แผนการจัดการเรียนรู้ กลุ่มสาระการเรียนรู้สังคมศึกษา ศาสนา และวัฒนธรรม ( ส 2210 1 ) ระดับชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 2 หน่วยการเรียนรู้ที่ 3 ทวีปแอฟริกา แผนการจัดการเรียนรู้ที่ 27 ลักษณะภูมิอากาศและพืชพรรณธรรมชาติ เวลา 1 ชั่ วโมง ภาคเรียนที่ 1 มาตรฐา นการเรียนรู้ ส 5 .1 เข้าใ จลักษ ณะของโลกทางกายภาพ และความสัมพันธ์ของสรรพสิ่งซึ่งมีผลต่อกันและกัน ในระบบ ของธรรมชาติ ใช้แผนที่และเครื่องมือทางภูมิศาสตร์ในการค้นหา วิเคราะห์ สรุป และใช้ข้อมูลภูมิสารสนเทศ อย่างมีประสิทธิภาพ ตัวชี้วั ด ส 5 .1 ม. 2 / 1 ใช้เครื่องมือทางภูมิศาสตร์ในการรวบรวม วิเค ราะห์และนําเสนอข้อมูล เกี่ยวกับ ลักษณะทางกายภาพและสังคมของทวีปยุโรปและแอฟริกา ส 5 .1 ม. 2/ 2 วิเคราะห์ความสัมพันธ์ระหว่างลักษณะทางกายภาพและสังคมของทวีปยุโรป และ แอฟริกา จุดประสงค์การเรียนรู้สู่ตัวชี้วัด 1. อธิบายลักษณะ ภูมิอากาศ และพืชพรรณธรรมชาติ ของทวีปแอฟริกา (K) 2. ศึกษา จําแนก ภูมิอากาศ และพืชพรรณธรรมชาติ ของทวีปแอฟริกา ( P) 3. เห็นความสําคัญในการศึกษาเรียนรู้ลักษณะทางก ายภาพของทวี ป ต่าง ๆ เพื่อประโยชน์ทางด้า น การศึกษาทั้งในปัจ จุบันและอนาคต (A) สาระสําคัญ ลักษณะภูมิอากาศของทวีปแอฟริกาส่วนใหญ่อยู่ในเขตร้อนแห้ง แล้งทะเลทรา ยทางตอนเหนื อ กับตอน ใต้และชุ่มชื้นตอนกลาง พืชพรร ณธรรมชาติของทวีปแอฟริกาส่วนใหญ่สัม พันธ์กับภูมิอากาศแห้งแล้ง ที่เป็นทุ่งหญ้า สะวันน า และทุ่งหญ้าสเตปป์โดยมีป่าดงดิบ อยู่ตอนกลาง สาระการเรียนรู้ ภูมิ อากาศและพืชพรรณธรรมชาติ คุณลักษณะอันพึงประสงค์ ใฝ่เ รียนรู้ ตัวชี้วัดที่ 4.2 แสวงหาความรู้ จากแหล่งเรียนรู้ต่าง ๆ ทั้งภายใน และภายนอกโรงเรียนด้วยการเลือกใช้ สื่ออย่างเหมาะสม บันทึกความรู้ วิเคราะห์ สรุปเป็นองค์ความรู้ สามารถนําไปใช้ในชีวิตประจําวันได้ สมรรถนะสําคัญของผู้เรียน ความสามารถในก ารสื่อสาร ชิ้นงานหรือภาระงาน (หลักฐาน ร่องรอยแสดงความ รู้) ร่องรอย แผนที่แสดงภูมิอากาศ พืชพรรณธรรมชาติทวีปแอฟริกา คําถามท้า ทาย ถ้าให้นั กเรียน ไปตั้งถิ่นฐานอยู่ในทวีปแอฟริกานักเรียนจ ะเลือกอาศัยอยู่ใน บริ เวณพื้นที่ใด เพราะเหตุใด การจัดกิจกรรมการเรียนรู้ 1. ครูให้นักเรียนทบทวนความรู้เรื่อง กายภาพของทวีปแอฟริกา โดยกําหนดหัวข้อสําคัญเขียนบน กระดานแล้วตั้งประเด็นคําถาม ดังนี้ ตําแหน่งที่ ตั้ง ลั กษ ณะภูมิประเทศ การวางตัวของเทือกเขาสูง ทิศ ทาง ลมประจําทิศ กระแสน้ํา 2. ให้นักเรีย นสืบค้นข้อมูล แล้วเขียนบันทึกลงในสมุดของตนเอง