis multo maiorum levis tantum etTectus. Quae in universum clysmata, si mino- res adhibcas doses, (i. e. si unius sive duarum drachma- rum , quibus aq. 5 \ infusae sunt , dimidiam partem cor- pori iniiceas) phaenomenn sequuntur, haec feresunt: Aegroti mox dc anxietatis quodam per totum cor- pus divulgatae sensu queri incipiunt; dolores, qnibus cruciantur, statim intcrdum amittunlui ; simul defa- tigatione quadam obruuntur, vertiginem, vomituritio- nem vomituoique etiam ipsum , leves imprimis in abdo- minis musculis convulsiones, inclinationemque trahunt ad deliquium animi; respiiatio diflicilis est et profunda, pulsus rariores et sudores frigidi, quo facto aegroti profundum tranquillumque capiunt somnum , quo prae- terlapso haec quoque symptomata cvanuisse solent. Sin autem dosin auctiorem ( dimidiam sive unam circi- ter unciam) aut minores doses supra dictas, iusto plutics brevioribusque intervallis adhibeas, autubiae- grotus talis est , ut facile doleat : tum quae supra me- morata sunt phaenomena, multo apparent vehementiora. E vestigio interdum magnae convulsiones oriuntur, quas aut ad syncopen inclinatio aut ipsae comitantur eaeque continuae syncopae; simul vultus pallescit et collabitur, pulsus fit garvus , debilis, frequentissimus; cor palpitat violenter, respiratio difficillima est et pro- funda, et postremo spiritu profundo, breviori et abru- pto et universali membrorum tremore celeriter acce- dit mors. Yeneficiorum hac re tabaco factorum exempla mul- 2 18 tis in libris et antiquis et recentibus reperiuntur et quo- tidie etiam facile eiusmodi res observes. Astley Cooper hominem narrat, cuius ad her- niam racarceratam infusi nicotianae clysma, paratum ex 511 adhibitum erat , cum post dimidiam horam hernia nondum recessisset, ad instituendam operationem in mensam esse prostratum ; sed quia pulsus debilis vultus- que collapsus fuisset et corpus multo sudore frigido co- opertum animadvertissent , aegrotum in lectum reporta- tum esse, qua in re obiisset. *) Item puellae, quae ct ipsa hernia laborabat incar- cerata, infusum unius drachmae tabaci per clysterem cum esset immissum, vehementes in abdomine dolores et vomitus sunt consecuti, quo materiem eiecit, quae tabacum valde oluit, atque triginta quinque minutis post clysmatis applicationem mortua est , quae quidem mors tabaco verisimile effecta est.**) Anonyraus quidam in Actis Helveticis scriptor me- moriae prodidit ferainam , quae clysma unius unciae ac- cepisset, doloribus in abdomine, anxietate inclinationi- busque ad syncopen affectam , paucis horis praeterlapsis morte occubuisse.***) AdJourn. chimie medicale femina clysmo, qui ex §1 tabaci ad infusum paratum erat , quinque minutis in- teremta est. ****) *) Astley Cooper Anatomie und chinirg. Behandlung der Leistenbruche und der anj;eboienen Briiche. Aus d. Engl: Breslau 1809. **) Ebendaselbst. ***) Acta Helvetiea. 1762. V. 330. *) Journal chimie medicjle, Tom. 3. pages 23 el 592. ****"!