แล้วครูคัดเลือกผลงานของ นักเรียนจํานวน 5 คน โดยให้ตัวแทนนักเรียนออกนําเสนอผลงานของตนเองคนละ 1 หัวข้อตามลําดับ และ ครูอธิบายสรุ ปเพิ่มเติม 3. ให้นักเรียนศึกษาความรู้เรื่อง ลั กษณะภูมิอากาศ และพืชพรรณธรรมชาติข องทวีปแอฟริ กา โดย ครูกําหนดหัวข้อให้นักเรียนแบ่งกลุ่มศึกษาและสรุปความรู้นําเสนอหน้าชั้นเรียน ดังนี้ เขตภูมิอากาศ ป่าดิบ ชื้น เขตภูมิอากาศทุ่งหญ้าสะวันนา เขตภูมิอาก าศกึ่งทะเล ท ราย เขตภูมิอากาศทะเลทราย เขตภูมิอากาศเมดิเ ตอร์เรเนียน เขตภูมิอากาศอบอุ่นชื้น เขตภูมิ อากาศแบบภูเขา (การนําเสนอกิจกรรมกลุ่มให้นักเรียนใช้แผนที่ทวีปแอ ฟ ริกาประกอบการนําเสนอ) 4. จบกิจก รรมกลุ่ม ครูนําแผนที่เขตภูมิอากาศแข วนหรือติดกลางกระดานแล้วร่ วมกันสรุปคว ามรู้ บันทึกเป็นแผนภาพ ดังตัวอย่าง ลักษณะทางกายภาพนี้ส่งผลต่อภูมิอากาศของทวีปแอฟริกา อย่างไร 5. ครู ใช้คําถามประกอบกับการศึกษาแผนที่ภูมิอากาศ และพืชพรรณธรรมชาติที่เป็นแผ นภาพ บนกระดา นในข้อที่ 4 เพิ่ม เติม ดังนี้ ภูมิ อา กาศร้อนชื้ นมีลักษณะของ พืชพรรณธรรมชาติอย่างไร อยู่บริเวณใดของทวีปแอฟริก า (อุณหภูมิเฉลี่ย 27 ° C และมีฝนตกชุกตลอดปี พืชพ รรณธรรมชาติเป็นป่าทึบหรือป่าดิบ พบบริเวณชายฝั่ง รอบอ่ าวกินี ที่ราบลุ่มแม่น้ําคองโกและตะวันออก ของ เกาะมาดากัสการ์) เขตภูมิอากาศทุ่ งหญ้าสะวัน นา มีลักษณะอย่ างไร อยู่บริ เวณใดของทวีปแอฟริกา (มีฝนสลับ ฤดูแล้งอย่างละ 6 เดือน อุณหภูมิ 30 ° C มีต้นไม้สลับทุ่งหญ้า มีสัตว์ป่าชุกชุม บริเวณถัดจากที่ราบชายฝั่ง อ่าวกินี โดยรอบที่ราบลุ่มแม่น้ําคองโกและฝั่งตะวันตก ของ เกาะ มาดากัสการ์ ) กระแสน้ําเย็นคานารี ไหลเลียบ ชายฝั่งตะวั นตกเฉียงเหนือของทวีปแอฟริกา ทําให้อากาศเย็นและแห้งแล้ง กระแสน้ําอุ่นกินี ไหลเลียบชายฝั่ง ตะวันตกของทวีปแอฟริกา ทําให้อากาศ อบอุ่นและชุ่มชื้น กระแสน้ําเย็นเกว กิวลา ไหลเลียบ ชายฝั่งตะวันตกเฉียงใต้ข องทวีปแอฟริกา ทําให้อ ากาศเย็นและแห้งแล้ง ภูมิอากาศเม ดิเตอร์เรเนียน ภูมิอากาศทะเลทราย ภูมิอากาศกึ่งทะเลทราย ภูมิอากาศทุ่งหญ้าสะวันนา ภูมิอาก าศอบอุ่นชื้น กระแสน้ําอุ่น โมซัมบิก ไหลเลียบ ชา ยฝั่งตะวันออกเฉียงใต้ของทวีปแอฟริกา ทําให้อากาศอบอุ่นและชุ่มชื้ น ภูมิ อากาศร้อนชื้น 5 4 3 2 1 6 ภูมิอากาศแบบภูเขา 7 ภูมิอากาศแบบ กึ่งทะเลทรา ยมีลักษณะอย่ างไร พบบริเวณใด (ภูมิอากาศที่มีอุณหภูมิเฉลี่ ย ประมาณ 30 ° C พืชพรรณธรรมชาติเป็นทุ่ งหญ้าสเตปป์ ไม่มีต้นไม้ใ หญ่ เป็นพื้นที่รอบทะเลทรายสะฮารา และ ค าลาฮ ารี) ภูมิอากาศทะเลทรายมีลักษณะอย่างไร (เป็นเขตพื้นที่ที่มีอุณหภูมิเฉลี่ย 30 - 50 ° C พืชพร รณธรร มชาติ เป็ นไม้พุ่ม ไม้ หนาม บริเวณทะเลทรายสะฮารา ค าลาฮารี นูเบีย ลิเบีย และทะเลทรายนา มิบ ) ภูมิอากาศแบบเมดิเตอร์เรเนียนมีลักษณะอย่างไร อยู่ในบริเวณใดของทวีปแอฟริกา (ฤดูร้อ น มีอุณหภูมิสูง ฤดูหนาวจะอบอุ่นและมีฝนตก พืชพรรณธรรม ชาติเป็นไม้ ผลัดใบ ได้แก่ บริ เวณต อนเ หนือสุด ประเทศโมร็อกโก แอลจีเรีย ตูนีเซีย และใต้สุดของทวีปในเขตเมือง เคปทาวน์ ปร ะเทศแอฟริกาใต้) เขตภูมิอากาศอบอุ่นชื้น มีลักษณะอย่างไร และอยู่บริเวณใดของทวีปแอฟริกา (อากาศอบอุ่น ตลอดปี มีฝนตกชุก เนื่องจากมีกระแสน้ําอุ่นโมซัมบิก ไหลผ่าน พืช พรรณธรรมชาติ เป็นป่าผลัดใบ บริเวณ ตะวันออกเฉียง ใต้ของทวีป ประเทศแทนซาเนีย ซิมบับเว โมซั มบิ ก และแอฟริกาใต้) ภูมิอากาศแบบภูเขามีลักษณะอย่างไร และอยู่บริเวณใดของทวีปแอฟริกา (อุณหภูมิจะแตกต่าง กันไปตามความสูงของพื้นที่ คือ ยิ่งสูงยิ่งอากาศเย็นลง พื ชพรรณธรรมชา ติเป็นป่าสนพ บบริเวณที่สูงเอธิโอเปีย) 6. ให้นักเรียนและครูร่วมกันสรุปความรู้ ดังนี้ ลักษณะภูมิอากาศของทวีปแอฟริกาส่วนใหญ่อยู่ในเขตร้อนแห้งแล้ง ทะเลทรายทาง ตอนเหนือ กับตอนใต้และชุ่มชื้นตอนกลาง พืชพรรณธรรมชาติของทวีปแอฟริกาส่วนใหญ่สัมพันธ์กับภู มิอากาศแห้ งแล้ง ที่ เป็น ทุ่งหญ้าสะวันน า และทุ่งหญ้าสเตปป์โดยมีป่าดงดิบ อยู่ตอนกลาง 7. ให้นักเรียนร่ว มกันแสดงความคิดเห็น โดยครูใช้คําถามท้าทาย ดังนี้ ถ้าให้นักเรียนไปตั้งถิ่นฐานอยู่ในทวีปแอฟริกานักเรียนจะเลือกอาศัยอยู่ในบริเวณพื้นที่ใด เพราะเหตุใด การ จัด บรรยากาศ เชิงบวก 1. ก ารจัดกิจกรรมกลุ่มนําเสนอความรู้อภิปรายหน้าชั้นเรียน 2. การประยุกต์โดยการนําภาพแผนที่มาบูรณากา รความรู้เป็นแผนภาพ สื่อการเรียนรู้ 1. แถบประโยคคําถาม 2. แผนที่แสดงภูมิอากาศทวี ป แอฟริกา การวัดและประเมินผลการเรียนรู้ 1. วิธีการวัดและประเมินผล 1. 1 สังเกตพฤติกรรมของนักเรียนในการเข้าร่ว มกิจกรรม 1. 2 สังเกตพฤติกรรมของนักเรียนในการเข้าร่วมกิจกรรมกลุ่ม 2. เครื่องมือ 2. 1 แบบสังเกตพ ฤติกรรมการเข้ าร่วมกิจกรรม 2. 2 แบบสังเกตพฤติกรรมการเข้าร่วมกิจกรรมกลุ่ม 3. เกณฑ์การประเมิน 3. 1 การประเมินพฤติกรรมการเข้าร่ วมกิจกรรม ผ่านตั้งแต่ 2 รายการ ถือว่า ผ่าน ผ่าน 1 รายการ ถือ ว่า ไม่ผ่ าน 3. 2 การประเมินพฤติกรรมการเข้าร่วมกิจกรรมกลุ่ม คะแนน 9 - 10 ระดับ ดีมาก คะแนน 7 - 8 ระดับ ดี คะแนน 5 - 6 ระดับ พอใช้ คะแนน 0 - 4 ระดับ ควรปรับปรุง